Lipuzo Ze Zwa kwa Babali

Kana ne li fela matapa a macwe a mabeli a n’a li mwa aleka ya bulikani, kamba ne ku na hape ni lika ze ñwi mwateñi?

Ka 1026 B.C.E., ona silimo se i kakulwa tempele ye ne i yahilwe ki Salumoni, “ne ku si na se siñwi mwa Aleka, konji matapa a mabeli a n’a beile mwateñi Mushe h’a li kwa Horebe, mi [Muñ’a] Bupilo a iswala bulikani ni bana ba Isilaele, ha ba sa z’o zwa kwa Egepita.” (2 Makolonika 5:10) Kono ne ku sa bangi cwalo kamita.

“Ha ku se ku na ni likweli ze talu haisali ba zwa mwa naha ya Egepita,” bana ba Isilaele ba kena mwa lihalaupa la Sinai. (Exoda 19:1, 2) Ku tuha f’o, Mushe a kambamela fa Lilundu la Sinai mi a yo amuhela matapa a mabeli a Mulao. U talusa kuli: “Na kuta, na shetumuka fa lilundu, na beya matapa mwa aleka ye ni ezize, mi a ina mwateñi, sina mw’a ni laelezi [Muñ’a] Bupilo.” (Deuteronoma 10:5) Yeo ne li aleka ya swalelele, kamba sibulukelo sa swalelele seo Mushe n’a bulelezwi ki Jehova kuli a eze ni kuli a bulukele mwateñi matapa a Mulao. (Deuteronoma 10:1) Aleka ya bulikani ne i si ka kala ku itusiswa ku fitela ibat’o ba kwa mafelelezo a 1513 B.C.E.

Ba man’o lukululwa mwa Egepita, Maisilaele ba kalisa ku tongoka ka za lico. Kacwalo Jehova a ba neliseza manna. (Exoda 12:17, 18; 16:1-5) Honaf’o, Mushe a laela Aruni a li: “U nge pizana, u i sele omere ya manna, ye tezi, u i beye fapil’a [Muñ’a] Bupilo, i bulukelwe baikulu ba mina.” Taba yeo i zwelapili i li: “[Muñ’a] Bupilo sina mw’a laelezi Mushe, Aruni a i beya cwalo fapil’a Bupaki [ili sibaka mo ne ku bulukelwa hande lika za butokwa], kuli i bulukiwe.” (Exoda 16:33, 34) Nihaike kuli Aruni kaniti n’a selile manna mwa pizana ka nako yeo, pizana yeo ne i ka kona fela ku beiwa fapil’a Bupaki Mushe ha s’a felize ku yaha Aleka ni ku beya mwateñi matapa.

Sina mo lu bonezi, aleka ya bulikani ne i yahilwe kwa mafelelezo a 1513 B.C.E. Tupa ya Aruni ne i beilwe mwa Aleka hamulaho wa lilimo ze ñata, ili hamulaho wa ku ipangula kwa Kora ni balikani ba hae. Muapositola Paulusi n’a bulezi za ‘Aleka ya bulikani mo ne ku beilwe piza ya gauda ye na ni manna, ni tupa ya Aruni ye n’e tunyize, ni matapa a bulikani.’—Maheberu 9:4.

Mulimu n’a fepile Maisilaele ka manna mwa lieto la bona la mwa lihalaupa la lilimo ze 40. Manna ne i felile ha ne ‘ba kalisize ku ca buloto bwa naha’ ye ne ba sepisizwe. (Joshua 5:11, 12) Tupa ya Aruni ne i beilwe mwa aleka ya bulikani ka mulelo wa kuli i be sisupo, kamba bupaki kwa lusika lwa baikanyisi. Taba yeo i bonisa kuli mwendi tupa yeo ne i beilwe fapil’a Bupaki mwahal’a lilimo ze 40 za musipili wa mwa lihalaupa. Kacwalo kwa utwahala ku bulela kuli ha se ku fitile lilimo li sikai ku zwa fo ba kenela Maisilaele mwa Naha ya Sepiso, kono pili tempele ye ne i yahilwe ki Salumoni i si ka kakulwa kale, tupa ya Aruni ni piza ya gauda ye na ni manna ne li zwisizwe mwa aleka ya bulikani.