Jehova u Utwa Mihuwo ya Luna ya Tuso ya ka Putako
TUSO ne i tokwahala ka putako. Seo ne si konwa ku iponelwa mwa pata ye ne i sosobani ya sikombwa sa mulena sa ze nwiwa. Ha n’a buzizwe kuli ki sikamañi se ne si fosahezi, sikombwa sa ze nwiwa a fa libaka la maswabi a hae kuli ne li ka za muinelo wa ku shandauka kwa Jerusalema ni mamota o ona. Cwale ne ku tile puzo ya kuli: ‘Ki sikamañi se u bata ku kupa?’ “Kiha ni itapelela ku Mulimu wa lihalimu,” ko na mwa n’a ñolezi hamulaho Nehemia sikombwa sa ze nwiwa. W’o ne li muhuwo wa ka bubebe, wa ku sa tumusa manzwi, ili wa ka putako ku kupa tuso ya Jehova. Mi ki sifi se ne si zwile mwateñi? Ee, mulena wa Peresia Aritazerisi ka bubebe a lumeleza Nehemia ku yo yaha sinca mamota a Jerusalema!—Nehemia 2:1-6.
Ee, Mulimu u utwa likupo za ka putako za bao ba ba mu lata. (Samu 65:2) Kacwalo haiba muliko u bonahala ku ba o mutuna hahulu kuli ha mu koni ku u lwala, ne mu kana mwa lapela sina mwa na ezelize walisamu Davida kwa Samu 70, ha n’a li mwa butokwi bwa tuso ya bumulimu ya ka putako. Litaba za fahalimu za yona samu ye li bonisa kuli mulelo wa yona ki “kupuzo.” Ka licinceho ze nyinyani fela, i kutela Samu 40:13-17. Kono Samu ya bu 70 i kona ku lu tusa cwañi ka ku ba batu ba Jehova?
Kupo ya ku Lamulelwa ka Bubebe
Davida u kalisa ka kupo ye li: “Muñ’a Bupilo, a ku ni lamulele kapili! [O Jehova, NW], a ku ni tuse kapili!” (Samu 70:1) Ha lu li mwa butata, lwa kona ku kupa kuli Mulimu a lu tuse. Jehova ha lu liki ka lika ze maswe, mi wa “ziba ku lamulela batu ba balapeli kwa miliko.” (2 Pitrosi 2:9; Jakobo 1:13) Kono ku cwañi haiba u tuhelela muliko kuli u zwelepili, mwendi ka ku lu luta se siñwi? Kacwalo lwa kona ku mu kupa butali kuli lu talimane ni ona. Haiba lu kupa ka tumelo, wa lu fa butali. (Jakobo 1:5-8) Mulimu hape wa lu fa m’ata a tokwahala mwa ku tiyela miliko. Sina ka mutala, wa lu ‘tiisa ha lu lobezi fa bulobalo bwa butuku.’—Samu 41:1-3; Maheberu 10:36.
Sihozo sa luna sa sibi, hamohocwalo ni ku ba kamita fa ngandaleza kwa neku la miliko ni mihato ya Satani ya ku lika ku sinya swalisano ya luna ni Jehova, li swanela ku lu susueza ku lapela ku Mulimu ka zazi ni zazi. (Samu 51:1-5; Maroma 5:12; 12:12) Manzwi a swanela ku lemuhiwa ki a fumaneha mwa tapelo ya Jesu ye li mutala a’ li: “U si ke wa lu kenya mwa muliko, kono u lu lamulele ku ya maswe.” (Mateu 6:13) Ee, lwa kona ku kupa Mulimu kuli a si ke a lu tuhelela kuli lu sitatale ha lu kena mwa muliko wa ku sa mu utwa ni kuli a paleliswe Satani, “ya maswe,” kuli a si ke a lu kwañasha. Kono lu kopanye mihuwo ya luna ya ku kupa ku lamulelwa ka mihato ya ku pima miinelo ye ne i kana ya lu beya fa ngandaleza kwa muliko ni malaba a Satani.—2 Makorinte 2:11.
Ba ba li, “Ashe!”
Ne lu kana lwa kena mwa muliko o mutuna bakeñisa kuli lila za luna ba lu nyefula ka tumelo ye lu bonisa. Haiba seo ne si ka ezahala ku mina, mu nahanisise fa manzwi a Davida: “Ba swabe, ba palelwe, ba ba zuma bupilo bwa ka, ba kute ngombemongo, ba shubulwe, ba ba tabela ku ni sinyeza. Ba kutele mwamulaho kabakala maswabi a bona, ba ba li: Ashe! Ashe!” (Samu 70:2, 3) Lila za Davida ne li bata kuli a shwe; ne ba ‘zuma moyo wa hae,’ kamba bupilo. Mwa sibaka sa ku lika ku lifisa misuha, niteñi, a bonisa tumelo kuli Mulimu u ka ba swabisa. Davida n’a lapezi kuli lila za hae “ba swabe, ba palelwe”—ba kakamaliswe, ba mbwetuke, ba zwafe, ba palelwe mwa ku lika kwa bona ku zusezapili milelo ya bona ye maswe. Ee, haike bao ba ba bata kuli a holofale ni ku fumana tabo mwa butata bwa hae ba lyangane ni ku ipumana mwa maswabi.
Haiba ne lu ka ba ni se ne si kana sa bizwa kuli ki maikuto a tabo ya sitoyo muta butata ne bu wezi sila, ne lu ka fita fa ku ikalabela ku Jehova ka sibi sa luna. (Liproverbia 17:5; 24:17, 18) Niteñi, muta lila li nyefula Mulimu ni batu ba hae, lwa kona ku lapela kuli kabakala libizo la hae le li kenile, Jehova a ‘ba kutise ngombemongo ni ku tahisa kuli ba shubulwe’ mwa meto a batu bao ba bata kanya ku bona. (Samu 106:8) Ku kutisa misuha ki kwa Mulimu, mi wa kona ku shandaula ni ku swabisa lila za hae ni za luna. (Deuteronoma 32:35) Sina ka mutala, mueteleli wa Nazi Adolf Hitler n’a bata ku yundisa Lipaki za Jehova mwa Germany. Ki ku palelwa ko ku swabisa ka butuna kwa n’a bile ni kona, kakuli ba ba eza likiti-kiti ze ñata cwale ba zibahaza taba ya Mubuso teñi k’o!
Ka nyefulo ya ku nyaziseza, lila za luna ne li kana za bulela kuli: “Ashe! Ashe!” Bakeñisa kuli ba nyaza Mulimu ni batu ba hae, mu tuhele bona baezalibi bao ba “kutele mwamulaho kabakala maswabi a bona,” ku nyanda mwa ku shubulwa kwa bona. Ha lu nze lu lapela cwalo, haike lu buluke busepahali ni ku tabisa pilu ya Jehova, ili kuli a kone ku alaba Satani ni mutu ufi ni ufi ya Mu nyaza. (Liproverbia 27:11) Mi ni kamuta lu si ke lwa saba lila za luna za buikanyisi, kakuli “ya sepa [Jehova, NW] u ka bonelwa.” (Liproverbia 29:25) Mulena wa Babilona ya n’a ikuhumusa Nebukadenezare, ili ya n’a beile batu ba Mulimu mwa butanga, na ipumani mwa ku shubulwa mi n’a na ni ku itumelela kuli ‘Mulena wa mahalimu wa kona ku kokobeza bao ba ba zamaya ka buikuhumuso.’—Daniele 4:37.
“Mulimu a Lumbekwe”!
Nihaike kuli lila ne li ka lu kataza, haike lu lumbeke Jehova kamita hamoho ni balapeli ba bañwi sina luna. Mwa sibaka sa ku totobezwa ki butata kuli mane a palelwe ku lumbeka Mulimu, Davida na bulezi kuli: “Ba ba ku bata kaufela ba be ni tabo, ba tabiswe ki Wena, mi ba ba lata ku pilisa kwa hao, ba bulele kamita: Mulimu a lumbekwe.” (Samu 70:4) Batu ba Jehova ba zwelapili ku ba ba ba tabile kakuli ba na ni “tabo, ba [tabiswa]” ki yena. Ka ku ba Lipaki za hae ba ba ineezi, ni ba ba kolobelizwe, ba na ni tabo ye tuna ye zwelela mwa ku ba ni silikani se si tiile ni yena. (Samu 25:14) Niteñi, ne ba kana ba bonwa sina babati ba Mulimu ba ba ikokobeza. Ka ku ba balumeli ba ba buluka litaelo za Mulimu, ba zwelapili ku bata zibo ye ekezehile ya ku mu ziba ni Linzwi la hae.—Muekelesia 3:11; 12:13, 14; Isaya 54:13.
Lipaki za Jehova ha ba nze ba kutaza taba ye nde, ka ku eza cwalo ba zwelapili ku bulela kuli: “Mulimu a lumbekwe.” Ba bubanisa Jehova, ku m’u nga ka likute le li pahami ka ku fitisisa. Ka tabo, ba tusa bao ba ba bata niti ku ituta ka za Mulimu ni ku mu lumbeka hape. Ka ku fapahana ni batu ba lifasi ba ba lata munyaka, batu ba Jehova ba ‘lata puluso ya hae.’ (2 Timotea 3:1-5) Ka ku itemuhela sihozo sa bona sa sibi, ba itumela ka butungi tukiso ya Jehova Mulimu ye lilato ya puluso ye isa kwa bupilo bwa kamita, ye fitile fa ku ba ye konahala ka sitabelo se si tahisa mayemo a mande sa Mwan’a hae ya lateha, Jesu Kreste. (Joani 3:16; Maroma 5:8; 1 Joani 2:1, 2) Kana mwa lumbeka Mulimu ni ku bonisa kuli mwa ‘lata puluso ya hae’ ka ku abana mwa bulapeli bwa niti ili ku tisa tumbo ku yena?—Joani 4:23, 24.
Ku Sepa Mulamuleli
Davida ha n’a file maikuto a hae mwa samu ye, n’a ikutwile ku ba ya na li mwa butokwi bo butuna kuli mane na bulezi kuli: “Haili na, ni mubotana ni mutokwi; mawe Mulimu, u ni akufele! Ki Wena mutusi ni mulamuleli wa ka [Jehova, NW], si liyehi!” (Samu 70:5) Ka ku swenyiwa ki litiko ze taha fahalimw’a balumeli—liñalelwa ze cwale ka nyandiso, miliko, ni ku lwaniswa ki Satani—ne lu kana lwa bonahala ku ba ‘babotana.’ Nihaike ne lu kana lwa s’a ba mwa butokwi bo butuna, lu bonahala ku ba ba ba si na takelezo ni ye kana kwa lila ze si na mulao. Niteñi, lwa kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli Jehova wa kona mi u ka lu lamulela ka ku ba batanga ba hae ba ba sepahala.—Samu 9:17-20.
Jehova ki “mulamuleli” muta lu tokwa ku lamulelwa. Bufokoli bwa luna ne bu kana bwa lu tisa mwa muinelo wa tiko. Kono haiba ‘butanya bwa luna bu lu kenyize mwa nzila ye maswe,’ haike pilu ya luna i si ke ya ‘nyemela Jehova.’ (Liproverbia 19:3) Haki yena ya swanelwa ku nyaziwa, mi u itukiselize ku lu tusa haiba lu lapela ku yena ka tumelo. (Samu 37:5) Ku cwañi haiba lwa cukula mwa ku lika ku pima sibi? Kacwalo he lu nonge fa taba ka sibili mwa tapelo ye cwalo, ku kupa tuso ya bumulimu ya ku zwelapili ku ndongwama nzila ye lukile. (Mateu 5:6; Maroma 7:21-25) Mulimu u ka alaba tapelo ya luna ye zwelela kwa pilu, mi lu ka eza zwelopili ya kwa moya haiba lu ipeya kwa ketelelo ya moya wa hae o kenile.—Samu 51:17; Maefese 4:30.
Ha lu li mwahal’a tiko fa tumelo ya luna, ne lu kana lwa ikutwa kuli ha lu koni ku zwelapili ku itiisa. Bakeñisa kuli nama ya luna ya buezalibi ya fokola, ne i kana ya lakaza ku imululwa kwa ka bubebe. (Mareka 14:38) Kacwalo ne lu kana lwa kupa kuli: “[Jehova, NW], si liyehi!” Sihulu haiba lu na ni mamelelo kwa nyazo fahalimw’a libizo la Mulimu, ne lu kana lwa susuezwa ku lapela sina mwa n’a ezelize mupolofita Daniele kuli: “Mawe Mulena, u teeleze! Mulimu, u swalele! [Jehova, NW], u utwe, mi u eze! Kabakala hao, Wena Mulimu wa ka, u si ke wa liyeha! Kakuli . . . sicaba sa hao, [si] bizizwe ka Libizo la hao.” (Daniele 9:19) Lwa kona ku ba ni tumelo kuli Ndat’a luna wa kwa lihalimu ha n’a ku liyeha hahulu, kakuli muapositola Paulusi n’a file koñomeko ye: “Cwale, a lu sutelele ka sepo ye tuna kwa lubona lwa sishemo, kuli lu utwelwe butuku, lu fumane ku shemubiwa, mi lu tuswe mwa nako ye swanela.”—Maheberu 4:16.
Mu si ke mwa libala kuli Jehova ki Mulamuleli. Ka ku ba batanga ba hae, i ka ba ko ku nde ku luna ku hupula seo ni maikuto a’ buniti a Samu 70. Ka linako ze ñwi ne lu kana lwa tokwa ku lapela ka ku kuta-kutela ka za taba ye tokwa mamelelo ye tuna. (1 Matesalonika 5:17) Ne ku kana kwa bonahala kuli ha ku na tatululo kwa butata bo buñwi, ku si na nzila ya ku zwa mwa singanyenganye ka yona. Kono Ndat’a luna wa kwa lihalimu ya lilato u ka lu tiisa mi h’a na ku lu lumeleza ku likiwa ka ku fitelela sipimo seo lu kona ku tiyela. Kacwalo he, mu si ke mwa katala mwa ku ya kwa lubona lwa Mulena wa Kamita ka tapelo ye zwelela kwa pilu. (1 Makorinte 10:13; Mafilipi 4:6, 7, 13; Sinulo 15:3) Mu lapele ka tumelo, ni ku mu sepa ka nzila ye tezi, kakuli Jehova wa utwa mihuwo ya luna ya ku kupa tuso.