Mituna ya batángi

Tosepelaki na boyekoli ya bisakweli ya Danyele, lokola yango emonisami kati na “Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli.” Kasi, mpo na nini badati oyo epesami mpo na ntango misato na ndambo oyo ezwami kati na Emoniseli 11:3 ekeseni na oyo ezwami kati na búku “Emoniseli”?

Ee, Mosɛnzɛli ya Novɛ́mbɛ 1, 1993, epesaki mwa kosembolama mpo na oyo etali badati ya kokokisama ya Emoniseli 11:3 na mikolo oyo. Mpo na nini?

Tiká totalela liboso Emoniseli 11:2, oyo na nsuka na yango ezali kolobela “sanza ntuku minei na mibale.” Tolandi kati na molɔngɔ́ ya 3, ete: “Nakopesa batatoli na ngai mibale nguya, mpe bakosakola mikɔlɔ nkoto na nkámá mibale na ntuku motoba, na kolata ngɔtɔ.” Yango esalemaki ntango nini?

Uta kala, Batatoli ya Yehova balobaki ete esakweli wana ekokanaki likoló na baklisto bapakolami ya elimo na nsima “na ntango elakami ya mabota” (Ntango ya Bapakano) na 1914. (Luka 21:24; 2 Bakɔlinti 1:21, 22) Wana ezali kopesa ndimbola likoló na yango, Emoniseli​—Kokokana na yango monene ebelemi!a (1992) elobi na lokasa 164 ete: “Ezalaki na eleko esilaki kokatama, ya mbula misato na ndambo oyo na boumeli na yango makambo ya mpasi oyo basaleli ya Nzambe bakutanaki na yango ekokanaki na makambo masakolami awa; eleko yango ebandaki sé ntango Etumba ya Liboso ya mokili mobimba ebimaki pene na nsuka ya mobu 1914 mpe elandaki kino na ebandeli ya 1918.”

Talá ete dati oyo epesami ezalaki oyo “kobima ya etumba ya liboso ya mokili mobimba pene na nsuka ya 1914 kino na ebandeli ya 1918.” Yango ezali na boyokani na ndimbola oyo epesamaka mbala na mbala, na ndakisa kati na “Alors sera consommé le mystère de Dieu,” nkasa 281 kino 283, (1972).b

Nzokande, Mosɛnzɛli etalelaki mingi bisakweli ya Danyele, mokanda oyo ezali kolobela mbala mibale eleko oyo ekokani na oyo elobelami nsima kati na Emoniseli​—mbula 3 1/2 to sanza 42. Mpo na koloba sikisiki, Danyele 7:25 elobi ete babulami ya Nzambe bakonyokolama “mpɔ na ntango mɔkɔ, ntango mibale, mpe ndambo na ntango,” to ntango 3 1/2. Na nsima, Danyele 12:7 esakoli na ntina na “ntango mɔkɔ mpe ntango mibale, mpe ndambo na ntango,” to ntango 3 1/2, oyo ekosuka “na kosila ya kobebisama ya nguya na libota libulisami.”

Na yango, liboso na biso tozali na bisakweli oyo bizali kolobela eleko oyo ekokani na oyo ezwami kati na Danyele 7:25, Danyele 12:7, mpe Emoniseli 11:2, 3, bakisa mpe Emoniseli 13:5. Mikanda na biso mimonisaki ete oyo nyonso ekokisamaki na eleko ya 1914 kino 1918. Kasi, na kotalela bisakweli oyo moko na moko, badati ya ebandeli mpe ya nsuka ezali kokesena mwa moke.

Nzokande, Mosɛnzɛli ya Novɛ́mbɛ 1, 1993, etunaki ete: “Lolenge nini bisakweli nyonso wana ekokisamaki?” Ee, bisakweli ya ntango misato na ndambo oyo elobelami na Danyele 7:25, Danyele 12:7, mpe Emoniseli 11:3 eyebanaki lokola “bisakweli bizali ndenge moko.” Na yango, bisengelaki kobanda nzela moko mpe kosuka nzela moko.

Mpo na oyo etali nsuka na yango, zulunalo emonisaki lolenge nini konyokolama ya babulami (Danyele 7:25) esukaki na Yúni 1918 na ntango J. F. Rutherford mpe bakambi mosusu ya Watch Tower Bible and Tract Society “bakatelamaki etumbu ya boloko molai mpo na bifundeli ya lokuta.” Na ntembe te, likambo yango ezalaki bongo “kosila ya kobebisama ya nguya na libota libulisami,” lokola Danyele 12:7 elobi yango.

Soki tobandi kotánga na Yúni 1918, tokoloba ete ntango 3 1⁄2 ebandaki na Dɛsɛ́mbɛ 1914. Na sanza wana ya nsuka ya 1914, bapakolami ya Yehova bayekolaki mokapo-moboko mpo na mbula oyo elandaki: “‘Bokoki komela kopo na ngai?’​—Matai 20:20-23.” Lisoló oyo elimbolaki yango liboso eyebisaki ete: “Toyebi te, mbala mosusu, monyoko mokobima, kopo ya mpasi to koyokisama ya nsoni, mpo na balandi ya sembo ya Mwana na mpate na boumeli ya mobu 1915!” Lokola Danyele 7:25 esakolaki yango mpo na boumeli ya eleko ya ntango 3 1/2, ‘monyoko mobimaki mpe molandanaki likoló na babulami mpenza ya Ye Oyo-Aleki-likoló.’ Mabota emikotisaki Etumba ya Liboso ya mokili mobimba, epesaki bango nzela, kozanga nkaká, na komiyeisa minyoko mizangi sembo. Tokoki kosukisa boye: Bisakweli misato oyo bizali ndenge moko​—Danyele 7:25, 12:7, mpe Emoniseli 11:3​—ekokanaki na boumeli ya mbula 3 1/2, to sanza 42, kobanda na Desɛ́mbɛ 1914 kino na Yúni 1918.

Ezali mpo na ntina wana nde kosembolama oyo moke esalemaki mpo na oyo etali eleko oyo Emoniseli 11:3 ekokisamaki. Tokoki komikundola yango na ntango tokoyekola to tokosalela búku Emoniseli.

[Maloba na nse ya lokasa]