Likombwa za Taba Yende

JEHOVA naalufile mutala opetehile wa kulikanyisa, yena Jesu Kreste Mwanaa hae. (1 Pit. 2:21) Mutu asakala feela kulatelela Jesu, mutu yo uswanela kukutaza taba yende ka kuba sikombwa sa Mulimu. Jesu naabonisize kuli kueza musebezi wo nekuka lukatulusa kwa moya, hanaaize: “Hamutahe ku na, mina kaufela babambindana ni babaimezwi, mi nika mikatulusa. Muitwese coko yaka mi muitute ku na, kakuli ninani musa mi niwile pilu, mi mukakatuluha.” (Mat. 11:28, 29) Mi kaniti, babaamuhezi memo yahae bakatuluhile luli!

² Ka kuba yena Sikombwa Yomutuna wa Mulimu, Jesu naamemile batu babañwi kuli bamulatelele. (Mat. 9:9; Joa. 1:43) Naabalutile mwakukutaleza mi abaluma kuli bayo eza musebezi oswana wanaaeza yena. (Mat. 10:1–11:1; 20:28; Luka 4:43) Hasamulaho, aluma babañwi ba 70 kuli bayo shaela taba yende ya Mubuso wa Mulimu. (Luka 10:1, 8-11) Jesu hanaaluma balutiwa bahae, naaize ku bona: “Mutu kaufela yamiteeleza uteeleza ni na. Mi mutu kaufela yamishwaula ushwaula ni na. Mi mutu kaufela yanishwaula ushwaula ni Yena yanilumile.” (Luka 10:16) Jesu hanaabulezi manzwi ao, naabonisize kuli musebezi one bafilwe balutiwa bahae neli omutuna. Nebalukela kuyemela Jesu ni Mulimu Yapahami ka Kufitisisa! Ni kacenu, batu kaufela babaamuhezi memo ya Jesu ya kuli “utahe unilatelele” ni bona bafilwe musebezi omutuna. (Luka 18:22; 2 Makor. 2:17) Batu kaufela babaamuhezi memo yahae balumilwe ki Mulimu kuli bakutaze taba yende ya Mubuso ni kuluta batu kuba balutiwa.—Mat. 24:14; 28:19, 20.

³ Bakeñisa kuli luamuhezi memo ya Jesu ya kuli lumulatelele, lunani tohonolo ya ‘kuziba’ Jehova Mulimu ni Jesu Kreste. (Joa. 17:3) Lulutilwe linzila za Jehova. Ka tuso yahae, lukonile kucinca minahano yaluna, kuapala butu bobunca, ni kupila ka kuya ka likuka za Jehova zelukile. (Maro. 12:1, 2; Maef. 4:22-24; Makolo. 3:9, 10) Bakeñisa kuli lwaitebuha zaluezelize Jehova, luitatezi kuineela ku yena ni kubonisa cwalo ka kukolobezwa mwa mezi. Halukolobezwa, lulumelelwa ki Mulimu kuba likombwa zahae.

⁴ Luhupulange kuli Mulimu ukona feela kuamuhela sebelezo yaluna haiba mazoho aluna haana mulatu mi pilu yaluna ikenile. (Samu 24:3, 4; Isa. 52:11; 2 Makor. 6:14–7:1) Kabakala kuba ni tumelo ku Jesu Kreste, lunani lizwalo lelikenile. (Maheb. 10:19-23, 35, 36; Sin. 7:9, 10, 14) Muapositola Paulusi naasusuelize Bakreste kueza lika kaufela kuli Mulimu akanyiswe ka zona, ilikuli basike basitatalisa babañwi. Muapositola Pitrosi naabonisize kuli haiba luba ni muzamao omunde lwakona kutusa babasa lumeli kuli batahe mwa niti. (1 Makor. 10:31, 33; 1 Pit. 3:1) Mukona kutusa cwañi mutu kuli afite fa kuba sikombwa sa taba yende sina luna?

⁵ Musakalisa feela kuituta Bibele ni mutu yatabela, mumususueze kuli atalusezange babañwi litaba zaituta. Wakona kutalusezanga bahabo yena, balikani bahae, babeleka ni bona, ni babañwi cwalo, fafumanela kolo kaufela. Wo ki muhato wa butokwa wa kuluta ka ona babanca kuba balateleli ba Jesu Kreste babakutaza taba yende. (Mat. 9:9; Luka 6:40) Yomunca hanzaa hula kwa moya ni kutwaela kukutaza ka kutandalelwa, kaniti ukabata kuyanga mwa bukombwa.

⁶ Pili musika kupa kale mutu kuli aye ni mina hamunze mukutaza fa ndu ni ndu, muswanela kuikolwisisa kuli wakwanisa zetokwahala za kuli abe muhasanyi. Mutu haaya ni luna mwa simu, uizibahaza kwa batu kuli uswalisana ni Lipaki za Jehova. Mi kacwalo kuungiwa kuli sacincize kale bupilo bwahae kuli alatelele likuka za Jehova zelukile mi wakona kuba muhasanyi yasika kolobezwa.

⁷ Hamunze muituta ni mutu ni kubuisana ni yena likuka za Bibele, mwendi mufitile fa kuziba mupilelo wahae. Mwendi mulemuhile kuli upila ka kulatelela zaitutile mwa Bibele. Kono kunani lika zeñwi ka za bupilo bwa muituti yo zeo baana-bahulu bakabata kubuisana ni yena hamoho ni mina.

⁸ Muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu ukalukisa kuli baana-bahulu bababeli babuisane ni mina ni muituti wa Bibele litaba zebonisizwe kwatasi (yomuñwi wa baana-bahulu bao uswanela kuba wa mwa katengo ka sebelezo). Mwa liputeho mokunani feela baana-bahulu babanyinyani, muuna-muhulu ni sikombwa sa puteho yaswanela bakona kueza cwalo. Mizwale babaketilwe kuli baeze musebezi wo, baswanela kubona teñi kuli habaliyehi kueza puisano yeo. Mane haiba balemuha kuli muituti wa Bibele ubata kuba muhasanyi inze basali kwa mukopano wa puteho, bakona nihaiba kulukisa kuli babuisane ni mina hamoho ni muituti wamina hamulaho wa mukopano wo. Bakaambola ni mina ka nzila yesilikani. Pili muituti wa Bibele asika lumelezwa kale kuba muhasanyi yasika kolobezwa, mizwale baba mutatuba baswanela kubona teñi kuli wakwanisa lika zelatelela:

1. (1) Walumela kuli Bibele ki Linzwi la Mulimu leliñozwi ka kususumezwa ki moya wahae.—2 Tim. 3:16.

2. (2) Waziba ni kulumela lituto za matatekelo za mwa Mañolo ilikuli haakabuziwa lipuzo, akone kualaba ka kuya ka Bibele, isiñi ka kuya ka lituto za bulapeli bwa buhata kamba ka mihupulo yahae feela.—Mat. 7:21-23; 2 Tim. 2:15.

3. (3) Wamamela taelo ya mwa Bibele ya kueza siango ni batu ba Jehova kwa mikopano ya puteho haiba wakona kueza cwalo.—Samu 122:1; Maheb. 10:24, 25.

4. (4) Waziba zeiluta Bibele ka za muzamao wa buhule, hamohocwalo ni bubuki, libali, ni kalombe, mi wapila ka kulatelela lituto zeo. Haiba muituti wa Bibele yo ki musali mi upila ni muuna kamba haiba ki muuna mi upila ni musali, baswanela kuba babanyalani ka swanelo.—Mat. 19:9; 1 Makor. 6:9, 10; 1 Tim. 3:2, 12; Maheb. 13:4.

5. (5) Wamamela taelo ya Bibele ya kusakolwa bucwala mi waambuka lika kaufela zekola za sintu kamba za sikuwa zetahisa kuli mutu aitinge hahulu ku zona kamba zekona kulyanganisa booko.—2 Makor. 7:1; Maef. 5:18; 1 Pit. 4:3, 4.

6. (6) Walemuha libaka hakuli kwa butokwa kuambuka liango zemaswe.—1 Makor. 15:33.

7. (7) Uzwile luli mwa likopano kaufela za bulapeli bwa buhata zanaabanga ku zona kwamulaho. Mi uswanela kuba mutu yatuhezi kuyanga kwa likeleke zeo ni kuyemela lisebelezo zazona kamba kuabana ku zona.—2 Makor. 6:14-18; Sin. 18:4.

8. (8) Waikambusa ka kutala kwa litaba za lifasi za lipolitiki.—Joa. 6:15; 15:19; Jak. 1:27.

9. (9) Walumela ni kupila ka kulatelela selibulela liñolo la Isaya 2:4 ka za litaba za macaba.

10. (10) Waitakaleza luli kuba yomuñwi wa Lipaki za Jehova.—Samu 110:3.

⁹ Haiba baana-bahulu habazibi hande mwaikutwela muituti ka za yeñwi ya litaba zeo, baswanela kubuisana ni muituti mañolo abonisizwe. Ki kwa butokwa kuli muituti azibe kuli babaswalisana ni Lipaki za Jehova mwa musebezi wa kukutaza baswanela kulatelela likuka zebonisizwe fa, ili zetomile fa Mañolo. Zakabulela likatusa baana-bahulu kubona haiba waziba zatokwa kueza ni haiba wakwanisa zetokwahala ka sipimo sesiswanela kuli akone kuya mwa bukombwa bwa mwa simu.

¹⁰ Baana-bahulu baswanela kutaluseza muituti kapili haiba ukwanisize zetokwahala za kuba muhasanyi kamba kutokwa. Hañata, kwakonahala kueza cwalo hamulaho feela wa kuba ni puisano ni yena. Haiba ukwanisize zetokwahala, baana-bahulu bakaamuhela muituti yo ka mazoho amabeli ni kumutaluseza kuli saali muhasanyi. (Maro. 15:7) Uswanela kususuezwa kukalisa kapili-pili kuya mwa bukombwa ni kufitisa piho yahae ya mwa simu kwa mafelelezo a kweli. Baana-bahulu bakona kutalusa kuli muituti wa Bibele asaba feela muhasanyi yasika kolobezwa, mi abiha sebelezo yahae ya mwa simu lwapili, kukalukiswa kuli misebezi yapetile mwa simu iboniswange ku Zeñolwa za Misebezi ya Muhasanyi Mwa Puteho fokuñozwi libizo lahae, mi litaba zeo likabulukiwa mwa failu ya puteho. Baana-bahulu bakaanga litaba za ka butu ku muhasanyi, zekaitusiswa ki kopano mwa misebezi yeshutana-shutana yebaeza Lipaki za Jehova mwa lifasi kaufela, ni kutusa kuli muhasanyi aeze misebezi ya kopano ni kufiwa tuso ya kwa moya. Baana-bahulu hape bakahupulisa bahasanyi babanca kuli litaba zeba bafa likaitusiswa kulikana ni Milao ya Lipaki za Jehova Yeama Kusileleza Litaba za Batu Yesebeza Mwa Lifasi Kaufela, ili yefumaneha fa jw.org.

¹¹ Haiba luzibana hande ni muhasanyi yomunca ni kuisa pilu ku zasweli kueza mwa bukombwa, luka mususueza luli. Ukafitisanga lipiho zahae za mwa simu kweli ni kweli, kusina kushuta, mi mane ukaikatulela kusebeleza Jehova mwakonela kaufela.—Mafil. 2:4; Maheb. 13:2.

¹² Baana-bahulu hase baatuzi kuli muituti wa Bibele wakona kukalisa kuyanga mwa simu, wakona kufiwa buka ya Moluswalisanezi Kueza Tato ya Jehova. Hasaabihile musebezi wahae wa mwa simu lwapili, zibiso yekuswani ikafiwa ya kuzibisa puteho kuli seli muhasanyi yomunca yasika kolobezwa.

¹³ Banana ni bona bakona kuba bahasanyi ba taba yende. Jesu naaamuhezi banana babanyinyani mi naabafuyauzi. (Mat. 19:13-15; 21:15, 16) Nihaike kuli bashemi ki bona sihulu babanani buikalabelo bwa kutusa bana babona, babañwi mwa puteho bakona kutusa banana babaitakaleza kueza musebezi wa kukutaza Mubuso. Haiba mu bashemi, mutala wamina omunde wa kuyanga mwa simu ukasusueza hahulu bana bamina kutukufalelwa kusebeleza Mulimu. Mwanana yaikutekile haikatulela kubonisa tumelo ka kubulelela babañwi taba yende, ki tuso ifi yeñwi yakona kufiwa?

¹⁴ Neikaba hande mushemi hanaaka atumela yomuñwi wa baana-bahulu ba mwa Katengo ka Sebelezo ya Puteho kuli babuisane za haiba mwanaa hae wakona kuba muhasanyi. Muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu ukalukisa kuli baana-bahulu bababeli bakopane ni mwana ni mushemi kamba bashemi bahae kamba wahabo mwana (yomuñwi wa baana-bahulu bao uswanela kuba wa mwa katengo ka sebelezo). Haiba mwana yo unani zibo yelikani ka za niti ya mwa Bibele mi wabonisa kuli watabela kuyanga mwa simu, nto yeo ikabonisa kuli uezize zwelopili yende. Baana-bahulu bababeli bao hase banyakisisize litaba zeo ni zeñwi zeswana ni zebuisanwangwa ni babahulu, bakona kuatula haiba mwana yo wakona kuba muhasanyi yasika kolobezwa kamba kutokwa. (Luka 6:45; Maro. 10:10) Baana-bahulu habakopana ni mwanana yomunyinyani, habatokwi kubuisana ni yena litaba zeñwi zebabuisananga ni babahulu, ili zesaami banana nihanyinyani.

¹⁵ Mwa mukopano wo, baana-bahulu baswanela kubabaza mwanana kabakala zwelopili ya kwa moya yaezize ni kumususueza kuli aitomele sikonkwani sa kukolobezwa. Bashemi bahae ni bona baswanela kubabazwa bakeñisa buikatazo bobaezize bwa kutusa mwanaa bona kuituta niti. Baana-bahulu baswanela kususueza bashemi ba mwana kubala taba yeli “Kwa Bashemi ba Sikreste,” yefumaneha fa makepe 179-181 kuli bazibe litaba zeñwi za mobakona kutuseza mwanaa bona.

¹⁶ Haiba mufitile fa kuziba ni kulata Jehova ka kulatelela litaelo zahae ni ka kuyanga mwa simu, fohe mutokwa kutiisa silikani samina ni yena. Ka nzila ifi? Ka kuineela ku yena ni kubonisa buineelo bo ka kukolobezwa mwa mezi.—Mat. 28:19, 20.

¹⁷ Linzwi la kuineela liama kubeya nto yeñwi kwatuko ilikuli iitusiswe kwa kusebeleza Mulimu. Kuineela ku Mulimu kutalusa kulapela ku yena ni kumusepisa kuzwelela kwatasaa pilu kuli muka musebeleza mwa bupilo bwamina kaufela mi mukazamaya mwa linzila zahae. Hape kuineela ku Mulimu kutalusa kuli mukalapela feela yena anosi kuya kuile. (Deut. 5:9) Wo ki muhato omuswanela kueza munosi kwa mukunda. Hakuna yakona kumiezeza cwalo.

¹⁸ Kono hakusika likana kutaluseza feela Jehova kwa mukunda kuli mubata kumusebeleza. Mutokwa kuzibisa babañwi kuli muineezi ku Mulimu. Mukona kueza cwalo ka kukolobezwa mwa mezi sina mwanaaezelize Jesu. (1 Pit. 2:21; 3:21) Haiba muikatulezi kusebeleza Jehova mi mubata kukolobezwa, muswanela kuezañi? Muswanela kuzibisa muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu. Yena ukalukisa kuli baana-bahulu basikai babuisane ni mina litaba zeñwi ilikuli babone haiba mukwanisize zatokwa Mulimu kuli mukolobezwe. Mwakona kuipalela litaba zeo mwatasaa toho ya taba yeli “Ku Muhasanyi Yasika Kolobezwa,” fa makepe 182-184 a buka ye, ni “Lipuzo Zebuziwa Bababata Kukolobezwa,” fa makepe 185-207.

¹⁹ Kuzwa feela kwamulaho, lipiho zebonisa zwelopili ya bulapeli bwa niti mwa lifasi kaufela lisusuelize hahulu batu ba Jehova. Kuzwa nako yeo Jesu Kreste naataluselize balutiwa bahae lwapili kuli taba yende neika kutazwa mwa lifasi kaufela, Bakreste ba niti babatile hahulu kuziba mone ukapetelwa musebezi wo.—Mat. 28:19, 20; Mare. 13:10; Lik. 1:8.

²⁰ Balateleli ba Jesu ba kwa makalelo nebasusuezwangwa hahulu habautwa lipiho za zwelopili ya musebezi wa kukutaza. (Mare. 6:30) Buka ya Bibele ya Likezo ilutaluseza kuli nekunani batu ba 120, moya okenile hausululelwa fahalimwaa balutiwa fa lizazi la Pentekota mwa silimo sa 33 C.E. Hamulahonyana, palo ya balutiwa yahula kufita fa 3,000, mi hape yaekezeha kufita fa 5,000. Nekufilwe piho yesusueza ya kuli “Jehova naazwelapili ka zazi ni zazi kubaekeleza bane bapiliswa” ni kuli “baprisita babañata bakala kuba ni tumelo.” (Lik. 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7) Kusina kukakanya, lipiho zeo zenebonisa zwelopili yeneezizwe mwa musebezi wa kukutaza nelisusuelize hahulu balutiwa! Lipiho zetabisa zeo lilukela kuba zenee basusumelize hahulu kuzwelapili mwa musebezi wabona one bafilwe ki Mulimu, kusina taba ni twaniso yetuna yenetiswa ki babahulu ba bulapeli bwa Sijuda!

²¹ Ibato ba mwahalaa 60 C.E. ni 61 C.E., Paulusi mwa liñolo lahae lanaañolezi Bakreste ba kwa Kolose naatalusize kuli taba yende ‘neisweli kubeya muselo ni kuekezeha mwa lifasi kaufela’ ni kuli ‘neikutalizwe mwa pupo kaufela ye mwatasaa lihalimu.’ (Makolo. 1:5, 6, 23) Bakreste ba kwa makalelo nebamamela linzwi la Mulimu, mi moya okenile neu bakonisize kupeta musebezi wa kukutaza mwa libaka zeñata pili mafelelezo a puso ya Sijuda asika taha kale ka 70 C.E. Kaniti luli, Bakreste babasepahala bao nebasusuelizwe hahulu kuutwa zwelopili yende yeneezahala mwa musebezi wa kukutaza!

²² Ka mukwa oswana, kopano ya Jehova kacenu ilika ka taata kubuluka lipiho za musebezi oezwa otalusizwe kwa liñolo la Mateu 24:14, lelili: “Taba yende ye ya Mubuso ikakutazwa mwa lifasi kaufela kuli ibe bupaki kwa macaba kaufela, kihona kukataha mafelelezo.” Ka kuba batanga ba Mulimu babaineezi ku yena, lunani musebezi oluswanela kueza ka putako. Mañi ni mañi waluna uswanela kuba ni takazo ya kubona teñi kuli taba yende yakutazwa ka kutala pili mafelelezo asika fita kale. Jehova ukabona teñi kuli musebezi wo wafezwa kuezwa, mi haiba ni luna lukutaza, lukatabisa Jehova.—Ezek. 3:18-21.

²³ Zeluswanela kubihanga luli ki lika mañi? Pampili ya Piho ya Sebelezo ya Mwa Simu yelukisizwe ki kopano ibonisa zeluswanela kubiha. Kono mwendi litaba zelatelela lika mitusa.

²⁴ Mwa kalulo yeñozwi kuli “Lihatiso Zefilwe (Zehatisizwe ni za fa Tupangaliko),” muñole palo kaufela ya lihatiso zemufile, ibe kuli ki zehatisizwe kamba ki za fa tupangaliko, ili zene mufile batu babasi Lipaki za Jehova babakolobelizwe. Mi mwa kalulo yeñozwi kuli “Mavidio Abuhisizwe,” muñole palo kaufela ya linako fone mubuhiselize yeñwi ya mavidio aluna.

²⁵ Hamubiha “Misipili ya Makutisezo,” mubale palo hamoho ya misipili yemuezize kuli muzwisezepili ngambolo yene mubile ni yona ni mutu yatabela yasi Paki yaineezi ni kukolobezwa. Musipili wa makutisezo wakona kueziwa ka kupotela mutu, ka kumuñolela liñolo, ka kumulizeza luwaile, ka kumulumela lushango fa luwaile kamba fa Intaneti, kamba ka kumuiseza lihatiso. Nako kaufela yemuzamaisa tuto ya Bibele, mwakona kubiha musipili wa makutisezo. Mushemi yazamaisa tukiso ya Nako ya Kulapela Sina Lubasi ukona kubiha feela musipili wa makutisezo ulimuñwi sunda ni sunda, haiba ka nako yekueziwa tukiso yeo kunani mwana yasika kolobezwa.

²⁶ Nihaike kuli luitutanga Bibele ni mutu sunda ni sunda, tuto yeo ibihiwanga kuli ki iliñwi ka kweli. Bahasanyi baswanela kubihanga tuto ni tuto ya Bibele yebazamaisize mwa kweli. Haiba luitutile Bibele ni mutu yasi Paki yaineezi ni kukolobezwa, luswanela kubiha kuli luzamaisize tuto ya Bibele. Hape mwakona kubiha kuli muzamaisize tuto ya Bibele hamuituta ni muzwale kamba kaizeli yafokozi yemufilwe ki yomuñwi wa mwa katengo ka sebelezo kamba hamuituta ni mutu yasazo kolobezwa yasika feza kale buka ya Muikole Bupilo Kuya Kuile!

²⁷ Ku butokwa kubiha “Lihora” ka kunepahala. Yeo ki nako yemutandile hane munze mukutaza fa ndu ni ndu, kueza misipili ya makutisezo, kuzamaisa lituto za Bibele, kukutaza ka kutandalelwa kamba kukutaza ka nzila yeñwi kwa batu babasi Lipaki babaineezi ni kukolobezwa. Haiba bahasanyi bababeli basebeza hamoho mwa simu, sibeli sabona bakona kubala nako, kono ki alimuñwi feela ku bona yaswanela kubala misipili ya makutisezo yeezizwe kamba lituto za Bibele zezamaisizwe. Sibeli sa bashemi bakona kubala nako haiba kaufelaa bona baluta bana babona ka Nako ya Kulapela Sina Lubasi, feela nako yebabala isike yafitelela hora iliñwi ka sunda. Mizwale bakona kubala nako yebatandile habanze bafa ngambolo ya nyangela. Muhasanyi yatusa kutoloka ngambolo ya nyangela ni yena wakona kubala nako. Kunani nako yemueza lika za butokwa yemusa koni kubala, inge cwalo nako ya kuitukiseza kuya mwa simu, kufumaneha kwa mukopano wa kuzwela mwa simu, kuleka lika hamuli mwa bukombwa, ni zeñwi cwalo.

²⁸ Muhasanyi ni muhasanyi uswanela kulatelela lizwalo lahae lelilutilwe ka Bibele hanzaa nyakisisa nako yatandile luli mwa simu. Bahasanyi babañwi bakutalezanga mwa libaka mokunani hahulu batu babañata, kono babañwi bona bakutalezanga mwa libaka mokupila batu babanyinyani, mi batokwanga kuzamaya misipili yemitelele kuli bayo fita kobayo kukutaleza. Libaka za kukutaleza zashutana; mi bahasanyi bashutana mobabalela nako yebatandile mwa bukombwa. Ba Sitopa Sesietelela hababati kufa liputeho mwa lifasi kaufela milao ya mwakubalela nako mwa simu, mi hakuna mutu yanani maata a kutaluseza babañwi mobaswanela kubalela nako mwa bukombwa.—Mat. 6:1; 7:1; 1 Tim. 1:5.

²⁹ Nako yetandilwe mwa simu iswanela kubihiwa ka lihora zekwanile. Yakona feela kubiha nako yesakwani hora ki muhasanyi yafokozi hahulu kwa mubili kabakala kusupala, kukulela mwa ndu, kukulela mwa sipatela, kamba yasakoni kuzamaya. Muhasanyi yo wakona kubiha mizuzu ye 15, mizuzu ye 30 kamba mizuzu ye 45, haiba yeo ki yona nako yatandile mwa bukombwa kweli yeo. Nihaikaba kuli ukutaza feela ka mizuzu ye 15 mwa kweli, uswanela kubiha nako yeo. Muzwale kamba kaizeli yo ukabaliwa kuli ki muhasanyi wa Mubuso wa kamita. Kukaba cwalo ni ku muhasanyi yafokozi kwa mubili ka nakonyana, mwendi yanaasa koni kuzamaya mwa kweli iliñwi kamba kufitelela kabakala makulanu kamba kolofalo yetuna. Kono tukiso ye iezelizwe feela babafokozi hahulu kwa mubili babasa koni kueza zeñata. Katengo ka sebelezo kakanyakisisa haiba muhasanyi wakona kubalelwa ku babacwalo.

³⁰ Piho yamina ya mwa simu ya kweli ni kweli iboniswanga ku Zeñolwa za Misebezi ya Muhasanyi Mwa Puteho. Litaba zeo ki za puteho. Haiba mulela kututela kwa puteho isili, mubone teñi kuli mwazibisa baana-bahulu ba puteho yamina. Muñoli ukalumela zeñolwa zamina kwa puteho yeo. Ka nzila yeo, baana-bahulu ba puteho yemututezi ku yona baka miziba hande ni kuzwelapili kumitusa kwa moya. Haiba mukaba siyo mwa puteho yamina ka nako yesakwani likweli zetaalu, muzwelepili kulumanga lipiho zamina za mwa simu kwa puteho yahabo mina.

³¹ Kana fokuñwi mwalibalanga kufitisa piho yamina ya mwa simu? Ki niti kuli kaufelaa luna lutokwanga kuhupuliswa fokuñwi. Kono haiba luba ni mubonelo omunde ka za taba ya kubiha musebezi waluna ni kuutwisisa libaka hakuli kwa butokwa kueza cwalo, kuka lubela bunolo kuhupulanga kubiha musebezi oluezize mwa simu.

³² Babañwi bakona kuipuza kuli: “Nitokwelañi kubiha musebezi waka kwa puteho haubona Jehova waziba zenipeta mwa sebelezo yahae?” Ki niti kuli Jehova waziba zelueza, mi waziba haiba lumusebeleza ka moyo kaufela kamba lueza feela zenyinyani halibapanywa ku zelukona kueza luli. Kono muhupule kuli Jehova naañozi palo ya mazazi ao Nuwe naainzi mwa aleka ni palo ya lilimo zene bazamaile Maisilaele mwa lihalaupa. Mulimu naañozi palo ya bane basepahalile ku yena ni ya bane basika muutwa. Naañozi za mone ihapezwi naha ya Kanana ka kutala ni zene bapetile baatuli babasepahala ba Isilaele. Kaniti, naañozi ka kutala lika zeñata zene bapetile batanga bahae. Naatusize batanga bahae kuñola litaba ze ka kuetelelwa ki moya wahae, ili kubonisa fokusweu kuli ubata kuli lubuluke lipiho zenepahezi.

³³ Lika zeneezahezi kwaikale zeñozwi mwa Bibele libonisa kunepahala kwa lipiho ni litaba zenebulukilwe ki batu ba Jehova. Kambe Bibele neisika talusa luli za lipalo za lika, nelusike lwautwisisa hande litaba zeñata zeñozwi mwateñi. Munyakisise mitala yelatelela: Genese 46:27; Exoda 12:37; Baatuli 7:7; 2 Malena 19:35; 2 Makolonika 14:9-13; Joani 6:10; 21:11; Likezo 2:41; 19:19.

³⁴ Nihaike kuli lipiho zaluna halikopanyelezangi lika kaufela zeluezanga mwa sebelezo yaluna ku Jehova, lipiho zeo ki za butokwa hahulu kwa kopano ya Jehova. Mwa linako za baapositola, baapositola hane bakutile kuzwa kone baile kuyo kutaza, nebataluselize Jesu “lika kaufela zene baezize ni zene balutile batu.” (Mare. 6:30) Fokuñwi, lipiho libonisanga kuli likalulo zeñwi za bukombwa bwaluna liswanela kutalimwa. Lipalo zelubiha likona kubonisa kuli kubile ni zwelopili mwa misebezi yemiñwi, kono hape likona kubonisa kuli lika zeñwi zecwale ka palo ya bahasanyi kamba ya lika zeñwi haisika ekezeha. Mwendi bahasanyi batokwa kususuezwa kamba mwendi kunani butata bobutokwa kutatululwa. Baokameli babafilwe buikalabelo bakatalima lipiho zeo ni kulika ka taata kutatulula butata bobupaleliswa bahasanyi kamba puteho kaufela kuzwelapili.

³⁵ Hape lipiho litusa kopano kuziba kokutokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso. Ki likalulo lifi za simu zenani siselo? Ki kakai kokusina hahulu siselo? Ki lihatiso lifi zetokwahala kuli batu batusiwe kuituta niti? Lipiho litusa kopano kuzibela cimo lihatiso zekatokwahala mwa libaka zeshutana-shutana za lifasi ilikuli balukiseze cimo za teñi.

³⁶ Kaufelaa luna lwasusuezwangwa haluamuhela lipiho zende. Lubanga ni tabo yetuna haluutwa zebapeta mizwale baluna mwa musebezi wa kukutaza taba yende mwa lifasi kaufela. Lipiho zebonisa zwelopili yeezizwe mwa musebezi lilutusa kuziba moihulela kopano ya Jehova. Zesweli kupetiwa mwa bukombwa zalususueza luli mi lilutusa kukutaza ka kutukufalelwa, ili kulukonisa kueza zeñata hahulu mwa musebezi wa kukutaza. (Lik. 15:3) Kacwalo, kufitisa lipiho zaluna za mwa simu ki kwa butokwa mi kubonisa kuli lwalata mizwale baluna babali mwa lifasi kaufela. Ka nzila yeo, lubonisa kuli lwaipeya kwatasaa babaetelela mwa kopano ya Jehova.—Luka 16:10; Maheb. 13:17.

³⁷ Halutokwi kubapanya zelueza ku zaeza mutu yomuñwi mwa simu. (Magal. 5:26; 6:4) Yomuñwi ni yomuñwi waluna unani miinelo yeshutana ni ya yomuñwi. Niteñi, lwakona kutusiwa hahulu haiba luitomela likonkwani zelukona kukwanisa, ili zeka lutusa kuziba zwelopili yeluezize mwa bukombwa. Mi haiba lukwanisa likonkwani zeo, lukaba ni tabo yetuna bakeñisa kubona kuli lulipetile.

³⁸ Kwaiponahalela hande fokusweu kuli Jehova usweli waakufisa musebezi wa kukubukanya batu bakasileleza ka nako ya “ñalelwa yetuna.” Lupila mwa nako yebusweli kutalelezwa bupolofita bwa Isaya bobubulela kuli: “Yomunyinyani ukafetuha babaeza 1,000 mi yafokola ukafetuha sicaba sesimaata. Na, Jehova, nikaakufisa kueza cwalo ka nako ya teñi.” (Sin. 7:9, 14; Isa. 60:22) Lunani tohonolo yetuna luli ya kuba likombwa za taba yende mwa mazazi a mafelelezo a!—Mat. 24:14.