“Nɔbɔdi in Blɔd Nɔ De na Mi Ed”

1-3. (a) Tɔk bɔt wetin bin apin di tɛm we Yutikɔs day. (b) Wetin Pɔl du? Wetin dis tin we apin de tɛl wi bɔt Pɔl?

PƆL ɛn bɔku ɔda pipul dɛn bin de ɔp wan rum na Troas. I bin tɔk fɔ lɔng tɛm to di brɔda dɛn bikɔs dis na di las nɛt we i go de wit dɛn. Na bin midulnɛt naw. Bɔku lamp dɛn bin de na di rum, ɛn dat bin mek di ples wam, ɛn sɔntɛm i bin ivin mek smok de na di rum. Wan yɔŋman we nem Yutikɔs bin sidɔm na wan pan di winda dɛn. As Pɔl de tɔk, Yutikɔs bigin slip te i fɔdɔm kɔmɔt ɔp di tɔd stori winda!

² Bikɔs Lyuk na dɔktɔ, i go mɔs bi se in na wan pan di pipul dɛn we rɔsh go na do fɔ go wach wetin dɔn apin to di yɔŋman. Nɔbɔdi nɔ bin nid fɔ aks wetin dɔn apin. Dɛn “es [Yutikɔs] in day wan.” (Akt 20:​9) Bɔt Pɔl bin pafɔm mirekul. I ɛng oba Yutikɔs ɛn tɛl di krawd se: “Una lɛf fɔ wɔri, i de alayv.” Pɔl bin gi Yutikɔs layf bak!​—Akt 20:​10.

³ Da tin de we apin bin sho di kayn pawa we Gɔd in oli spirit gɛt. Nɔto Pɔl fɔ blem fɔ we Yutikɔs day. Bɔt stil, i nɔ bin want mek dis yɔŋman in day ambɔg dis impɔtant program ɔ di fet we ɛnibɔdi gɛt. We Pɔl gi layf bak to Yutikɔs, i ɛnkɔrej di kɔngrigeshɔn ɛn ɛp dɛn fɔ gɛt zil fɔ du di prichin wok. Wi si klia wan se Pɔl bin rili valyu ɔda pipul dɛn layf. Dis mek wi mɛmba di wɔd dɛn we i tɔk fɔ se: “Nɔbɔdi in blɔd nɔ de na mi ed.” (Akt 20:​26) Lɛ wi tɔk bɔt aw Pɔl in ɛgzampul go ɛp wi we i kam to dis.

 4. Us prɔblɛm bin mit Pɔl?

⁴ Lɛk aw wi bin dɔn tɔk na di chapta bifo dis wan, Pɔl bin gɛt prɔblɛm we mit am. In prichin wok na Ɛfisɔs bin mek sɔm pipul dɛn sɛt kɔnfyushɔn. Di silvasmit dɛn we bin de mek mɔni bikɔs pipul dɛn bin de wɔship Atimis bin tek pat pan wan rayɔt. Akt 20:​1 se: “We di kɔnfyushɔn dɔn dɔn, Pɔl sɛn kɔl di disaypul dɛn. We i dɔn ɛnkɔrej dɛn ɛn tɛl dɛn baybay, i travul go na Masidonia.”

5, 6. (a) Aw lɔng Pɔl go dɔn tek na Masidonia? Wetin i bin du fɔ di brɔda dɛn we de de? (b) Aw Pɔl bin de trit in kɔmpin Kristian dɛn?

⁵ We Pɔl bin de go na Masidonia, i stɔp na Troas ɛn spɛn sɔm tɛm de. Pɔl bin de op se Taytɔs we dɛn bin dɔn sɛn na Kɔrint go jɔyn am de. (2 Kɔr. 2:​12, 13) Bɔt we Pɔl kam fɔ si se Taytɔs nɔ de kam, i kɔntinyu fɔ go na Masidonia. I go bi se i spɛn lɛk wan ia de, ɛn i “rili ɛnkɔrej di wan dɛn we de de.”a (Akt 20:​2) Leta, Taytɔs bin jɔyn Pɔl na Masidonia, ɛn i kam wit gud nyuz bɔt di we aw di Kristian dɛn na Kɔrint bin gladi fɔ Pɔl in fɔs lɛta. (2 Kɔr. 7:​5-7) Dis bin mek Pɔl rayt ɔda lɛta to dɛn we wi de kɔl 2 Kɔrintians.

⁶ Notis se we Lyuk bin de tɔk bɔt di tɛm dɛn we Pɔl go fɛn in brɔda dɛn na Ɛfisɔs ɛn Masidonia, i bin yuz di wɔd “ɛnkɔrej.” Dis wɔd de rili sho di we aw Pɔl bin de trit in kɔmpin Kristian dɛn. I nɔ bin tan lɛk di Faresi dɛn we nɔ bin de tek ɔda pipul dɛn mek natin, bɔt i bin si di ship dɛn as in kɔmpin wokman dɛn. (Jɔn 7:​47-49; 1 Kɔr. 3:​9) Pɔl bin kɔntinyu fɔ trit in kɔmpin Kristian dɛn dis kayn we ivin we i bin de gi dɛn strɔng advays.​—2 Kɔr. 2:​4.

 7. Aw Kristian ovasia dɛn tide go falamakata Pɔl in ɛgzampul?

⁷ Tide, kɔngrigeshɔn ɛlda dɛn ɛn sakit ovasia dɛn de tray tranga wan fɔ falamakata Pɔl in ɛgzampul. Ivin we dɛn de gi kɔrɛkshɔn, dɛn gol na fɔ ɛp di wan dɛn we nid ɛp fɔ mek dɛn go tinap tranga wan. Ovasia dɛn de tray tranga wan fɔ ɛnkɔrej pipul dɛn, nɔto fɔ kɔndɛm dɛn. Wan sakit ovasia we gɛt ɛkspiriɛns tɔk se: “Bɔku pan wi brɔda ɛn sista dɛn want fɔ du wetin rayt, bɔt bɔku tin dɛn kin mek dɛn at pwɛl, dɛn kin fred, ɛn dɛn kin fil se dɛn nɔ ebul fɔ ɛp dɛnsɛf.” Ovasia dɛn go ebul fɔ mek dɛn kayn Kristian dɛn ya ebul fɔ gɛt trɛnk.​—Ibru. 12:​12, 13.

8, 9. (a) Wetin bin ambɔg Pɔl in plan fɔ go na Siria? (b) Wetin go dɔn mek di Ju dɛn kip grɔj fɔ Pɔl?

⁸ We Pɔl kɔmɔt na Masidonia, i go na Kɔrint.b Afta i spɛn tri mɔnt de, i bin rili want fɔ go na Sɛnkria usay i bin plan fɔ tek bot fɔ go na Siria. Frɔm de, i go ebul go na Jerusɛlɛm ɛn go lɛf di kɔntribyushɔn dɛn to di brɔda dɛn we nid ɛp de.c (Akt 24:​17; Rom. 15:​25, 26) Bɔt sɔntin bin apin we bin chenj Pɔl in plan. Akt 20:​3 tɔk se: “Di Ju dɛn bin plan fɔ du am bad”!

⁹ Wi nɔ sɔprayz fɔ no se di Ju dɛn kip grɔj fɔ Pɔl bikɔs dɛn bin de si am as apɔstet. Bifo dis tɛm, in prichin wok bin mek Krispɔs bi Kristian, ɛn Krispɔs na bin impɔtant pɔsin na di sinagɔg na Kɔrint. (Akt 18:​7, 8; 1 Kɔr. 1:​14) Wan ɔda tɛm, di Ju dɛn na Kɔrint bin mek kes agens Pɔl ɛn go wit am bifo Galio we na bin di gɔvnɔ na Akeya. Bɔt Galio bin tɛl dɛn se dɛn kes nɔ ol wata, ɛn dat bin mek Pɔl in ɛnimi dɛn vɛks bad bad wan. (Akt 18:​12-17) I go bi se di Ju dɛn na Kɔrint bin no ɔ tink se insay shɔt tɛm, Pɔl go go na Sɛnkria we nɔ de fa frɔm dɛn. So dɛn bin disayd fɔ le ambush fɔ am de. Wetin Pɔl go du?

10. Fɔ se na bikɔs Pɔl bin de fred mek i nɔ go na Sɛnkria? Ɛksplen.

¹⁰ Bikɔs Pɔl bin want fɔ protɛkt insɛf ɛn di mɔni we dɛn bin gi am, i bin disayd se i nɔ go go na Sɛnkria, bɔt i go go pas bak na Masidonia. Na tru se fɔ travul na land bin gɛt in yon denja dɛn. Bɔku tɛm, tifman dɛn kin de na dɛn rod dɛn de ɛn ivin di gɛstaws dɛn sɛf nɔ bin sef. Bɔt stil, Pɔl bin disayd se i bɛtɛ lɛ i risk in layf ɛn pas na land pas fɔ go risk in layf na Sɛnkria. I bɛtɛ we nɔto in wan bin de travul. Sɔm pan di pipul dɛn we bin de wit Pɔl we i de du dis in mishɔnari patrol na Aristakɔs, Geɔs, Sekundɔs, Sopata, Timoti, Trɔfimɔs, ɛn Tikikɔs.​—Akt 20:​3, 4.

11. Wetin Kristian dɛn tide kin du fɔ protɛkt dɛnsɛf? Us ɛgzampul Jizɔs sɛt we i kam to dis?

¹¹ Jɔs lɛk Pɔl, Kristian dɛn tide de du wetin dɛn ebul fɔ protɛkt dɛnsɛf we dɛn de prich. Na sɔm eria dɛn, bifo dɛn mek wan pɔsin prich, dɛn kin prich as grup ɔ tu tu. Wetin wi go du fɔ protɛkt wisɛf we pipul dɛn de mek wi sɔfa? Wi no se wi nɔ go ebul fɔ avɔyd dat. (Jɔn 15:​20; 2 Tim. 3:​12) Bɔt stil, wi nɔ de put wi layf pan denja bay wilful. Tink bɔt Jizɔs in ɛgzampul. Wantɛm, we pipul dɛn we bin de agens am na Jerusɛlɛm bigin pik ston fɔ ston am, “i ayd ɛn kɔmɔt na di tɛmpul.” (Jɔn 8:​59) Leta, we di Ju dɛn bin de plan fɔ kil Jizɔs, i “nɔ bin de waka na pɔblik igen, so dat di Ju dɛn nɔ go si am, bɔt i go na di eria we de nia di wildanɛs.” (Jɔn 11:​54) Jizɔs bin du wetin i ebul fɔ protɛkt in layf we nid de fɔ du dat, so dat i go du wetin Gɔd want am fɔ du. Kristian dɛn de du di sem tin tide.​—Mat. 10:​16.

12, 13. (a) We Yutikɔs bin gɛt layf bak, aw dat bin afɛkt di kɔngrigeshɔn? (b) Us op na di Baybul de kɔrej di wan dɛn we dɔn lɔs pipul dɛn we dɛn lɛk?

¹² Pɔl ɛn in kɔmpin dɛn bin travul na Masidonia togɛda, ɛn i tan lɛk se afta dat ɔlman bin go difrɛn say. Bɔt di grup bin kam bak togɛda we dɛn rich na Troas.d Di akawnt se: “Insay fayv dez, wi kam mit dɛn na Troas.”e (Akt 20:​6) Na ya di yɔŋman we nem Yutikɔs bin gɛt layf bak, lɛk aw wi bin tɔk na dis chapta in biginin. Imajin aw di brɔda dɛn go dɔn gladi fɔ si we Yutikɔs gɛt layf bak! Jɔs lɛk aw di akawnt tɛl wi, dis bin “rili kɔrej” dɛn.​—Akt 20:​12.

¹³ As wi no, dɛn kayn mirekul dɛn ya nɔ de apin tide. Bɔt stil, di wan dɛn we dɔn lɔs pipul dɛn we dɛn lɛk kin “rili [gɛt] kɔrej” we dɛn tink bɔt di op na di Baybul fɔ se pipul dɛn we dɔn day go gɛt layf bak. (Jɔn 5:​28, 29) Tink bɔt dis: Bikɔs Yutikɔs nɔ bin pafɛkt, i bin day bak leta. (Rom. 6:​23) Bɔt di wan dɛn we go gɛt layf bak na Gɔd in nyu wɔl go gɛt di op fɔ de sote go! Dɔn bak, di wan dɛn we go gɛt layf bak fɔ rul wit Jizɔs na ɛvin go gɛt bɔdi we nɔ de day. (1 Kɔr. 15:​51-53) Kristian dɛn tide, ilɛk dɛn de pat ɔf di anɔyntɛd ɔ di “ɔda ship dɛn” gɛt gud rizin fɔ “rili [gɛt] kɔrej.”​—Jɔn 10:​16.

14. Wetin Pɔl tɛl di ɛlda dɛn na Ɛfisɔs we i bin mit dɛn na Maylitɔs?

¹⁴ Pɔl ɛn in grup bin kɔmɔt na Troas go na Asɔs. Dɔn dɛn go na Mitilina, Kiɔs, Semɔs, ɛn Maylitɔs. Pɔl bin want fɔ rich na Jerusɛlɛm fɔ di Pɛntikɔst Fɛstival. Bikɔs i bin de ɔri fɔ go na Jerusɛlɛm di tɛm fɔ di Pɛntikɔst Fɛstival, na dat mek i bin tek ship we nɔ stɔp na Ɛfisɔs di tɛm we i de go bak. Bɔt Pɔl bin want fɔ tɔk to di ɛlda dɛn na Ɛfisɔs, so i aks dɛn fɔ mit am na Maylitɔs. (Akt 20:​13-17) We dɛn rich, Pɔl tɛl dɛn se: “Una no gud gud wan aw a bin de biev frɔm di fɔs de we a mas fut na Eshia distrikt, aw a rili put misɛf dɔŋ ɛn wok lɛk slev fɔ di Masta, ɛn aw a kray ɛn sɔfa we di Ju dɛn plan bad fɔ mi. A nɔ ayd ɛnitin pan una we go bɛnifit una, ɛn a bin de tich una na pɔblik ɛn frɔm os to os. Bɔt a bin de prich gud gud wan to Ju ɛn Grik dɛn se dɛn fɔ ripɛnt, tɔn to Gɔd, ɛn gɛt fet pan wi Masta Jizɔs.”​—Akt 20:​18-21.

15. Wetin na sɔm gud rizin dɛn we mek di os to os prichin fayn?

¹⁵ Bɔku we dɛn de we wi go ebul fɔ prich di gud nyuz to pipul dɛn tide. Jɔs lɛk Pɔl, wi de tray tranga wan fɔ go usay pipul dɛn de, ilɛk na bɔs steshɔn, bizi strit dɛn, ɔ na makit. Bɔt, di men we aw Jiova Witnɛs dɛn de kɔntinyu fɔ prich na frɔm os to os. Wetin mek? Wan rizin na bikɔs we wi de prich frɔm os to os, dat de gi ɔlman di chans fɔ yɛri di Kiŋdɔm mɛsej ɔltɛm, ɛn dis de sho se Gɔd nɔ de tek wan pɔsin bɛtɛ pas di ɔda wan. I de mek bak di wan dɛn we rili want fɔ lan bɔt Gɔd ebul fɔ gɛt di ɛp we dɛn nid. Dɔn bak, we wi de prich frɔm os to os, i de ɛp wi fɔ bia ɛn gɛt fet. Fɔ tru, wan pan di tin dɛn we de sho di wan dɛn we na tru Kristian dɛn tide na di zil we dɛn gɛt fɔ prich “na pɔblik ɛn frɔm os to os.”

16, 17. Aw Pɔl bin sho se i nɔ de fred? Aw Kristian dɛn de falamakata in ɛgzampul tide?

¹⁶ Pɔl bin ɛksplen to di brɔda dɛn na Ɛfisɔs se i nɔ no us prɔblɛm i go mit we i go bak na Jerusɛlɛm. I tɛl dɛn se: “Bɔt pan ɔl dat, a nɔ tek mi layf as sɔntin we impɔtant to mi, a jɔs want fɔ dɔn di res ɛn di wok we Masta Jizɔs gi mi, we na fɔ prich di gud nyuz bɔt Gɔd in spɛshal gudnɛs gud gud wan.” (Akt 20:​24) Bikɔs Pɔl nɔ bin de fred, i nɔ bin gri fɔ alaw ɛnitin fɔ stɔp am fɔ du in wok, ilɛk na wɛlbɔdi prɔblɛm ɔ di bad we aw pipul dɛn bin de agens am.

¹⁷ Kristian dɛn tide kin gɛt difrɛn prɔblɛm dɛn we de mɔna dɛn. Sɔm de na kɔntri usay di gɔvmɛnt dɔn ban dɛn wok ɛn pipul dɛn de mek dɛn sɔfa. Ɔda wan dɛn gɛt siriɔs sik we de mɔna dɛn ɔ pwɛlat. Yɔŋ Kristian dɛn de bia we dɛn kɔmpin dɛn de mɔna dɛn na skul. Ilɛk wetin de apin to Jiova Witnɛs dɛn, dɛn de kɔntinyu fɔ tinap tranga wan lɛk Pɔl. Dɛn dɔn mekɔp dɛn maynd fɔ “prich di gud nyuz gud gud wan.”

18. Wetin Pɔl bin du fɔ mek nɔbɔdi in blɔd nɔ de na in ed? Aw di ɛlda dɛn na Ɛfisɔs go du di sem tin?

¹⁸ Di ɔda tin we Pɔl du na fɔ gi siriɔs advays to di ɛlda dɛn na Ɛfisɔs, ɛn i yuz insɛf as ɛgzampul. Fɔs, i tɛl dɛn se i go mɔs bi se na di las tɛm dis we dɛn go si am. Dɔn i tɔk se: “Nɔbɔdi in blɔd nɔ de na mi ed, bikɔs a nɔ ayd ɛnitin pan una, a bin de tɛl una ɔl di tin dɛn we Gɔd want.” Aw di ɛlda dɛn na Ɛfisɔs go falamakata Pɔl so dat nɔbɔdi in blɔd nɔ go de na dɛn ed? I bin tɛl dɛn se: “Una pe atɛnshɔn to unasɛf ɛn to ɔl di ship dɛn we di oli spirit dɔn pik una fɔ de oba, fɔ mek una bi shɛpad to Gɔd in kɔngrigeshɔn, we i bay wit in Pikin in blɔd.” (Akt 20:​26-28) Pɔl bin wɔn dɛn se “bad bad wulf dɛn” go kam miks wit di ship dɛn ɛn “tɔk bɛnbɛn tin dɛn fɔ mek di disaypul dɛn fala dɛn.” Wetin di ɛlda dɛn fɔ du? Pɔl bin wɔn dɛn se: “Una go de wach ɛn mɛmba se fɔ tri ia, de ɛn nɛt, a nɔ ɛva stɔp fɔ advays una ɔl wit kray wata na mi yay.”​—Akt 20:​29-31.

19. Aw apɔstet biznɛs bin stat di tɛm we di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm bin want fɔ dɔn? Wetin bin apin di ia dɛn afta dat bikɔs ɔf dis?

¹⁹ “Bad bad wulf dɛn” bin kam arawnd di tɛm we di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm bin want fɔ dɔn. Arawnd di ia 98 afta Krays, apɔsul Jɔn bin rayt se: “Ivin naw bɔku pipul dɛn we de agens Krays dɔn kam . . . Dɛn bin de wit wi, bɔt dɛn dɔn lɛf wi bikɔs wi ɛn dɛn nɔto di sem; bikɔs if wi ɛn dɛn na bin di sem, dɛn bin fɔ stil de wit wi.” (1 Jɔn 2:​18, 19) Arawnd di ia 300, apɔstet dɛn tɔn to bigman dɛn pan Gɔd biznɛs we bin de mek lɛk se dɛn na Kristian dɛn, ɛn insay di ia 400, Ɛmparɔ Kɔnstantin in gɔvmɛnt bin gri se dɛn kɔrɔpt “Kristian dɛn” ya na nyu rilijɔn we de naw. Bikɔs dɛn bigman dɛn ya pan Gɔd biznɛs bin de fala pegan kɔstɔm dɛn ɛn mek i luk lɛk se na tin dɛn we Kristian fɔ du, dat sho se fɔ tru dɛn de “tɔk bɛnbɛn tin dɛn.” Wi de stil si di tin dɛn we dɛn apɔstet dɛn ya de du bay wetin dɛn de tich ɛn di kɔstɔm dɛn we lay lay Kristian dɛn de fala.

20, 21. Aw Pɔl bin sho se i nɔ jɔs bisin bɔt insɛf? Aw Kristian ɛlda dɛn tide go du di sem tin?

²⁰ Di we aw Pɔl bin de liv in layf bin rili difrɛn frɔm di wan dɛn we go leta trit di ship dɛn bad. I bin de wok fɔ sɔpɔt insɛf so dat i nɔ go put lod pan di kɔngrigeshɔn. I nɔ bin de ɛp in kɔmpin Kristian dɛn fɔ mek i jɛntri. Pɔl bin de ɛnkɔrej di ɛlda dɛn na Ɛfisɔs fɔ sho se dɛn nɔ jɔs bisin bɔt dɛnsɛf. I tɛl dɛn se: “Una fɔ ɛp di wan dɛn we wik ɛn mɛmba wetin Masta Jizɔs insɛf bin tɔk, we i se: ‘We pɔsin gi, i de gladi mɔ pas we dɛn gi am.’”​—Akt 20:​35.

²¹ Jɔs lɛk Pɔl, Kristian ɛlda dɛn tide de sho se dɛn nɔ jɔs bisin bɔt dɛnsɛf. Dɛn nɔ tan lɛk di bigman dɛn na lay lay rilijɔn we de tek dɛn mɛmba dɛn mɔni jɔs fɔ bɛnifit dɛnsɛf. Di wan dɛn we na “shɛpad fɔ Gɔd in kɔngrigeshɔn” de du dɛn wok wit ɔl dɛn at, nɔto fɔ bɛnifit dɛnsɛf. Nɔbɔdi nɔ fɔ de na di kɔngrigeshɔn we prawd ɔ we want ɔltin fɔ dɛnsɛf, bikɔs di wan dɛn we “de fɛn tumɔs prez” go gɛt prɔblɛm leta. (Prɔv. 25:​27) If pɔsin de du sɔntin we i nɔ gɛt rayt fɔ du, dat go mek dɛn nɔ rɛspɛkt am.​—Prɔv. 11:​2.

22. Wetin bin mek di ɛlda dɛn na Ɛfisɔs lɛk Pɔl?

²² Bikɔs Pɔl bin lɛk di brɔda dɛn wit ɔl in at, dat bin mek dɛnsɛf lɛk am. Na dat mek we i bin gɛt fɔ lɛf dɛn, “dɛn kray bita bita wan, ɛn dɛn ɔg Pɔl ɛn kis am.” (Akt 20:​37, 38) Kristian dɛn rili valyu ɛn lɛk di wan dɛn we de gi dɛn tɛm, trɛnk, ɛn prɔpati fɔ ɛp di ship dɛn jɔs lɛk Pɔl. Afta wi dɔn lan bɔt Pɔl in fayn ɛgzampul, yu nɔ gri se i nɔ bin de bost ɔ mek tin big we i tɔk se: “Nɔbɔdi in blɔd nɔ de na mi ed”?​—Akt 20:​26.