Jehova—Ndat’a Luna wa Maikuto A’ Bunolo A Mufelañeke
“Jehova u na ni hahulu maikuto a’ bunolo mwa lilato ni mufelañeke.”—JAKOBO 5:11, NW, litaluso za kwatasi.
1. Ki kabakalañi bafokoli ha ba hohelwa ku Jehova Mulimu?
PUPO kamukana ya mahalimu ki ye tuna hahulu kuli mane boc’aziba ba za mwa mbyumbyulu ha ba koni nihaiba ku bala milalambinda ya yona kaufela. Mulalambinda wa luna, o’ bizwa Milky Way, ki o mutuna hahulu kuli mutu mane n’a si ke a’ kona ku bala linaleli za ona kaufela. Linaleli ze ñwi, ze cwale ka Antares, ki ze tuna ni ze benya ku fita lizazi la luna h’a likiti-kiti. Mubupi ya Makaza wa linaleli kamukana mwa pupo u lukela ku ba y’a m’ata hakalo! Ka buniti fela, ki yena “ya zamaisa limpi za zona ka mulao, ya li biza kaufela ka mabizo.” (Isaya 40:26) Niteñi, yena Mulimu ya swana y’o ya mbwetukisa ki y’a “na ni hahulu maikuto a’ bunolo mwa lilato ni mufelañeke.” Zibo ye cwalo ki ye wetulusa hakalo kwa batanga ba Jehova ba ba ikokobeza, sihulu ku bao ba ba ipumana mwa nyandiso, makulano, ku swaba hahulu, kamba but’ata bo buñwi.
2. Maikuto a’ bunolo hañata a bonwa cwañi ki batu ba lifasi le?
2 Ba bañata b’a nga maikuto a’ bunolo ni ku fita, a’ cwale ka “makeke ni ku utwelana butuku” kwa Kreste, sina bufokoli. (Mafilipi 2:1) Ka ku susuezwa ki tuto ya za mihupulo ya batu ya za buipilauli, ba susueza batu ku ipeya mwa sibaka sa pili mane nihaiba seo si talusa ku fwandingela maikuto a ba bañwi. Palonyana ya ba ba likanyiswa ku za ku itabisa ni lipapali ki batu ba ba ikutwa hahulu ku ba banna ili ba ba s’a lotisi miyoko kamba ku bonisa lilato. Babusi ba bañwi ba bupolitiki b’a nga muhato ka nzila ye swana. Muluti wa za mihupulo ya batu wa Musitoiki, Seneca, ya n’a lutile mubusi y’a lunya Nero, n’a koñomekile kuli “ku utwela butuku ki bufokoli.” Cyclopædia ya M’Clintock ni Strong i bulela kuli: “Lisusuezo za tuto ya Busitoiki . . . li zwelapili ku ba teñi mwa minahano ya batu mane ni mwa linako za cwale.”
3. Jehova n’a italusize cwañi ku Mushe?
3 Ka ku fapahana, butu bwa Mubupi wa mufuta wa mutu ki bo bu tabisa. N’a italusize ku Mushe ka manzwi a: “Muñ’a Bupilo, Muñ’a Bupilo, ki Mulimu ya na ni makeke ni musa, ya sa akufi ku halifa, ya tezi sishemo, ya na ni niti; . . . ya swalela batu bumaswe, ni buikuhumuso, ni sibi; kono ki ya sa latuli mulatu wa ya fosize.” (Exoda 34:6, 7) Ki niti, Jehova n’a felize ku italusa k’o ka ku koñomeka katulo ya hae ye lukile. H’a na ku zwisa baezalibi ba ka mabomu kwa koto y’e ba swanela. Niteñi, pili u italusa sina Mulimu y’a na ni makeke.
4. Ki ifi taluso ye tabisa ya linzwi la Siheberu leo hañata li tolokiwa “makeke”?
4 Ka linako ze ñwi linzwi la “makeke” li nahanelwa fela mwa kutwisiso ye si na maikuto a ka butu, ili ya mwa buatuli ya ku s’a fa koto. Nihakulicwalo, bapanyo ya litoloko za Bibele i tahisa taluso ye butokwa ya linzwi la Siheberu leo le li tolongosha sika ili le li simuluzwi ku le li talusa kezo la ra·chamʹ. Ka ku ya ka boc’aziba ba bañwi, taluso ya lona ye mutomo ki ya “ku ba bunolo.” “Racham,” ka mo i taluseza buka ya Synonyms of the Old Testament, “li bonisa maikuto a’ tungile ni a mufelañeke o’ bunolo, a’ cwale ka a’ zusuluswa ki ku bona bufokoli kamba manyando ku bao lu lata kamba ba ba tokwa tuso ya luna.” Litaluso ze ñwi ze tabisa za kalemeno kao ka ka lakazeha li konwa ku fumanwa mwa Insight on the Scriptures, Volyumu 2, makepe 375-9.
5. Makeke n’a bonahezi cwañi mwa Mulao wa Mushe?
5 Mufelañeke wa Mulimu o’ bunolo u bonwa hande mwa Mulao wa n’a file sicaba sa Isilaele. Ba ne ba li mwa mayemo a’ maswe, ba ba cwale ka limbelwa, lindiyala, ni babotana, ne ba na ni k’u ngiwa ka mufelañeke. (Exoda 22:22-27; Livitike 19:9, 10; Deuteronoma 15:7-11) B’ote, ku kopanyeleza cwalo ni batanga ni lifolofolo, ne ba na ni ku fumana tuso kwa Sabata ya pumulo ya ka viki ni viki. (Exoda 20:10) Fahalimu a seo, Mulimu n’a lemuhile batu ka buñwi ba ne b’a nga bafokoli ka lilato. Liproverbia 19:17 i bulela kuli: “Ya tusa mubotana u cisa [Jehova, NW] sikoloti; mi [Jehova, NW] u ka mu kutiseza se si mu lukela.”
Maciñekelo kwa Mufelañeke wa Bumulimu
6. Ki kabakalañi Jehova ha n’a lumile bapolofita ni linumwana kwa batu ba hae?
6 Maisilaele ne ba zibwa ka libizo la Mulimu mi ne ba lapela kwa tempele mwa Jerusalema, ili yeo ne li ‘ndu ye yahezwi libizo la Muñ’a Bupilo.’ (2 Makolonika 2:4; 6:33) Nihakulicwalo, ha se ku fitile nako, ne ba fitile fa ku lumeleza muzamao o maswe, ku lapela maswaniso, ni bubulai, ili ku tisa nyazo ye tuna fa libizo la Jehova. Ka ku lumelelana ni butu bwa hae bwa mufelañeke, Mulimu ka pilu-telele n’a likile ku lukisa muinelo w’o o’ maswe ku si na ku tisa kozi fa sicaba mukatumbi. N’a “ba lemusize ka linumwana za hae; a kala ku li luma isali kakusasana; kakuli n’a utwela sicaba sa hae, ni sibaka sa ndu ya hae, butuku. Kono ba seha ba ba lumilwe ki Mulimu, ba shwaula manzwi a hae, ba soma bapolofita ba hae; ku fitela Muñ’a Bupilo h’a halifela sicaba sa hae, mane ku tokwe ni se sikana se si ka tusa.”—2 Makolonika 36:15, 16.
7. Mufelañeke wa Jehova ha ne u fitile fa maciñekelo a ona, ki sifi se ne si ezahalile kwa mubuso wa Juda?
7 Nihaike kuli Jehova u na ni mufelañeke ni ya sa akufi ku halifa, ha ku tokwahala w’a bonisa buhali bo bu lukile. Kwamulaho k’o, mufelañeke wa bumulimu ne u fitile fa maciñekelo a ona. Lu bala ka za se ne si zwile mwateñi: “Kabakaleo Muñ’a Bupilo a ba tiseza mulena wa Makalade; yena a bulaya batangana ba bona ka lilumo, a ba bulaela mwa Ndu ya Sibaka sa bona se si kenile, a sa shweli mutu makeke, niheba mutangana ni musizana, kamba mudala ni wa toho ye ize pululu; a ba fa mwa mazoho a hae, kaufel’a bona.” (2 Makolonika 36:17) Kacwalo Jerusalema ni tempele ya ona ne li sinyizwe, mi sicaba ne si isizwe mwa butanga kwa Babilona.
Mufelañeke Bakeñisa Libizo la Hae
8, 9. (a) Ki kabakalañi Jehova ha n’a bulezi kuli n’a ka ba ni mufelañeke kwa neku la libizo la hae? (b) Lila za Jehova ne ba kuzisizwe cwañi?
8 Macaba a’ n’a ba potolohile n’a wabezwi kabakala likayamana leo. Ka nzila ya ku soma, ne ba bulezi kuli: “Ki ba, ba sicaba sa Muñ’a Bupilo ba ba zwile mwa naha ya Hae.” Ka ku lemuha hahulu nyazo yeo, Jehova a zibahaza kuli: “Libizo la ka le li kenile na li utwela butuku . . . Mi Libizo la ka le lituna ni ka li kenisa, . . . mi macaba a ka ziba kuli ki Na [Jehova, NW].”—Ezekiele 36:20-23.
9 Sicaba sa hae ha se si bile mwa buhapiwa ka lilimo ze 70, Mulimu y’a mufelañeke, Jehova, n’a ba lukuluzi ni ku ba lumeleza ku kutela kwa Jerusalema ni ku y’o yaha sinca tempele. Seo ne si kuzisize macaba a na ba potolohile, ba ne ba bona seo ka ku makala. (Ezekiele 36:35, 36) Nihakulicwalo, ka bumai, sicaba sa Isilaele hape sa wela mwa likezo ze maswe. Mujuda ya sepahala, Nehemia, n’a tusize ku lukisa muinelo. Mwa tapelo ya fa nyangela, n’a lunduluzi ku sebelisana kwa Mulimu ni sicaba kwa ka mufelañeke, ka ku bulela kuli:
10. Nehemia n’a koñomekile cwañi mufelañeke wa Jehova?
10 “Mwa linako za maswenyeho a bona, ne ba nze ba huweleza ku Wena; Wena, wa ba utwa u li mwa lihalimu, mi ka makeke a hao a matuna wa ba fa balamuleli ba ba ne ba ba lamulela mwa mazoho a lila za bona. Kono ha ne ba se ba katuluhile, ne ba kutela ku eza ze maswe mwa meto a hao; mi Wena n’o ba fa hape mwa mazoho a lila za bona, li ba buse. Nihakulicwalo ha ba kuta, mi ba huweleza ku Wena, Wena wa ba utwa u li mwa lihalimu; mi ka makeke a hao wa ba pilisa hañata. . . . Wa iswala pilu ka bona myaha ye miñata.”—Nehemia 9:26-30; mu bone hape Isaya 63:9, 10.
11. Ki fapahano mañi ye li teñi mwahal’a Jehova ni milimu ya batu?
11 Kwa mafelelezo, hamulaho wa ku hana ka situhu Mwan’a Mulimu y’a latiwa, sicaba sa Majuda sa latehelwa ki mayemo a sona a matohonolo ku ya ku ile. Lilato le li sepahala la Mulimu ku bona ne l’i ngile lilimo ze fitelela 1,500. Li yemi sina bupaki bwa kamita kwa taba ya kuli Jehova ka buniti luli ki Mulimu y’a mufelañeke. Ki ku fapahana hakalo kwa milimu ye situhu ni ze lapelwa ze si na maikuto ili ze tahisizwe ki batu!
Poniso ye Tuna ka ku Fitisisa ya Mufelañeke
12. Ki ifi ye ne li poniso ye tuna ka ku fitisisa ya mufelañeke wa Mulimu?
12 Poniso ye tuna ka ku fitisisa ya mufelañeke wa Mulimu ne li ya ku luma Mwan’a hae ya latiwa fa lifasi-mubu. Ki niti, bupilo bwa Jesu bwa busepahali ne bu tisize munyaka o mutuna ku Jehova, ili ku mu fa kalabo ye petahezi kwa litamilikezo za Diabulosi za buhata. (Liproverbia 27:11) Nihakulicwalo, ka nako ye swana, ku bona mwan’a hae ya latiwa a shwa lifu le li situhu ni le li swabisa ku si na kakanyo ne ku utwisize Jehova butuku bo butuna ku fita bufi kamba bufi bo se bu tiyezwi ki mushemi wa mutu. Ne li sitabelo se si lilato hahulu, ili se si kwalula nzila ya puluso ya mufuta wa mutu. (Joani 3:16) Sina ka mwa n’a bulelezi cimo Zakaria, ndat’ahe Joani Mukolobezi, ne si tunafalize “mukekecima wa Mulimu wa luna.”—Luka 1:77, 78.
13. Ki nzila ifi ya butokwa Jesu a bonisize ka yona butu bwa Ndat’ahe?
13 Ku lumiwa kwa Mwan’a Mulimu fa lifasi-mubu hape ne ku file mufuta wa mutu mubonelo o munde ni ku fita wa butu bwa Jehova. Kamukwaufi? Ka mukwa wa kuli Jesu ka ku petahala n’a bonahalize butu bwa Ndat’ahe, sihulu ka nzila ye mufelañeke o’ bunolo ya n’a nga ka yona bafokoli! (Joani 1:14; 14:9) Mwa muinelo w’o, bañoli ba bal’alu ba libuka za Evangeli bo Mateu, Mareka, ni Luka ba itusisa linzwi la Sigerike le li talusa ku eza sika, la splag·khniʹzo·mai, ili le li zwa fa linzwi la Sigerike le li talusa “mala.” “Ku zwelela fela kwa simuluho ya lona,” ki mw’a taluseza c’aziba wa za Bibele William Barclay, “ku konwa ku bonwa kuli ha li talusi ku utwela butuku kamba mufelañeke o si k’a ipitela, kono maikuto a’ susueza mutu mwa butungi bwa muinelo wa hae luli. Ki lona linzwi le li tiile ka ku fitisisa mwa Sigerike la maikuto a mufelañeke.” Li tolokiwa ka ku fitana-fitana sina ‘ku utwela butuku’ kamba ‘ku shwela makeke.’—Mareka 1:41; 6:34.
Jesu Ha N’a Utwezi Butuku
14, 15. Mwa muleneñi o muñwi wa mwa Galilea, Jesu u utwela cwañi butuku, mi seo si bonisa nto mañi?
14 Ki mwa muleneñi o muñwi wa mwa Galilea. Munna “ya tezi mbingwa” u atumela Jesu ku si na ku fa temuso ya ka sizo. (Luka 5:12) Kana Jesu wa mu nyaza ka buhali bakeñisa ku s’a huweleza kuli, “Masila! Masila!” sina ka mo ne ku tokwelwa ki Mulao wa Mulimu? (Livitike 13:45) Ku tokwa. Mwa sibaka sa seo, Jesu w’a teeleza kwa kupo ya munna y’o ya ka ku kalelwa: “Ha u lata, u na ni mata a ku ni kenisa.” Ka ku “mu shwela makeke,” Jesu a tambiketa lizoho ni ku swala wa mbingwa y’o, mi a li: “Na lata, u kene.” Honaf’o munna y’o a kutisezwa mwa buikangulo bwa hae. Jesu kacwalo ha bonisi fela m’ata a hae a ka makazo, a’ filwe ki Mulimu kono hape ni maikuto a hae a’ lilato a’ mu susueza ku itusisa m’ata a’ cwalo.—Mareka 1:40-42.
15 Kana Jesu u lukelwa ku atumelwa pili a si k’a bonisa maikuto a mufelañeke? Ku tokwa. Nako ye ñwi hamulaho, u katana sikwata sa ba malilo ba nze ba zwa mwa muleneñi wa Naine. Ku si na kakanyo, Jesu s’a boni malilo a mañata kwamulaho, kono ao n’a li likayamana le li ipitezi. Mufu ki mwan’a mbelwa ili wa mwakamutwa. Ka ku “mu utwela butuku,” Jesu wa mu atumela ni ku bulela kuli: “U si ke wa lila.” Mi cwale a eza makazo ye zwile mubano ya ku kutiseza mwan’a hae kwa bupilo.—Luka 7:11-15.
16. Ki kabakalañi Jesu h’a utwela butuku sikwata se situna se si mu latelela?
16 Tuto ya butokwa ye itutilwe mwa likezahalo ze fahalimu ki ya kuli Jesu ha “utwela butuku,” u eza nto ye ñwi ye nde ya ku tusa. Fa kezahalo ya hamulaho, Jesu u tatuba likwata ze tuna ze swalelela ku mu latelela. Mateu u biha kuli “a ba utwela butuku, kakuli ne ba katezi, ba hasani, inge lingu ze si na mulisana.” (Mateu 9:36) Bafalisi ha ba ezi ze ñata mwa ku feza tala ya kwa moya ya batu-tu fela. Mwa sibaka sa seo, ba imeza babotana ka milao ye miñata-ñata ye s’a tokwahali. (Mateu 12:1, 2; 15:1-9; 23:4, 23) Mubonelo wa bona wa batu-tu fela ne u patuluzwi ha ne ba bulezi ka za ba ne ba teeleza ku Jesu kuli: “Haili buñata bo, bo bu sa zibi Mulao, bu kutilwe.”—Joani 7:49.
17. Ku utwela likwata butuku kwa Jesu ku mu susueza cwañi, mi ki ketelelo mañi ye bile ni ku ama ko kutuna y’a fa f’o?
17 Ka ku fapahana, Jesu u amiwa ka butungi ki muinelo o maswe wa kwa moya wa likwata. Kono batu ba ba tabela ki ba bañata hahulu kuli ha koni ku ba fa mamelelo ya ka buñwi. Kacwalo u bulelela balutiwa ba hae kuli ba lapele kuli ku be ni babeleki ba ba ekezehile. (Mateu 9:35-38) Ka ku lumelelana ni litapelo ze cwalo, Jesu u luma baapositola ba hae ka lushango lwa kuli: “Mubuso wa kwa lihalimu s’o li fakaufi.” Litaelo ze ne li filwe ka nako yeo se li sebelize sina ketelelo ya butokwa kwa Bakreste ku t’o fita ni mwa lizazi la kacenu. Ku si na kakanyo, maikuto a Jesu a mufelañeke a mu susueza ku felisa tala ya kwa moya ya mufuta wa mutu.—Mateu 10:5-7.
18. Jesu u’ nga cwañi muhato likwata ha li taha kwa n’a li teñi ili kwa mukunda, mi ki tuto mañi ye lu ituta ku seo?
18 Ka nako ye ñwi, Jesu hape u ikutwa ku bilaela ka za butokwi bwa kwa moya bwa likwata. Ka nako yeo yena ni baapositola ba katezi hamulaho wa musipili wa ku pateha ku kutaza, mi ba bata sibaka sa ku pumulela teñi. Kono hañihañi batu b’a ba fumana. Mwa sibaka sa kuli Jesu a halifiswe ki ku latelelwa kwa mukunda k’o, Mareka u ñola kuli “a ba utwela butuku.” Mi ki lifi le ne li li libaka la maikuto a’ tungile a Jesu? “Ne ba swana inge lingu ze si na mulisana.” Hape, Jesu u’ nga muhato fa maikuto a hae mi u kala ku luta sikwata “za mubuso wa Mulimu.” Ee, n’a amilwe hahulu ka butungi ki tala ya bona ya kwa moya kuli n’a itombozi pumulo ye ne i tokwahala ilikuli a ba lute.—Mareka 6:34; Luka 9:11.
19. Ku iyakatwa kwa Jesu kwa neku la likwata ne ku fitelezi cwañi fa butokwi bwa bona bwa kwa moya?
19 Hailif’o n’a iyakatitwe ka butuna ka za butokwi bwa batu bwa kwa moya, Jesu ni kamuta n’a si k’a libala butokwi bwa bona bwa kwa mubili bo bu mutomo. Ka nako ye swana yeo, hape “a folisa ba ba tokwa ku foliswa.” (Luka 9:11) Ka nako ye ñwi hamulaho, likwata ne se li bile ni yena ka nako ye telele, mi ne ba li kwahule ni mahae a bona. Ka ku lemuha butokwi bwa bona bwa kwa mubili, Jesu n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Ni utwela buñata butuku, kakuli se li mazazi a malalu ba inzi ni na, mi ha ba na sa ku ca; ku ba kutisa ni tala, ha ni lati, ne ba ka katala mwa nzila.” (Mateu 15:32) Jesu cwale u eza se siñwi kwa neku la ku tibela manyando a’ kona ku ba teñi. Ka makazo u fumanela banna, basali, ni banana b’a likiti-kiti sico se si zwa fa linkwa ze supile ni litapinyana ze sikai.
20. Ki sifi se lu ituta kwa kezahalo ya mafelelezo ye ñozwi ya ku utwela butuku kwa Jesu?
20 Kezahalo ya mafelelezo ye ñozwi ya ku utwela butuku kwa Jesu ne li fa musipili wa hae wa mafelelezo wa ku ya kwa Jerusalema. Likwata ze tuna li zamaya ni yena kuli li y’o eza mukiti wa Paseka. Mwa nzila bukaufi ni Jeriko, libofu ba babeli ba swalelela ku huweleza kuli: “Mulena, . . . u lu utwele butuku.” Likwata li lika ku ba kuzisa, kono Jesu wa ba biza mi u ba buza se ba bata kuli a eze. Ba kupa kuli: “Mulena meto a luna a tutubuluhe!” Ka ku “ba utwela butuku,” u swala fa meto a bona, mi ba kala ku bona. (Mateu 20:29-34) Lu ituta tuto ya butokwa hakalo ku seo! Jesu s’a li bukaufi ni ku kena mwa viki ya mafelelezo ya bukombwa bwa hae bwa fa lifasi-mubu. U na ni ku peta musebezi o mutuna pili a si k’a ipumana kale mwa lifu le li situhu le li tiswa ki bayemeli ba Satani. Niteñi, h’a lumelezi sineneketo ya nako ya butokwa hahulu yeo kuli i fokolise maikuto a hae a mufelañeke kwa neku la butokwi bwa batu bo bu si bwa butokwa hahulu.
Liswanisezo ze Koñomeka Mufelañeke
21. Ki sifi se si swanisezwa ki ku swalela kwa mulena sikoloti se situna sa mutang’a hae?
21 Linzwi la Sigerike le li talusa ku eza sika la splag·khniʹzo·mai, le li itusisizwe mwa litaba ze za bupilo bwa Jesu, hape li itusisizwe ku ze t’alu za liswanisezo za Jesu. Mwa likande le liñwi mutanga u kupa ku fiwa nako ya ku lifa sikoloti se situna. Mulen’a hae, ka ku “mu utwela butuku,” a swalela sikoloti seo. Seo si fa mutala wa kuli Jehova Mulimu u bonisize mufelañeke o mutuna mwa ku swalela sikoloti se situna sa sibi ku Mukreste yo muñwi ni yo muñwi ka buñwi y’a bonisa tumelo mwa sitabelo sa tiululo sa Jesu.—Mateu 18:27; 20:28.
22. Nguli ya mwana wa sisinyi i swaniseza nto mañi?
22 Cwale ku na ni likande la mwana wa sisinyi. Mu hupule se si ezahala mwana y’o ya s’a utwi h’a kutela kwa hae. “Niha n’a sa li kwahule, ndat’ahe a mu bona, a mu shwela makeke, a mata, a mu wela mwa mulala mi a mu tubeta.” (Luka 15:20) Seo si bonisa kuli Mukreste ya n’a fitile fa ku s’a utwa h’a bonisa ku baka ko ku buniti, Jehova u k’a mu utwela makeke ni ku mu amuhela ka lilato. Kacwalo, ka liswanisezo ze peli zeo, Jesu u bonisa kuli Ndat’a luna, Jehova, “u na ni hahulu maikuto a’ bunolo mwa lilato ni mufelañeke.”—Jakobo 5:11, NW, litaluso za kwatasi.
23. Ki tuto mañi ye lu ituta ku zwelela kwa swanisezo ya Jesu ya Musamaria ya li muyahwa ni yena yo munde?
23 Muitusisezo wa bul’alu wa splag·khniʹzo·mai mwa swanisezo u ama Musamaria ya mufelañeke ili y’o a “shwela makeke” muinelo o maswe wa Mujuda ya n’a uzwelizwe ni ku siiwa a welezi. (Luka 10:33) Ka k’u nga muhato fa maikuto ao, Musamaria n’a ezize se ne si li mwa m’ata a hae kaufela kuli a tuse mutu u sili y’o. Seo si bonisa kuli Jehova ni Jesu ba libelela Bakreste ba niti ku latelela mutala wa bona mwa ku bonisa lilato ni mufelañeke. Linzila ze ñwi ze lu kona ku eza seo ka zona li k’a buhisanwa mwa taba ye tatama.
Lipuzo ka ku ba Lundululo
◻ Ku ba y’a makeke ku talusañi?
◻ Jehova n’a bonisize cwañi mufelañeke kwa neku la libizo la hae?
◻ Ki ifi poniso ye tuna ka ku fitisisa ya mufelañeke?
◻ Ki nzila ifi ye zwile mubano yeo Jesu a bonisa ka yona butu bwa Ndat’ahe?
◻ Ki sifi se lu ituta kwa likezo za mufelañeke za Jesu ni kwa liswanisezo za hae?
[Mbokisi fa likepe 6]
Linzwi le li Swaniseza Hande “Pabalelo ye Lilato ili ye Bunolo”
“MALA a ka! Mala a ka! Mawe na!” ki mwa n’a lilezi mupolofita Jeremia. Kana n’a bilaela ka za butuku bwa mwa mba bakeñisa nto ye ñwi ye maswe ya n’a cile? Ku tokwa. Jeremia n’a itusisa mubulelelo wa Siheberu wa ku swaniseza ku talusa pilaelo ya hae ye tungile ka za likayamana le li taha fahalimu a mubuso wa Juda.—Jeremia 4:19.
Bakeñisa kuli Jehova Mulimu u na ni maikuto a’ tungile, linzwi la Siheberu la “mala,” kamba “mala a matuna” (me·ʽimʹ), hape li itusiswa ku talusa maikuto a hae a’ lilato. Sina ka mutala, mashumi-shumi a lilimo pili mazazi a Jeremia a si k’a fita kale, mubuso wa Isilaele wa mishobo ye lishumi ne u hapilwe ki mulena wa Asirya. Jehova n’a tuhelezi seo sina koto kwa neku la ku s’a sepahala kwa bona. Kono kana Mulimu n’a ba libezi mwa buhapiwa? Ku tokwa. N’a sa ba utwela butuku ka butungi sina kalulo ya batu ba ba mwa bulikani ni yena. Ka ku ama ku bona ka libizo la mushobo o mutuna wa Efraimi, Jehova n’a buzize kuli: “Efraimi kana ki mwana ya latiwa? Kana ki mwana ya tabisa? kakuli kamita ha ni mu nyaza ni nze ni mu hupula kuli ki yena yo. Kabakaleo mala a ka a nyungana kabakala hae; luli ni ka mu utwela butuku.”—Jeremia 31:20.
Ka ku bulela kuli “mala a ka a nyungana,” Jehova n’a itusisize mubulelelo wa ku swaniseza ili ku talusa maikuto a hae a’ tungile a lilato kwa batu ba hae ba ba mwa buhapiwa. Mwa buka ye fa maikuto fa timana yeo, c’aziba wa za Bibele wa mwa lilimo za mwanda wa bu-19 E. Henderson n’a ñozi kuli: “Ha ku na nto ye kona ku fita ponahazo ye susueza maikuto ya ku ikutwa kwa bushemi ko ku lilato ku sisinyi ya kuta, ili yeo i tahiswa ki Jehova fa. . . . Nihaike kuli n’a bulezi cwalo ku [ba Efraimi ba ne ba lapela maswaniso] ni ku ba fa koto . . . , ni kamuta n’a si k’a ba libala, kono, ka ku fapahana, n’a tabela tibelelo ya ku kutiswa kwa bona kwa nalulelule.”
Linzwi la Sigerike la “mala a matuna,” kamba “mala,” li itusiswa ka nzila ye swana mwa Mañolo a Sigerike a Sikreste. Ha li s’a itusiswi ka mo li inezi tota, sina kwa Likezo 1:18, li ama maikuto a’ bunolo a lilato kamba mufelañeke. (Filemoni 12) Linzwi leo ka linako ze ñwi li kopanyiwa kwa linzwi la Sigerike le li talusa “bunde” kamba “hande.” Baapositola bo Paulusi ni Pitrosi ba itusisa pulelo yeo ye beilwe hamoho ha ba susueza Bakreste kuli ba be ni “mukekecima o’ lilato,” kamba ka taluso tota ki “mayemo a mande a ku utwela butuku.” (Maefese 4:32, NW; 1 Pitrosi 3:8, NW) Linzwi la Sigerike la “mala a matuna” hape li kona ku beiwa hamoho ni linzwi la Sigerike la pol·yʹ. Ku beiwa hamoho k’o ka mo ku inezi fela ku talusa “ku ba ni mala a matuna a’ atile.” Yona pulelo ya Sigerike yeo ya ka siwela i itusisizwe fela hañwi mwa Bibele, mi i ama ku Jehova Mulimu. New World Translation i fa toloko ye: “Jehova u na ni hahulu maikuto a’ bunolo mwa lilato.”—Jakobo 5:11.
Lu swanela ku taba hakalo kuli ya m’ata ka ku fitisisa mwa pupo kamukana, Jehova Mulimu, u fapahana hahulu kwa milimu ye situhu ye ezizwe ki batu ba ba si na mufelañeke! Mwa ku likanyisa Mulimu wa bona wa “mukekecima o’ lilato,” Bakreste ba niti ba susuezwa k’u nga muhato ka ku swana mwa ku sebelisana kwa bona yo muñwi ni yo muñwi.—Maefese 5:1.
[Siswaniso se si fa likepe 4]
Mufelañeke wa bumulimu ha ne u fitile fa maciñekelo a ona, Jehova n’a tuhelezi Mababilona ku tula batu ba hae ba ne ba s’a utwi
[Siswaniso se si fa likepe 5]
Ku bona Mwan’a hae ya latiwa a shwa ku lukela ku ba ko ne ku utwisize Jehova Mulimu butuku bo butuna ka ku fitisisa bo se bu kile bwa ipumanwa ku bona
[Siswaniso se si fa likepe 9]
Jesu ka ku petahala n’a bonahalize butu bwa mufelañeke bwa Ndat’ahe