23. Na maloba nini mongongo mouti na likoló mozali komonisa polele ete ezali likambo ya nokinoki na kotika Babilone Monene?

²³ Ezali mpenza likambo ya nokinoki mpo na kobima na Babilone Monene, na kokata boyokani nyonso elongo na mangomba ya mokili, na kokabwana mpenza na yango? Ee, mpamba te esengeli na biso kotalela lisangá wana ya nsomo, ya losambo ya lokuta oyo eumeli bikeke mingi, lokola Nzambe azali kotalela yango. Ayini yango, ntina wana abengi yango ndumba monene. Yango wana mongongo oyo euti na likoló ezali sikawa kopesa bandimbola mosusu na Yoane likoló na mwasi wana ya etamboli mabe: “Mpo ete mopiko na masumu na ye ekomi kino na likoló, mpe Nzambe asili kokanisa misala mabe na ye. Bozongisa na ye lokola ye mpe azongisaki. Ee, bozongisa mbala mibale na misala na ye. Na kopo esanganisi ye, bosanganisa yango mbala mibale mpo na ye. Na motindo ekumisaki ye nzoto na ye mpe esepelaki ye na mosolo, bopesa ye mpasi na mawa bobele bongo. Mpo ete na motema na ye alobi ete, Nakofanda mokonzi mwasi, nakufeli mobali te mpe nakomona mawa soko moke te; yango wana na mokolo moko malozi na ye makoya, na liwa, na kolela, na nzala, mpe akotumbama na móto, mpo ete Jéhovah Nzambe mosambisi na ye azali makasi.”—Emoniseli 18:5-8.

27. Bokokani nini ezali kati na bikateli oyo biyebisamaki likoló na Babilone ya kala mpe likoló na Babilone Monene?

²⁷ Kokwea mpe kobomama ya nsuka ya Babilone na kala epesaki etumbu na mboka yango mpo na masumu na yango. “Mpo ete etumbu na ye ekei likoló kino lola.” (Yilimia 51:9) Motindo moko, masumu ya Babilone Monene “makomi kino na likolo,” na boye ete Jéhovah ayebi yango. Babilone Monene ekweisami mpo na bokesene, losambo na bikeko, pite, minyoko, moyibi mpe koboma bato. Moko na bantina mpo na yango Babilone ekweaki, ezalaki mpo na makambo oyo yango esalaki na tempelo mpe na basambeli ya solo ya Jéhovah. (Yilimia 50:8, 14; 51:11, 35, 36) Motindo moko mpe, kokwea ya Babilone Monene mpe kobomama na yango ezali etumbu mpo na makambo oyo yango esalaki epai na basambeli na solo na boumeli ya bikeke. Kobomama na yango ya libela ekozala bongo ebandeli ya “mokolo na kobukanisa na Nzambe na biso.”—Yisaya 34:8-10; 61:2; Yilimia 50:28.

28. Ekateli nini Jéhovah azali kokokisa na Babilone Monene, mpe mpo na nini?

²⁸ Na mibeko na Moïse, soki Moyisraele ayibi, asengelaki kozongisa mbala mibale to mingi biloko oyo ye ayibaki. (Exode 22:1, 4, 7, 9) Ntango Babilone Monene ekobomama na mikolo mizali koya, Jéhovah akosalela ekateli ya sembo ya motindo moko. Lisangá yango ekozwa etumbu mbala mibale mpo na makambo oyo esalaki. Mawa ekozala te, mpamba te Babilone Monene ayokaki mawa te epai na bato oyo ye anyokolaki. Ayibaki biloko ya mokili mpo ete ‘asepela na mosolo mingi.’ Sikawa akozwa mpasi mpe mawa. Babilone ya kala ezalaki kokanisa ete ezalaki na libateli ya kokoka; ezalaki koloba na lolendo nyonso: “Nakofanda lokola mokufeli-mobali te, nakoyeba kobungisa bana te.” (Yisaya 47:8, 9, 11) Babilone Monene mpe azali kokanisa ete azali na libateli. Kasi kobomama na yango, uta na Jéhovah, Ye oyo “azali makasi” ekoya na lolenge ya pwasa, lokola “na mokolo moko.”