Ku zwa Seder ku Taha fa Punyuho

“Ni ka nga sinwiso sa ku piliswa, ni lapele Libizo la [Jehova, “NW”].”—LISAMU 116:13.

 1. Ki pina ifi ye latwa ka nako kaufela ye ne i kana ya ama bupilo bwa mina bwa kwapili?

NE MU ka ikola cwañi pina ye ama ka za ku ba kwa mina ni bupilo bwa kwapili bwa tabo, ili bo butelele? Ka buniti fela, pina ya mufuta o cwalo i se i bile ye latiwa hahulu mwa linako kaufela. Niteñi, mu na ni sibaka se sinde ku fita batu ba bañata sa ku utwisisa ni ku ikola yona pina yeo ye na ni taluso. Majuda ba i biza Hallel (Tumbo). Ka ku ba ye ñozwi kwa Lisamu 113 ku isa 118, (NW) i lu susueza ku opela “Hallelujah,” kamba “A mu lumbeke Jah.”

 2. Yona pina ye i itusiswa cwañi, mi i swalisana cwañi ni Seder?

² Majuda ba opela Hallel mwa sebelezo ya bona ya Paseka, ili ku opela ko ku simuluhile kwamulaho k’o Mulimu ha n’a na ni tempele k’o lifolofolo ne li felwa matabelo. Kacenu, i opelwa mwa mandu a Majuda mwahal’a sebelezo ya Paseka ni sico se si bizwa Seder. Kono ki basikai fela ba ba i opela fa sico sa bona se si bizwa Seder ba ba utwisisa luli se si taluswa ki Lisamu 116:13 ye li: “Ni ka nga sinwiso sa ku piliswa, Ni lapele Libizo la [Jehova, NW].” Niteñi, ki kabakalañi, punyuho ha i zamaelela ni Paseka, kana ne i kana ya ba kuli punyuho ya mina i amilwe?

Paseka—Mukiti wa Punyuho

 3. Ki ifi simuluho ya Seder?

³ Mu hupule kuli Maisilaele ne ba li batanga mwa Egepita mwatas’a Faro wa muhateleli. Kwa mafelelezo, Jehova a yemisa Mushe kuli a etelele batu ba Hae kwa tukuluho. Mulimu ha s’a tisize likoto ze ketalizoho ka z’e ne fahalimw’a Egepita, Mushe a zibahaza ya bulishumi. Jehova n’a ka bulaya mweli wa ba ndu ya Maegepita kaufela. (Exoda 11:1-10) Niteñi, Maisilaele ne ba ka silelezwa. Kamukwaufi? Ne ba na ni ku bulaya ngu, ni ku lamba mali a yona fa misumo ya minyako ni fa libala la fahalimu, ni ku ina mwahali inze ba ca sico sa ngunyana, buhobe bo bu si ka ya mumela, ni miloho ye baba. Mwahal’a Seder, Mulimu n’a ka “fitelela” ku si na ku bulaya mweli wa bona.—Exoda 12:1-13.

 4, 5. Paseka ne i isize cwañi kwa punyuho ya ba bañata? (Lisamu 106:7-10)

⁴ Ka ku nga muhato fa koto ye ya bulishumi, Faro a taluseza Mushe kuli: “A mu nanuhe, mu zwe mwa sicaba sa ka, mina ni bana ba Isilaele; a mu ye, mu y’o sebeleza [Jehova, NW].” (Exoda 12:29-32) Maheberu ni “silundwamanje sa batu ba mishobo ye kopa-kopani” ba baomba-ombi ha se ba fundukile, Faro a cinca muhupulo wa hae ni ku ba ndongwama. Mulimu cwale ka makazo a tusa batu ba hae kuli ba punyuhe ka ku fita mwa Liwate le li Fubelu, ili m’o Faro ni mpi ya hae ye ne i ba ndongwami ne ba shwezi.—Exoda 12:38; 14:5-28; Lisamu 78:51-53; 136:13-15.

⁵ Mushe n’a taluselize Isilaele kwa Liwate le Lifubelu kuli: “Mu si ke mwa saba; mu yeme mu tiile; mu bone mw’a ka mi piliseza [Jehova, NW] kacenu.” Hamulaho n’a opezi kuli: “[Jah, NW] ki mata a ka, ki muñ’a pina ya ka; ki Yena Mulamuleli wa ka; ki Yena Mulimu wa ka, ni ka mu lumba.” (Exoda 14:13; 15:2) Ee, ku lukululwa kwa Isilaele, ku zwa kwa koto ya bulishumi hamohocwalo ni kwa Liwate le li Lifubelu, ne li punyuho. Walisamu n’a kona ku talusa Jehova hande sina Mulimu “ya pilisa kakai ni kakai mwa lifasi.”—Lisamu 68:6, 20; 74:12-14; 78:12, 13, 22.

 6, 7. Ki kabakalañi Paseka ha ne i tomilwe, mi cwale ki kabakalañi ha i bulukiwa ka ku fapahana ni Paseka ya kwa makalelo?

⁶ Maheberu ne ba na ni ku buluka Paseka sina kupuzo ya punyuho. Mulimu n’a bulezi kuli: “Mu ka mamela lizazi le, ibe la kupuzo; mi mu ka li sumekela [Jehova, NW], i be la mukiti; mwa masika a mina kaufela.” (Exoda 12:14) Fa sico ni sico sa Paseka, kamba Seder, ndate n’a na ni ku hupulisa lubasi lwa hae ka za punyuho. Jehova n’a laelezi kuli: “Bana ba mina ha ba ka mi buza, ba li: Mu swanisañi ka sebelezo yeo? Mu n’o li ku bona: Ki sitabelo sa [Jehova, NW] sa Paseka ya hae, h’a kile a fitelela fahalimw’a mandu a bana ba Isilaele, kwa naha ya Egepita, lizazi l’a nata Maegepita mi a sileleza mandu a luna.”—Exoda 12:25-27.

⁷ Sisupo sa kuli Majuda ku to fita ni la kacenu ba sa eza Paseka ya Seder si fa bupaki bwa kuli ki taba ya kwaikale ye li ya niti. Likezo ze ñwi za bona, nihakulicwalo, li fapahana ni ka mwa n’a laelezi Mulimu. The Origins of the Seder i talusa kuli: “Bibele i kopanyeleza cwalo ni lipuhisano ze ñata za Paseka ni Mukiti wa Buhobe bo bu si ka ya Mumela; niteñi, zona lika zeo ha li zamaeleli ni lisebelezo za cwale za lizazi leo la pumulo. Ka ku nonga, sizo sa Bibele si supa fa sitabelo sa fa paseka, ili seo mwa libuka za hamulaho wa Bibele ha si sa li yo mwa kalulo ye mutomo.” Libaka le lituna ki la kuli Majuda ha ba sa na tempele ya ku ezeza teñi matabelo a lifolofolo.

 8. Ki lifi libaka le li ipitezi le lu na ni lona mwa ku nahanisisa ka za Paseka?

⁸ Bakreste ba kona ku fumana tuso mwa ku ituta mikiti kaufela yeo Mulimu n’a file ku Isilaele wa kwaikale,a kono cwale likalulo ze ñwi za Paseka li tokwa mamelelo ya luna ye ipitezi. Jesu, ka ku ba Mujuda, n’a bulukile Paseka. Fa nako ya na ezize seo lwa mafelelezo, n’a bonisize mukiti u nosi fela wa bumulimu kwa neku la Bakreste—Mulalelo wa Mulena, kupuzo ya lifu la Jesu. Kacwalohe, ona mukiti wa Sikreste wo u swalisana ni Paseka.

Nto ye Fitelela Ngunyana ya Paseka

 9, 10. Ngunyana ya Paseka, ne li sitabelo se si ipitezi, kamba se si fapahana kamukwaufi?

⁹ Maheberu 10:1 i lu taluseza kuli ‘Mulao ne li muluti fela wa lika ze nde ze ne li ka taha.’ Cyclopædia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, ka M’Clintock ni Strong, i talusa kuli: “Ha ku na muluti ufi kamba ufi wa lika ze nde ze ne li na ni ku taha o ne u li mwa mulao o kona ku kangisana ni mukiti wa Paseka.” Sihulu ngunyana ya Paseka ne i na ni taluso ye ne i ama ka ku fitelela mukiti wa kupuzo ya ka m’o Mulimu na punyuselize mweli mi cwale ni Maheberu kaufela ka ku ba zwisa mwa Egepita.

¹⁰ Yona ngunyana yeo ne ili ye ipitezi mwa likalulo ze balwa. Sina ka mutala, litabelo ze ñata za lifolofolo za Mulao wa Mushe ne li tahiswa ki mutu a li muñwi ka ku ama fa libi za ka butu kamba bufosi, mi likalulo za lifolofolo ne li ciselizwe fa aletare. (Livitike 4:22-35) Nama ye ñwi ku zwelela kwa sitabelo sa ka nañungelele ne i filwe ku muprisita kamba baprisita ba ne ba sebeleza fa kalulo yeo. (Livitike 7:11-38) Nihakulicwalo, ngunyana ya fa mukiti, kamba ya Paseka, ne i si ka itusiswa fa aletare, mi ne i fiwa ki sikwata sa batu, hañata ki lubasi, ili bao ne ba na ni ku i ca.—Exoda 12:4, 8-11.

11. Ki ufi o ne u li mubonelo wa Jehova kwa neku la ngunyana ya Paseka, mi ne i supa kwa nto mañi? (Numere 9:13)

¹¹ Jehova n’a nga ngunyana ya Paseka ka butuna hahulu kuli mane na i bizize “sitabelo sa ka.” (Exoda 23:18; 34:25) Baituti se ba bulezi kuli “sitabelo sa paseka ne li sitabelo sa Jehova se si si na ni se si likana ni sona.” Yona ngunyana yeo ku si na ku kanana, ne i supa kamba ku yemela, sitabelo sa Jesu. Lwa ziba seo kakuli muapositola Paulusi n’a bizize Jesu sina “Paseka ya luna, ili Kreste, i tabezwi luna.” (1 Makorinte 5:7) Jesu n’a zibahalizwe sina “Ngunyan’a Mulimu” ni “Ngunyana ya n’a bulailwe.”—Joani 1:29; Sinulo 5:12; Likezo 8:32.

Mali a Yangwela Bupilo

12. Ki kalulo mañi ye ne i talelelizwe ki mali a ngunyana fa Paseka ya pili?

¹² Kwamulaho k’o mwa Egepita mali a ngunyana ne li mutomo wa punyuho. Jehova ha n’a bulaile mweli, N’a fitelezi mandu a n’a na ni mali fa minyako ya ona. Fahalimw’a seo, bakeñisa kuli Maheberu ne ba sa silisi lifu la mweli wa bona, ne ba li mwa mayemo a ku falula mwa Lisa le li Fubelu ku ya kwa tukuluho.

13, 14. Mali a Jesu a punyusa cwañi bupilo ni ku ba a butokwa kwa neku la punyuho? (Maefese 1:13)

¹³ Mali hape a amiwa mwa punyuho kacenu—mali a Jesu a suluzwi. “Paseka, mukiti wa Majuda n’o s’o li fakaufi” ka 32 C.E., Jesu a taluseza undi-wa-nyangela kuli: “Ya ca nama ya ka, mi a nwa mali a ka, u na ni bupilo bo bu sa feli; mi ni ka mu zusa ka lizazi la mafelelezo. Kakuli nama ya ka ki sico luli, mi mali a ka a ka nwiwa luli.” (Joani 6:4, 54, 55) Bateelezi ba hae kaufela ba Sijuda ne ba beile mwa munahano Paseka ye ne i atumela ni kuli mali a ngunyana n’a itusisizwe mwa Egepita.

¹⁴ Jesu ka nako yeo n’a sa talusi ka za lisupo ze itusiswa fa Mulalelo wa Mulena. Ona mukiti wa Bakreste wo o munca ne u si ka tomiwa konji hamulaho wa silimo ku zwa f’o, kacwalo nihaiba baapositola ba ne ba utwile Jesu ka 32. C.E. ne ba sa zibi nto ni ye kana ka za teñi. Nihakulicwalo, Jesu n’a bonisa kuli mali a hae n’a li a butokwa hahulu kwa neku la punyuho ya ku ya ku ile. Paulusi n’a talusize kuli “Ka yena lu liuluzwi ka mali a hae, mi lu swalezwi lifoso, ka ku ya ka bufumu bwa sishemo sa hae.” (Maefese 1:7) Ki ka swalelo fela ili ka ku toma fa mali a Jesu kihona lu kona ku pila ku ya ku ile.

Ki Punyuho ifi mi ki Kakai?

15. Kwa neku la Maheberu ba ne ba li mwa Egepita, ki punyuho ni matohonolo afi a n’a fitile fa ku ba teñi, mi ki afi a n’a si ka ba teñi? (1 Makorinte 10:1-5)

¹⁵ Ki punyuho ya makutela-kaufi ye ne i amilwe mwa Egepita wa kwaikale. Ha ku na mutu ni yo mukana ya n’a siile Egepita ya n’a libelezi ku fiwa bupilo bo bu sa feli hamulaho wa Musipili. Ki niti, Mulimu n’a ketile Malivi kuli ba be baprisita ba sicaba, ni ba bañwi ku zwa mwa lusika lwa Juda kuli ba be malena ba swalelele, kono bona bao kaufela ne ba na ni ku shwa. (Likezo 2:29; Maheberu 7:11, 23, 27) Hailif’o “Silundwamanje sa batu ba mishobo ye kopa-kopani” sona ne si sina matohonolo a mufuta o cwalo, bona, hamohocwalo ni Maheberu, ne ba kona ku ba ni sepo ya ku fita mwa Naha ya Sepiso ni ku ikola bupilo bwa buiketo inze ba sebeleza Mulimu. Nihakulicwalo, batanga ba Jehova ba ne ba bile teñi pili nako ya Sikreste i si ka fita kale ne ba na ni mutomo wa ku sepa kuli, nako ha ne i nze i ya, ne ba ka kona ku ikola bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu, f’o Mulimu a lelezi mufuta wa mutu ku pila teñi. Seo ne si ka swalisana ni sepiso ya Jesu kwa Joani 6:54.

16. Ki mufuta mañi wa punyuho o ne ba kona ku sepa batanga ba Mulimu ba kwaikale?

¹⁶ Mulimu na itusisize ba bañwi ba batanga ba hae ku ñola manzwi a nyangumuna ka za kuli lifasi ne li bupezwi kuli batu ba pile ku lona ni ka za kuli ba ba lukile ba ka pila teñi ku ya ku ile. (Lisamu 37:9-11; Liproverbia 2:21, 22; Isaya 45:18) Niteñi, balapeli ba niti ba kona kamukwaufi ku fumana yona punyuho yeo haiba ne ba ka shwa? Ka ku kutisezwa kwa bupilo ki Mulimu fa lifasi-mubu. Jobo, sina ka mutala, n’a bulezi ka za sepo ya kuli n’a ka hupulwa ni ku kutisezwa kwa bupilo hape. (Jobo 14:13-15; Daniele 12:13) Ki ko ku utwahala kuli, mufuta o muñwi wa punyuho ki ku fumana bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu.—Mateu 11:11.

17. Bibele i bonisa kuli ba bañwi ne ba kana ba fumana punyuho ye fapahana ya mufuta mañi?

¹⁷ Bibele hape i bulela ka za punyuho ya ku fumana bupilo kwa lihalimu, k’o Jesu Kreste n’a ile teñi hamulaho wa zuho ya hae. “Yena ya ile kwa lihalimu, ya inzi ku la bulyo la Mulimu; mi mangeloi, ni malena, ni mibuso, li beilwe mwa puso ya hae.” (1 Pitrosi 3:18, 22; Maefese 1:20-22; Maheberu 9:24) Kono Jesu haki yena mutu a nosi fela ya ngezwi kwa lihalimu. Mulimu u ketile hape kuli ku zwelela fa lifasi-mubu u ka nga palonyana ya ba bañwi. Jesu n’a taluselize baapositola kuli: “Miyaho ki ye miñata mwa munzi wa Ndate; . . . Mi ni sin’o ya, ni ku mi lukiseza sibaka, ni ka kuta, ni t’o mi nga, kuli mo ni inzi, ni mina mu be kwateñi.”—Joani 14:2, 3.

18. Ki libaka lifi le lu na ni lona cwale la ku talimela kwa punyuho ya ku fiwa bupilo bwa kwa lihalimu?

¹⁸ Punyuho ya ku fiwa bupilo bwa kwa lihalimu ka ku swalisana ni Jesu kaniti luli ki ye nde hahulu ku fita punyuho ye ne i amilwe fa Paseka ya pili. (2 Timotea 2:10) Ne li manzibuana a Seder ya mafelelezo, kamba sico sa Paseka sa ka mulao, f’o Jesu n’a tomezi mukiti o munca kwa neku la balateleli ba hae, ili o ne u nongile fa punyuho ya ku fiwa bupilo kwa lihalimu. N’a taluselize baapositola kuli: “Mu eze cwalo kuli mu ni hupule.” (Luka 22:19) Pili lu si ka buhisana ka m’o Bakreste ba swanela ku bulukela ona mukiti wo, ha lu buhisaneñi taba ya nako yeo lu swanela ku eza cwalo.

“Nako ye Ketilwe”

19. Ki kabakalañi ha kuli ko ku utwahala ku swalisanisa Paseka ni Mulalelo wa Mulena?

¹⁹ Jesu na bulezi kuli: “Ni lakalize hahulu ku ca Paseka ye ni mina, pili ni si ka utwa butuku.” (Luka 22:15) Hamulaho wa fo a toma Mulalelo wa Mulena, ili w’o balateleli ba hae ne ba na ni ku buluka sina kupuzo ya lifu la hae. (Luka 22:19, 20) Paseka ne i eziwa hañwi ka silimo. Kacwalo, ki nto ye utwahala kuli Mulalelo wa Mulena u na ni ku bulukiwa ka silimo ni silimo. Ki l’ili? Ka mo ku inezi fela, ki nako ya ha ku futumala hanyinyani ya Paseka. Seo ne si ka talusa Nisani 14 (Kalenda ya Sijuda) ha se i fitile, mwa sibaka sa ku eza kuli kamita u eziwe la Butanu bakeñisa kuli ne li lona lizazi la mwa viki yeo Jesu n’a shwile.

20. Ki kabakalañi Lipaki za Jehova ha ba cisehela mwa Nisani 14?

²⁰ Kacwalo Nisani 14 ne li ka ba lona lizazi leo Paulusi n’a na ni lona mwa munahano ha n’a ñozwi kuli: “Mi cwale kamita ha mu ca kwa buhobe bo, mi mu nwela mwa sinwiso seo, ikaba mu bulela lifu la Mulena, mane a kute.” (1 Makorinte 11:26) Mwa lilimo ze myanda ye mibeli ze ne li latelezi, buñata bwa Bakreste ne ba bulukile Nisani 14, mi ne ba zibahala sina Quartodecimans, ku zwelela mwa Silatini ili linzwi le li talusa “14.” M’Clintock ni Strong ba biha kuli: “Likeleke za mwa Asia Minor ne li eza mukiti wa lifu la Mulena fa lizazi le li swana ni la bu 14 la kweli ya Nisani, ili lizazi leo, ka ku ka ya muhupulo wa Keleke kaufel’a yona ya kwaikale, ku takiswa ne ku ezizwe.” Kacenu, Lipaki za Jehova ba buluka Mulalelo wa Mulena ka silimo ni silimo fa lizazi le li swana ni Nisani 14. Ba bañwi, niteñi, ne ba kana ba lemuha kuli seo ne si kana sa fapahana ni lizazi leo Majuda ba eza Paseka ya bona. Ki kabakalañi?

21. Ngunyana ya Paseka ne i na ni ku fiwa sina sitabelo l’ili, kono ki sifi seo Majuda kacenu ba si eza?

²¹ Lizazi la Maheberu ne li kalisa ku zwa fa ku likela kwa lizazi (i bata i ba ka hora ya busilela ha se ku atumela kwa swalala) ku yo fita fa ku likela kwa lizazi ko ku tatama. Mulimu n’a laelezi kuli ngunyana ya Paseka i bulaiwe ka Nisani 14 “mwahal’a manzibuana a mabeli.” (Exoda 12:6, NW) Ne i ka ba l’ili onaf’o? Majuda ba mwa lizazi la cwale ba ndondwezi fa mubonelo wa baluti ba bulapeli wa kuli ngunyana ne i na ni ku bulaiwa kwa mafelelezo a Nisani 14, mwahal’a nako ku zwa fa ku sikuluha kwa lizazi (i bata i ba ka hora ya bulalu) ni ku likela ka sibili kwa lizazi. Ka lona libaka le, ba eza Seder ya bona hamulaho wa ku likela kwa lizazi, Nisani 15 ha se i kalisize.—Mareka 1:32.

22. Ki lifi libaka lizazi la Kupuzo ha ne li kana la fapahana ni lizazi leo Majuda ba eza Paseka ya bona? (Mareka 14:17; Joani 13:30)

²² Nihakulicwalo, lu na ni libaka le linde, la ku utwisisa pulelo ka ku fapahana. Deuteronoma 16:6 ka ku utwahala ne i taluselize Maisilaele ku bulaya “sitabelo sa paseka, manzibwana, lizazi ha li likela.” (Ka ku ya ka toloko ya Sijuda ya Tanakh) Seo si bonisa kuli “mwahal’a manzibwana a mabeli” ku talusa nako ya swalala, ku zwa fa ku likela kwa lizazi (le li kalisa ka Nisani 14) ku to fita fa lififi ka sibili. Mujuda wa Karaite wa kwaikaleb n’a utwisisa seo ka yona nzila ye, sina mo ba ezeza Masamariac ku to fita ni la kacenu. Ku lumela kwa luna kuli ngunyana ya Paseka ne i filwe sitabelo ni ku ciwa “ka nako ye tomilwe” ka Nisani 14, isiñi ka Nisani 15, ki lona libaka le liñwi lizazi la luna la Kupuzo fokuñwi ha li fapahana ni lizazi la Sijuda.—Numere 9:2-5.

23. Ki kabakalañi likweli ha li ekezwa kwa kalenda ya Siheberu, mi seo si ezwa cwañi ki Majuda ba mwa lizazi la cwale?

²³ Libaka le liñwi lizazi la luna ha ne li kana la fapahana ku leo la Majuda ki la kuli ba itusisa kalenda ye ezizwe kale, ili nto ye ne i si ka tomiwa konji mwa lilimo za mwanda wa bune C.E. Ka ku itusisa seo, ba kona ku toma mazazi a Nisani 1 kamba a mikiti ku sa na ni lilimo ze mashumi-shumi kamba ze myanda-nda pili nako yeo i si ka fita kale. Fahalimw’a seo, kalenda ya kwaikale ya mazazi a 28 kamba a 29 mwa kweli ne i tokwa ku ba ni kweli ya bulishumi ka ze talu kuli i ekezwe teñi ka siwela ili kuli kalenda i zamaelele ni muinelo wa linako. Kalenda ya cwale ya Sijuda i ekeza yona kweli yeo mwa likalulo ze tomilwe kale; mwa mupotoloho wa lilimo ze 19, i kopanywa kwa silimo sa bu 3, 6, 8, 11, 14, 17, ni 19.

24, 25. (a) Mwa nako ya Jesu, likweli ne li tomiwa kamukwakufi mi tokwahalo ya likweli za ku ekeza ne i talelezwa cwañi? (b) Lizazi la Mulalelo wa Mulena li tomiwa kamukwaufi ki Lipaki za Jehova?

²⁴ Niteñi, Emil Schürer u talusa kuli “ka nako ya Jesu [Majuda] ne ba si na kalenda ye ne i tomilwe, kono ka ku toma fela fa yeloseli ya ku lemuha lika, kweli ye nca ni ye nca ne i kalisize ka ku tasa kwa kweli, mi ka ku swana ka ku toma fa temuho” ne ba ekelize kweli ka ku ya ka mo ne ku tokwahalela. “Haiba . . . ne ku lemuhilwe kuli nako ya Paseka ne i ka fita kwa mafelelezo a silimo pili linako kamukana za lifasi li si ka kwanelela kale [i bata i ba March 21], ku ekezwa kwa kweli pili Nisani i si ka fita kale ne ku atuzwi.” (The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ, Volume 1) Kweli ya fahalimu kamukwaocwalo i fita fa ku ba teñi ka taho, isiñi ku ba ye sineneketitwe teñi.

²⁵ Sitopa se si Busa sa Lipaki za Jehova si toma lizazi la Mulalelo wa Mulena ka ku swalisana ni mukwa wa kwaikale. Nisani 1 i tomiwa muta ku tasa kwa kweli ye li bukaufi ni nako ye mufutumala yeo linako za lifasi kamukana li fita fa ku ba ze kwanile, ku bonahala ka nako ya ku likela kwa lizazi mwa Jerusalema. Ku bala mazazi a 14 ku zwa ka yona nako yeo ku fitisa fa Nisani 14, ili nako ye zamaelela hañata ni lizazi la kweli ye tezi. (Mu bone The Watchtower ya June 15, 1977, makepe 383-4.) Ka ku toma ku ona mukwa wo wa mwa Bibele, Lipaki za Jehova ku potoloha lifasi kamukana ba lemusizwe kuli mukiti wa Kupuzo silimo se si taha u ka ezwa hamulaho wa ku likela kwa lizazi la March 30.

26. Ki likalulo lifi ze ñwi za Mulalelo wa Mulena ze tokwa mamelelo ya luna?

²⁶ Lona lizazi leo li zamaelela ni Nisani 14, ili leo ku lona Jesu n’a ezize Paseka ya mafelelezo ye ne i swanela. Niteñi, ku eza mukiti wa Kupuzo ku tahisa punyuho ye fitelela seo Seder ya Sijuda i si hupuza. Kaufel’a luna lu tokwa ku utwisisa se si ezahala mwahal’a Mulalelo wa Mulena, seo u si talusa, ni ka m’o punyuho ya luna i amelwa.

[Litaluso za kwatasi]

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

◻ Ki kabakalañi Paseka ha i swalisana hande ni punyuho?

◻ Sitabelo sa Jesu si kona ku peta cwañi nto ye fitelela ngunyana ya Paseka?

◻ Ki punyuho mañi ye fita fa ku ba teñi ka Jesu?

◻ Lipaki za Jehova ba toma cwañi nako ye swanela ya Mulalelo wa Mulena?