Jehova, Mulimu Ya “Lata ku Swalela”

“Wena [Jehova, NW] u na ni musa, mi wa lata ku swalela.”—SAMU 86:5.

 1. Mulena Davida n’a lwezi mulwalo ufi o bukiti, mi n’a fumanezi cwañi pilu ya hae ye ne katazeha ku omba-ombiwa?

MULENA DAVIDA wa Isilaele wa kwaikale n’a ziba bukiti bwa mulwalo wa lizwalo le li tabehile. N’a ñozi kuli: “Milatu ya ka ki ye mituna, ya ni fita, ya ni imela, sina mulwalo o bukiti. Ni felezwi ki mata, ni fuyukile hahulu; mane na huwa, kabakala ku nyanda kwa pilu ya ka.” (Samu 38:4, 8) Nihakulicwalo, Davida n’a fumanezi pilu ya hae ye ne katazeha ku omba-ombiwa. N’a ziba kuli hailif’o Jehova u toile sibi, ha toyi muezalibi—haiba y’o wa baka ka buniti ni ku tuhela nzila ya hae ya sibi. (Samu 32:5; 103:3) Ka tumelo ye tezi mwa ku lata kwa Jehova ku bonisa mufelañeke ba ba bakile, Davida n’a bulezi kuli: “Wena [Jehova, NW] u na ni musa, mi wa lata ku swalela.”—Samu 86:5.

 2, 3. (a) Ha lu eza sibi, ki ufi mulwalo o tahiswa ki seo o ne lu kana lwa lwala, mi ki kabakalañi seo ha si tusa? (b) Ki lufi lubeta lwa ku “bulawa” ki bufosi? (c) Bibele i lu fa buikolwiso bufi ka za ku lata ku swalela kwa Jehova?

² Ha lu eza sibi, ni luna seo si kana sa lu ezisa ku lwala mulwalo o imeza wa lizwalo le li butuku. Maikuto a ku inyaza ao a swanela, mane a tusa. A kona ku lu susueza k’u nga mihato ye swanela ya ku lukisa mafosisa a luna. Niteñi, Bakreste ba bañwi ba eshuzwi ki bufosi. Pilu ya bona ye inyaza neikana ya pihelela kuli Mulimu ha na ku ba swalela ka ku tala, ku si na taba ni ka m’o ba bakezi libi za bona. Kaizeli yo muñwi ya n’a nyakisisa fa bufosi bwa n’a ezize, n’a ize, “Ki maikuto a maswe ha u nahana kuli Jehova n’a kana a sa ku lati hape.” Mane niha s’a bakile ni ku amuhela kelezo ye tusa kwa maeluda ba puteho, n’a zwezipili ku ikutwa ku sa swanela swalelo ya Mulimu. U talusa kuli: “Na kupanga swalelo ku Jehova ka zazi.” Haiba lu “bulawa” ki bufosi, Satani n’a kana a lu susueza ku tuhela, ili ku ikutwa kuli ha lu swaneli ku sebeleza Jehova.—2 Makorinte 2:5-7, 11.

³ Kono Jehova h’a ngi litaba cwalo ni hanyinyani! Linzwi la hae li lu kolwisa kuli ha lu baka ka buniti ili ka pilu kaufela, Jehova wa itatela, mane wa lata, ku swalela. (Liproverbia 28:13) Kacwalo haiba ne mu sa nahani ni kamuta kuli mwa kona ku swalelwa ki Mulimu, mwendi se si tokwahala ki kutwisiso ye nde ni ku fita ya libaka ha swalela ni ka m’o a swalela.

Ki Kabakalañi Jehova Ha “Lata ku Swalela”?

 4. Jehova u hupulañi ka za muinelo wa luna, mi seo si ama cwañi mwa l’u ngela?

⁴ Lu bala kuli: “Upa sina mo i inezi kwahule ni Wiko, ni lifoso za luna, u li sutiseza kwahule cwalo. Sina ndat’ahe mutu mw’a utwelela bana ba hae butuku, [Jehova, NW] u utwela ba ba mu saba, butuku cwalo.” Ki kabakalañi Jehova ha tengamezi kwa ku utwela batu butuku? Timana ye tatama i alaba kuli: “Kakuli u ziba se lu bupilwe ka sona, u nz’a hupula kuli lu liluli fela.” (Samu 103:12-14) Ee, Jehova ha libali kuli lu libupiwa ze zwa fa liluli, ze na ni mapalelwi, kamba mifokolo, kabakala ku sa petahala. Pulelo ya kuli u ziba “se lu bupilwe ka sona” i lu hupulisa kuli Bibele i swaniseza Jehova ku mubupi wa lipiza mi luna i lu swaniseza kwa lipiza zeo a eza.a (Jeremia 18:2-6) Mubupi wa lipiza u swalanga lipiza za hae za lizupa ka ku tiya kono ili ka pabalelo ye tuna, kamita inze a hupula mo li inezi. Kacwalo, hape, Jehova, Mubupi wa Lipiza yo Mutuna, u cinca-cinca ku sebelisana kwa hae ni luna ka ku ya ka mapalelwi a muinelo wa luna wa sibi.—Mu bapanye 2 Makorinte 4:7.

 5. Buka ya Maroma i talusa cwañi ku ngongwela kwa sibi fa muinelo wa luna wa sibi?

⁵ Jehova wa utwisisa m’ata a matuna a sibi. Mañolo a talusa sibi ku ba m’ata a matuna a ngongwezi mutu. Ku ngongwela kwa sibi ki ko ku tiile cwañi? Mwa buka ya Maroma, muapositola Paulusi ya buyelezwi u talusa seo mwa manzwi a swanisezo kuli: Lu “mwa sibi,” sina masole ha ba li mwatas’a muzamaisi wa bona (Maroma 3:9); si “busize” mufuta wa mutu sina mulena (Maroma 5:21); si “inzi” ku luna (Maroma 7:17, 20); “mulao” wa sona u zwelapili ku sebeza ku luna, kacwalo ili ku lika ku zamaisa miinelo ya luna. (Maroma 7:23, 25) Lu na ni ndwa ye tuna luli ya ku hana ku ngongwela kwa sibi fa muinelo wa luna wa sibi!—Maroma 7:21, 24.

 6. Jehova u’ nga cwañi ba ba bata mufelañeke wa hae ka pilu ya buinyazo?

⁶ Kacwalo, Mulimu wa luna ya mufelañeke wa ziba kuli ha lu koni ku ipeya ku utwa ka ku petahala, ku si na taba ni ka m’o lipilu za luna li kana za batela ku mu utwa ka ku petahala. (1 Malena 8:46) Wa lu kolwisa ka lilato kuli ha lu bata mufelañeke wa hae wa bundate ka pilu ya buinyazo, u ka lu swalela. Walisamu Davida n’a ize: “Sitabelo se si amuhelwa ki Mulimu, ki moya o lobehile; wena Mulimu ha u nyenyi pilu ye lobehile, ye swabile.” (Samu 51:17) Jehova ha na ku hana, kamba ku sa iseza pilu, pilu ye lobehile ili ye swabile ka mulwalo wa bufosi. Seo si tolongosha hande hakalo ku lata ku swalela kwa Jehova!

 7. Ki kabakalañi ha lu sa koni k’u nga mufelañeke wa Mulimu ka bunolo hahulu?

⁷ Nihakulicwalo, kana seo si talusa kuli lwa kona k’u nga mufelañeke wa Mulimu ka bunolo hahulu, ili ku pumiseza muinelo wa luna wa sibi ku ba libaka la ku eza sibi? Kutokwa! Jehova ha etelelwi ki manzwi fela a maikuto. Mufelañeke wa hae u na ni maciñekelo. Ni kamuta ha na ku swalela bao ka muñañatoho ba eza sibi se si situhu, ili sa ku itatela ku si na ku baka. (Maheberu 10:26-31) Kwa lineku le liñwi, ha bona pilu ye “lobehile, ye swabile,” wa “lata ku swalela.” (Liproverbia 17:3) Ha lu nyakisiseñi lipulelo ze ñwi ze itusisizwe mwa Bibele ze talusa ku swalela ko ku tezi kwa bumulimu.

Jehova U Swalela Cwañi ka ku Tala?

 8. Jehova u ezañi, kacwalo, ha swalela libi za luna, mi seo si swanela ku lu ama cwañi?

⁸ Mulena Davida ya n’a bakile n’a ize: “Ni ku bulelezi sibi sa ka, ha ni si ka pata bumaswe bwa ka; ni ize, ni ka ipulela lifoso za ka ku [Jehova, NW]; mi Wena u swalezi mulatu wa sibi sa ka.” (Samu 32:5, litaku li siyamisizwe ki luna.) Pulelo ya “swalezi” i toloka linzwi la Siheberu leo ka mutomo li talusa “ku nanula,” “ku lwala, ku shimba.” Muitusisezo wa lona fa u talusa ‘ku felisa mulatu, sibi, bufosi.’ Kacwalo Jehova n’a nanuzi libi za Davida ni ku li shimba, ka mubulelelo o muñwi. (Mu bapanye Livitike 16:20-22.) Seo ku si na kakanyo ne si nolofalize maikuto a bufosi a n’a na ni ona Davida. (Mu bapanye Samu 32:3.) Ni luna lwa kona ku ba ni sepo ye tungile ku Mulimu ya swalela libi za ba ba bata swalelo ya hae fa mutomo wa tumelo ya bona mwa sitabelo sa tiululo sa Jesu Kreste. (Mateu 20:28; mu bapanye Isaya 53:12.) Bao libi za bona Jehova kacwalo a zwisa ni ku li yumba ha ba tokwi ku zwelapili ku lwala mulwalo wa maikuto a bufosi a libi za kwamulaho.

 9. Ki ifi taluso ya manzwi a Jesu a li: “U lu swalele likoloti za luna”?

⁹ Jesu n’a itusisize muinelo o mwahal’a bakolotisi ni bakoloti mwa ku swaniseza ka m’o Jehova a swalela. Sina ka mutala, Jesu n’a lu susuelize ku lapela kuli: “U lu swalele likoloti za luna.” (Mateu 6:12, NW) Jesu kacwalo n’a bapanyize “libi” kwa “likoloti.” (Luka 11:4, NW) Ha lu eza sibi, lu ‘kolotela’ Jehova. Linzwi la Sigerike la ku eza sika le li tolokilwe sina ku “swalela” li kona ku talusa “ku tuhelela, ku liselela, sikoloti, ka ku sa si buza.” Ka kutwisiso ye ñwi, Jehova ha swalela, u takula sikoloti seo ne si kabe si ñozwi kwa litaba za luna. Baezalibi ba ba bakile kacwalo ba kona ku fumana ku omba-ombiwa. Jehova ni kamuta ha na ku bata tifo ya sikoloti s’a takuzi!—Samu 32:1, 2; mu bapanye Mateu 18:23-35.

10, 11. (a) Ki ufi muhupulo o fitiswa ki pulelo ya kwa Likezo 3:19 ya kuli “li takulwe”? (b) Ku tala kwa swalelo ya Jehova ku swaniselizwe cwañi?

¹⁰ Kwa Likezo 3:19, Bibele i itusisa pulelo ye ñwi ya swanisezo ili ku talusa swalelo ya Mulimu: “Hakulicwalo, a mu bake, mi mu sikuluhe; kuli libi za mina li takulwe.” Pulelo ya kuli “li takulwe” i toloka linzwi la Sigerike la ku eza sika ili leo, ha li itusiswa ka swanisezo, li kona ku talusa “ku polola, ku felisa, ku zwisa kamba ku sinya.” Ka ku ya ka baituti ba bañwi, muhupulo o fitiswa ki wa ku takula muñolo. Seo ne si konahala cwañi? Enge ye ne i itusiswa kai ni kai mwa linako za kwaikale ne li sitipwitipwi mo ne ku na ni musili, bulimbwe, ni mezi. Hasamulaho fela wa ku ñola ka enge yeo, mutu n’a kona ku nga siponji se si kolobile ni ku takula ze ñozwi.

¹¹ Yeo ki swanisezo ye nde hakalo ya ku tala kwa swalelo ya Jehova. Ha swalela libi za luna, ku swana inge kuli w’a nga siponji ni ku li takula. Ha lu tokwi ku saba kuli u ka lu nyazeza libi zeo kwapili, kakuli Bibele i patulula nto ye ñwi hape ka za mufelañeke wa Jehova ye lemuseha luli: Ha swalela, wa libala!

“Ha Ni Sa Na ku Hupula Sibi sa Bona”

12. Bibele ha i bulela kuli Jehova u libala libi za luna, kana ku talusa kuli ha koni ku li hupula, mi ki kabakalañi ha mu alaba cwalo?

¹² Ka mupolofita Jeremia, Jehova n’a sepisize ba ba mwa bulikani bo bunca kuli: “Ni ka swalela bumaswe bwa bona, mi ha ni sa na ku hupula sibi sa bona.” (Jeremia 31:34) Kana seo si talusa kuli Jehova ha swalela libi ha koni ku hupula libi zeo hape? Seo hasi koni ku ba cwalo. Bibele i lu bulelela ka za libi za batu ba bañata bao Jehova n’a swalezi, ku kopanyeleza cwalo ni Davida. (2 Samuele 11:1-17; 12:1-13) Ka mo ku inezi fela Jehova u sa ziba mafosisa a ne ba ezize, mi ni luna lu swanela ku a ziba. Litaba ze ñozwi za libi za bona, hamohocwalo ni za ku baka kwa bona ni ku swalelwa ki Mulimu, li bukelelizwe kuli li lu tuse. (Maroma 15:4) Kacwalo, Bibele i talusañi ha i bulela kuli Jehova ha ‘hupuli’ libi za bao a swalela?

13. (a) Ki sifi se si kopanyelizwe mwa taluso ya linzwi la Siheberu la ku eza sika le li tolokilwe sina “ku hupula”? (b) Jehova ha bulela kuli, “Ha ni sa na ku hupula sibi sa bona,” u lu kolwisa ka za nto mañi?

¹³ Linzwi la Siheberu la ku eza sika le li tolokilwe sina “ku hupula” li ama ze ñata ku fita fela ku ama kwa ku hupula za kwamulaho. Ka ku ya ka buka ye bizwa Theological Wordbook of the Old Testament, li kopanyeleza “taluso ye ekezehile ya k’u nga mihato ye swanela.” Kacwalo mwa muinelo wo, ku “hupula” sibi ku ama kwa k’u nga muhato kwa neku la baezalibi. Mupolofita Hosea ha n’a bulezi ka za Maisilaele ba baipanguli kuli, “[Jehova, NW] u ka hupula sibi sa bona,” mupolofita y’o n’a talusize kuli Jehova n’a k’a nga muhato kabakala ku sa baka kwa bona. Kacwalo, timana yeo hape i ekeza kuli: “U ka ba nata ka libi za bona.” (Hosea 9:9) Kwa lineku le liñwi, Jehova ha bulela kuli, “Ha ni sa na ku hupula sibi sa bona,” wa lu kolwisa kuli ha se a swalezi muezalibi ya bakile, ha na k’u nga muhato o maswe ku yena mwa nako ye ñwi ya kwapili kabakala libi zeo. (Ezekiele 18:21, 22) Kacwalo wa libala mwa kutwisiso ya kuli ha tahisi libi za luna ka nako ni nako ilikuli a lu tame litaba kamba ku lu fa koto ka ku kuta-kutela. Ka seo Jehova u lu tomezi mutala o munde kuli lu u likanyise mwa ku sebelisana kwa luna ni ba bañwi. Ha ku ba ni ku sa utwana, ki ko kunde ka ku fitisisa ku sa landalala fa bufosi bwa kwamulaho ili bo ne mu lumezi ku swalela pili.

Ze Zwa Mwateñi Bo?

14. Ki kabakalañi swalelo ha i sa talusi kuli muezalibi ya bakile u zwisizwe ku zote ze zwa mwa nzila ya hae ye fosahezi?

¹⁴ Kana ku lata ku swalela kwa Jehova ku talusa kuli muezalibi ya bakile u zwisizwe ku zote ze zwa mwa nzila ya hae ye fosahezi? Kutokwa ni hanyinyani. Ha lu koni ku eza sibi ku si na ze zwa mwateñi. Paulusi n’a ñozi kuli: “S’a cala mutu, ki sona s’a ka kutula.” (Magalata 6:7) Lu kana lwa talimana ni ze ñwi ze zwa mwa likezo kamba butata bwa luna, kono ha se a swalezi, Jehova ha lu tahisezi butata. Ha ku ba ni butata, Mukreste ha swaneli ku nahana kuli, ‘Mwendi Jehova wa ni fa koto ya libi za kwamulaho.’ (Mu bapanye Jakobo 1:13.) Kwa lineku le liñwi, Jehova ha lu silelezi ku z’ote ze tahiswa ki likezo za luna ze fosahezi. Telekano, limba za mwa bucwañi, matuku a yambukela ka tobali, ku s’a sepiwa ni ku s’a kutekiwa—zeo kaufela li kana za ba ze maswe ze zwa mwa sibi, mi Jehova ha na ku lu sileleza ku zona. Mu hupule kuli nihaike kuli n’a swalezi Davida libi za hae ze ama Bati-sheba ni Uria, Jehova n’a si ka sileleza Davida ku ze maswe hahulu ze zwa mwateñi ze ne latelezi.—2 Samuele 12:9-14.

15, 16. Mulao o ñozwi kwa Livitike 6:1-7 ne u tusize cwañi nalimai hamohocwalo ni sifosi?

¹⁵ Libi za luna li kana li ba ni ze zwa mwateñi ze ñwi hape. Sina ka mutala, ha mu nyakisise taba ya kwa Livitike kauhanyo 6. Mulao wa Mushe fa u ama fa muinelo m’o mutu a eza mafosisa a mutuna ka ku nga lika za Muisilaele sina yena ka busholi, ku koma, kamba ka bupumi. Muezalibi cwale wa latula kuli ha na mulatu, mane ni ku ba ni bundume bwa ku konka ka lishano. Ha ku na bupaki. Niteñi, hasamulaho, sifosi wa kataziwa ki lizwalo mi u ipulela sibi sa hae. Kuli a fumane swalelo ya Mulimu, u na ni ku eza lika ze talu ze ñwi: ku kutisa sa n’a ngile, ku lifa ya uzwelize tifo ya 20 pesenti, ni ku fa totolo sina sitabelo sa mulatu. Ku zwa f’o, mulao u li: “Muprisita u ka mu ezeza sebelezo ya tifo fapil’a [Jehova, NW], mi u ka swalelwa mulatu wa hae.”—Livitike 6:1-7; mu bapanye Mateu 5:23, 24.

¹⁶ Mulao wo ne li tukiso ya Mulimu ya ka mufelañeke. Ne u tusa nalimai, ya n’a kutisezwa libyana za hae mi ili y’o ku si na kakanyo n’a ikutwa ku imululwa kwa nalulelule sifosi ha n’a itumelezi sibi sa hae. Hape, mulao ne u tusa y’o lizwalo la hae kwa nalulelule ne li mu susuelize ku itumelela bufosi bwa hae ni ku lukisa mafosisa a hae. Ka buniti fela, ha n’a ka hana ku eza cwalo, n’a si ke a swalelwa ki Mulimu.

17. Haiba ba bañwi ba utwisizwe pilu butuku ki libi za luna, Jehova u lu tokwa ku ezañi?

¹⁷ Nihaike kuli ha lu yo mwatas’a Mulao wa Mushe, u lu fa kutwisiso ya butokwa ka za munahano wa Jehova, ku kopanyeleza cwalo ni mubonelo wa hae wa swalelo. (Makolose 2:13, 14) Haiba ba bañwi ba utwisizwe pilu butuku kamba ku maibiswa ki libi za luna, Jehova wa tabela ha lu eza ze lu kona kaufela ku “lukisa” lika. (2 Makorinte 7:11) Seo si ama ku lemuha sibi sa luna, ku itumelela bufosi bwa luna, mane ni ku inyaza ku ye lu foselize. Kihona lu kona ku kupa ku Jehova fa mutomo wa sitabelo sa Jesu ni ku ba ni kimululo ya lizwalo le li kenile ni tiisezo ya kuli lu swalezwi ki Mulimu.—Maheberu 10:21, 22.

18. Ki ifi kalimelo ye kana ya zamaelela ni swalelo ya Jehova?

¹⁸ Ka ku swana ni ndate ya lilato ufi kamba ufi, Jehova u kana a fa swalelo hamohocwalo ni kalimelo ye ñwi. (Liproverbia 3:11, 12) Mukreste ya bakile a kana a tuhela tohonolo ya hae ya ku sebeza sina eluda, mutang’a bukombwa, kamba paina. Ku kana kwa mu utwisa butuku ku latehelwa ka silengo sa nako matohonolo ao n’a nga ka butokwa. Nihakulicwalo, kalimelo yeo ha i talusi kuli u latehezwi ki shemubo ya Jehova kamba kuli Jehova h’a si ka mu swalela. Fahalimu a seo, lu lukela ku hupula kuli kalimelo ye zwa ku Jehova ki bupaki bwa lilato la hae ku luna. Ku i amuhela ni ku i sebelisa kwa lu tusa hahulu mi ku kona ku lu isa kwa bupilo bo bu sa feli.—Maheberu 12:5-11.

19, 20. (a) Haiba mu fosize, ki kabakalañi ha mu sa swaneli ku ikutwa kuli ha mu koni ku fumana mufelañeke wa Jehova? (b) Ki sifi se si ka buhisanwa mwa taba ye tatama?

¹⁹ Kwa wetulusa hakalo ku ziba kuli lu sebeleza Mulimu ya “lata ku swalela”! Jehova u bona ze ñata ku fita ku bona fela libi ni mafosisa a luna. (Samu 130:3, 4) Wa ziba ze mwa lipilu za luna. Haiba mu ikutwa kuli pilu ya mina i lobehile mi i swabile bakeñisa lifoso za kwamulaho, mu si ke mwa fita fa kutwisiso ya kuli ha mu koni ku fumana mufelañeke wa Jehova. Ku si na taba ni mafosisa ao mu kana mu ezize, haiba mu bakile ka buniti, k’u nga mihato ya ku lukisa mafosisa, mi ne mu kupile ka t’ata swalelo ya Jehova fa mutomo wa mali a suluzwi a Jesu, mwa kona ku ba ni buikolwiso luli bwa kuli manzwi a 1 Joani 1:9 a sebeza ku mina: “Ha lu ipulela libi za luna, Mulimu ki Ya sepahala, Ya lukile, kuli a lu swalele libi, mi a lu tapise bumaswe kaufela.”

²⁰ Bibele i lu susueza ku likanyisa ku swalela kwa Jehova mwa ku sebelisana kwa luna ni ba bañwi. Nihakulicwalo, ki fa sipimo mañi f’o lu kona ku tokwiwa ku swalela ni ku libala muta ba bañwi ba lu foseza? Seo si ka buhisanwa mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

◻ Ki kabakalañi Jehova ha “lata ku swalela”?

◻ Bibele i talusa cwañi ku tala kwa swalelo ya Jehova?

◻ Jehova ha swalela, u libala ka kutwisiso ifi?

◻ Jehova u lu tokwa ku ezañi libi za luna ha li utwisize ba bañwi butuku kwa pilu?

[Siswaniso se si fa likepe 22]

Ba bañwi ha ba utwisizwe pilu butuku ki libi za luna, Jehova u lu tokwa ku lukisa muinelo