Mituna ya batángi

Mpo na nini 1 Bakolinti 10:8 elobi ete Bayisalaele oyo bakweaki na mokolo moko mpo basalaki pite bazalaki 23 000, nzokande Mituya 25:9 elobi ete bazalaki 24 000?

Ezali na bantina mingi oyo ekoki kosala ete mitángo yango ekesana na bavɛrsɛ wana mibale. Ntina ya liboso ekoki kozala ete motángo mpenza ya bato oyo bakufaki ezali na kati ya 23 000 ná 24 000; yango wana, bakoki koloba kaka mbala moko 23 000 to 24 000.

Tótalela likanisi mosusu. Ntoma Paulo alobelaki ndakisa ya Bayisalaele na Sitimi mpo na kokebisa baklisto ya Kolinti ya kala, mboka oyo eyebanaki ete bato na yango bamipesaki na etamboli ya mbindo. Akomaki boye: “Tózala mpe te na momeseno ya kosala pite, ndenge bamosusu na kati na bango basalaki pite, mpe bakweaki, nkóto ntuku mibale na misato na mokolo moko.” Paulo apesaki motuya ya bato 23 000 mpo na kolobela kaka bato oyo Yehova abomaki mpo basalaki pite.​—1 Bakolinti 10:8.

Nzokande, mokanda ya Mituya mokapo 25 eyebisi biso ete “Yisalaele amikangaki ye mpenza na Baala ya Peolo. Nkanda mpe ya Nzambe epelaki na epai ya Yisalaele.” Na bongo, Yehova ayebisaki Moize ete báboma “bankumu nyonso ya bato.” Moize atindaki basambisi básala likambo oyo Nzambe atindaki. Na nsuka, ntango Finease akakatanaki te koboma Moyisalaele oyo akɔtaki na mwasi moko Momidiani na kaa, ‘maladi epekisamaki.’ Lisolo yango esuki na maloba oyo: “Bato bakufaki na maladi bazalaki nkóto ntuku mibale na minei.”​—Mituya 25:1-9.

Emonani ete motángo oyo bapesi awa esangisi ‘bankumu nyonso’ oyo basambisi babomaki ná bato oyo Yehova abomaki ye moko. Ekoki kozala ete bankumu oyo basambisi babomaki bazalaki nkóto moko, yango wana motángo ya bato oyo bakufaki ekómaki 24 000. Ezala bankumu to bakambi yango ya mabe basalaki pite, basanganaki na bafɛti yango, to bandimelaki baoyo basalaki mabe, basalaki mbemba mpo ‘bamikangaki na Baala ya Peolo.’

Mpo na liloba ‘kokangama,’ buku moko oyo elimbolaka maloba ya Biblia elobi ete ekoki kolimbola ‘komikangisa na moto.’ Bayisalaele bazalaki libota oyo emipesaki na Yehova, kasi ntango ‘bamikangaki na Baala ya Peolo,’ babebisaki boyokani oyo basalaki bango na Nzambe. Mbula soki 700 na nsima, Yehova ayebisaki Bayisalaele na nzela ya mosakoli Hosea ete: “Bayaki na Baala-peolo mpe bamibebisaki epai ya nsɔni, bazalaki lokola bosɔtɔ bolingaki bango.” (Hosea 9:10) Baoyo nyonso basalaki bongo, babongaki mpenza kozwa etumbu ya Nzambe. Yango wana, Moize ayebisaki bana ya Yisalaele boye: “Miso na bino mamonaki yango esalaki [Yehova] na Baala-peolo, mpo ete [Yehova] Nzambe na bino abomaki na kati na bino bato nyonso babilaki Bala ya Peolo.”​—Deteronome 4:3.