“If Una Ebul Bia Ɔltin, Una Go Bi Lɛkɛ Aw Gɔd Want Una fɔ Bi”
“If una ebul bia ɔltin, una go bi lɛkɛ aw Gɔd want una fɔ bi ɛn una nɔ go gɛt ɛni bɔt na una layf.”—JEMS 1:4.
SIŊ DƐN: 135, 139
1, 2. (a) Wetin wi kin lan frɔm Gidiɔn ɛn in 300 man dɛn we bin bia? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.) (b) Frɔm wetin Lyuk 21:19 se, wetin mek i rili impɔtant fɔ lɛ wi bia?
TRAY fɔ imajin di fɛt we bin de bitwin di Izrɛlayt dɛn ɛn dɛn ɛnimi dɛn. Na Gidiɔn bin de bifo di Izrɛlayt fɛtman dɛn. Di fɛt nɔ bin izi fɔ di Izrɛlayt dɛn ɛn dɛn bin dɔn taya. Gidiɔn ɛn in fɛtman dɛn bin rɔnata di Midianayt dɛn ɛn di wan dɛn we kam ɛp dɛn fɔ fɛt, ol nɛt. Dɛn rɔnata dɛn fɔ lɛk 32 kilomita so (dat na 20 mayl)! Di Baybul tɛl wi wetin apin afta dat, i tɔk se pan “ɔl we dɛn bin dɔn taya, Gidiɔn ɛn in tri ɔndrɛd man [dɛn] go krɔs Riva Jɔdan de rɔnata di Midianayt dɛn.” Bɔt dɛn nɔ bin dɔn win di fɛt yet, i bin stil lɛf 15,000 sojaman dɛn we dɛn fɔ fɛt. Fɔ lɔng tɛm naw, dɛn ɛnimi ya dɔn mek di Izrɛlayt dɛn sɔfa, so na dat mek Gidiɔn ɛn in fɛtman dɛn nɔ go giv ɔp. Na dat mek Gidiɔn ɛn in fɛtman dɛn kɔntinyu fɔ rɔnata dɛn ɛnimi dɛn te dɛn win dɛn pan di fɛt!—Di Jɔj Dɛm 7:22; 8:4, 10, 28.
2 Wisɛf de fɛt wan wɔ we nɔ izi fɔ wi ɛn sɔntɛnde wi kin want fɔ taya pan dis fɛt. Wi ɛnimi na Setan, in wikɛd wɔl, ɛn wi bɔdi we nɔ pafɛkt. Sɔm pan wi dɔn de fɛt dɛn ɛnimi ya fɔ lɔng tɛm. Bɔku tɛm, Jiova dɔn ɛp wi fɔ win. Bɔt wi nɔ win di men fɛt yet. Sɔntɛnde wi kin taya fɔ fɛt. Ɔ sɔntɛm wi kin taya fɔ wet fɔ dis wɔl in dɔn wan. Jizɔs bin dɔn wɔn wi se insay di las dez bɔku prɔblɛm go mit wi ɛn pipul dɛn go mek wi sɔfa. Bɔt i tɛl wi bak se if wi bia, wi go win. (Rid Lyuk 21:19.) Wetin i min fɔ bia? Wetin go ɛp wi fɔ bia? Wetin wi go lan frɔm dɛn wan dɛn we dɔn bia? Aw wi go ebul fɔ bia te ɔltin dɔn?—Jems 1:4.
WETIN I MIN FƆ BIA?
3. Wetin i min fɔ bia?
3 Di Baybul ɛp wi fɔ no se fɔ bia nɔ jɔs min se wi de bia fɔ bia sek ɔ jɔs alaw prɔblɛm fɔ mit wi. I gɛt fɔ du bak wit di we aw wi de tink ɛn fil bɔt di prɔblɛm dɛn we kin mit wi. We wi bia, i kin ɛp wi fɔ peshɛnt, fɔ gɛt maynd, ɛn fɔ du wetin Jiova want. Wan buk tɔk se we wi bia, i kin ɛp wi fɔ rili biliv se wi go gɛt wetin wi op fɔ, ɛn i kin ɛp wi nɔ fɔ giv ɔp we wi gɛt prɔblɛm. I kin ɛp wi fɔ tinap tranga wan ivin we wi gɛt siriɔs prɔblɛm dɛn. We wi bia, dat kin mek di prɔblɛm nɔ ebul wi, ɛn i kin ɛp wi fɔ put wi atɛnshɔn pan di tin dɛn we wi dɔn plan fɔ du fɔ Jiova, ɛn nɔ pe atɛnshɔn pan di pen we wi de fil.
4. Wetin mek wi go se na lɔv kin ɛp wi fɔ bia?
4 Lɔv kin mek wi bia. (Rid Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 13:4, 7.) Usay-ɛn-usay na layf lɔv kin mek wi bia? Di lɛk we wi lɛk Jiova kin mek wi bia ɛnitin we i alaw fɔ mit wi. (Lyuk 22:41, 42) Bikɔs wi lɛk wi brɔda dɛn, dat kin ɛp wi fɔ bia we dɛn mek mistek. (Pita In Fɔs Lɛta 4:8) Bikɔs wi lɛk di pɔsin we wi mared to, dat kin ɛp wi fɔ bia di “trɔbul” dɛn we ivin pipul dɛn we gladi na dɛn mared-os kin gɛt ɛn lɔv kin ɛp fɔ mek di mared go bifo mɔ ɛn mɔ.—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 7:28.
WETIN GO ƐP YU FƆ BIA?
5. Wetin mek Jiova na di bɛst pɔsin we go ebul fɔ ɛp wi fɔ bia?
5 Beg Jiova fɔ ɛp yu. Jiova na di “Gɔd we de mek pipul ebul bia ɛn gɛt kɔrej.” (Lɛta Fɔ Rom 15:5) Na in nɔmɔ ɔndastand wetin rili de apin to wi, aw wi de fil, ɛn ɔl wetin bin dɔn apin to wi. So i no wetin wi rili nid fɔ ebul bia. “I . . . de gi dɛn wan we gɛt fred ɛn rɛspɛkt fɔ am, wetin dɛn fɔ gɛt; i de ansa dɛn prea ɛn sev dɛn.” (Sam 145:19) Bɔt aw Gɔd go ansa wi prea ɛn ɛp wi fɔ bia?
Jiova ɔndastand wi gud gud wan, so i no wetin wi rili nid fɔ ebul bia
6. Aw Jiova go ɛp wi fɔ “ebul tinap traŋa” wan we wi gɛt prɔblɛm?
6 We wi beg Jiova fɔ ɛp wi fɔ bia, i prɔmis se i go mek wi “ebul tinap traŋa” wan. (Rid Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:13.) Aw Jiova kin du dat? Sɔntɛnde i kin mek di prɔblɛm dɔn. Bɔt bɔku tɛm, i kin ɛp wi so dat wi go peshɛnt ɛn “ebul bia ɔltin” wit gladi at. (Lɛta Fɔ Kɔlɔse 1:11) Ɛn bikɔs Jiova no usay wi trɛnk ɛn wi sɛns stɔp, ɛn i no bak wetin wi ebul fɔ bia, i nɔ go ɛva alaw prɔblɛm fɔ mɔna wi sote wi nɔ ebul fɔ du wetin i want.
7. Di tin dɛn we Jiova de gi wi tan lɛk it. Gi ɛgzampul fɔ sho wetin mek dɛn tin ya go ɛp wi fɔ bia.
7 Jiova de gi wi bɔku tin dɛn fɔ mek wi padi biznɛs wit am tayt. Lɛ wi yuz dɛn tin ya so dat wi go gɛt mɔ fet. Dɛn tin ya we Jiova de gi wi jɔs tan lɛk it. Wetin mek i impɔtant fɔ yuz dɛn? Fɔ no di ansa, lɛ wi tɔk bɔt dis ɛgzampul. If pɔsin want fɔ klem ay ay mawnten, i fɔ it insay wan de wetin i kin it fɔ tri ɔ 4 dez. Semweso, wi nid fɔ yuz ɔl di tin dɛn we Jiova de gi wi we tan lɛk it, so dat wi go ebul fɔ bia ɛn kɔntinyu fɔ du wetin Jiova want. Wi fɔ mekɔp wi maynd fɔ stɔdi di Baybul wi wangren ɛn go di mitin dɛn. Dɛn tin ya we wi go du go ɛp wi fɔ gɛt mɔ fet.—Jɔn 6:27.
8, 9. (a) Frɔm wetin Job 2:4, 5 tɔk, wetin wi prɔblɛm dɛn kin sho? (b) We yu gɛt prɔblɛm, wetin yu fɔ imajin?
8 Mɛmba se yu nɔ fɔ kɔmɔt biɛn Gɔd. We wi gɛt prɔblɛm, wi kin sɔfa. Bɔt nɔto dat nɔmɔ. Wi prɔblɛm dɛn kin sho if wi rili de fɔ Jiova ɔ wi nɔ de fɔ am. Di tin dɛn we wi kin du we wi gɛt prɔblɛm kin sho if wi de si Jiova as di bɛst Rula fɔ di wan ol wɔl. Wetin mek wi se so? Gɔd in ɛnimi we na Setan, bin dɔn tɛl Gɔd se mɔtalman de sav Am jɔs fɔ di tin dɛn we i de gi dɛn. Setan bin se: “Pɔsin kin du ɛnitin fɔ mek i nɔ day.” Dɔn Setan tɔk bɔt Job se: “If PAPA GƆD go jɛs tret in an ɛn mek i sik, i mɔs kɔs am na in fes.” (Job 2:4, 5) Yu tink se Setan dɔn chenj? Nɔ-o, i nɔ chenj atɔl! Leta we dɛn drɛb Setan na ɛvin, i bin stil de tɔk se Gɔd in savant dɛn we de du wetin Gɔd want de du bad. (Rɛvɛleshɔn 12:10) Tide, Setan stil se mɔtalman de wɔship Gɔd jɔs fɔ di tin dɛn we Gɔd de gi dɛn. Setan want fɔ rili si se wi kɔmɔt biɛn Jiova ɛn stɔp fɔ sav Am.
9 We yu gɛt prɔblɛm we de mek yu sɔfa, tray fɔ imajin dis: Setan ɛn in dɛbul dɛn de wan say. Dɛn de wach fɔ si wetin yu go du ɛn dɛn de tɔk se yu go taya. Bɔt di ɔdasay, yu de si Jiova, wi Kiŋ Jizɔs Krays, di anɔyntɛd dɛn we dɔn gɛt layf bak na ɛvin, ɛn bɔku bɔku enjɛl dɛn. Dɛn de si we yu de tray, ɛn dɛn de bato yu! Dɛn gladi we dɛn si se yu ebul fɔ bia ɛn nɔ kɔmɔt biɛn Jiova. Dɔn yu yɛri Jiova de tɛl yu se: “Mi pikin, sho se yu gɛt sɛns ɛn mek a gladi, so a go ebul ansa ɛnibɔdi we briŋ fityay to mi.”—Prɔvabs 27:11.
Jizɔs bin put in atɛnshɔn pan di bɛnifit dɛn we i go gɛt if i bia
10. Aw yu go falamakata Jizɔs we yu tink mɔ bɔt di bɛnifit dɛn we yu go gɛt we yu bia?
10 Tink mɔ bɔt di bɛnifit dɛn we yu go gɛt. Lɛ wi se yu de travul. Ɛn na di nɛks de yu gɛt fɔ rich na di say we yu de go. Fɔ rich de, yu gɛt fɔ waka ol nɛt. Ɛnisay we yu luk, di ples dak. Bɔt yu no se i nɔ go te igen, do go klin ɛn di ples go klia ɛn yu no bak se if yu kɔntinyu fɔ waka, yu go rich usay yu de go. Semweso, na so layf tan. Sɔntɛnde tin nɔ kin rili izi fɔ yu, ɛn yu prɔblɛm dɛn kin rili mɔna yu. Sɔntɛm Jizɔs insɛf bin fil dis kayn we. We dɛn bin nel am pan di stik, i bin de fil siriɔs pen ɛn pipul dɛn bin de laf am ɛn du difrɛn tin dɛn fɔ mek i shem. Dis na bin tɛm we nɔ go dɔn rili izi fɔ Jizɔs pas ɔl ɔda tɛm dɛn. Wetin bin ɛp am fɔ bia? Di Baybul se i bin tink bɔt “di jɔy we Gɔd kip fɔ am.” (Di Ibru Pipul Dɛn 12:2, 3) Jizɔs bin put in atɛnshɔn pan di bɛnifit dɛn we i go gɛt if i bia. Apat frɔm dat, di tin we bin impɔtant mɔ na dat Jizɔs insɛf bin ɛp fɔ pul di badnem we de pan Jiova ɛn sɔpɔt di rayt we i gɛt fɔ rul. Jizɔs bin no se di sɔfa we i go sɔfa nɔ go te ɛn i bin no se in bɛnifit na ɛvin go de sote go. Tide, di prɔblɛm dɛn we kin mit yu nɔ kin izi bɔt mɛmba se dɛn prɔblɛm dɛn ya nɔ go te.
DI WAN DƐN WE DƆN BIA
11. Wetin mek wi fɔ tink bɔt di tin dɛn we dɔn apin to di wan dɛn we dɔn bia?
11 Nɔto wi wangren go bia nɔmɔ. We Pɔl bin want fɔ ɛnkɔrej in kɔmpin Kristian dɛn fɔ bia di prɔblɛm dɛn we Setan kin briŋ kam, i bin rayt se: “Una nɔ fɔ gri mek Setan mek una du wetin in want, una fɔ mɛmba se dɛn ɔda pipul ɔlɔbɔt na [di] wɔl we biliv pan Krays lɛkɛ aw unasɛf biliv, dɛnsɛf de sɔfa dɛn sem tin ya we una de sɔfa.” (Pita In Fɔs Lɛta 5:9) Di tin dɛn we dɔn apin to di wan dɛn we dɔn bia de tich wi aw wi fɔ fetful, i de ɛp wi fɔ no se wi go ebul fɔ bia, ɛn mɛmba wi se if wi nɔ kɔmɔt biɛn Jiova, Jiova go blɛs wi. (Jems 5:11) Lɛ wi tɔk bɔt sɔm ɛgzampul dɛn.[1]—Rid di ɛndnot ɔnda di las paregraf.
12. Wetin wi lan frɔm di chɛrɔb dɛn we bin de na di gadin na Idɛn?
12 Di chɛrɔb dɛn na enjɛl dɛn we gɛt ay pozishɔn. Afta Adam ɛn Iv sin, Jiova gi sɔm pan di chɛrɔb dɛn nyu wok na dis wɔl. Dis wok we Jiova bin gi dɛn bin difrɛn frɔm di wok we dɛn bin de du na ɛvin. Dɛn ɛgzampul kin tich wi aw fɔ bia we wi gɛt wok we nɔ izi fɔ du. Di Baybul tɔk se Jiova “put di chɛryubim [“chɛrɔb dɛn,” NW] ɛn sɔd we gɛt faya ɔlsay pan am” na di gadin we bin de na Idɛn. “Di sɔd de tɔn rawnd ɛn rawnd fɔ gayd di ‘Layf tik’ so dat nɔbɔdi nɔ go go nia” de.[2] (Rid di ɛndnot ɔnda di las paregraf.) (Jɛnɛsis 3:24) Di Baybul nɔ se di chɛrɔb dɛn grɔmbul ɔ fil se dɛn tu impɔtant fɔ dis wok we Jiova gi dɛn. Dɛn nɔ bin gens ɔ taya. Bifo dat, dɛn bin du dɛn wok te di tɛm dɔn. Sɔntɛm dɛn bin dɔn dɛn wok di tɛm we da Ebi Ren bin kam na di wɔl, dat go dɔn bi lɛk 1,600 ia so leta!
13. Aw Job bin ebul fɔ bia di prɔblɛm dɛn we bin mit am?
13 Job bin rili sho se i gɛt fet. Sɔntɛnde yu kin fil bad bikɔs yu padi ɔ pɔsin na yu famili se sɔntin we mek yu at pwɛl. Ɔ sɔntɛm yu sik siriɔs wan ɔ yu de fil pen na yu at bikɔs sɔmbɔdi we yu lɛk dɔn day. Bɔt ilɛk wetin de apin to yu, Job in ɛgzampul go kɔrej yu. (Job 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3) Job nɔ bin no wetin mek wantɛm wantɛm bɔku prɔblɛm dɛn bin de mit am, bɔt i nɔ bin giv ɔp. Wetin bin ɛp am fɔ bia? Fɔs, Job bin lɛk Jiova ɛn i bin de fred fɔ du sɔntin we go mek Jiova nɔ gladi. (Job 1:1) Job bin want fɔ du wetin Gɔd want di tɛm we tin tranga ɛn di tɛm we tin izi. Apat frɔm dat, Jiova bin ɛp Job fɔ si In pawa bay we i tɛl am bɔt sɔm pan di wɔndaful tin dɛn we I dɔn mek. Dis bin mek Job rili biliv se Jiova go mek i lɛf fɔ sɔfa we di rayt tɛm rich. (Job 42:1, 2) Na dat bin apin. Jiova “gi Job bak ɔl wetin i [bin] dɔn lɔs . . . I gi am tu tɛm wetin i bin gɛt fɔstɛm.” “Job bin dɔn ol bad bad wan bifo i day.”—Job 42:10, 17.
14. Frɔm wetin Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 1:6 se, aw di bia we Pɔl bin bia bin ɛnkɔrej ɔda pipul dɛn?
14 Di apɔsul Pɔl. Sɔntɛm pipul dɛn de mɔna yu ɔ rili mek yu sɔfa. Ɔ sɔntɛm yu na ɛlda ɔ sakit ovasia we de fil se yu gɛt tumɔs wok fɔ du. If na so i bi, Pɔl in ɛgzampul go ɛp yu. Pipul dɛn bin mek Pɔl sɔfa bad bad wan, ɛn i bin de wɔri ɔltɛm bɔt di brɔda dɛn na di kɔngrigeshɔn dɛn. (Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 11:23-29) Bɔt Pɔl nɔ bin giv ɔp, ɛn in ɛgzampul bin ɛnkɔrej ɔda pipul dɛn. (Rid Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 1:6.) We yu bia, yu go ɛnkɔrej ɔda pipul dɛnsɛf fɔ bia.
YU GO EBUL FƆ BIA TE ƆLTIN DƆN?
15, 16. (a) We wi bia te ɔltin dɔn, aw dat go ɛp wi? (b) Gi ɛgzampul we de sho wetin-ɛn-wetin wi kin du fɔ sho se wi na pɔsin we nɔ de giv ɔp.
15 Di disaypul Jems bin rayt se: “If una ebul bia ɔltin, una go bi lɛkɛ aw Gɔd want una fɔ bi ɛn una nɔ go gɛt ɛni bɔt na una layf.” (Jems 1:4) We wi bia te ɔltin dɔn, aw dat kin ɛp wi? We wi gɛt prɔblɛm, wi go dɔn si se wi nid fɔ peshɛnt, wi nid fɔ sho lɔv, ɔ wi nid fɔ sho se wi gladi fɔ wetin wi gɛt. As wi de bia di prɔblɛm dɛn, wi go lan fɔ sho dɛn kwaliti ya mɔ ɛn mɔ, ɛn dat go rili ɛp wi fɔ biev lɛk rial Kristian.
16 We wi bia, i kin mek wi bi gud Kristian, so wi nɔ want fɔ brok Jiova in lɔ jɔs fɔ mek wi prɔblɛm dɔn. Fɔ ɛgzampul, if yu de tink bɔt mami ɛn dadi biznɛs di we aw Jiova nɔ want, tray fɔ mek yu nɔ du am! Beg Jiova mek i ɛp yu fɔ lɛf fɔ tink da rɔng we de. Yu gɛt pɔsin na yu famili we de tray fɔ stɔp yu we yu de sav Jiova? Nɔ giv ɔp! Mekɔp yu maynd fɔ kɔntinyu fɔ sav Jiova. If yu du dat, yu go kam fɔ biliv Jiova mɔ ɛn mɔ. Mɛmba se na we wi bia, na in Gɔd go kɔntinyu fɔ gladi fɔ wi.—Lɛta Fɔ Rom 5:3-5; Jems 1:12.
17, 18. (a) Gi ɛgzampul we de sho wetin mek i impɔtant fɔ bia te ɔltin dɔn. (b) As di wɔl de nia fɔ dɔn, wetin wi rili biliv?
17 Wi nɔ fɔ jɔs bia fɔ sɔm tɛm nɔmɔ, wi fɔ bia te ɔltin dɔn. Imajin ship we de sink. Di pasenja dɛn fɔ swin te dɛn go na di sansan if dɛn want fɔ sev. Ɛnibɔdi we taya we i bigin fɔ swin go drawn. Semweso, di pɔsin we taya we i dɔn lɛf smɔl bifo i rich na di sansan, insɛf go drawn. If wi want fɔ go insay di nyu wɔl, wi fɔ kɔntinyu fɔ bia. Lɛ wi de tink lɛk di apɔsul Pɔl, we bin tɔk se: “Wi nɔ go gri mek ɛnitin mek wi at pwɛl.”—Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 4:1, 16.
18 Jɔs lɛk Pɔl, wi rili biliv se Jiova go ɛp wi fɔ bia te ɔltin dɔn. Pɔl bin rayt se: “Insay ɔl dɛn tin ya, we de bi to wi, di wan we lɛk wi de mek wi ebul win ɔltɛm. A shɔ se natin nɔ ebul tap wi fɔ fil di lɛk we i lɛk wi: day ɔ layf, enjɛl ɔ dɛn bad spirit we de rul ɔ dɛn pawa na di klawd, dis tɛm ya ɔ di tɛm we de kam . . . Natin nɔ de we Gɔd mek we go ebul mek di lɛk we Gɔd lɛk wi we Jizɔs Krays wi masta dɔn sho wi, tap fɔ rich wi.” (Lɛta Fɔ Rom 8:37-39) Na tru se sɔntɛnde wi kin taya. Bɔt lɛ wi falamakata Gidiɔn ɛn in fɛtman dɛn. Dɛn bin taya, bɔt dɛn nɔ giv ɔp. Dɛn kɔntinyu fɔ “rɔnata di Midianayt dɛn”!—Di Jɔj Dɛm 8:4.
^ [1] (paregraf 11) We yu lan bɔt Gɔd in pipul dɛn we dɔn bia insay wi yon tɛm, dat bak go ɛnkɔrej yu. Fɔ ɛgzampul, di 1992, 1999, ɛn 2008 Yearbook tɔk sɔntin bɔt wi brɔda dɛn na Itiopia, Malawi, ɛn Rɔshia we go ɛnkɔrej wi.
^ [2] (paregraf 12) Di Baybul nɔ tɛl wi ɔmɔs chɛrɔb dɛn Jiova bin gi dis wok.