Mu Kondise Bupilo bwa Mina!

“U filwe mbuyoti mutu ya sa zamayi ka kelezo ya ba ba maswe . . . S’a eza kaufela sa konda.”—SAMU 1:1, 3.

 1. (a) Ba banca ba bañata mwa lifasi b’a nga cwañi ku kondisa lika? (b) Bibele i talusa cwañi mutu ya kondisa lika?

KU KONDISA ki nto mañi ku mina? Mutangana yo muñwi n’a ize: “Mulelo wa ka o mutuna ka ku fitisisa ki wa ku ba ni pisinisi ye kondile.” Kalibe yo muñwi n’a ize: “Se ni lila hahulu meto telee ki ku ba ni lubasi lo lu tabile.” Kono kalibe yo muñwi yena u li: “Se ni lila meto telee ki ku ba ni ndu ye nde-nde, mota ye nde-nde . . . Ni bata fela za ka.” Kono taba kikuli nihaiba mali, kamba lubasi, kamba mane musebezi wa mali haki kona ku kondisa lika tenyene. Kwa Samu 1:1-3, lu bala cwana: “U filwe mbuyoti mutu ya sa zamayi ka kelezo ya ba ba maswe . . . Ya tabela mulao wa [Muñ’a] Bupilo . . . S’a eza kaufela sa konda.”

 2. Ku kondisa tenyene ku fumanwa kai, mi ku konwa fela ku fumanwa cwañi?

² F’o Bibele i sepisa nto y’a sa koni ku fa mutu ufi kamba ufi—ili ku kondisa tenyene! Kono ha i buleli za ku fuma. Yona Bibele i lemusa kuli: “Lilato la bufumu ki mubisi wa ze maswe kamukana.” (1 Timotea 6:10) Ku kondisa tenyene ku ba teñi mutu h’a tabisa Mulimu—ili ku utwa milao ya Jehova. Ku eza cwalo ki kona fela ko ku kona ku tisa buikolwiso bwa luli ni tabo ya niti! Mwendi ha mu lati muhupulo wa ku etelelwa ki mulao wa Jehova ni ku laelelwa. Niteñi, Jesu n’a ize: “Ba na ni litohonolo ba ba ikutwa bubotana mwa moya.” (Mateu 5:3, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984) Ibe kuli mu lemuhile se kamba kutokwa, mu bupilwe mu na ni butokwi bwa kwa moya—bo bu kopanyeleza butokwi bwa mwa pilu bwa ku bata ku ziba Mulimu ni ku utwisisa milelo ya hae. Kacwalo, mu kona ku ba fela ni tabo ya niti haiba mu kolwisa butokwi b’o ni ku utwa ‘mulao wa Jehova.’

Ze Lu Tokwela Milao ya Mulimu

 3. Ki kabakalañi ha lu swanela ku tabela ku tuhelela Jehova ‘ku lu zamaisa’?

³ Mupolofita Jeremia n’a ñozi kuli: “Wena [Muñ’a] Bupilo, na ziba kuli nzila ya mutu ha i yo mwa mata a hae; mi mutu nih’a zamaya, h’a koni ku izamaisa ili yena.” (Jeremia 10:23) Ku cwalo kwa batu kaufela, ibe banana kamba ba bahulu. Ha lu na butali, yeloseli, ni zibo ya ku izamaisa; mi mane ni yona tukelo ya ku eza cwalo ha lu na yona. Kwa Sinulo 4:11, Bibele i li: “Mulena ni Mulimu wa luna, ki Wena ya lukela ku fiwa kanya, ni likute, ni mata; kakuli ki Wena ya ezize linto kamukana, mi ha li li teñi, niha ne li bupilwe, ki ka ku lata kwa hao.” Ka ku ba Mubupi wa luna, Jehova ki “liwelu-welu la bupilo.” (Samu 36:9) Kabakaleo, wa ziba hande ku fita ufi kamba ufi mo lu swanela ku pilela. Kacwalo, n’a tomile milao kuli lu kone ku itusa, isi kuli a lu byangule tabo ya luna. (Isaya 48:17) Mutu ha sa isi pilu kwa mulao wa Mulimu, u ipatiseza fela bupalelwi.

 4. Ki kabakalañi ba banca ba bañata ha ba isinyeza bupilo bwa bona?

⁴ Ka mutala, kana se mu makalile kuli kiñi ba banca ba bañata ze ba isinyeza bupilo bwa bona ka milyani ye kola, buitamaeli, ni mikwa ye miñwi ye maswe? Samu 36:1, 2 i li: “Bunyefuli bwa ya maswe, se bu bulela mwa pilu ya ka ki se, ku saba Mulimu ha ku yo fapil’a meto a hae. Kakuli u iswala fa meto ili yena, u li, bumaswe bwa hae ha bu na ku fumanwa ni ku hanwa.” Bakeñisa kuli ha ba na sabo ye nde ya ku “saba Mulimu,” ba banca ba bañata ba iswala fa meto ka ku nahana kuli mikwa ye lubeta ha i holofazi. Kono kwa mafelelezo, ba amiwa ki sikuka se, se si sa shuti: “S’a cala mutu, ki sona s’a ka kutula. Ya calela nama ya hae, u ka kutuliswa ki nama ku bola; kono ya calela Moya, u ka kutuliswa ki Moya bupilo bo bu sa feli.”—Magalata 6:7, 8.

“Ku Bala Mazazi”

 5, 6. (a) Ki kabakalañi ba banca ha ba swanela ku ‘bala mazazi a bona,’ mi ku bala k’o ku talusañi? (b) Ku ‘hupula Mubupi wa luna’ ku talusañi?

⁵ Mu kona ku kondisa cwañi bupilo bwa mina ni ku ‘kutula bupilo bo bu sa feli’? Mushe n’a ñozi kuli: “Bupilo bwa luna, mazazi a bona a eza myaha ye mashumi aketalizoho ka a mabeli, ku ba ba tiile ki myaha ye mashumi aketa-lizoho ka a malalu . . . Bu fela kapili, mi lu fufela ko.” (Samu 90:10) Mwendi ki ka siwela mu nahana za lifu. Buñata bwa ba banca mane mo ba ezezanga inge kuli ha ba koni ku shwa. Kono Mushe u lu bulelela patalaza taba ya niti ili ye tomohisa pilu ya kuli bupilo ki bo bukuswani. Mane ha lu na sepo ya kuli lu ka pila myaha ye 70 kamba 80. ‘Linako ni bumai’ li bitula nihaiba ba banca ili ba ba ikanguzi hande. (Muekelesia 9:11) Kacwalo, mu ka itusisa cwañi bupilo bwa butokwa bo mu na ni bona cwale? Mushe n’a lapezi kuli: “U lu lute ku bala mazazi a luna, kuli lu ise lipilu za luna ku ze talifisa.”—Samu 90:12.

⁶ Ku bala mazazi a mina ku talusañi? Ha ku talusi kuli mu swanela ku nahana fela za butelele bwa nako ye mu ka pila. Mushe n’a lapezi kuli Jehova a lute sicaba sa Hae mwa ku itusiseza mazazi a bona a’ sa siyezi ka nzila ye Mu tiseza tumbo. Kana mwa bala mazazi a bupilo bwa mina—ili ku bona zazi ni zazi ku ba la butokwa le li swanela ku itusiswa kwa ku lumbeka Mulimu? Bibele i fa ba banca susuezo ye: “Hanisa maswabi ku ina mwa pilu ya hao, mi u tibele bumaswe ku sutelela kwa mubili wa hao; kakuli bwanana ni bucaha ki za mbango fela. U hupule Mubupi wa hao mwa mazazi a bucaha bwa hao.” (Muekelesia 11:10–12:1) Ku hupula Mubupi wa luna ha ku talusi fela ku sa libala kuli u teñi. Sikebenga ha ne si kupile Jesu kuli, “U ni hupule ha u kena mwa mubuso wa hao,” ne si sa bati kuli Jesu a hupule fela libizo la sona. Ne si bata Jesu ku eza se siñwi, ku si zusa kwa bafu! (Luka 23:42; mu bapanye Genese 40:14, 23; Jobo 14:13.) Ka ku swana, ku hupula Jehova ku ama likezo, ku eza ze mu tabisa. Kana mu sweli mwa hupula Jehova?

Ku Pima Ku Shwela Muna Baezalibi

 7. Ki kabakalañi ba banca ba bañwi ha ba itibazanga Mubupi wa bona? Mu fe mutala.

⁷ Ba banca ba bañata ba libalanga Jehova ka bomu kakuli ba ikutwa kuli ku ba Paki ki ku tamiwa. Muzwale yo muñwi wa kwa Spain u hupula mwa n’a ikutwela kwa bwanana, u li: “Ne ni latile lifasi kakuli niti ne i bonahala ku tatafala ni ku pitihanya. Ne ni tokwiwa ku ina fafasi, ku ituta, ku ya kwa mikopano, ku tina tai, mi zeo ki lika ze ne ni toile.” Kana fokuñwi mu ikutwanga kuli ku na ni ze mu yawa kabakala ku sebeleza Mulimu? Mwendi mu ka komoka ku ziba kuli yo muñwi wa bañoli ba litaba za mwa Bibele n’a ikutwile cwalo ni yena. Ha mu apule Bibele ya mina mi mu bale Samu 73.

 8. Ki kabakalañi Asafi ha n’a ‘shwezi baikuhumusi muna’?

⁸ Ha lu nyakisiseñi samu ye ka butunginyana. Litimana 2 ni 3 li li: “Kono na, mautu a ka a batile ku sitatala, ni batile ku telela ha ne ni hata. Kakuli ne ni shwela baikuhumusi muna, ha ne ni bona ba ba maswe mo ba kondela.” Manzwi a yona a fahalimu a bonisa kuli samu ye ne i ñozwi ki Asafi. Ne li muopeli wa Mulivi mi n’a pila mwa miteñi ya Mulena Davida. (1 Makolonika 25:1, 2; 2 Makolonika 29:30) Niha n’a na ni tohonolo ye tuna ya ku sebeleza kwa tempele ya Mulimu, n’a ‘shwezi muna’ batu be ne ba ikuhumuseza bufosi bwa bona. Ne ku bonahala inge kuli za bona ne li konda; ne ku bonahala inge kuli ne ba ikola kozo ni buiketo. Mane, ze n’e bonahala kuli ba li kondisa ne li “fita s’e kona ku lakaza pilu.” (Litimana 5, 7) Ne ba bulelanga “ka buikuhumuso” za ku koma kwa bona. (Timana 8) ‘Mulomo wa bona ne u lwanisa lihalimu, mi lilimi la bona ne li feza lifasi,’ ili ku sa isa pilu ku ufi kamba ufi—ibe mwa lihalimu kamba fa lifasi—Timana 9.

 9. Ba banca ba Sikreste kacenu ba kana ba ikutwa cwañi sina mwa n’a ikutwezi Asafi?

⁹ Mwendi ni litaka za mina kwa sikolo ba cwalo. Mu kana mwa ba utwa ha ba itumba ba sa swabi ka za tobali ye ba ezize, mikiti ya bona ye lilata, ni ku itupwaela lino ni milyani ze kola. Ha mu bapanya bupilo bwa bona bo bu twi ki munyaka ni munyako o kumbani o mu lukela ku kena ku ona ka ku ba Mukreste, fokuñwi mu kana mwa “shwela baikuhumusi muna.” (Mateu 7:13, 14) Yena Asafi mane n’a fitile fa ku bulela kuli: “Luli, ni kenisize pilu ya ka fela, mazoho a ka, ni a tapisize fela ku a tokwisa mulatu. Kakuli ni natiwa lizazi kaufela.” (Timana 13, 14) Kaniti, n’a kalile ku keshebisa butokwa bwa ku sebeleza Mulimu ni ku pila bupilo bo bunde.

10, 11. (a) Ki sifi se ne si cincisize Asafi mubonelo wa hae? (b) Baezalibi ba inzi cwañi “mwa mabaka mo ku telela”? Mu fe mutala.

¹⁰ Ka litohonolo, Asafi n’a si ka ina a zwafile cwalo ka nako ye telele. Ka bubebe-bebe a lemuha kuli kozo ye ne ba bonahala ku ikola ba ba maswe ne si kozo luli—hape ne li ya swalelele fela! A bulela kuli: “Luli, u ba beile mwa mabaka mo ku telela, wa ba wiseza fafasi ku ba yundisa. Ba shandaukile cwañi ka pili-pili? Ba felizwe ki ku saba.” (Litimana 18, 19) Buñata bwa litaka za mina ni bona ba “mwa mabaka mo ku telela.” Ba tuha ba kutula se siñwi kwa mikwa ya bona ye maswe, mwendi mafelelezo ki milwalo ye sa batahali, butuku bwa sihule, kamba mane ku lengiwa mwa tolongo kamba lifu! Mi se si maswe ni ku fita kikuli ba ikauhanya ni Mulimu.—Jakobo 4:4.

¹¹ Yo munca yo muñwi ya li Paki mwa Spain n’a iponezi hande seo. Kwa bwanana, n’a pila ka bupumi, kakuli n’a ikezize hahulu siango ni sikwata sa ba banca ba ba si balumeli. Ku si ka fita nako, a ba ni nyazi mwahal’a bona bao—ili ya n’a komilwe ki milyani ye kola. Nihaike yena n’a sa itusisi milyani ye kola, n’a i lekelanga nyazi ya hae y’o. U itumelela kuli, “Mane ne ni mu tusanga ku mu taba ndonga ya milyani yeo.” Ka litohonolo, kaizeli y’o a tusiwa ku bona kozi mi a yoyelwa kwa moya. Kono hasamulaho n’a kakamalile maswe ku ziba kuli nyazi ya hae y’o ya n’a itusisa milyani ye kola n’a bulailwe ki AIDS. Kaniti, sina mwa n’a bulelezi walisamu, ba ba sa sabi Mulimu ba “mwa mabaka mo ku telela.” Ba bañwi ba kana ba shwa ka sipundumukela kabakala buitamaeli bwa bona. Haili ba bañwi kaufela, haiba ba sa cinci mikwa ya bona, u zibe ba ka tuha ba tulukelwa ki “nako y’a ka bonahala Mulena Jesu, a zwa kwa lihalimu ni mangeloi a mata a hae, mwa malimi a mulilo; kuli a nate ka koto ba ba sa zibi Mulimu, ni ba ba sa ipeyi kwatas’a Evangeli ya Mulena Jesu.”—2 Matesalonika 1:7, 8.

12. Yo munca wa kwa Japan n’a lemuhile cwañi butoto bwa ku shwela baezalibi muna?

¹² Kacwalo he ki butoto ku shwela muna “ba ba sa zibi Mulimu”! Kaniti, ba ba swanela ku ikumbutwa ki ba ba ziba Jehova ili ba ba na ni sepo ya ku pila ku ya ku ile. Muzwale yo muñwi wa mwanana wa kwa Japan n’a lemuhile nto yeo. Ni yena n’a bata “tukuluho ye tuna” kwa bwanana. U li: “Ne ni nahana kuli ne ni yawa nto ye ñwi. Kono na lemuha mo ne ni ka pilela kambe ne ni sa zibi niti. Na bona kuli ne ni ka pila fela myaha ye 70 kamba 80 ni ku timela. Niteñi Jehova u sepisa bupilo bo bu sa feli! Ku lemuha seo ne ku ni tusize ku itebuha ze ne ni na ni zona luli.” Nihakulicwalo, ku ba ya sepahala mwahal’a batu ba ba sa utwi milao ya Mulimu ku t’ata. Ki lika mañi ze mu kona ku eza kuli mu hane lisineneketo ze cwalo?

Mu Tokomele Balikani ba Mina!

13, 14. Ki kabakalañi ku keta hande balikani ha ku li kwa butokwa?

¹³ Ha lu nyakisiseñi hape mutu ya kondisa lika, ya talusizwe kwa Samu 1:1-3 kuli: “U filwe mbuyoti mutu ya sa zamayi ka kelezo ya ba ba maswe, ya sa yemi mwa nzila ya baezalibi, ya sa ini mwa siango sa basomi. Kono ki ya tabela mulao wa [Muñ’a] Bupilo; mi wa u nahana musihali ni busihu. U swana sina kota ye calilwe kwatuko ni mezi a’ buba, ye beya miselo mwa nako ya yona, ye matali a yona a sa omi; s’a eza kaufela sa konda.”

¹⁴ Sa pili mu lemuhe kuli balikani ba mina ba na ni kukuezo ye tuna. Liproverbia 13:20 i li: “Ya kopana ni ba ba butali, ni yena u ka talifa; kono ya twaelana ni matanya u ka utwa butuku.” Seo ha si talusi ku sa isa pilu, ku toya, kamba ku ba ni mahañi ku ba ba si Lipaki za Jehova. Bibele i lu eleza ku lata be lu yahile ni bona ni ku ‘pilisana mwa kozo ni batu kaufela.’ (Maroma 12:18; Mateu 22:39) Niteñi, mu kana mwa ipumana mu ‘zamaya ka kelezo’ ya ba ba sa utwi likuka za Bibele haiba mu ikeza hahulu siango ni bona.

Lituso za ku Bala Bibele

15. Ba banca ba kona cwañi ku ba ni takazo ya ku bala Bibele?

¹⁵ Walisamu hape n’a lemuhile kuli mutu ya kondisa lika ki ya tabela ku bala mulao wa Mulimu, ku “u nahana musihali ni busihu.” (Samu 1:1, 2) Ki niti kuli Bibele haki ye bunolo ku i bala, mi ku yona ku na ni “litaba ze ñwi ze tata kwa ku li utwiseza.” (2 Pitrosi 3:16) Kono ku bala Bibele ha ku swaneli ku katalisa. Mwa kona ku ‘shukelwa mabisi’ a Linzwi la Mulimu. (1 Pitrosi 2:2) Mu like ku balanga litabanyana zazi ni zazi. Haiba ku na ni ze ñwi ze mu sa utwisisi, mu eze patisiso ye ñwi. Hasamulaho, mu nahanisise ze mu balile. (Samu 77:11, 12) Haiba mu palelwa ku isa pilu ka nako ye telele, mu like ku bala ka ku tumusa ili ka ku “nahana.” Nako ha i nze i ya, takazo ya mina ya ku bala Bibele kaniti i ka hula. Kaizeli yo muñwi wa mwanana wa kwa Brazil u hupula kuli: “Ne ni bonanga kamita kuli Jehova u kwahule ni na. Kono mwa likweli ze sikai ze felile, ni ekelize kwa tuto ya ka ya ka butu ni ku bala Bibele. Cwale se ni ikutwa kuli silikani sa ka ni Jehova si tiile hahulu. S’a li wa luli ku na.”

16. Lu kona ku tusiwa cwañi hahulu ki mikopano ya puteho?

¹⁶ Ku yanga kwa mikopano ni kona kwa tokwahala kuli mu hule kwa moya. Haiba mu ‘bona mo mu utwela,’ mu ka kona ku susuezwa hahulu. (Luka 8:18) Kana fokuñwi mu ikutwanga kuli mikopano ha i tabisi hahulu? Mu ipuze he kuli, ‘Ni ezangañi kuli mikopano i ni tabise? Kana na teelezanga? Kana na itukisezanga? Kana na alabanga?’ Mu si libali kuli Bibele i lu bulelela ku ‘babalelana, kuli lu susumezane mwa lilato ni mwa misebezi ye minde . . . mi lu kutazane.’ (Maheberu 10:24, 25) Kuli mu eze cwalo, mu lukela ku abana teñi! Kono kuli mu abane teñi mu lukela ku itukiseza cimo. Kaizeli yo muñwi wa mwanana u lumela kuli: “Ku bunolo hahulu ku abana kwa mikopano haiba mutu a itukiseza.”

Ku Latelela Nzila ya Mulimu ku Tisa ku Kondisa Lika

17. Mubali yo mutuna wa Bibele u swana cwañi “sina kota ye calilwe kwatuko ni mezi a’ buba”?

¹⁷ Walisamu u zwelapili ku talusa mutu ya kondisa lika kuli “u swana sina kota ye calilwe kwatuko ni mezi a’ buba.” Mezi a’ buba mwendi ne a talusa mikokolombwa ya mezi a ku selaelisa likota mwa masimu a likota. (Isaya 44:4) Ku bala Bibele ka zazi ku swana sina ku ba kwatuko ni simbule se si cwalo se si pilisa ni ku katulusa ili se si sa omi. (Jeremia 17:8) Ka zazi mu ka amuhela m’ata e mu tokwa kuli mu tiyele litiko ni matata. Ha se mu itutile mw’a nahanela Jehova, mu ka ba ni butali bo mu tokwa kuli mu eze likatulo ze nde.

18. Ki nto mañi ye ka konisa yo munca ku sebeleza Jehova?

¹⁸ Fokuñwi, ku sebeleza Jehova ku kana kwa bonahala t’ata. Kono ni kamuta mu si ikutwi kuli ku tatafezi. (Deuteronoma 30:11) Bibele i mi sepisa kuli kwa mafelelezo ‘ze mu ka eza kaufela li ka konda,’ ibile fela kuli se mu bata hahulu ki ku tabisa pilu ya Jehova! (Liproverbia 27:11) Mi mu si libali kuli ha mu yo mu nosi. Mu yemelwa ki Jehova ni Jesu Kreste. (Mateu 28:20; Maheberu 13:5) Ba ziba matata e mu talimani ni ona, mi ha ba na ku mi tuhelela ni hanyinyani. (Samu 55:22) Hape mu yemelwa ki “banabahabo mina” ba balumeli ni bashemi ba mina haiba ki ba ba saba Mulimu. (1 Pitrosi 2:17) Ka tuso ye cwalo, hamoho ni tundamo ni buikatazo bwa mina, mwa kona ku ikola bupilo bo bu kondile cwale ni kamita-ni-mita!

Lipuzo za ku Lundulula

◻ Ku kondisa lika tenyene kiñi?

◻ Lu tokwelañi Jehova kuli a lu zamaise?

◻ Ba banca ba kona ku ‘bala cwañi mazazi a bona’?

◻ Ki kabakalañi ha ku li butoto ku shwela baezalibi muna?

◻ Ku bala Bibele ka zazi ni ku yanga kwa mikopano kamita li kona ku tusa cwañi ba banca ku ikola bupilo bo bu kondile?

[Siswaniso se si fa likepe 28]

Bakeñisa kuli ha ba na sabo ye nde ya ku “saba Mulimu,” ba banca ba bañata ba ikenya mwa likezo ze sinya

[Siswaniso se si fa likepe 30]

Ba banca hañata ba libalanga kuli ku ka zwa se siñwi mwa likezo za bona

[Siswaniso se si fa likepe 31]

Mu be ni takazo ya ku bala Bibele

[Siswaniso se si fa likepe 31]

Mu ka ikola hahulu mikopano haiba mu abana teñi