Mituna ya batangi

Elobeli “kozala na makabo ya elimo,” oyo ezwami na 1 Bakolinti 14:37, elingi koloba ete kozwa elimo santu na ndimbola ya kopakolama na elimo, to elingi koloba kozwa likabo moko ya kokamwisa na nzela ya elimo?

Kati na Traduction du monde nouveau, verset wana ebongolami boye: “Soko moto nani akanisi ete azali mosakoli soko ete azali na makabo ya elimo, ayeba makambo nakomeli bino, mpo ete yango ezali etinda na Nkolo.”​—1 Bakolinti 14:37.

Na botangi ya eteni oyo, moto akoki kokanisa ete maloba “kozala na makabo ya elimo” ekangisami na likambo oyo ete baklisto ya ekeke ya liboso babotamaki na elimo mpe bakómaki bana na Nzambe ya elimo. Tokoki lisusu kososola maloba yango lokola nde masalelami mpo na kolobela moto oyo azwi likabo moko ya sikisiki ya elimo santu. Lokola makambo ya zingazinga mamonisi yango, emonani mpenza ete ndimbola oyo ya nsuka nde ebongi kosimba malamu.

Ntoma Paulo asaleli awa liloba ya Greke pneu·ma·ti·kos’, oyo ndimbola na yango ya liboso ezali “oyo etali elimo, makambo ya elimo.” Tozali kokuta yango kati na maloba lokola “nzoto ya elimo,” “mapamboli ya elimo,” “mayele ya elimo,” mpe “ndako ya elimo.”​—1 Bakolinti 15:44; Baefese 1:3; Bakolose 1:9; 1 Petelo 2:5.

Kati na bandakisa wana, Biblia ezali na maloba (nzoto, mapamboli, mayele, ndako) oyo “ya elimo” ezali komonisa lolenge na yango. Kasi, na bisika mosusu, makambo mazali zingazinga nde makomonisa ndimbola mpe libongoli oyo ebongi na “ya elimo.” Na ndakisa, 1 Bakolinti 2:14, 15 ekesenisi misala ya moto na mosuni na oyo ya ho pneu·ma·ti·kos’, elingi koloba na polele “moto ya elimo.”

Mokapo 12 kino mokapo 14 ya mokanda ya liboso epai na Bakolinti ezali kolobela mingi mpenza makabo ya elimo santu. Nzambe apesaki yango na baklisto mosusu ya ekeke ya liboso, komonisáká bongo ete azalaki kosalela lisusu Yisraele ya mosuni te, kasi azalaki kopambola sikawa “Yisraele na Nzambe” oyo esalemi bongo na baklisto. (Bagalatia 6:16) Na ntina na makabo yango, Paulo akomaki ete: “Makabo mazali motindo na motindo, kasi elimo ezali moko.” (1 Bakolinti 12:4) Mayele ya sikisiki, boyebi mpe kondima ezalaki na molongo na makabo wana ya elimo, bakisa mpe likabo ya kosakola, likoki ya koloba nkóta mosusu to ya kolimbola nkóta yango.​—1 Bakolinti 12:8-11.

Baklisto ya Kolinti oyo Paulo akomelaki makambo yango bapakolamaki na elimo santu. Paulo alobaki ete: “Kasi bosili kosukwa, bosili kobulisama, bosili kozwa boyengebene na nkombo na Nkolo Yesu Klisto mpe na elimo na Nzambe na biso.” (1 Bakolinti 6:11; 12:13) Ee, banso bazwaki “elimo lokola ndanga.” (2 Bakolinti 5:5) Nzokande, bango nyonso bazwaki te likabo ya sikisiki na nzela ya elimo. Lisusu, emonani lokola ete, mingi bazalaki kopesa ntina mingi na likabo ya koloba na minoko misusu kopesáká yango motuya moleki ndelo. Paulo akomelaki bango mpo na kosembola makanisi na bango; amonisaki ete mpo na mingi na bango, likabo ya koloba minoko mosusu ezalaki na ntina mingi te lokola likabo ya kosakola. Na nsuka ya mokapo 12, Paulo apesaki toli oyo epai na Bakolinti ete: “Bolukaka na mposa makabo makolekaka na malamu.”​—1 Bakolinti 12:28-31.

Na nsima, na ebandeli ya mokapo 14, alendisaki bango ete: “Bolanda bolingo; bolukaka [ta pneu·ma·ti·ka’], na koleka ete bosakola.” Esengelaki koluka nini? Baklisto wana basengelaki te koluka kopakolama na elimo, mpo ete basilaki kozwa yango. Tokoki bongo kokanisa ete Paulo azalaki kokanisa na ntina na makabo ya elimo. Na nsuka ya mokapo 12 ya mokanda na ye, alendisaki bango na koluka makabo motindo wana. Mpo na yango, kati na Traduction du monde nouveau tozali kotanga boye na 1 Bakolinti 14:1: “Bolanda koluka na molende makabo ya elimo.” Mabongoli mosusu ya Biblia mazali mpe kobongola ta pneu·ma·ti·ka’ na “makabo ya elimo” to “makabo na elimo.”

Na kotalela makambo wana, tokoki komona ete na nsuka ya mokapo 14, Paulo akangisi esika moko likabo ya kosakola mpe pneu·ma·ti·kosʹ. Lokola na verset 1, makambo ya zingazinga mamonisi ete azalaki kolobela kozala na makabo na elimo. Tozali kotanga ete: “Soko moto nani akanisi ete azali mosakoli soko ete azali na elimo, asosola ete makambo makomi ngai epai na bino mazali makambo na Nkolo.”

Baklisto nyonso, ezala ete bazali na likabo ya kosakola to na likabo nini mosusu ya elimo, basengelaki kondima mpe kolanda toli oyo Paulo akomaki na ntina na lolenge oyo makambo masengelaki kotambola kati na lisangá.