“Tosengeli kotosa Nzambe lokola azali moyangeli na esika ya kotosa bato”

“Etumba ezali ya Yehova”

BASODA ya Filistia bayaki kobundisa Yisalaele. Batɛlɛmaki na ngámbo moko ya lobwaku mpe basoda ya Yisalaele batɛlɛmaki na ngámbo mosusu. Na boumeli ya mikolo 40, Goliata, elombe Mofilistia, azalaki kofinga bango mpo na kotumola bango. Basoda ya Yisalaele bazalaki kobanga makasi.​—1 Samwele 17:1-4, 16.

Goliata azalaki koloba na Bayisalaele boye: “Poná moto na bino mpe tiká ete akitela ngai. Soko ayebi kobundana na ngai mpe koboma ngai, mbɛlɛ biso tokokóma baombo na bino. Nde soko ngai nakoleka ye mpe nakoboma ye, bino bokokóma baombo na biso mpe bokosalela biso. . . . Nazali kobɛtela basoda ya Yisalaele ntembe lelo! Pesá ngai moto ete biso na ye tóbundana.”​—1 Samwele 17:8-10.

Na ntango ya kala, soki mboka mibale ezali na etumba, mbala mingi bazalaki kosɛnga na elombe ya mboka moko abunda na elombe ya mboka mosusu. Soki elombe moko alongi, bazalaki koloba ete ekólo na ye nde elongi. Kasi, elombe oyo abɛtɛlaki basoda ya Yisalaele ntembe azalaki lokola soda nyonso te. Azalaki engambe mpenza, moto ya nsɔmɔ. Kasi, lokola Goliata atumolaki basoda ya Yehova, amilukelaki nde liwa.

Etumba yango ezalaki kaka kati na basoda ya bikólo yango mibale te. Ezalaki mpe etumba kati na Yehova ná banzambe ya Bafilistia. Na esika Saulo, mokonzi ya Yisalaele, azala na mpiko mpe akamba basoda na ye mpo na kobunda na banguna ya Nzambe, ye azalaki nde kobanga.​—1 Samwele 17:11.

Elenge moko atyeli Yehova motema

Na ntango yango, elenge moko oyo mosakoli ya Nzambe autaki kopakola mpo akóma mokonzi ya Yisalaele akendaki kotala bandeko na ye oyo bazalaki mpe basoda ya Saulo. Nkombo ya elenge yango ezalaki Davidi. Ntango ayokaki makambo oyo Goliata azalaki koloba, atunaki boye: “Mofilistia na esute, azali nani ete abɛtɛla basoda ya Nzambe ya bomoi ntembe?” (1 Samwele 17:26) Mpo na Davidi, Goliata azalaki komonisa Bafilistia nyonso mpe banzambe na bango. Davidi ayokaki mabe ndenge Goliata atumolaki Yehova mpe libota ya Yisalaele; yango wana andimaki kobunda na engambe mopakano yango. Kasi, Mokonzi Saulo alobaki na ye boye: “Yo okolonga kobuta na Mofilistia oyo te ete obundana na ye! Ozali bobele elenge.”​—1 Samwele 17:33.

Saulo ná Davidi bazalaki kotalela makambo ndenge moko te. Saulo azalaki komona kaka elenge moko mobateli ya mpate oyo alingi kobunda na engambe moko ya makasi. Kasi, Davidi azalaki komona moto mpamba oyo azali kotumola Nkolo Mokonzi Yehova. Davidi azalaki na mpiko mpamba te azalaki na kondima ete Nzambe akotika te ete banguna báfinga nkombo na Ye mpe bato na Ye kozanga ete apesa bango etumbu. Goliata azalaki komikumisa mpo azalaki makasi; nzokande, Davidi azalaki kotya elikya na ye epai ya Yehova, azalaki kotalela makambo ndenge moko na Nzambe.

“Ngai nayeli yo na nkombo ya Yehova”

Kondima ya Davidi ezalaki ya mpamba te. Abosanaki te ete Nzambe asalisaki ye mpo na kobikisa mpate na ye na monɔkɔ ya ngombolo mpe na nsima na monɔkɔ ya nkɔsi. Elenge yango oyo azalaki mobateli ya mpate eyebaki ete Yehova akosalisa ye mpo alonga elombe Mofilistia. (1 Samwele 17:34-37) Davidi azwaki kaka ebwakeli ya mabanga mpe mwa mabanga mitano mpe akendaki kobunda na Goliata.

Na nguya ya Yehova, elenge Davidi abimaki mpo na kobunda etumba wana oyo emonanaki lokola ete akolonga yango te. Na mpiko nyonso alobaki na Goliata boye: “Yo oyeli ngai na mopanga mpe na likɔnga moke, kasi ngai nayeli yo na nkombo ya [Yehova] ya bibele, Nzambe ya basoda ya Yisalaele oyo yo obɛtɛli bango ntembe. Lelo oyo [Yehova] akokitisa yo na lobɔkɔ na ngai . . . Bato ya mokili mobimba báyeba ete Nzambe azali na Yisalaele. Mpe koyangana oyo nyonso bakoyeba ete [Yehova] akobikisa na mopanga mpe na likɔnga te. Mpo ete etumba ezali ya [Yehova] mpe ye akopesa bino na mabɔkɔ na biso.”​—1 Samwele 17:45-47.

Likambo yango esukaki ndenge nini? Biblia elobi boye: “Davidi alekaki Mofilistia na ebwakeli mpe na libanga; abɛtaki Mofilistia mpe abomaki ye. Kasi mopanga ezalaki na lobɔkɔ ya Davidi te.” (1 Samwele 17:50) Asimbaki likɔnga te, kasi Yehova Nzambe azalaki na ye.a

Likambo yango emonisi ete kondima ya Davidi epai ya Yehova ezalaki mpamba te. Soki ekómi ete tópona kati na kobanga bato ná kotyela nguya ya Yehova motema, ntina ya kokakatana ezali te: “Tosengeli kotosa Nzambe lokola azali moyangeli na esika ya kotosa bato.” (Misala 5:29) Longola yango, soki tozali kotalela mikakatano ndenge Yehova atalelaka yango, ata mikakatano ya minene ekobangisa biso te.

[Maloba na nse ya lokasa]

[Etanda/​Elilingi na lokasa 9]

GOLIATA AZALAKI MOLAI NDENGE NINI?

Lisolo oyo ezali na 1 Samwele 17:4-7 elobi ete Goliata azalaki na molai ya mapeko koleka motoba, elingi koloba mɛtrɛ soki misato. Eloko mosusu oyo ezali komonisa ete Goliata azalaki mpenza molai mpe makasi ezali elamba ya ebende oyo azalaki kolata. Ezalaki na kilo 57! Nzete ya likɔnga na ye ezalaki lokola nzete ya basali-bilamba, mpe likɔnga na ye ezalaki na kilo 7. Bibundeli ya Goliata ezalaki na kilo koleka kutu Davidi!