Mokapo 44
Emoniseli mpe yo
1. (a) Maloba nini ya kolendisa anzelu alobeli Yoane na ntina etali bilaka nyonso kitoko biyebisami kati na Emoniseli? (b) Nani alobi ete: “Nakoya noki,” mpe ntango nini asengeli ‘koya’?
NTANGO ozali kotanga lisolo kitoko ya Yelusaleme na Sika, mbala mosusu ozali komituna: ‘Ekoki mpenza kozala solo ete eloko moko ya kitoko mingi boye ekoka kosalema?’ Yoane ayanoli na motuna yango na kozongeláká maloba oyo na anzelu: “Alobaki na ngai ete: ‘Maloba oyo mazali sembo mpe solo. Jéhovah, Nzambe na bisakweli atindi anzelu na ye kotalisa baombo na ye makambo makoki na yango kobima noki. Tala! Nakoya noki. Esengo na oyo akotosaka maloba na kosakola na mokanda oyo.’” (Emoniseli 22:6, 7) Bilaka nyonso kitoko ya Emoniseli bikokokana kozanga ntembe. Kolobáká na nkombo na Yesu, anzelu ayebisi solo ete mosika te, Yesu akoya “nokinoki.” Koya yango esengeli kokokana na oyo Yesu ayebisáká na kolobáká ete, akoya “lokola moyibi” mpo na koboma banguna na Jéhovah mpe kobandisa kokokana monene mpe na esengo ya Emoniseli. (Emoniseli 16:15, 16) Na bongo, tosengeli kokokisa bomoi na biso na maloba ya “mokanda oyo,” Emoniseli, soki tolingi kotangama bato na esengo na ntango yango.
2. (a) Yoane alingaki kosala nini nsima na kozwa emoniseli oyo kitoko, mpe anzelu alobaki na ye nini? (b) Maloba na anzelu “Keba” mpe “Sambela Nzambe” mateyi biso nini?
2 Yoane atondaki na esengo mingi nsima na kozwa emoniseli oyo kitoko. Alobi: “Ngai Yoane moto nayokaki mpe namonaki makambo oyo. Wana eyoki ngai mpe emoni ngai, nakwei kosambela liboso na makolo na anzelu oyo atalisi ngai makambo oyo. Ye nde alobi na ngai ete: ‘Keba! Kosala bongo te! Ngai nazali bobele moombo moninga na yo, mpe na bandeko na yo basakoli, ná bango bakotosaka maloba na mokanda oyo. Sambela Nzambe.’” (Emoniseli 22:8, 9; tala Emoniseli 19:10.) Likebisi oyo mpo na losambo ya baanzelu ezongelami mbala mibale, ebongaki mpenza mpo na eleko na Yoane mpamba te emonanaki lokola ete bamosusu bazalaki kosalela losambo yango to bazalaki koloba ete, bazalaki kozwa bimonaneli ya sipesiale uta na baanzelu. (1 Bakolinti 13:1; Bagalatia 1:8; Bakolose 2:18) Na mikolo na biso, ezali komonisa likambo oyo ete tosengeli kosambela Nzambe, mpe bobele ye moko. (Matai 4:10) Esengeli na biso kokeba ete tobebisa te losambo na peto na kosambeláká moto to eloko mosusu na esika ya kosambela bobele Nzambe.—Yisaya 42:5, 8.
3, 4. Anzelu alobi lisusu nini na Yoane, mpe ndenge nini batikali bapakolami batosaki maloba na ye?
3 Yoane azali kokoba: “Alobi na ngai mpe ete: ‘Obómba maloba na kosakola na mokanda oyo te, mpo ete elaka ezali penepene. Tika ete moto na misala mabe asala mabe naino, mpe moto na mbindo atikala na mbindo naino, mpe moyengebene asala boyengebene naino, mpe mopetwi atikala mpeto naino.’”—Emoniseli 22:10, 11.
4 Na mikolo na biso, batikali bapakolami batosaki maloba oyo ya anzelu. Babómbaki maloba na esakweli te. Nkutu, nimero ya liboso ya La Tour de Garde de Sion, Messager de la présence de Christ (Juillet 1879, na Lingelesi) ezalaki kolimbola biteni mingi ya Emoniseli. Lokola tomonisaki yango kati na mokapo ya liboso ya mokanda oyo, na boumeli ya bambula Batatoli ya Yehova babimisaki mikanda oyo mizalaki kongengisa Emoniseli. Lelo, tozali lisusu kobenda likebi ya bato nyonso oyo bazali na mposa ya solo likoló na bisakweli kitoko ya Emoniseli mpe kokokisama na yango.
5. (a) Tokoloba nini mpo na baoyo balingi kotosa te makebisi mpe batoli oyo epesami kati na Emoniseli? (b) Bato na bopolo mpe na boyengebene basengeli kosala nini?
5 Soko bato mosusu baboyi kondima makebisi mpe batoli oyo epesami kati na Emoniseli, wana etali bango! “Tika ete moto na misala mabe asala mabe naino.” Baoyo bazali kosepela na misala mabe oyo mizali kosalama na eleko na biso oyo epesi nzela na makambo nyonso bakoki kokufa na mabe yango, soki nde balingi bongo. Na mikolo mizali koya, bikateli na Jéhovah bikokokisama nyonso mpenza, kobanda na kobomama ya Babilone Monene. Tika ete bato na bopolo balanda bongo toli oyo ya mosakoli: “Boluka Jéhovah . . . Boluka boyengebene, boluka bopolo, soko nde bokobómbama na mokolo na nkanda na Jéhovah.” (Sofoni 2:3) Mpo na baoyo basili komipesa na Jéhovah, anzelu abakisi: “Mpe moyengebene asala boyengebene naino, mpe mopetwi atikala mpeto naino.” Moto na mayele ayebi ete litomba moko te ya ntango mokuse oyo euti na lisumu ekoki kokokana na mapamboli na seko oyo makozwama na bato oyo bazali kosala milende mpo na kotikala bayengebene mpe bapetwi. Biblia elobi: “Bomimeka bino mpenza soko bozali kati na kondima; bomisosola.” (2 Bakolinti 13:5) Okozwa mbano to okozwa te, engebene nzela oyo okopona mpe okolanda.—Nzembo 19:9-11; 58:10, 11.
6. Jéhovah alobi nini epai na batangi na esakweli na Emoniseli wana ezali ye koloba na bango mpo na mbala ya nsuka kati na esakweli yango?
6 Jéhovah, Nzambe na seko, alobi sikawa mpo na mbala ya nsuka epai na batangi ya esakweli na Emoniseli ete: “Tala! Nakoya noki, mpe libonza na ngai ezali na ngai, mpo na kopesa na moto na moto lokola ekoki na mosala na ye. Ngai Alfa mpe Oméga, oyo na liboso mpe oyo na nsuka, ebandeli mpe nsuka. Esengo na bango bakosukola bilamba na bango, ete bazwa lotomo na kobélema na nzete na bomoi mpe mpo na kokóta na bikuke na mboka. Na libanda bambwa bazali, na bato na ndoki, na bato na pite, na babomi na bato, na basambeli na bikeko, na bango nyonso bakolingaka mpe bakobukaka lokuta.”—Emoniseli 22:12-15.
7. (a) Na mokano nini Jéhovah ‘azali koya noki’? (b) Mpo na nini bakonzi na mangomba na boklisto na mokili oyo bakozala kati na Yelusaleme na Sika te?
7 Mpo na mbala oyo lisusu, Jéhovah Nzambe alobeli makasi mpo na bokonzi na ye ya seko mpe amonisi lisusu polele ete akokokisa mpenza mokano na ye ya ebandeli. Azali ‘koya nokinoki’ mpo na kopesa etumbu mpe akopesa lifuti epai na baoyo bazali koluka ye na motema moko. (Baebele 11:6) Akoyeba soki nani akozwa lifuti mpe nani akobwakama, na nzela na mibeko oyo asilaki kotya. Bakonzi ya mangomba na boklisto na mokili oyo bakómaki lokola “bambwa bayebi konganga te”; bakangaki miso na bango likoló na mabe oyo Jéhovah azali kolobela awa. (Yisaya 56:10-12; tala mpe Deteronome 23:18, Traduction du monde nouveau, édition anglaise à références, note en bas de page.) Na ntembe te, ‘balingaki mpe basalelaki’ mateya na lokuta mpe baboyaki mpenza kondima batoli oyo Yesu apesaki na masangá nsambo. Na ntina yango, bakokóta kati na Yelusaleme na Sika te.
8. (a) Bobele banani nde bakoki “kobelema na nzete na bomoi,” mpe ndenge nini tosengeli kolimbola likambo yango? (b) Ndenge nini basangani ya ebele monene “basukoli bilamba na bango,” mpe ndenge nini bazali kobatela bopeto na bango?
8 Bobele baklisto bapakolami oyo bazali mpenza kosukola “bilamba na bango” mpo na kozala mpeto na miso na Jéhovah nde bazali na libaku ya “kobelema na nzete na bomoi,” elingi koloba kozwa lotomo, mpo na bomoi bokoki kosuka te kati na etelemelo na bango ya likoló. (Tala Genese 3:22-24; Emoniseli 2:7; 3:4, 5.) Nsima na liwa na bango lokola bato, bandimami kati na Yelusaleme na Sika na nzela na lisekwa. Baanzelu 12 bazali kokótisa bango kuna, nzokande epai mosusu baanzelu bazali koboya kokótisa babuki na lokuta mpe basali na pite, atako bazali koloba ete bazali na elikya ya kokende likoló. Na mabelé, basangani ya ebele monene, bango mpe, “basukoli bilamba na bango, mpe bayeisi yango mpembe na makila ya Mwana na Mpate”; nsima na yango basengeli kotikala mpeto. Mpo na yango esengeli na bango kobwaka misala mabe oyo Jéhovah azali kokebisa biso na yango awa, mpe kondima batoli oyo Yesu apesaki na masangá nsambo.—Emoniseli 7:14; mikapo 2 mpe 3.
9. Yesu alobi nini, bongo nsango na ye mpe Emoniseli mobimba ezali kotalela banani liboso?
9 Nsima na Jéhovah, Yesu akamati maloba. Alendisi bato na sembo oyo bazali kotanga Emoniseli: “Ngai Yesu natindaki anzelu na ngai kotatola na bino makambo oyo kati na masangá. Ngai mosisa mpe mokitani na David, monzoto mokotanaka kitoko na ntongontongo.” (Emoniseli 22:16) Ya solo, maloba oyo mazali mpenzampenza “mpo na masangá.” Ezali bongo nsango oyo etali liboso mpenza lisangá na baklisto bapakolami oyo bazali naino awa na mabelé. Nyonso oyo elobami kati na Emoniseli ezali kotalela liboso baklisto bapakolami, oyo babiangami mpo na kofanda kati na Yelusaleme na Sika. Na nsima ya lisangá yango, ebele monene bazali mpe na libaku na kokanga ntina na solo wana kitoko ya bisakweli.—Yoane 17:18-21.
10. Mpo na nini Yesu azali komibyanga ye moko ete (a) “mosisa mpe mokitani na David”? (b) “monzoto mokotanaka kitoko na ntongontongo”?
10 Yesu Klisto azwaki mokumba ya kopesa Emoniseli epai na Yoane mpe, na nzela na Yoane, epai na lisangá. Yesu azali mbala moko “mosisa mpe mokitani na David.” Lokola azali mokitani na David na mosuni, akokisi masengami nyonso mpo na kozala Mokonzi na Bokonzi na Jéhovah. Akokóma mpe “Tata na seko” na David, elingi koloba “mosisa” na ye. (Yisaya 9:6; 11:1, 10) Azali Mokonzi ya ntango nyonso mpe akokufa te oyo auti na libota na David, ye oyo azali kokokisa boyokani oyo Jéhovah asalaki elongo na David, mpe “monzoto na ntongontongo” oyo molakamaki na ntango ya Moïse. (Mituya 24:17; Nzembo 89:34-37) Azali “monzoto mokotanaka kitoko na ntongontongo” oyo ezali kobima, mpo na komonisa ete ntongo etani. (2 Petelo 1:19) Mayele mabe nyonso ya monguna monene, Babilone Monene, ekokaki te kopekisa kobima na nkembo ya monzoto wana.
“Yaka!”
11. Libyangami nini Yoane apesi sikawa epai na bato nyonso, mpe nani akoki koyanola?
11 Sikawa ntango ya koloba mpo na Yoane ekoki. Na botondi mpenza mpo na makambo nyonso amoni mpe ayoki, alobi boye: “Elimo mpe mwasi na libala balobi ete: ‘Yaka!’ Tika ete moto na mposa na komela aya, mpe oyo azali na mposa akamata mai na bomoi lokola likabo.” (Emoniseli 22:17) Mbeka na lisiko na Yesu ekopesa matomba bobele epai na ba 144 000 te, mpamba te libyangami oyo eyebisami awa ezali mpo na bato banso. Elimo to bokasi na mosala na Jéhovah ezali kosala na nzela na kelasi ya mwasi, mpe nsango yango elandi kosakolama polele ete: ‘Kamata mai na bomoi lokola likabo.’ (Tala mpe Yisaya 55:1; 59:21.) Moto na moto oyo azali na mposa na boyengebene, abiangami na ‘koya’ mpe na kozwa litomba na bokabi ya Jéhovah. (Matai 5:3, 6) Oyo nde libaku kitoko mpo na baoyo nyonso bazali kolikya kozala na bomoi na mabelé na koyanola na libyangami oyo epesami na nsima na bapakolami, kelasi na Yoane!
12. Ndenge nini ebele monene bazali koyanola na libyangami oyo tokuti kati na Emoniseli 22:17?
12 Uta ebandeli ya mibu 1930, ntalo monene ya basangani na ebele monene oyo ezali se kokóla bazali “koyoka” libyangami, mpe bazali kotya likebi. Lokola baninga na bango ya boombo oyo bapakolami na elimo, batalelami lokola bato na mpeto liboso na Jéhovah. Bazali kozela na motema móto mokolo oyo Yelusaleme na Sika ekokita uta likoló mpo na kopesa mapamboli epai na bato. Nsima na koyoka nsango kitoko ya Emoniseli, basangani ya ebele monene bazali koloba ete: “Yaka!,” nde lisusu bazali koyanganisa bato mosusu na molende nyonso kati na lisangá ya Jéhovah mpe bazali kobongisa bango mpo ete bango mpe bakoka kosakola: “Tika ete moto na mposa na komela aya.” Motuya na basangani ya ebele monene ezali se kobakisama; bazali sikawa koleka 6 000 000 kati na mikili 235, na kosalaka elongo na kelasi ya bapakolami, oyo motuya na basangani na yango ezali sikawa na nse ya 9 000, mpo na kobianga bazalani na bango na ‘kozwa mai na bomoi lokola likabo.’
13. Likebisi nini Yesu apesi?
13 Yoane alobi lisusu boye: “Ngai nazali kotatola na baoyo nyonso bayoki maloba na kosakola na mokanda oyo. Soko moto akobakisa maloba mosusu na yango, Nzambe akobakisela ye malozi masili kokomama na mokanda oyo. Soko mpe moto moko akolongola maloba mosusu na mokanda na kosakola oyo, Nzambe akolongola likabo na ye na nzete na bomoi mpe na mboka mosantu, oyo esili kokomama na mokanda oyo.”—Emoniseli 22:18, 19.
14. Ndenge nini kelasi na Yoane bazali kotalela “esakweli” ya Emoniseli?
14 Basangani na kelasi na Yoane basengeli kobenda likebi likoló na “esakweli” ya Emoniseli, bakobómba yango te mpe bakobakisa te ata likambo nini likoló na yango. Nsango na yango esengeli kosakolama polele, “longwa na likoló na ndako.” (Matai 10:27.) Emoniseli epemamaki na Nzambe. Nani akomeka kobongola ata likambo moko kati na oyo Nzambe ye moko alobaki mpe eyebisamaki na ye oyo azali sikawa Mokonzi, Yesu Klisto? Moto nyonso oyo akomeka kosala likambo motindo wana, abongi na kozwa bomoi te; akozwa nde bitumbu bikokwela Babilone Monene mpe mokili mobimba.
15. Maloba na Yesu: ‘Ngai motatoli na makambo oyo,’ mpe “nakoya noki” malimboli nini?
15 Yesu abakisi sikawa maloba na nsuka mpe ya kolendisa: “Motatoli na makambo oyo alobi ete: ‘Ee, nakoya noki.’” (Emoniseli 22:20a) Yesu azali “motatoli na sembo mpe na solo.” (Emoniseli 3:14) Soki atatoli bimonaneli ya Emoniseli, yango elingi koloba ete ezali solo. Ye, elongo na Jéhovah Nzambe balobeli makasi mpenza na bisika mingi ete bazali koya “nokinoki,” to mosika te; mpo na Yesu, oyo ezali mbala ya mitano oyo alobi bongo. (Emoniseli 2:16; 3:11; 22:7, 12, 20) Bazali ‘koya’ mpo na kopesa etumbu epai na ndumba monene, epai na “mikonzi” to batambwisi na politike, epai na banguna nyonso mosusu ya “bokonzi na Nkolo na biso [Jéhovah] mpe na Klisto na ye.”—Emoniseli 11: 15; 16:14, 16; 17:1, 12-14.
16. Lokola oyebi ete Jéhovah Nzambe mpe Yesu bazali koya noki, likambo nini esengeli na yo kosala?
16 Lokola oyebi ete Jéhovah Nzambe mpe Yesu bazali koya nokinoki, likambo yango esengeli kolendisa yo na ‘kozanga kobosana mokolo na Jéhovah.’ (2 Petelo 3:12) Kobonga nyonso ya likolólikoló ya mokili, oyo ezali biloko biyangelami na Satana, ezali bobele lokuta. Bolongi nyonso oyo makoló yango esili kozwa, elingi koloba batambwisi ya mokili na Satana, ezali bobele ya ntango moke. Makambo wana makoleka. (Emoniseli 21:1) Eloko moko te ekotikala libela, longola bobele Jéhovah, Bokonzi na ye botambwisami na Yesu Klisto mpe mokili ya sika oyo asili kolaka. Kobosana yango te!—1 Yoane 2:15-17.
17. Botondi na yo mpo na bosantu ya Jéhovah esengeli kopusa yo na kosala nini?
17 Na bongo tika ete makambo oyo oyekoli na mokanda na Emoniseli ezala na bopusi mozindo likoló na bomoi na yo! Boyebi oyo ozwi mpo na efandelo ya Jéhovah kuna na likoló endimisi yo ete nkembo mpe bosantu ya Mozalisi na biso eleki nyonso. (Emoniseli 4:1 kino 5:14) Oyo nde libaku kitoko mpo na kosalela Nzambe motindo boye! Tika ete botondi na yo epusa yo na kondima na motema moko batoli oyo Yesu apesaki na masangá nsambo mpe na kobwaka bambeba lokola mposa ya bozwi na mosuni, losambo na bikeko, pite, kozanga móto na mosala, lipengwi, makambo nyonso oyo makoki kokangisa nzela na mosala na yo ete endimama te epai na Jéhovah. (Emoniseli 2:1 kino 3:22) Lisusu, toli oyo ntoma Petelo apesaki na kelasi ya Yoane ezali kotalela mpe ebele monene: “Kasi bozala bulee na bizaleli nyonso na bino pelamoko oyo abiangi bino azali mpe Bulee.”—1 Petelo 1:15, 16.
18. Mosala nini esengeli na yo kosangana na yango na motema mobimba, mpe mpo na nini ezali ya lombango lelo?
18 Lisusu tika ete otonda na molende koleka, wana ezali yo kosakola “mbula na boboto na Jéhovah mpe mokolo na kobukanisa na Nzambe na biso”! (Yisaya 35:4; 61:2) Ozala mosangani ya etonga moke to ya ebele monene, sangana na motema mobimba na kosakola kosopama na mbeki nsambo ya nkanda na Jéhovah na koyebisaka bikateli oyo Nzambe akamati na ntina na mokili na Satana. Sangisa mpe mongongo na yo na kosakolama ya esengo ya nsango malamu na seko na ntina etali Bokonzi na Jéhovah mpe na Klisto, Bokonzi oyo esili kosalama. (Emoniseli 11:15; 14:6, 7) Zala na molende kati na mosala yango. Tika ete ebele na bato oyo babandi naino kosalela Jéhovah te bayeba ete, tozali kobika na mokolo na Nkolo mpe balendisama na kosangana na mosala oyo ya kosakola nsango malamu. Tika ete bango mpe bakola kino na komipesa bango mpenza epai na Nzambe mpe kozwa batisimo! Kobosana te ete “elaka ekomi penepene”!—Emoniseli 1:3.
19. Yoane, ntoma oyo asilaki kokoma mobange, asukisi Emoniseli na maloba nini, mpe maloba yango mazali kopusa yo na kosala nini?
19 Tozali bongo kobondela elongo na Yoane: “Bobele bongo! Nkolo Yesu, oya.” Ntoma wana mobange abakisi: “Ngolu na Nkolo Yesu Klisto ezala na babulami!” (Emoniseli 22:20b, 21) Ezala mpe na bino banso baoyo bozali kotanga mokanda oyo. Tika ete bozala na kondima kati na kobelema ya kokokana monene na Emoniseli, mpo bokoka koloba na motema moko elongo na biso ete: “Amen!”
[Elilingi na lokasa 314]
“Na libanda bambwa bazali . . . ”
[Elilingi na lokasa 315]
‘Esengo na bango bakoki kokota na mboka na bikuke na yango’