Katulo ya Jehova kwa Baluti ba Buhata
“Kwa bapolofita ba mwa Jerusalema ni boni ze sabisa; ba eza bubuki mi ba zamaya ka bupumi; . . . Ku Na, kaufel’a bona ba swana sina Sodoma, mi ba ba yahile mwa munzi ba swana sina Gomora.”—JEREMIA 23:14.
1. Ki kabakalañi ya kena mwa tuto ya bumulimu h’a ikungela buikalabelo bo bu buima hahulu?
UFI kamba ufi ya kena mwa tuto ya bumulimu u ikungela buikalabelo bo bu buima hahulu. Jakobo 3:1 i lemusa kuli: “Banabahesu, mu si ke mwa hanelela ku ba baluti ba bañata, mu nze mu ziba kuli ki mo lu ka fumana katulo ye tata ku fita.” Ee, baluti ba Linzwi la Mulimu ba na ni buikalabelo bo butuna hahulu bwa ku ikalabela ko ku utwahala ku fita bo ba na ni bona Bakreste ka nañungelele. Seo si k’a talusa nto mañi ku ba ba fita fa ku fumaneha ku ba baluti ba buhata? Ha lu talimeñi kwa muinelo wa mwa lizazi la Jeremia. Lu ka bona ka m’o seo ne si boniseza cimo ze ezahala kacenu.
2, 3. Ki katulo mañi yeo Jehova n’a file ka Jeremia ka ku ama kwa baluti ba buhata ba mwa Jerusalema?
2 Ka 647 B.C.E., silimo sa bu-13 sa puso ya Mulena Josiasi, Jeremia n’a filwe musebezi wa ku ba mupolofita wa Jehova. Jehova n’a na ni pilaelo ku Juda, mi kacwalo a luma Jeremia kuli a y’o i zibahaza. Bapolofita, kamba baluti, ba buhata ba mwa Jerusalema ne ba eza “ze sabisa” mwa meto a Mulimu. Bumaswe bwa bona ne li bo butuna hahulu kuli mane Mulimu n’a bapanyelize Jerusalema ni Juda kwa Sodoma ni Gomora. Jeremia kauhanyo 23 i lu bulelela ka za seo. Jer 23 Timana 14 i bulela kuli:
3 “Kwa bapolofita ba mwa Jerusalema ni boni ze sabisa; ba eza bubuki mi ba zamaya ka bupumi; ba tiisa mazoho a ba ba maswe, kuli ba si ke ba tuhela bumaswe bwa bona. Ku Na, kaufel’a bona ba swana sina Sodoma, mi ba ba yahile mwa munzi ba swana sina Gomora.”
4. Mutala o maswe wa mwa muzamao wa baluti ba mwa Jerusalema u zamaelela cwañi ni muinelo wa mwa Krestendomu kacenu?
4 Ee, bapolofita, kamba baluti, bao ne ba fa mitala ye maswe hahulu ya muzamao mi, kacwalo, ne ba susueza batu ku eza nto ye swana. Mu bone miinelo mwa Krestendomu kacenu! Kana ha i swani fela ni y’ani ya mwa lizazi la Jeremia? Kacenu ba bahulu ba bulapeli ba tuhelela babuki ni bakalombe ku ba mwahal’a bona mi mane ba ba tuhelela b’a nga ketelelo kwa lisebelezo za bona za keleke. Kana kwa komokisa ni hanyinyani kuli lilama ba bañata cwalo ba ba iñolisize kwa keleke ni bona ba na ni muzamao o maswe?
5. Ki kabakalañi muinelo wa muzamao o maswe wa mwa Krestendomu ha u fita wa Sodoma ni Gomora?
5 Jehova n’a swaniselize bayahi ba Jerusalema ku ba mwa Sodoma ni Gomora. Kono muinelo wa muzamao o maswe wa Krestendomu u fita wa Sodoma ni Gomora. Ee, mane ki o’ nyazahala ni ku fita mwa meto a Jehova. Baluti ba hae ba loba lipimo za Sikreste za muzamao. Mi seo si tahisa muinelo o’ kwatasi hahulu wa lipimo za muzamao mo ku na ni ze yaulula ze s’a lemusehi za mifuta kaufela za ku eza se si maswe. Muinelo wo wa mwa muzamao ki o atile hahulu kuli mane bumaswe kacenu b’u ngiwa ku ba nto ya kamita ye amuheleha.
Ku “Zamaya ka Bupumi”
6. Ki sifi seo Jeremia n’a bulezi ka za bumaswe bwa bapolofita ba Jerusalema?
6 Cwale mu lemuhe seo Jer 23 timana 14 i bulela ka za bapolofita ba mwa Jerusalema. Ne ba “zamaya ka bupumi.” Mi kalulo ya mafelelezo ya Jer 23 timana 15 i bulela kuli: “Ki ka bapolofita ba mwa Jerusalema bunyefuli ha bu zwezipili mwa naha kaufela.” Mi cwale Jer 23 timana 16 i ekeza kuli: “[Jehova, NW] wa limpi s’a bulela ki se, u li: Mu si ke mwa utwa manzwi a bapolofita ba ba mi polofitela; ba mi sepisa za mbango; ba bulela pono ya mwa lipilu za bona, isi ye zwa mwa mulomo wa [Jehova, NW].”
7, 8. Ki kabakalañi ba bahulu ba bulapeli bwa Krestendomu ha ba swana sina bapolofita ba buhata ba mwa Jerusalema, mi seo si amile cwañi ba ba fumaneha kwa likeleke?
7 Ka ku swana ni bapolofita ba buhata ba mwa Jerusalema, ba bahulu ba bulapeli ba Krestendomu ni bona ba zamaya ka bupumi, ba hasanya lituto za bunyefuli, ili lituto ze s’a fumanwi mwa Linzwi la Mulimu. Ki lifi ze ñwi za lituto zeo? Ku s’a shwa kwa moyo, Silalu, pagatori, ni mulilo wa lihele wa ku nyandisa ka ona batu ku ya ku ile. Hape ba tabisa lizebe za bateelezi ba bona ka ku kutaza seo batu ba lata ku utwa. Ba bulela ka ku koñomeka kuli ha ku na but’ata bo a talimani ni bona Krestendomu kakuli u na ni kozo ya Mulimu. Kono ba bahulu ba bulapeli ba bulela “pono ya mwa lipilu za bona.” Ki ya buhata. Ba ba lumela buhata bo bu cwalo ba kenwa ki sifanu sa kwa moya. Ba swelwi ku yaululelwa kwa sinyeho ya bona!
8 Mu nyakisise seo Jehova a bulela ka za baluti ba buhata bao mwa Jer 23 timana 21: “Bapolofita bao ne ni si ka ba luma, mi ba matile; ne ni si ka bulela ni bona, mi ba polofitile.” Kacwalo kacenu, ba bahulu ba bulapeli ha ba si ka lumiwa ki Mulimu, mi hape ha ba si ka luta liniti za hae. Ki sifi se si zwile mwateñi? Ku s’a ituta za Bibele ko ku sabisa kw’a fumaneha mwahal’a ba ba ya kwa likeleke bakeñisa kuli likombwa ba bona ba ba fepa ka lituto za silifasi za mihupulo ya butu.
9, 10. (a) Ki litolo za mufuta mañi zeo baluti ba buhata ba mwa Jerusalema ne ba bile ni zona? (b) Ba bahulu ba bulapeli bwa Krestendomu ba lutile cwañi “litolo za ku puma”?
9 Fahalimu a seo, ba bahulu ba bulapeli kacenu ba hasanya lisepo za buhata. Mu lemuhe seo Jer 23 timana 25 i bulela: “Ni utwile se si bulezwi ki bapolofita ba ba bulela za buhata ka Libizo la ka, inze ba li: Ni lolile, ni boni ze ñwi kwa buloko.” Ki litolo za mufuta mañi? Jer 23 Timana 32 i lu bulelela kuli: “A mu bone! ni zekisa ba ba polofita litolo za ku puma, ku bulela [Jehova, NW], ba ba li bulela, ba ba kelusa sicaba sa ka, ka buhata bwa bona, ni ka muipo wa bona; kanti ha ni si ka ba luma, ha ni si ka ba fa taelo; nihaili ku tusa, ha ba tusi sicaba sa ka se siñwi.”
10 Ki litolo, kamba lisepo, lifi zeo ba bahulu ba bulapeli ba lutile? Ee, kuli sepo ya mutu inosi fela ya kozo ni buiketo kacenu ki Kopano ya ba Macaba. Mwa lilimo za cwanoñu fa, ba bizize Kopano ya ba Macaba ku ba “sepo ya mafelelezo ya silikani ni kozo,” “sibaka se si pahami ka ku fitisisa sa kozo ni katulo ye lukile,” “sepo ye tuna ya swalelele kwa neku la kozo ya mwa lifasi.” Ki ku yembuluka kwa butuna! Sepo fela ya mufuta wa mutu ki Mubuso wa Mulimu. Kono ba bahulu ba bulapeli ha ba kutazi ni ku luta niti ka za mulonga wa kwa lihalimu, ili w’o ne u li ona taba ye tuna ya ku kutaza kwa Jesu.
11. (a) Baluti ba buhata ba Jerusalema ne ba bile ni ku ama mañi ko ku maswe fa libizo la Mulimu? (b) Ka ku fapahana kwa sitopa sa Jeremia, baluti ba bulapeli bwa buhata ba kacenu ba ezize nto mañi ka ku ama kwa libizo la bumulimu?
11 Timana 27 i lu bulelela ze ñata ni ku fita. “Ki bona ba ba tumana kuli ba ka libalisa sicaba sa ka Libizo la ka, ka litolo za bona ze ba talusezana bo mutu ni mulikan’a hae; ba eza sina bokuku a bona ba ba kile ba libala Libizo la ka, kabakala Baale.” Bapolofita ba buhata ba mwa Jerusalema ne ba libalisize batu libizo la Mulimu. Kana baluti ba bulapeli bwa buhata ba kacenu ha ba si ka eza nto ye swana? Ba ezize ze maswe ni ku fita, ba pata libizo la Mulimu, lona la Jehova. Ba luta kuli haki ko ku tokwahala ku itusisa lona, mi ba li zwisa mwa litoloko za bona za Bibele. Ba lwanisa ka ku tiya mañi ni mañi ya luta batu kuli libizo la Mulimu ki Jehova. Kono ba sitopa sa Jeremia, ili bomasiyaleti ba Bakreste ba ba tozizwe ka moya, hamohocwalo ni balikani ba bona, ba ezize sina mwa n’a ezelize fela Jesu. Ba lutile bolule-lule ka za libizo la Mulimu.—Joani 17:6.
Ku Beya fa Ngandaleza ku Nyazahala kwa Bona
12. (a) Ki kabakalañi baluti ba bulapeli bwa buhata ha ba na ni mulatu wa mali o mutuna? (b) Ba bahulu ba bulapeli ba bile ni kalulo mañi mwa lindwa za lifasi ze peli?
12 Sitopa sa Jeremia ka ku kuta-kutela si beile ba bahulu ba bulapeli fa ngandaleza ku bonisa kuli ki baluti ba buhata ba ba etelela mitapi ya bona mwa nzila ye atami ye isa kwa sinyeho. Ee, bomasiyaleti ba bonisize hande-nde libaka baloli bao ha ba swanelwa ki katulo ye tuna ya Jehova. Sina ka mutala, batanga ba Jehova hañata ba amile kwa Sinulo 18:24, ye bulela kuli mwa Babilona yo Mutuna ne ku fumanwi mali “kaufela [a] ba ba bulailwe mwa lifasi.” Mu nahane ka za lindwa kaufela ze lwanilwe bakeñisa lifapahano za bulapeli. Mulatu wa mali ki o mutuna hahulu fahalimu a baluti ba bulapeli bwa buhata! Lituto za bona li tisize lifapahano mi li zwiselizepili litoyano za ba litumelo ni linaha ze fapahana. Ka ku ama kwa Ndwa ya Lifasi ya I, buka ye bizwa Preachers Present Arms i bulela kuli: ‘Ba bulapeli ne ba file ndwa mayemo ni susuezo ye tiile ya kwa moya. . . . Kacwalo keleke ya fita fa ku ba kalulo ye butokwa ya ndwa.’ Nto ye swana ne i ezahezi mwa Ndwa ya Lifasi ya II. Ba bahulu ba bulapeli ne ba file kemelo ka ku tala kwa macaba a n’a lwana mi ne ba fuyauzi masole ba bona. Lindwa ze peli za lifasi ne li kalezi mwa Krestendomu ku zeo balapeli hamoho ne ba bulayana. Likalulo za silifasi ni za bulapeli mwahal’a Krestendomu li zwelapili ku tahisa ku sululwa kwa mali ku t’o fita ni mwa nako ya cwale. Lituto za bona za buhata li bile ni ku ama ko ku sabisa luli!
13. Jeremia 23:22 i bonisa cwañi kuli ba bahulu ba bulapeli bwa Krestendomu ha ba na swalisano ni Jehova?
13 Shangwe mu lemuhe Jeremia kauhanyo 23, timana 22: “Kabe ne ba inzi mwa Kuta ya ka, kabe ba utwisize ba sicaba sa ka manzwi a ka, kabe ba ba tuhelisize mikwa ya bona ye maswe, ni bumaswe bwa mizamao ya bona.” Kabe bapolofita ba bulapeli bwa Krestendomu ne ba yemi ka silikani ni Jehova, ka swalisano ye tuna ni yena inge ki mubeleki yo muñwi ya sepahala ya na ni kutwisiso, cwalo ni bona ne ba ka pila ka lipimo za Mulimu. Ni bona ne ba ka tahisa kuli batu ba Krestendomu ba utwe manzwi a Mulimu. Mwa sibaka sa seo, baluti ba buhata ba mwa lizazi la cwale ba tahisize kuli balateleli ba bona ba be batanga ba ba li libofu ba Sila sa Mulimu, Satani Diabulosi.
14. Ki ku beiwa fa ngandaleza ko ku tiile kufi kwa ba bahulu ba bulapeli bwa Krestendomu ko ne ku filwe ka 1958?
14 Ku beiwa fa ngandaleza kwa ba bahulu ba bulapeli ki sitopa sa Jeremia ku bile ko ku tiile. Sina ka mutala, fa Mukopano wa Mwahal’a Macaba wa Tato ya Bumulimu wa mwa 1958 mwa New York City, mubakweli wa prezidenti wa Watch Tower Society n’a tahisize taba yeo kalulo ye ñwi ya yona ne i bulela kuli: “Ku si na ku lyangana kamba ku zina-zina lu zibahaza nto ye mutomo ye tahisa bukebenga, ku s’a utwa kwa ba banca, sitoyo, lifapahano, s’aluluti kaufela, . . . ni ku lyangana ko ku tulile tikanyo ku ba bulapeli bo bu fosahezi, bulapeli bwa buhata; b’o bu tahiswa ki sila sa mutu se si s’a bonwi, Satani Diabulosi. Batu ba ba na ni buikalabelo bo butuna ka ku fitisisa ka za muinelo wa lifasi ki balaeli ni baeteleli ba bulapeli; mi ba ba nyazahala ka ku fitisisa ku bao ki ba bahulu ba bulapeli ba Krestendomu. . . . Hamulaho wa lilimo ze kaufela haisali ku zwiwa fa Ndwa ya Lifasi ya I, Krestendomu u yemi mwa swalisano ni Mulimu ye swana fela ni ya Isilaele mwa lizazi la Jeremia. Ee, Krestendomu u talimani ni sinyeho ye sabisa ni ye shandaula hahulu ku fita yeo Jeremia n’a boni i ezahala ku Jerusalema.”
Katulo ya Baluti ba Buhata Bao
15. Ki bupolofita bufi bwa kozo b’o ba bahulu ba bulapeli ba ezize? Kana bu ka talelezwa?
15 Ku si na taba ni temuso yeo, ba bahulu ba bulapeli b’a ngile cwañi muhato haisali ku zwiwa f’o? Ki ka ku swana fela ni m’o Jer 23 timana 17 i bihela: “Ba nze ba bulelela ba ba ni nyefula, ba li: Linzwi la [Jehova, NW] li li: Kozo i ka ba teñi ku mina! Hape kwa batu kaufela ba ba zamaya ka bungulunde bwa mwa lipilu za bona, ba li: Ha ku na ze maswe ze ka mi tahela!” Kana seo ki sa niti? Ku tokwa! Jehova u ka beya fa ngandaleza buhata bwa bupolofita b’o bwa ba bahulu ba bulapeli. H’a na ku taleleza se ba bulela ka libizo la hae. Niteñi, sepiso ya buhata ya ba bahulu ba bulapeli ka za ku ba mwa kozo ni Mulimu ki ye puma luli!
16. (a) Lifasi le li na ni muinelo mañi wa mwa muzamao, mi ki bomañi ba ba abana kwa mulatu wa ku tahisa seo? (b) Ki sifi seo sitopa sa Jeremia si eza ka za mibonelo ye silafezi ya mwa muzamao wa lifasi le?
16 Kana mu sweli ku nahana kuli, ‘Kuti cwañi, na ku pumiwa ka lituto za buhata za ba bahulu ba bulapeli? Ku shwa cwalo!’ Kihona, mu si ke mwa ikolwisa hahulu cwalo! Mu hupule kuli lituto za buhata za ba bahulu ba bulapeli li hulisize muinelo wa muzamao o’ sabisa, o yambukela ka ku s’a lemuseha. Lituto za bona z’e si na sikuka li lumeleza ibata i’ba nto ifi kamba ifi, ku si na taba ni kuli i na ni muzamao o maswe cwañi. Mi muinelo wo wa mwa muzamao wa mayemo a’ kwatasi hahulu u fumaneha mwa likalulo kamukana za ku itabisa, maswaniso a’ zamaya, TV, limagazini za silifasi, ni lipina. Kacwalo he, lu lukela ku ba ni tokomelo ye tuna, kuli lu si ke lwa wela mwa susuezo ya muinelo wo wa muzamao wa mayemo a kwatasi kono ili o’ lakazeha ka mukwa o’ sa lemusehi. Ba banca ba kona ku swaseha mwa li-video ni lipina ze silafaza. Mu hupule kuli mubonelo wo wa ku lumeleza linto kaufela wa batu kacenu ki o’ zwa ka ku nonga fa taba mwa lituto za buhata za ba bahulu ba bulapeli ni bupalelwi bwa bona bwa ku buluka lipimo ze lukile za Mulimu. Sitopa sa Jeremia si sweli ku lwanisa mibonelo yeo ye na ni muzamao o maswe mi si tusa batanga ba Jehova ku hana bumaswe bo bu kwahela Krestendomu.
17. (a) Ka ku ya ka Jeremia, ki katulo mañi ye ne i na ni ku taha ku Jerusalema ya maswe? (b) Ki sifi se si ka ezahala ona cwale-cwale fa ku Krestendomu?
17 Ki katulo ifi yeo baluti ba buhata ba Krestendomu ba ka amuhela ku zwelela ku Jehova, Muatuli yo mutuna? Jer 23 Litimana 19, 20, 39, ni 40 li alaba kuli: “A mu bona, kakundu-kundu ka [Jehova, NW] ka zamaya ka buhali; ki kakundu-kundu ka ka sabisa, ka ka t’o nata ka buhali fa litoho za ba ba maswe. Buhali bwa [Jehova, NW] ha bu na ku kuyuka, a si ka eza ni ku feleleza se si lelilwe ki pilu ya hae; kwa mazazi a kwapili mu ka taluhanya hande s’a lelile. . . . Ni ka mi libalelela, ni mi latele kwahule ni pata ya ka, mina ni munzi o ni mi file, ni bokuku a mina; Mi ni ka beya fahalimu a mina ku nyaziwa ko ku sa feli, ni maswabi a ku ya ku ile, a’ si ke a libalwa.” Zeo kaufela ne li ezahezi ku Jerusalema ya maswe ni tempele ya yona, mi ona cwale-cwale fa likayamana le li swana li ka wela Krestendomu ya maswe!
Ku Zibahaza “Mulwalo W’a Bulezi Jehova”
18, 19. Ki ufi “mulwalo w’a bulezi Jehova” w’o Jeremia n’a zibahalize ku Juda, mi ki lifi ze n’e taluswa?
18 Kacwalo, ki bufi buikalabelo bwa sitopa sa Jeremia ni balikani ba bona? Jer 23 Timana 33 i lu bulelela kuli: “Wa nyangela, kamba mupolofita, kamba muprisita h’a ka ku buza, a li: Mulwalo w’a bulezi [Jehova, NW] ki ufi? Fo u ba alabe, u li: Mulwalo ufi? Ni ka mi yumba, ku bulela [Jehova, NW].”
19 Linzwi la Siheberu la “mulwalo” li na ni litaluso ze peli. Li kona ku ama kwa pulelo ya Mulimu ye buima kamba kwa nto ye ñwi ye imela mutu ni ku mu katalisa. Fa, pulelo ya kuli “mulwalo w’a bulezi Jehova” i ama kwa bupolofita bo bu buima—pulelo ya kuli Jerusalema ne u na ni ku shandaulwa. Kana batu ne ba tabela ku utwa lipulelo za bupolofita ze buima cwalo zeo Jeremia ka ku kuta-kutela n’a ba file ku zwelela ku Jehova? Ku tokwa, batu ne ba yowilikani Jeremia: ‘Ki bupolofita bufi (mulwalo ufi) b’o na ni bona cwale? Lu na ni buikolwiso bwa kuli bupolofita bwa hao bu ka ba mulwalo o muñwi o katalisa!’ Kono ki sifi seo Jehova n’a ba bulelezi? Ki se: “Mulwalo ufi? Ni ka mi yumba.” Ee, batu bao ne li mulwalo ku Jehova, mi n’a ka ba zwisa mwa ku zwelapili ku mu imeza.
20. “Mulwalo w’a bulezi Jehova” ki ufi kacenu?
20 “Mulwalo w’a bulezi Jehova” ki ufi kacenu? Ki lushango lo lu buima lwa bupolofita bwa mwa Linzwi la Mulimu. Ki bo bu tezi buima bwa litaba za sinyeho, ze zibahaza sinyeho ya Krestendomu ye li fakaufi hahulu. Haili ka za batu ba Jehova, lu na ni buikalabelo bo bu buima hahulu bwa ku zibahaza ona “mulwalo w’a bulezi Jehova” w’o. Mafelelezo h’a nze a atumela, lu lukela ku bulelela b’ote kuli batu ba Krestendomu ba ba yauluka ki “mulwalo,” ee, ‘ki mulwalo luli!’ ku Jehova Mulimu, mi ni kuli ona cwale-cwale fa u ka lula “mulwalo” w’o ka ku siya Krestendomu mwa likayamana.
21. (a) Ki kabakalañi Jerusalema ha ne u sinyizwe ka 607 B.C.E.? (b) Hamulaho wa sinyeho ya Jerusalema, ki sifi se ne si ezahezi kwa bapolofita ba buhata ni ku mupolofita wa niti wa Jehova, ili ku lu fa buikolwiso bufi kacenu?
21 Katulo ya Jehova ne i tahisizwe mwa lizazi la Jeremia muta Mababilona ne ba sinyize Jerusalema ka 607 B.C.E. Sina ka mo ne ku polofitezwi, seo ne li ‘ku nyaziwa ni maswabi’ kwa Maisilaele bao ne ba s’a lati ku utwa, ba ne ba s’a sepahali. (Jeremia 23:39, 40) Ne i ba bonisize kuli Jehova, ili y’o ne ba shwauzi ka ku kuta-kutela, kwa nalulelule n’a ba yubekile kuli ba talimane ni ze zwa mwa bumaswe bwa bona. Milomo ya bapolofita ba bona ba buhata ba ba ikuhumusa kwa nalulelule ne i fitile fa ku kuziswa. Niteñi, mulomo wa Jeremia ne u zwezipili ku polofita. Jehova n’a si ka mu yubeka. Ka ku zamaelela ni mutala w’o, Jehova h’a na ku yubeka ba sitopa sa Jeremia muta katulo ya hae ye buima i ka tuba bupilo bwa ba bahulu ba bulapeli ba Krestendomu ni ba ba lumela buhata bwa bona.
22. Krestendomu u ka beiwa mwa muinelo mañi ki likatulo za Jehova?
22 Ee, muinelo wa Jerusalema o sinyehile, wa matota wa mwa 607 B.C.E. ki mona fela m’o Krestendomu wa bulapeli a k’a bonahalela hamulaho wa ku tubulwa sifumu sa hae mi a beiwa fa ngandaleza ka mukwa o swabisa. Yeo ki katulo ye swanela yeo Jehova n’a bulezi kwa neku la baluti ba buhata. Katulo yeo ha i na ku palelwa. Sina fela litemuso ze buyelezwi kaufela za Jeremia ha ne li bile za niti mwa linako za kwamulaho, ki ka mo li ka bela za niti ni mwa talelezo ya zona ya mwa linako za cwale. Kacwalo haike lu be sina Jeremia. Haike lu zibahaze ka ku tokwa sabo mulwalo wa Jehova wa bupolofita kwa batu, ilikuli ba zibe libaka buima bo bu tezi bwa katulo ya hae ye lukile ha bu ka taha fahalimu a baluti ba bulapeli bwa buhata kaufela!
Lipuzo za Lundululo
◻ Jerusalema wa kwaikale n’a li ya maswe cwañi ka ku ya ka mubonelo wa Jehova?
◻ Ki ka linzila lifi Krestendomu a ‘zamaile ka bupumi’?
◻ Ku nyazahala kwa ba bahulu ba bulapeli ba mwa linako za cwale ku beilwe cwañi fa ngandaleza?
◻ Ki ufi “mulwalo w’a bulezi Jehova” w’o cwale u swelwi ku zibahazwa?
[Siswaniso se si fa likepe 6]
Bapolofita ba Jerusalema ne ba ezize “ze sabisa”
[Siswaniso se si fa likepe 7]
“Ba bulela pono ya mwa lipilu za bona”
[Siswaniso se si fa likepe 8]
Jerusalema hamulaho wa ku sinyiwa kwa ona u swaniseza muinelo w’o Krestendomu a ka ipumana ku ona kwa mafelelezo