Kauhanyo 13
Ku Puluswa ni ku Nyakalala Mwatas’a Puso ya Mesiya
1. Mu taluse muinelo wa kwa moya wa batu bao Mulimu a itamile ni bona bulikani mwa mazazi a Isaya.
MWA mazazi a Isaya, muinelo wa kwa moya wa batu bao Mulimu n’a itamile bulikani ni bona ne li o maswe. Nihaiba ka nako ye ba busiwa ki malena ba ba sepahala, ba ba cwale ka Oziasi ni Jotami, buñata ne ba lapela mwa mabaka a’ lumbile. (2 Malena 15:1-4, 34, 35; 2 Makolonika 26:1, 4) Ezekiasi ha n’a bile mulena, n’a na ni ku zwisa lika ze ama bulapeli bwa Baale mwa naha. (2 Makolonika 31:1) Ku swanezi Jehova ha n’a susuelize batu ba hae kuli ba kutele ku yena ni ku ba lemusa za koto ye taha!
2, 3. Jehova u fa susuezo mañi ku ba ba lakaza ku mu sebeleza niha ba pila ni batu ba bañata-ñata ba ba sa sepahali?
2 Niteñi, haki batu kaufela be ne ba ipanguzi ku feleleza. Jehova n’a na ni bapolofita ba ba sepahala, mi mwendi ne ku na ni Majuda ba bañwi be ne ba ba teelezanga. Jehova n’a na ni manzwi a n’a ka ba omba-omba. Ha s’a talusize za sinyeho ye maswe ye n’e ka wela Juda, Maasirya ha ne ba ka i taseza, mupolofita Isaya n’a buyelezwi ku ñola ye ñwi ya litaba ze nde ka ku fitisisa ze mwa Bibele. Taba yeo i talusa za limbuyoti ze ka ba teñi mwatas’a puso ya Mesiya.a Likalulo ze ñwi za zona limbuyoti zeo ne li bile ni talelezo ye nyinyani Majuda ha ne ba kutezi habo ku zwa mwa butanga bwa kwa Babilona. Kono bupolofita kaufela bu na ni talelezo ye tuna kacenu. Ki niti kuli nako ye li taha limbuyoti zeo, Isaya ni Majuda ba bañwi ba ba sepahala be ne ba pila mwa linako za hae ne se ba shwile. Kono ne ba lumela kuli limbuyoti zeo ne li ka ba teñi, mi ba ka bona talelezo ya manzwi a Isaya ha ba ka zuswa kwa bafu.—Maheberu 11:35.
3 Batu ba Jehova ba mwa linako za cwale ni bona ba tokwa susuezo. Likuka za muzamao ze zamaya li bola ka bubebe mwa lifasi, ku lwaniswa maswe kwa lushango lwa Mubuso, ni bufokoli bwa ka butu li kenya kaufel’a bona mwa muliko. Manzwi a Isaya a’ makaza ka za Mesiya ni puso ya hae a kona ku ba tiisa ni ku tusa batu ba Mulimu ku tiyela yona miliko yeo.
Mesiya—Mueteleli ya Kona
4, 5. Isaya n’a polofitileñi ka za ku taha kwa Mesiya, mi ku bonahala kuli Mateu n’a sebelisize cwañi manzwi a Isaya?
4 Lilimo ze mianda-nda pili Isaya a si ka pila kale, bañoli ba bañwi ba Bibele ba Maheberu ne ba talusize za ku taha kwa Mesiya, yena Mueteleli sakata y’o Jehova a ka luma kwa Isilaele. (Genese 49:10; Deuteronoma 18:18; Samu 118:22, 26) Jehova ka Isaya cwale u ekeza litaba ze ñwi. Isaya u ñola kuli: “Mutai u ka mela fa lisina la Jese, lituhela li ka zwa fa mibisi ya hae, le li ka beya miselo.” (Isaya 11:1; mu bapanye Samu 132:11.) “Mutai” ni “lituhela” li bonisa kuli Mesiya u ka zwa mwa situhulu sa Jese ka mwan’a hae Davida, yena ya n’a tozizwe ka oli kuli a be mulena wa Isilaele. (1 Samuele 16:13; Jeremia 23:5; Sinulo 22:16) Mesiya wa niti h’a ka taha, yena “lituhela” y’o ya ka zwa ku ba ndu ya Davida, u ka tahisa miinelo ye minde.
5 Mesiya ya sepisizwe y’o ki Jesu. Mateu, ya ñozi Buka ya Evangeli, n’a talusa za manzwi a’ kwa Isaya 11:1 ha n’a bulezi kuli ku biziwa kwa Jesu kuli “Munazareni” ne li talelezo ya manzwi a bapolofita. Kakuli n’a hulezi mwa munzi wa Nazareta, Jesu n’a bizwa Munazareni. Ku bonahala kuli lona libizo leo la swana ni linzwi la Siheberu le li itusisizwe kwa Isaya 11:1 le li tolokilwe kuli “lituhela.”b—Mateu 2:23, NW, litaluso za kwatasi; Luka 2:39, 40.
6. Mesiya u polofitilwe ku ba mubusi ya cwañi?
6 Mesiya u ka ba mubusi ya cwañi? Kana u ka ba sina Muasirya wa muitati, ili ya situhu ya sinya mubuso wa Isilaele wa kwa mutulo wa masika a’ lishumi? Kutokwa. Isaya u bulela cwana ka za Mesiya: “Moya wa [Muñ’a] Bupilo u ka ina fahalimw’a hae: Moya wa butali ni wa ngana, moya wa kelezo ni wa mata, moya wa ku ziba ni wa ku saba [Muñ’a] Bupilo. Ku saba [Muñ’a] Bupilo ki sona s’a ka tabela.” (Isaya 11:2, 3a) Mesiya u tozizwe ka moya o kenile wa Mulimu, isi ka oli. Seo si ezahala nako y’a kolobezwa Jesu, Joani Mukolobezi h’a bona moya o kenile wa Mulimu u shetumukela ku Jesu ka sibupeho sa liiba. (Luka 3:22) Moya wa Jehova u “ina fahalimw’a” Jesu, mi yena u bonisa kuli luli seo si ezahezi h’a eza lika ka butali, ni ngana, ni kelezo, ni m’ata, ni zibo. T’o ki tulemeno to tunde luli twa mubusi!
7. Jesu n’a sepisize balateleli ba hae ba ba sepahala nto mañi?
7 Balateleli ba Jesu ni bona ba kona ku fiwa moya o kenile. Ku ye ñwi ya lingambolo za hae, Jesu n’a ize: “Mbali mina ba ba na ni lunya, mu ziba ku fa bana ba mina lika ze nde, Ndate ya kwa lihalimu u ka mi fita hahulu mwa ku fa Moya o Kenile ku ba ba u kupa ku yena.” (Luka 11:13) Kacwalo, ni kamuta lu si zina-zini ku kupa moya o kenile ku Mulimu, mi hape lu si ke lwa tuhela ku hulisa muselo wa ona o munde—ili ‘lilato, ni tabo, ni kozo, ni pilu-telele, ni musa, ni bunde, ni busepahali, ni ku ishuwa, ni buiswalo.’ (Magalata 5:22, 23) Jehova u sepisa kuli u ka fa balateleli ba Jesu “butali bo bu zwa kwahalimu” bo ba kupa kuli ba kone ku tatulula hande butata bo ba fumana mwa bupilo.—Jakobo 1:5; 3:17.
8. Jesu u tabela cwañi ku saba Jehova?
8 Moya wa ku saba Jehova w’a na ni ona Mesiya u talusañi? Kaniti, sabo y’a na ni yona Jesu ku Mulimu haki luwewe, h’a ikalelwi kuli wa nyazahala ku Mulimu. Kono se si taluswa kikuli Mesiya u saba Mulimu ka ku mu kuteka, ili ka sabo ye lilato. Mutu ya saba Mulimu kamita u lakaza ku “eza ze mu tabisa,” sina mw’a ezeza Jesu. (Joani 8:29) Ka lipulelo ni ka mutala, Jesu u luta kuli tabo ye tuna ka ku fitisisa i taha ka ku saba Jehova ka nzila ye lukile ka zazi ni zazi.
Muatuli ya Lukile ili ya Sishemo
9. Jesu u fa mutala mañi ku ba ba tokwiwa ku atula litaba mwa puteho ya Sikreste?
9 Isaya u ekeza ku polofita za mikwa ya Mesiya: “H’a na ku atula ka sobozi ya meto, nihaiba ku puma taba ya kutwi.” (Isaya 11:3b) Ha ne mu ka tokwa ku atulelwa taba, kana ne mu si ke mwa itumela ku ba ni muatuli ya cwalo? Ka ku ba yena Muatuli wa batu kamukana, Mesiya h’a hakanyiswangi ki likañi la buhata, butali bo ba ikezanga batu ha ba zekiswa, litaba za kutwi, kamba lika ze ñwi za fahalimu fela, ze cwale ka bufumu. Wa zibanga mutu h’a puma mi h’a talimangi fela ponahalo ya mutu wa fande ye maswe, kono u talimanga “mutu wa mwahali,” ili “mutu ya sa bonwi ka meto.” (1 Pitrosi 3:4, NW, litaluso za kwatasi) Muezezo wa Jesu u fa mutala o munde ka ku fitisisa ku bao kaufela ba ba na ni ku atula litaba mwa puteho ya Sikreste.—1 Makorinte 6:1-4.
10, 11. (a) Jesu u kalimelanga cwañi balateleli ba hae? (b) Jesu u fa katulo mañi ku ba ba maswe?
10 Tulemeno to tunde ka ku fitisisa twa Mesiya tu ka mu ezisa kuli a eze cwañi likatulo za hae? Isaya u talusa kuli: “U ka atula babotana ka ku ya ka niti ya taba, a bulele litaba za ba ba ishuwile ba mwa lifasi, ka ku sepahala; u ka nata lifasi ka tupa ya mwa mulomo wa hae, a bulaye ya maswe ka moya o zwa mwa mulomo wa hae. Ku luka ku ka ba lukanda lwa mwa teka ya hae; ku sepahala ku be lukanda lwa mwa mubili wa hae.”—Isaya 11:4, 5.
11 Balateleli ba hae ha ba tokwa ku kalimelwa, Jesu u ba kalimela ka nzila y’e ba tusa luli, mi w’o ki mutala o munde luli kwa maeluda ba Sikreste. Kono niteñi, ba ba eza bumaswe ba kona ku libelela katulo ye bukiti. Mulimu h’a ka atula muinelo wo wa linto, Mesiya u ka “nata lifasi” ka linzwi la mulomo wa hae le li m’ata, ili ku fa katulo ya sinyeho ku ba ba maswe kaufela. (Samu 2:9; mu bapanye Sinulo 19:15.) Kwa nalulelule, batu ba ba maswe ba ba palelwisa batu ku ba ni kozo ha ba sa na ku ba teñi. (Samu 37:10, 11) Jesu u kona ku peta seo kakuli mwa teka ni mubili wa hae u itamile ku luka ni busepahali.—Samu 45:3-7.
Miinelo ye Minca fa Lifasi-Mubu
12. Mujuda u kona ku bilaela lika mañi h’a nahana za ku kutela kwa Naha ya Sepiso ku zwa kwa Babilona?
12 Mu nahanele Muisilaele ya sa z’o utwa kuli Sirusi u file taelo ya kuli Majuda ba kutele kwa Jerusalema ku yo yaha sinca tempele. Kana Muisilaele y’o u ka siya Babilona ye silelelizwe ni ku zamaya musipili o mutelele-telele ku kutela kwahae? Mwahal’a lilimo ze 70 za ku ba siyo kwa Maisilaele, masimu a bona a n’a sa limiwi a yowezi. Cwale ki litongwani, lingwe, litau, ni libere ze sweli ku nanalela mwateñi. Libili ni zona ki mona mo li pila. Majuda ba ba ka kuta ba tokwa ku pila fela limunanu—kwa limunanu zeo ba ka fumana mabisi, bwanda, ni nama, mi mapulu a ka ba hohela likekele. Kana zona zeo li ka bulaiwa ki libatana? Kana banana ba ka lumakiwa ki linoha? Mi kana ha ba na ku bandamenwa ha ba nze ba li mwa nzila?
13. (a) Ki miinelo mañi ye nyangumuna y’a talusa Isaya? (b) Lu ziba cwañi kuli kozo y’a talusa Isaya ha i ami fela ku silelezwa kwa libatana?
13 Isaya cwale u talusa za miinelo ye minde y’a ka tisa Mulimu mwa naha. U li: “Sitongwani si ka ina ni ngunyana, ngwe i bute ni mwan’a puli; namani ni mwan’a tau ni lisuhana li ka pila hamoho; mi mwana yo munyinyani u ka li soteza. Komu ni bere li ka fula kulokulikuñwi; manamani a zona a bute hamoho; tau i ka fula bucwañi sina komu. Mbututu ya anya u ka bapalela mwa musima wa sibili, mwana ya kwile a kenye lizoho mwa musima wa nyengo. Ha ku sa na ya ka holofaza kamba ku sinya fa lilundu la ka le li kenile; kakuli lifasi li ka tala zibo ya [Muñ’a] Bupilo, sina mezi mw’a kwahelezi liwate.” (Isaya 11:6-9) Kana manzwi ao h’a nyangumuni? Mu lemuhe kuli kozo ye talusizwe f’o i tahiswa ki zibo ya ku ziba Jehova. Kacwalo haki silelezo fela kwa libatana ye amiwa. Zibo ya ku ziba Jehova ha i na ku cinca lifolofolo kono i ka cinca batu. Ha ba li mwa nzila ya ku kuta kwahae ni ha se ba fitile mwa naha ya bona, Maisilaele ha ba na ku tokwa ku saba libatana kamba batu ba ba eza inge libatana.—Ezira 8:21, 22; Isaya 35:8-10; 65:25.
14. Talelezo ye tuna ni ku fita ya Isaya 11:6-9 ki ifi?
14 Kono bona bupolofita b’o bu na ni talelezo ye ñwi ye tuna. Ka 1914, Jesu, yena Mesiya, n’a filwe ku busa fa Lilundu la Sione la kwa lihalimu. Ka 1919, bomasiyaleti ba “Isilaele wa Mulimu” ne ba lukuluzwi kwa butanga bwa Babilona mi ne ba abani mwa ku kalisa sinca bulapeli bwa niti. (Magalata 6:16) Kacwalo, ne ku kwaluzwi nzila ya kuli bupolofita bwa Isaya ka za Paradaisi bu be ni talelezo ya mwa nako ya cwale. “Zibo ye nepahezi,” yona zibo ya ku ziba Jehova, i cincize batu. (Makolose 3:9, 10, NW) Batu be ne ba banga ba mifilifili se ba li ba kozo. (Maroma 12:2; Maefese 4:17-24) Zona licinceho zeo se li ezahezi ku bolule-lule ba batu kakuli bupolofita bwa Isaya se bu ama palo ye sweli ku ekezeha ka bubebe ya Bakreste ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi-mubu. (Samu 37:29; Isaya 60:22) Bona bao ba itutile ku libelela nako f’o lifasi kamukana li ka kutela ku ba paradaisi mo ku na ni silelezo ni kozo. Mulelo wa Mulimu wa kwa makalelo ne li wa kuli lifasi kamukana li be ona cwalo.—Mateu 6:9, 10; 2 Pitrosi 3:13.
15. Kana kwa utwahala ha lu ka libelela kuli manzwi a Isaya a ka talelezwa ka nzila ye ka iponelwa mwa lifasi le linca? Mu taluse.
15 Ku yona Paradaisi ye yahilwe sinca yeo, kana bupolofita bwa Isaya bu ka ba ni talelezo ye ñwi, ili yeo mwendi mane i ka iponelwa ka meto? Ku nahana cwalo kwa utwahala. Sepiso ye ne bu file bupolofita b’o kwa Maisilaele be ne ba kutile ya swana ni ye ba fiwa ba ba ka busiwa ki Mesiya; bona ni bana ba bona ha ba na ku ba ni sabo ya ku holofazwa ki nto ifi kamba ifi—ibe mutu kamba folofolo. Mwa Mubuso wa Mesiya, bayahi ba lifasi-mubu kamukana ba ka ikola kozo sina ye ne ba ikozi bo Adama ni Eva mwa simu ya Edeni. Ki niti kuli Mañolo h’a fi tunango kaufela twa mo ne bu inezi bupilo mwa Edeni—kamba mo bu ka bela mwa Paradaisi. Kono lwa kona ku kolwa kuli mwatas’a puso ya Mulena Jesu Kreste ya butali ili ya lilato, lika kaufela li ka ba mo li swanela ku bela.
Bulapeli Bo Bu Kenile Bu Kaliswa Sinca ka Mesiya
16. Ki nto mañi ye ne i li sina ndembela kwa batu ba Mulimu ka 537 B.C.E.?
16 Bulapeli bo bu kenile ne bu lwanisizwe lwa pili mwa simu ya Edeni Satani ha n’a konile ku ezisa bo Adama ni Eva ku sa utwa Jehova. Ku to fita la kacenu le, Satani u sa zwelapili ni mulelo wa hae wa ku ezisa ba bañata ka mw’a konela kaufela ku fulalela Mulimu. Kono ni kamuta Jehova h’a na ku tuhelela bulapeli bo bu kenile ku fela fa lifasi-mubu. Libizo la hae la amiwa mwa taba yeo, mi u lata ba ba mu sebeleza. Kacwalo, ka Isaya u fa sepiso ye komokisa, u li: “Ka nako yeo lituhela la Jese li ka yemisezwa macaba, ka mukwa wa ndembela; macaba a ka t’o li bata, mi ndu ya lona i ka bubekeha.” (Isaya 11:10) Kwamulaho k’o, ka 537 B.C.E., Jerusalema, ona munzi w’o Davida n’a ezize muleneñi wa naha, ki ona o ne u li sina ndembela. Ona muleneñi o swana sina ndembela wo n’o biza bomasiyaleti ba ba sepahala kwa Majuda be ne ba hasani kuli ba kutele kwa Jerusalema ku yo yaha sinca tempele.
17. Jesu n’a ‘yemi ku busa bahedeni’ ka mukwa ufi mwa lilimo za mwanda wa pili ni mwa mazazi a luna?
17 Nihakulicwalo, bupolofita ha bu yemeli fela yona nto yeo. Sina ka mo se lu bonezi, bu bonisa kuli ku ka ba ni puso ya Mesiya, yena Mubusi a nosi wa niti wa macaba kamukana. Muapositola Paulusi n’a kutezi manzwi a’ kwa Isaya 11:10 ili ku bonisa kuli balicaba ne ba ka kona ku ba mwa puteho ya Sikreste. Ka ku itusisa manzwi a’ itusisizwe mwa toloko ye bizwa Septuagint, ili a’ ku yona timana yeo, n’a ñozi kuli: “Isaya u ize: Mubisi wa Jese u ka mela lituhela; ki yena ya yema ku busa bahedeni; mi macaba a ka mu sepa.” (Maroma 15:12) Mane hape bupolofita ha bu feleli f’o. Bu to fita ni mwa mazazi a luna f’o macaba a bonisa kuli a lata Jehova ka ku swalisana ni banyani ba Mesiya ba ba tozizwe.—Isaya 61:5-9; Mateu 25:31-40.
18. Mwa mazazi a luna, Jesu u bile cwañi ndembela?
18 Mwa talelezo ya mwa nako ya cwale, “nako yeo” ya n’a talusa Isaya ne i kalile Mesiya ha n’a filwe ku ba Mulena wa Mubuso wa kwa lihalimu wa Mulimu ka 1914. (Luka 21:10; 2 Timotea 3:1-5; Sinulo 12:10) Ku zwelela honaf’o, Jesu Kreste u bile sina ndembela ye iponahaza hande kwa Isilaele wa kwa moya ni kwa batu ba macaba kaufela ba ba lakaza kuli mubuso wa ku luka u tahe. Ka ketelelo ya Mesiya, evangeli ya Mubuso i kutalizwe mwa macaba kamukana, sina mwa n’a polofitezi Jesu. (Mateu 24:14; Mareka 13:10) Yona evangeli yeo i na ni m’ata a matuna. “Buñata bo butuna bwa batu, ku si na ya kona ku ba bala; ba [ba] zwa mwa macaba kaufela” ba sweli ku ipeya kwatas’a Mesiya ka ku swalisana ni bomasiyaleti ba ba tozizwe mwa bulapeli bo bu kenile. (Sinulo 7:9) Ba bañata ba banca ha ba sweli ku swalisana ni bomasiyaleti mwa “Ndu ya [Jehova] ya tapelo,” ili ya kwa moya, ba ekeza kwa kanya ya “ndu” ya Mesiya, yona tempele ya Mulimu ye tuna ya kwa moya.—Isaya 56:7; Hagai 2:7.
Batu Ba Ba Swalisani Ba Sebeleza Jehova
19. Ki ka linako lifi ze peli f’o Jehova a kutisa bomasiyaleti ba batu ba hae ba ba hasanezi mwa lifasi kaufela?
19 Ku tuha f’o Isaya u hupulisa Maisilaele kuli nako ye ñwi kwamulaho Jehova n’a ba pulusize ha ne ba nyandiswa ki sila se si m’ata. Majuda kaufela ba ba sepahala b’anga yona kalulo yeo ya litaba ze ezahezi za Isilaele ku ba nto ya butokwa hahulu—ili yona ya za nako yeo Jehova n’a lukuluzi sicaba kwa buhapwa bwa mwa Egepita. Isaya u ñola kuli: “Ka nako yeo, Mulena u ka otolola hape lizoho la hae, mi i ka ba la bubeli, kuli a liulule masialeti a sicaba sa hae a’ siilwe mwa naha ya Asirya ni ya Egepita, kwa Patrosi ni Etopia, kwa Elami ni Shinari ni Hamati, ni mwa lioli za mwa liwate. U ka yemiseza macaba ndembela; u ka kubukanya ba ba undumukile ba Isilaele, ku ba kopanya ni Majuda ba ba hasani, ku zwa kwa mafelelezo a mane a lifasi.” (Isaya 11:11, 12) Ka ku eza inge ya ba sweli kwa lizoho, Jehova u ka zwisa masiyaleti ba ba sepahala ba Maisilaele ni Majuda mwa linaha mo ba hasanezi mi u ka ba kutisa habo bona. Seo si ezahala ka nzila ye nyinyani ka 537 B.C.E. Kono talelezo ye tuna yona i tisa kanya ye tuna ni ku fita! Ka 1914, Jehova n’a ezisize Jesu Kreste ya filwe bulena ku ba yena ‘ndembela kwa macaba.’ Ku kala ka 1919, bomasiyaleti ba “Isilaele wa Mulimu” ba kala ku selahanela ku yona ndembela yeo, ba na ni cisehelo ye tuna ya ku abana mwa bulapeli bo bu kenile mwa Mubuso wa Mulimu. Sona sicaba sa kwa moya se si ipitezi seo si zwa “mwa masika kaufela, ni mwa lipuo, ni mwa mishobo, ni mwa macaba.”—Sinulo 5:9.
20. Batu ba Mulimu ba ka ba ni swalisano mañi ha ba ka kuta ku zwa kwa Babilona?
20 Isaya cwale u talusa swalisano ye mwahal’a sicaba se si kutisizwe. Ka ku talusa mubuso wa kwa mutulo ku ba Efraimi ni mubuso wa kwa mboela ku ba Juda, u li: “Ku shwa muna kwa Efraimi ku ka fela, mi ba ba swenya Juda ba ka timiswa; Efraimi h’a sa na ku shwela Juda muna; mi Juda h’a sa tola a lwanisa Efraimi. Ba ka fufela kwa neku la bulikelelo bwa lizazi, ku wela fa maheta a Mafilisita; hamoho ba ka hapa tutu ya bana ba kwa Upa; ba ka otololela lizoho fahalimw’a bana ba Edomo ni ba Moabi; bana ba Amoni ba ka buswa ki bona.” (Isaya 11:13, 14) Majuda ha ba ka kuta ku zwa kwa Babilona, ha ba sa na ku ba mibuso ye mibeli. Masika a Isilaele kaufela a ka kutela habo a swalisani. (Ezira 6:17) Ha ba sa na ku nyemelana ni ku toyana. Ka swalisano, ba ka lwanisa ni ku tula macaba a’ li lila a’ ba potolohile.
21. Swalisano ya batu ba Mulimu kacenu ki ye ipitezi cwañi luli?
21 Swalisano ya “Isilaele wa Mulimu” ni yona ikaba ye nde luli. Masika kaufela a Isilaele wa kwa moya a’ 12 a swanisezo ibat’o ba ka lilimo ze 2000 cwale, ba bile ni swalisano ye tomile fa lilato la ku lata Mulimu ni ku lata mizwale ni likaizeli za bona ba kwa moya. (Makolose 3:14; Sinulo 7:4-8) Batu ba Jehova kacenu—ili Maisilaele ba kwa moya ni ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi-mubu—ba ikola kozo ni swalisano mwa lifasi kaufela mwatas’a puso ya Mesiya. Yeo ki miinelo ye ba si na yona ba likeleke za Krestendomu. Lipaki za Jehova ba swalisana mwa ku tiyela buikatazo bwa Satani bwa ku hakanyisa bulapeli bwa bona. Ka ku swalisana, ba eza musebezi w’a ba file Jesu wa ku kutaza ni ku luta taba ye nde ya Mubuso wa Mesiya mwa macaba kamukana.—Mateu 28:19, 20.
Mikwalelo I ka Tulwa
22. Jehova u “ka kaliseleza siko sa liwate la Egepita” ni ku “nata Nuka ya Eufrati” ka nzila ifi?
22 Ki lika ze ñata, za luli ni za swanisezo, ze kona ku paleliswa Maisilaele ku zwa mwa buhapiwa. Zona zeo li ka tulwa cwañi? Isaya u li: “[Muñ’a] Bupilo u ka kaliseleza siko sa liwate la Egepita; ka lizoho la hae u ka nata Nuka ya Eufrati, ka ku fukisa moya wa hae o cisa; a i kaule, a i eze linuka ze 7, zeo batu ba ka li sila ba sa tubuli likatulo.” (Isaya 11:15) Ki Jehova ya ka zwisa lika kaufela ze kana za palelwisa batu ba hae ku kuta. Nihaiba mukwalelo o tiile o cwale ka siko sa Liwate le li Fubelu (inge cwalo siko sa Suez) kamba nuka ya Eufrati ye sa koni ku siliwa, ka swanisezo i ka kaliswa, ilikuli mutu a kone ku sila a sa tokwi ku tubula likatulo!
23. ‘Likululu le li zwa mwa Asirya li ka ba teñi’ ka mukwa ufi?
23 Mwa mazazi a Mushe, Jehova n’a lukiselize Maisilaele nzila ya ku baleha mwa Egepita ni ku liba kwa Naha ya Sepiso. Ni fona fa u ka eza nto ye swana: “Likululu li ka ba teñi la bomasialeti ba sicaba sa hae ba ba ka banduka kwa Asirya, sina ha li kile la ba teñi ku Isilaele, nako y’a zwa mwa naha ya Egepita.” (Isaya 11:16) Jehova u ka zamaisa lihapwa ba ba kutela habo inge kuli ba zamaya mwa likululu ku zwa mwa naha ye n’e ba hapile ku ya kwa naha ya habo bona. Balwanisi ba ka lika ku ba palelwisa, kono Jehova, Mulimu wa bona, u ka ba ni bona. Bakreste ba ba tozizwe ni balikani ba bona kacenu ni bona ba lwaniswa maswe, kono ba zwelapili ka bundume! Ba zwile mwa Asirya ya cwale, lona lifasi la Satani, mi ba sweli ku tusa ba bañwi kuli ni bona ba eze cwalo. Ba ziba kuli bulapeli bo bu kenile bu ka konda ni ku zwelapili. Ki musebezi wa Mulimu, isiñi wa mutu.
Tabo ya Babusiwa Ba Mesiya Ha I Na ku Fela!
24, 25. Batu ba Jehova ba ka huwa ka manzwi mañi a tumbo ni buitebuho?
24 Isaya cwale u itusisa manzwi a’ bonisa tabo h’a talusa nyakalalo ya batu ba Jehova manzwi a Hae h’a talelezwa, a’ li: “Ka lizazi leo u ka li: Na ku lumbeka [Muñ’a] Bupilo. Kakuli n’o ni halifezi, kono buhali bwa hao bu felile, mi u ni wisize pilu.” (Isaya 12:1) Koto y’a fa Jehova batu ba hae ba ba ipanguzi ki ye bukiti. Kono i peta mulelo wa yona wa ku kondisa silikani sa hae ni sicaba seo ni ku kalisa sinca bulapeli bo bu kenile. Jehova u sepisa hape balapeli ba hae ba ba sepahala kuli u ka ba pulusa. Kwa utwahala luli ha ba itebuha!
25 Maisilaele ba ba kutisizwe ba bonisa ka ku tala kuli ba sepile Jehova, mi ba huwa ba li: “A mu bone, ya ni pilisa ki Mulimu! Ki Yena ye ni sepa, mi ha ni na ku saba se siñwi; kakuli mata a ka, ni [muñ’a] milumbeko ya ka, ki [Jah, NW] Jehova; ki Yena mupilisi wa ka. Mu ka ikela mezi ka tabo mwa maweluwelu a bupilo.” (Isaya 12:2, 3) Linzwi la Siheberu le li tolokilwe kuli “milumbeko” mwa timana 2 li bonisizwe ku ba “tumbo” mwa hatiso ya Septuagint. Balapeli ba kwangula lipina za tumbo kabakala puluso y’a ba fa “Jah Jehova.” “Jah,” yona ye li libizo la Jehova ka ku pumela i itusiswa mwa Bibele kwa ku bonisa tumbo ni buitebuho bo butuna. Ku itusisa pulelo ya “Jah Jehova”—ili ku bulela habeli libizo la Mulimu—ku ekeza hahulu kwa butuna bwa tumbo ye ya ku Mulimu.
26. Ki bomañi kacenu ba ba zibahaza likezo za Mulimu mwahal’a macaba?
26 Balapeli ba Jehova ba niti ha ba koni ku ipulukela tabo ya bona. Isaya u polofita kuli: “Ka lizazi leo mu ka li: A mu lumbeke [Muñ’a] Bupilo, mu lapele Libizo la hae, mu babaze limakazo za hae mwahal’a macaba, mu bubanise Libizo la hae le li pahami. A mu opelele [Muñ’a] Bupilo kakuli z’a ezize ki ze nde, ze tuna hahulu. Li zibiswe mwa lifasi kamukana.” (Isaya 12:4, 5) Ku zwelela ka 1919, Bakreste ba ba tozizwe—hasamulaho ni balikani ba bona ba “lingu ze ñwi”—ba ‘bulezi ze nde za hae Yena ya ba bizelize ku zwa mwa lififi, ni ku kena mwa liseli la hae le li komokisa.’ Ki “lusika lo lu ketilwe, . . . mushobo o kenile,” o ketezwi ku peta mulelo wa hae. (Joani 10:16; 1 Pitrosi 2:9) Batoziwa ba zibahaza kuli libizo la Jehova le li kenile la bubekwa mi ba abana mwa ku li zibahaza mwa lifasi kaufela. Ba etelela balapeli ba Jehova kaufela mwa ku nyakalala kuli u ba lukiselize ku puluswa. Ku swana fela sina mw’a taluseza Isaya kuli: “Mina mu yahile mwa Sione, a mu opele lipina za tabo mi mu lulueze, kakuli Ya-Kenile wa Isilaele ki yo muhulu mwahal’a mina”! (Isaya 12:6) Ya-Kenile wa Isilaele ki yena Jehova Mulimu ka sibili.
Mu Libelele Nako ya Kwapili ka Sepo ye Tiile!
27. Ha ba nze ba libelela kuli sepo ya bona i talelezwe, Bakreste ba na ni buikolwiso mañi?
27 Bolule-lule ba batu kacenu ba selahanezi kwa ‘ndembela ye yemiselizwe macaba’—yena Jesu Kreste ya busa mwa Mubuso wa Mulimu. Ba tabile kuli ba busiwa ki ona Mubuso w’o mi ba nyakalala hahulu kuli ba ziba Jehova Mulimu ni Mwan’a hae. (Joani 17:3) Ba tabela hahulu swalisano ya bona ya Sikreste, mi ba lika ka t’ata ku buluka kozo ye li sona sisupo se ba zibahala ka sona batanga ba Jehova ba niti. (Isaya 54:13) Ba kolwa ka ku tala kuli Jah Jehova ki Mulimu ya talelezanga lisepiso za hae. Kacwalo ba na ni sepo ye tiile mi ba lata hahulu ku i zibisa ba bañwi. Haike yo muñwi ni yo muñwi wa balapeli ba Jehova a zwelepili ku sebelisa m’ata a hae kaufela mwa ku sebeleza Mulimu ni ku tusa ba bañwi ku eza cwalo. Haike bote ba utwe manzwi a Isaya mi ba nyakalaliswe ki puluso ye tahiswa ka Mesiya wa Jehova!
[Litaluso za kwatasi]
a Linzwi la “Mesiya” li zwelela fa linzwi la Siheberu la ma·shiʹach, le li talusa “Ya Tozizwe.” Linzwi la Sigerike le li swana ni lona ki Khri·stosʹ, kamba “Kreste.”—Mateu 2:4, NW, litaluso za kwatasi.
b Linzwi la Siheberu la “lituhela” ki neʹtser, la “Munazareni” lona ki Nots·riʹ.
[Maswaniso a fa likepe 158]
Mesiya ki “mutai” o zwa fa lisina la Jese, ka Mulena Davida
[Siswaniso se si fa likepe mutumbi la 162]
[Siswaniso se si fa likepe 170]
Mo i bonahalela Isaya 12:4, 5 mwa miputo ya kwa liwate la Dead Sea (Fo ku fumaneha libizo la Mulimu ku bonisizwe)