‘Оларды сендерге өсиет еткендерімнің бәрін де ұстануға үйретіңдер!’
‘Сондықтан барыңдар! Оларды сендерге өсиет еткендерімнің бәрін де ұстануға үйретіңдер!’ (МАТАЙ 28:19, 20).
1. Шәкірт Філіп пен Эфиопиядан келген кісінің арасында қандай әңгіме болған?
ЭФИОПИЯДАН шыққан бір кісі ұзақ жол жүріп, Иерусалимге барады. Сол жерде сүйікті Құдайы Ехобаға ғибадат етеді. Ол Құдайдың рухымен жазған Сөзін де жақсы көргенге ұқсайды. Еліне қайтып бара жатып, күймесінде Ишая пайғамбарлығын оқып отырады. Жолда оған Філіп есімді Мәсіхтің шәкірті жолығып: “Оқығаныңыз түсінікті ме?” — деп сұрайды. Сонда эфиопиялық: “Біреу түсіндірмесе, қайдан түсінейін?” — дейді. Кейін Філіп Киелі кітапты шын ықыласпен оқып жүрген бұл кісіге Мәсіхтің шәкірті болуға көмектеседі (Елшілердің істері 8:26—39).
2. а) Неліктен эфиопиялық кісінің сөздері көңіл қоюға тұрарлық? ә) Исаның шәкірт дайындау тапсырмасына қатысты қандай сұрақтарды қарастырамыз?
2 Эфиопиялық кісінің сөздері көңіл қоюға тұрарлық. Ол: “Біреу түсіндірмесе, қайдан түсінейін?” — деді. Шынында да, ол оқығандарын түсіндіретін, яғни тура түсінікке нұсқап отыратын біреуді қажет етті. Оның сөздерінің өзі шәкірт дайындау тапсырмасындағы ерекше бір нұсқаудың маңыздылығын көрсетеді. Ол қандай нұсқау? Жауабын алу үшін Матай 28-тараудағы Исаның сөздерін әрі қарай қарастырайық. Алдыңғы мақалада неге және қай жерде деген сұрақтарға жауап алдық. Енді Мәсіхтің шәкірт дайындау тапсырмасына қатысты нені және қашанға дейін деген екі сұрақтың жауабын қарастырамыз.
“Өсиет еткендерімнің бәрін ұстануға үйретіңдер”
3. а) Қалай адам Иса Мәсіхтің шәкірті болады? ә) Шәкірт дайындауға нені үйрету жатады?
3 Исаның шәкірті болу үшін адамдарға нені үйретуіміз керек? Иса ізбасарларына: “Күллі халықтарға барыңдар! Оларды Менің шәкірттерім етіп, Құдай Әкенің, рухани Ұлының және Киелі Рухының атымен шомылдыру рәсімінен өткізіңдер, әрі сендерге өсиет еткендерімнің бәрін де ұстануға үйретіңдер!” — деп бұйырды (Матай 28:19, 20). Демек, біз Мәсіхтің өсиет еткендерін үйретуге тиіспізa. Алайда Мәсіхтің өсиеттерін үйренгендердің шәкірт болып қою ғана емес, одан таймаулары үшін не істеуіміз қажет? Маңызды бір нәрсені Исаның мұқият таңдап айтқан сөздерінен білеміз. Көңіл бөліңдерші, ол жай ғана: “Өсиет еткендерімнің бәрін де үйретіңдер”,— деген жоқ, қайта: “Өсиет еткендерімнің бәрін де ұстануға үйретіңдер!” — деді (Матай 19:17). Бұл нені білдіреді?
4. а) Өсиетті ұстану деген не? ә) Біреуге Исаның өсиеттерін ұстануды қалай үйрететінімізге мысал келтіріңдерші.
4 Өсиетті ұстану деген — оны “сақтау, бойсұну”. Олай болса, біреуге Исаның өсиет еткендерін ұстануды немесе оған бойсұнуды қалай үйретеміз? Мысалы, көлік жүргізуді үйретушінің шәкірттеріне жол ережелерін ұстануды қалай үйрететіні жайлы ойланыңдаршы. Ол жол ережелерін сабақ кезінде үйретуі мүмкін. Алайда ережелерді сақтап жүруді үйрету үшін, ол шәкірттері көлік жүргізіп, білгендерін іс жүзінде қолдануға тырысып келе жатқанда да, жетекшілік етіп отыру керек. Сол сияқты біз Киелі кітапты зерттеу сабағы кезінде оқушыларға Мәсіхтің өсиеттерін үйретеміз. Сондай-ақ олар сол өсиеттерді күнделікті өмірде және қызметте орындауға күш салып жүргенде де, жетекшілік етіп отыруымыз қажет (Жохан 14:15; 1 Жохан 2:3). Сонымен Иса берген шәкірт дайындау тапсырмамызды толықтай орындау үшін біз әрі үйретуші, әрі жетекші боламыз. Осылайша біз ‘жетекшілік ететін’ Ехоба мен Исаның үлгілеріне еліктейміз (Забур 48:14, ЖД [47:15]; Аян 7:17).
5. Неге Киелі кітапты зерттеп жүрген адам Исаға мойынсұнып, шәкірт дайындау тапсырмасын орындаудан тартынуы мүмкін?
5 Исаның өсиет еткендерін ұстануды үйретуге шәкірт дайындау тапсырмасын орындауға көмектесу де жатады. Киелі кітапты оқып жүргендердің кейбіреуі бұдан қорқуы мүмкін. Бұрын қандай да бір шіркеудің белсенді мүшесі болған болса да, оларды дін мұғалімдері адамдарға барып, шәкірт дайындау керектігіне оқытты деп айту қиын. Кейбір шіркеудің жетекшілері христиан шіркеулерінің өз отарына ізгі хабарды таратуды үйретпейтінін ашық мойындайды. Исаның осы дүниеге барып, әр түрлі адамдардың шәкірт болуына көмектесуге қатысты тапсырмасына түсініктеме бере отырып, Киелі кітапты зерттеуші ғалым Джон Р. У. Стотт мына жайға көңіл бөлді: “Біз бұл бұйрықтың түпкі талабын орындап жатқан жоқпыз, ал бұл — протестант шіркеуінің ізгі хабарды уағыздауға қатысты жіберген үлкен кемшілігі”. Бұдан соң тағы ол: “Біз хабарымызды алыста тұрып жариялауға бейімбіз. Кейде қауіпсіз жағада тұрып суға батып бара жатқан адамға айғайлап кеңес беріп жатқан адамға ұқсаймыз. Оны құтқару үшін суға секірмейміз. Өйткені су болудан қорқамыз”,— деді.
6. а) Киелі кітапты зерттеп жүрген адамға көмектескенде, Філіптің үлгісіне қалай еліктей аламыз? ә) Уағыздау ісіне қатыса бастаған оқушымызға қалай қамқорлық көрсете аламыз?
6 Егер Киелі кітапты зерттеп жүрген адам бұрын “су болудан қорқатын” қандай да бір діннің мүшесі болған болса, қорқынышын жеңіп суға түсу, яғни Исаның шәкірт дайындау тапсырмасын орындау оңай болмауы мүмкін. Оған көмек керек. Демек, эфиопиялық кісіге білім беріп, шомылдыру рәсімінен өтуге талпындырған Філіп сияқты қандай да бір нәрсені терең түсінетіндей және іс-әрекетке талпындыратындай етіп білім мен шындықты жеткізгенде, шыдамды болуымыз керек (Жохан 16:13; Елшілердің істері 8:35—38). Оған қоса, Киелі кітапты зерттеп жүрген адамды шәкірт дайындау тапсырмасын ұстануға үйреткіміз келеді. Сондықтан олар Патшалықты уағыздаудағы алғашқы қадамдарын жасағанда, қастарында жетекші болуымыз керек (Екклесиаст 4:9, 10; Лұқа 6:40).
‘Бәрін де ұстану’
7. Адамдарға ‘бәрін де ұстануды’ үйрет дегенге қандай өсиеттерді үйрету жатады?
7 Біз жаңа шәкірттерге тек шәкірт дайындауды ғана үйретпейміз. Исаның нұсқауы бойынша, өзі өсиет еткендердің ‘бәрін де ұстануды’ үйретуіміз керек. Оған, әрине, ең маңызды екі өсиет Құдайды және маңайымыздағы адамдарды сүю де жатады (Матай 22:37—39). Жаңа шәкіртке қалай осы екі өсиетті ұстануды үйретуге болады?
8. Жаңа шәкіртке сүйіспеншілік көрсетуді қалай үйретуге болатынына мысал келтірші.
8 Көлік айдауды үйретуші жайлы мысалды еске түсіріңдерші. Шәкірт көлікті жүргізіп келе жатқанда, жанында отырған үйретушіні ғана тыңдап қоймайды, басқа жүргізушілерді де бақылайды. Үйретуші шәкіртінің көңілін басқа жүргізушілерге де, мысалы, басқа көлікке жол беру, қарсы келе жатқан көлік жүргізушінің көзін қарықтырмау үшін жарығын бәсеңдетуімен қамқорлық көрсету немесе көлігі бұзылып қалған танысына ықыласпен көмек ұсыну сияқты істеріне аударуы мүмкін. Мұндай үлгілер болашақ жүргізушіге іс жүзінде қолданатын өте қажет сабақ бола алады. Сол сияқты өмірге апаратын жолға енді түскен жаңа шәкірт тек оқытушысынан үйреніп қоймайды, қауымдағы басқалардың да жақсы үлгісін көріп үйренеді (Матай 7:13, 14).
9. Сүйіспеншілік көрсету жайлы өсиетті ұстану дегеннің не екенін жаңа шәкірт қалай біледі?
9 Киелі кітапты зерттеп жүрген адам, мысалы, кішкене балаларын ертіп Патшалық сарайына келуге көп күш салып жүрген жалғыз басты ата-аналарды байқауы мүмкін. Бәлкім, жан күйзелісімен күресіп жүргеніне қарамай, қауым кездесулеріне үзбей келетін бауырласты, қауым кездесуіне қарт бауырласты көлігімен әкеп тұратын егде тартқан жесірді немесе Патшалық сарайын жинауға атсалысып жүрген жасөспірімді көрер. Қауымдағы көптеген міндеттеріне қарамай, уағыздау ісінде шын беріліп қолына басшылық алып жүрген ақсақалды байқайтын шығар. Үйінен шыға алмайтын мүгедек болса да, өзіне келгендердің бәрін рухани жігерлендіретін бауырласпен кездесуі мүмкін. Қартайған ата-анасының қамын жасау үшін өмірлеріне үлкен өзгерістер енгізіп жатқан ерлі-зайыптыларды байқайтын шығар. Осындай мейірімді, қол ұшын беретін әрі сенімді мәсіхшілерді көріп, жаңа шәкірт Құдайды және маңайыңдағыларды, әсіресе бауырластарыңды сүй деген Мәсіхтің өсиетіне мойынсұнудың үлгісінен сабақ алады (Нақыл сөздер 24:32; Жохан 13:35; Ғалаттықтарға 6:10; 1 Тімотеге 5:4, 8; 1 Петір 5:2, 3). Осылайша мәсіхшілер қауымының әрбір мүшесі жаңа шәкірттер үшін үйретуші әрі жетекші бола алады, әрі болуы керек те (Матай 5:16).
“Бұл дүниенің ақыр соңына дейін”
10. а) Шәкірт дайындау ісі қашанға дейін жалғасады? ә) Иса тапсырылған істі орындауға қатысты қандай үлгі қалдырды?
10 Шәкірт дайындау ісі қашанға дейін жалғасу керек? Бұл дүниенің ақыр соңы келгенге дейін (Матай 28:20). Исаның тапсырмасының осы жағын орындай аламыз ба? Дүниежүзілік қауым ретінде бұны орындауға бел буғанбыз. Бұрындары “мәңгі өмір сүруге ыңғай танытқандарды” табуға уақытымызды, күш-жігерімізді және қабілетімізді жұмсаудан қуаныш таптық (Елшілердің істері 13:48, ЖД). Қазіргі кезде Ехоба Куәгерлері дүние жүзі бойынша Патшалықты уағыздау мен шәкірт дайындау ісіне орта есеппен алғанда күн сайын үш миллионнан аса сағат жұмсауда. Уағыздап жүргеніміздің себебі — Исаның үлгісіне еліктейміз. Ол: “Өзімді Жібергеннің еркін іске асырып, Оның тапсырғанын толық орындау [немесе “аяқтау”, ЖД] Маған нәр болады”,— деген (Жохан 4:34). Бұны біз де шын көңілден қалаймыз (Жохан 20:21). Біз тапсырылған істі бастап қана қоймай, оны аяқтағымыз да келеді (Матай 24:13; Жохан 17:4).
11. Кейбір бауырластарымыз қандай күйге ұшыраған және өзімізге қандай сұрақ қоюымыз керек?
11 Сөйтсе де, кейбір бауырластарымыздың рухани әлсіреп, нәтижесінде Мәсіхтің тапсырмасын енжар орындап немесе тіпті орындамай қойғаны өкінішті. Олардың қайтадан қауымға келуіне және шәкірт дайындау ісін қайта қолға алуларына қандай да бір жәрдем бере аламыз ба? (Римдіктерге 15:1; Еврейлерге 12:12). Оларға қандай көмек бере алатынымызды білу үшін уақытша әлсіреп қалғанда, Исаның елшілеріне көрсеткен көмегіне көңіл бөлейік.
Олардың қамын ойлайтыныңды көрсет
12. а) Исаның өлімі таяп қалған кезде, елшілері не істеп қойды? ә) Елшілері әлсіздік танытса да, Иса оларға қалай қарады?
12 Исаның жердегі қызметінің соңында, өлетін уақыты таяп қалған кезде, елшілері оны ‘тастап, қаша жөнелген’. Иса алдын ала айтқандай, олар ‘бытырап, әрқайсысы өз үйіне кетті’ (Марқа 14:50; Жохан 16:32). Достарының бұндай әлсіздігіне Иса қалай қарады? Қайта тірілген соң, ол көп ұзамай бірнеше шәкірттеріне: “Қорықпаңдар! Бауырластарыма барып: — Ғалилеяға жөнелсін, сонда Мені көреді деген хабарды жеткізіңдер”,— деді (Матай 28:10). Елшілері әлсіздік танытса да, Иса оларды ‘бауырластарым’ деді (Матай 12:49). Оларға деген сенімін жоғалтпады. Осылайша Иса Ехоба сияқты рақымды да кешірімді болды (4 Патшалықтар 13:23). Біз Исаға қалай еліктей аламыз?
13. Рухани әлсіреп қалғандарға қалай қарауымыз керек?
13 Аз уағыздап жүрген немесе тіпті уағыздамай қойған бауырластардың қамын шын ықыласпен ойлауымыз керек. Біз олардың бұрын, кейбіреулері ондаған жылдар бойы сүйіспеншіліктерін көрсетіп істеген игі істерін ұмытқан жоқпыз (Еврейлерге 6:10). Оларды шын сағынамыз (Лұқа 15:4—7; 1 Салониқалықтарға 2:17). Олай болса, олардың қамын ойлайтынымызды қалай көрсетеміз?
14. Исаға еліктеп, әлсіздерге қалай жәрдем бере аламыз?
14 Иса ұнжырғасы түскен елшілеріне Ғалилеяға баруы керек екенін, сонда өзімен кездесетінін айтты. Осылайша Иса оларды ерекше кездесуге шақырды (Матай 28:10). Бүгінгі күні де біз рухани әлсіреп қалғандарды мәсіхшілердің қауым кездесулеріне шақырамыз, мүмкін, бір рет шақырып қоя салмау керек болар. Елшілерге келсек, олар шақыруды қабыл алған, сондықтан “он бір шәкірті Ғалилеяға барып, Иса айтқан тауға көтерілді” (Матай 28:16). Рухани әлсіреп қалған бауырластарымыздың да осылайша шын жүректен шыққан шақыруды қабыл алып, қауым жиналысына қайтадан келгені қандай қуанышты десеңші! (Лұқа 15:6).
15. Рухани әлсірегендер қауым кездесуіне келгенде, Исаға еліктеп, оларды қалай қарсы аламыз?
15 Әлсіреген мәсіхші Патшалық сарайына келгенде, қалай қарсы аламыз? Сенімдері уақытша әлсіреп қалған елшілерінің кездесетін жерге келгенін көргенде, Иса не істеді? Қастарына таяу келіп, оларға сөйледі (Матай 28:18). Алыстан қарап тұрмай, қастарына келді. Исаның бірінші боп жасаған осындай қадамын көріп, елшілер иықтарынан ауыр жүк түскендей жеңілдеп қалғанын елестетіп көріңдерші. Рухани әлсіреген мәсіхшілер қайта оралу үшін көп күш салып, қауымға қайтадан келгенде, біз де алдарынан шығып, жылы шыраймен қарсы алайық.
16. а) Исаның ізбасарларына қалай қарағанынан не нәрсеге үйрене аламыз? ә) Исадан үлгі алып, әлсіздерге қалай қараймыз? (Сілтемені қараңдар.)
16 Иса тағы не істеді? Алдымен ол: “Маған көк пен жердің барлық билігі берілген”,— деп жариялады. Содан кейін: ‘Барыңдар шәкірттерім етіңдер’,— деген тапсырма берді. Соңында: “Әр күні өздеріңмен бірге болып, сендерге жар боламын!” — деген уәде берді. Байқадыңдар ма, ол не істемеді? Ол шәкірттерін әлсіздікке беріліп қалғандары мен күдіктенгендері үшін жазғырмады (Матай 28:17). Бұл нәтижелі болды ма? Әрине. Көп ұзамай-ақ, елшілер қайтадан ‘тәлім беріп, уағыздап’ жүрді (Елшілердің істері 5:42). Исаның әлсіздерге деген көзқарасы мен оларға істегенін үлгі етіп, соның жүрек жылытар нәтижелерін өз қауымдарымызда көрейікb (Елшілердің істері 20:35).
‘Әр күні өздеріңмен бірге боламын’
17, 18. Исаның ‘әр күні өздеріңмен бірге боламын’ деген сөздерінде қандай жігерлендіретін ой бар?
17 Исаның ‘әр күні өздеріңмен бірге боламын’ деген соңғы сөздерінде шәкірт дайындау тапсырмасын орындауға тырысып жүргендердің бәрін жігерлендіретін ой бар. Патшалықты уағыздау ісімізге қандай қарсылық көрсетілсе де, қандай жала жабылса да, біз үшін қорқуға себеп жоқ. Неге? Себебі “көк пен жердің барлық билігі берілген” Көсеміміз Иса бізге жар болады!
18 Исаның ‘әр күні өздеріңмен бірге боламын’ деген уәдесі де зор жұбаныш. Мәсіхтің шәкірт дайындау тапсырмасын орындап жүріп, біз тек қуанышты емес, қайғылы да күндерді бастан кешеміз (2 Шежірелер 6:29). Кейбіріміз жақынымыздан айырылып, қазалы күнді өткерудеміз (Жаратылыс 23:2; Жохан 11:33—36). Басқаларымыз денсаулық пен күш-жігер кете бастаған кәріліктің тауқыметін көрудеміз (Екклесиаст 12:1—6). Тағы бірімізде ‘жан күйзелісінен’ қатты қиналатын кездер болып тұрады (1 Салониқалықтарға 5:14, ЖД). Күннен-күнге көпшілігімізге күнкөрістің қиындығына төтеп беруге тура келеді. Дегенмен де, бұндай қиындықтарға қарамай, қызметімізде жетістікке жетудеміз, себебі Иса “әр күні”, өміріміздің қайғылы күндерінде де, бізбен бірге (Матай 11:28—30).
19. а) Исаның шәкірт дайындау тапсырмасы қандай нұсқаулардан тұрады? ә) Неліктен біз Мәсіхтің тапсырмасын орындай аламыз?
19 Осы және алдыңғы мақаладан көргеніміздей, Иса шәкірт дайындау тапсырмасына не кіретінін түгел көрсетіп берді. Ол тапсырманы неге және қай жерде орындауымыз керек екенін, сонымен қатар нені және қашанға дейін үйретуіміз керек екенін айтты. Шынында да, бұл орындау — оңайға соқпайтын үлкен тапсырма. Алайда Мәсіхтің қолдауының және оның қасымызда болуының арқасында бұл тапсырманы аяғына дейін орындай аламыз! Солай емес пе?!
[Сілтемелер]
a Бір анықтамалық еңбекте мына жайға көңіл бөлінген: Иса “шомылдыру рәсімінен өткізіңдер де... үйретіңдер” демей, ‘шомылдыру рәсімінен өткізіңдер, әрі үйретіңдер’ деген. Демек, шомылдыру рәсімінен өткізу мен үйрету “міндетті түрде бірінен кейін бірі істелінетін... әрекеттер емес”. Қайта, “үйрету — шомылдыру рәсіміне дейін де... және шомылдыру рәсімінен кейін де жалғасатын үздіксіз әрекет”.
b Әлсіздерге қалай қарау мен қандай көмек көрсетуге болатыны жайлы көбірек мәліметті 2003 жылғы 1 мамырдағы “Күзет мұнарасының” 24—27 беттерінен табуға болады.
Қалай жауап берер едіңдер?
• Адамдарды Исаның өсиеттерін ұстануға қалай үйретеміз?
• Жаңа шәкірттер қауымдағылардан қандай сабақ алулары мүмкін?
• Рухани әлсірегендерге көмек беру үшін не істей аламыз?
• Исаның ‘әр күні өздеріңмен бірге боламын’ деген уәдесінен қалай жігерленіп, жұбаныш аламыз?
[25-беттегі суреттер]
Біз үйретуші әрі жетекші болуымыз керек
[27-беттегі суреттер]
Жаңа шәкірттер басқалардың үлгісінен маңызды сабақ алады