Ku Fitiswa kwa Katulo mwa Musindi wa Katulo

“Macaba . . . a te mwa musindi wa Josafati! Kakuli mwateñi, Ni ka ina, ku atula macaba kaufela a mwa matuko!”—JOELE 3:12.

 1. Ki kabakalañi Joele ha bona buñata bo bu putehani mwa “musindi wa katulo”?

“KI BUÑATA, ki buñata mwa musindi wa katulo!” Lu bala manzwi ao a’ nyangumuna kwa Joele 3:14. Ki kabakalañi buñata b’o ha bu putehani? Joele u alaba kuli: “Lizazi la [Jehova, NW] li fakaufi.” Ki lizazi le lituna la ku bubaniswa kwa Jehova—lizazi la ku fitisa katulo ku ba bañata ba ba hanile Mubuso wa Mulimu o tomilwe ka Kreste Jesu. Kwa nalulelule, “mangeloi a mane” a kwa Sinulo kauhanyo 7 a ka tuhela ku ngongwela kwa ona fa ‘mioya ye mine ya lifasi’ (NW), ili ku tahisa “ñalelwa . . . ye tuna; la li ku simuluha lifasi, ku tisa cwale, ha ku si ka bonwa ñalelwa ye tuna cwalo, mane ni kwapili.”—Sinulo 7:1; Mateu 24:21.

 2. (a) Ki kabakalañi sibaka ko i fitisezwa katulo ya Jehova ha si bizizwe ka swanelo kuli “musindi wa Josafati”? (b) Josafati n’a ngile cwañi muhato ka swanelo ha n’a lwaniswa?

² Kwa Joele 3:12, sibaka sa ku fitiswa kwa katulo yeo si bizwa “musindi wa Josafati.” Ka ku swanela, mwahal’a nako ye t’ata ya litaba za Juda, Jehova n’a fitisize katulo teñi m’o ka ku tusa Josafati Mulena yo munde, y’o libizo la hae li talusa kuli “Jehova ki Muatuli.” Nyakisiso ya se ne si ezahezi ka nako yeo i ka lu tusa ku utwisisa hande se si li bukaufi ni ku ezahala mwa nako ya luna. Taba yeo i fumaneha kwa 2 Makolonika kauhanyo ya 20. Mwa timana 1 ya kauhanyo yeo, lu bala kuli “bana ba Moabi, ni bana ba Amoni, ba kopana ni Maamoni ba bañwi, ku t’o lwanisa Josafati.” Josafati n’a ngile cwañi muhato ku seo? N’a ezize se ba ezanga kamita batanga ba Jehova ba ba sepahala ha ba li mwa silikwalikwani. N’a kupile ketelelo ku Jehova, ili ku lapela ka maikuto kuli: “Wena Mulimu wa luna, kana u si ke wa ba atula? Kakuli luna ha lu na mata a ku lwanisa sila seo se situna-tuna, se si taha ka ndwa; ha lu zibi ni mo lu ka ezeza! Kono meto a luna a talimile ku Wena!”—2 Makolonika 20:12.

Jehova U Alaba Tapelo

 3. Jehova n’a file Juda litaelo lifi ha ne ba lwaniswa ki macaba a n’a bapani ni yona?

³ ‘Majuda kaufela ha ne ba yemi fapil’a [Jehova, NW], ba tile ni twanana twa bona to tunyinyani, ni basali ba bona, ni bana ba bona,’ Jehova a alaba. (2 Makolonika 20:13) Sina ha itusisa “mutanga [wa hae] ya sepahala, ya na ni kutwisiso” kacenu, ka mukwa o swana Muutwi wa litapelo yo mutuna n’a file m’ata ku mupolofita wa Mulivi Jahaziele kuli a fitise kalabo ya Hae ku ba ne ba putehani. (Mateu 24:45) Lu bala kuli: “[Jehova, NW] s’a mi bulelela ki se, u li: Mu si ke mwa saba, mi mu si ke mwa sabiswa ki sila se situna seo; kakuli ndwa haki ya mina, ki ya Mulimu. . . . Ha mu na ku tokwa ku lwana mwa ndwa ye. Mu itukise mi mu ikemele, mu ka bona mw’a piliseza [Jehova, NW] ye mu inzi ni Yena; . . . mu si ke mwa saba, mi mu si ke mwa mbemuka. Kakusasana mu zwele ku bona, kakuli [Jehova, NW] mu inzi ni Yena.”—2 Makolonika 20:15-17.

 4. Ki mwa nzila ifi yeo Jehova n’a tokwa kuli batu ba hae ba sebeze, isi ku ina fela, ha ne ba shemaetwa ki lila?

⁴ Jehova n’a tokwile ze ñata ku Mulena Josafati ni batu ba hae ku fita ku ina fela ba sa ezi se siñwi, ili ku libelela ku punyuswa ka makazo. Ne ba na ni k’u nga muhato wa pili mwa ku talimana ni ku lwaniswa ki sila. Mulena ni ‘Majuda kaufela, ni twanana twa bona to tunyinyani, ni basali ba bona, ni bana ba bona,’ ne ba bonisize tumelo ye tiile ha ne ba fundukile ka ku ipeya ku utwa habusa ka mapakela ni ku liba kwa ku katanyeza limpi ze ne li til’o ba lwanisa. Mwa nzila, mulena a zwelapili ku fa taelo ni susuezo ya teokratiki, ili ku ba susueza kuli: “Mu sepe [Jehova, NW] Mulimu wa mina, mi mu ka tiya; mu lumele bapolofita ba hae, mi ku ka konda ku mina.” (2 Makolonika 20:20) Tumelo ku Jehova! Tumelo kwa bapolofita ba hae! Ki sona se ne si li sinotolo. Ka ku swana kacenu, ha lu nze lu zwelapili ku sebeza mwa sebelezo ya Jehova, ni kamuta lu si ke lwa honona kuli h’a na ku tahisa kuli tumelo ya luna i tule!

 5. Lipaki za Jehova kacenu ba tiile cwañi ha ba nze ba lumbeka Jehova?

⁵ Ka ku swana sina Majuda ba mwa lizazi la Josafati, lu lukela ku ‘itumela ku [Jehova, NW]; kakuli sishemo sa hae ki sa kamita.’ Lu kona ku itumela cwañi ku yena? Ka ku kutaza Mubuso ka cisehelo kwa luna! Sina Majuda bani ha ne ba ‘kalile ka ku opela lipina ni ku lumba,’ ni luna lu ekeza misebezi kwa tumelo ya luna. (2 Makolonika 20:21, 22) Ee, ha lu boniseñi tumelo ye tiile ye swana, Jehova ha nze a itukiseza ku lwanisa lila za luna! Nzila niha neikana ya bonahala ku ba ye telele, ha lu ikatuleleñi ku itiisa, ku ba ba miswalo mwa tumelo, sina batu ba hae ba ba tula mo ba ezeza mwa libaka za lifasi ze tezi misunga kacenu. Mwa linaha ze ñwi ze taselizwe ki linyandiso, mifilifili, tala, ni miinelo ye t’ata hahulu ya za mali, batanga ba Mulimu ba ba sepahala ba sweli ku iponela ze zwa mwateñi ze lemuseha, sina ka mo li boniseza lipiho za 1998 Yearbook of Jehovah’s Witnesses.

Jehova U Pilisa Batu ba Hae

 6. Tumelo ye tiile i lu tusa cwañi ku zwelapili ku sepahala kacenu?

⁶ Macaba a’ si a silumeli a n’a potolohile Juda ne a likile ku unjama batu ba Mulimu, kono ka tumelo ye li mutala o munde bona bao ne b’a ngile muhato ka ku opelela Jehova milumbeko. Lwa kona ku bonisa tumelo ye swana kacenu. Ka ku taza bupilo bwa luna ka misebezi ye lumbeka Jehova, lwa tiisa lilwaniso za luna za kwa moya, ili ku sa siyela lunya lwa Satani ndao fa ku kenela. (Maefese 6:11) Tumelo ye tiile i ka fokolisa tiko ya ku yaululwa ki za ku itabisa ka zona ze silafezi, ku lata hahulu sifumu, ni ku sa isa pilu ko ku atile mwa lifasi le li lu potolohile. Yona tumelo yeo ye sa konwi ku tulwa i ka lu buluka lu nze lu sebeza ka busepahali ni “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” ha lu nze lu fepiwa ka ku zwelapili ka sico sa kwa moya se si fiwa “ka nako ye lukela.”—Mateu 24:45.

 7. Lipaki za Jehova b’a ngile cwañi muhato kwa litwaniso ze fitana-fitana?

⁷ Tumelo ya luna ye tomile fa Bibele i ka lu sileleza kwa litwaniso za sitoyo ze shangumunwa ki ba ba bonisa moya wa ‘mutanga ya maswe’ wa kwa Mateu 24:48-51. Ka ku taleleza bupolofita b’o ka nzila ye lemuseha, bakwenuheli ba sweli ka t’ata ku hasanya litaba za buhata mwa linaha ze ñata kacenu, mane ba lelisana ni babusi ba bañwi mwahal’a macaba. Mo ku swanela, Lipaki za Jehova b’a ngile muhato, ka mo ku taluselizwe kwa Mafilipi 1:7, ili “ku lwanela Evangeli ni ku i tiisa.” Sina ka mutala, la September 26, 1996, mwa taba ya kwa Greece, baatuli ba 9 ba kuta ya European Court of Human Rights, ye kwa Strasbourg, ne ba tiisize ka ku lumelelana taba ya kuli “Lipaki za Jehova ba mwahal’a se si taluswa kuli ki ‘bulapeli bo bu zibwa,’” ili bo bu lumelezwa ku ikola tukuluho ya munahano, lizwalo, ni tumelo, ni tukelo ya ku zibahaza tumelo ya bona. Haili ka za bakwenuheli, katulo ya Mulimu i li: “Ba tahezwi ki taba ye bulelwa ki nguli ya niti, ye li: Nja i kutezi mataz’a yona; mi kulube ye ne tapile, i il’o ipitika mwa sileze.”—2 Pitrosi 2:22.

 8. Mwa nako ya Josafati, Jehova n’a fitisize cwañi katulo fahalimw’a lila za batu ba Hae?

⁸ Mwa lizazi la Josafati, Jehova n’a fitisize katulo fahalimw’a ba ne ba bata ku sinya batu ba Hae. Lu bala kuli: “[Jehova, NW] kih’a teisa Maamoni, ni Mamoabi, ni ba kwa lilundu la Seiri, ba ba ne ba li ba pumele Juda; mi ba komwa maswe. Bana ba Amoni ni Mamoabi ba itwanisa ni batu ba kwa lilundu la Seiri, ku ba feza ku ba bulaya; mi ha ba se ba felize ku bulaya ba kwa Seiri, ba ipetuhela ili bona.” (2 Makolonika 20:22, 23) Majuda ne ba bizize sibaka seo kuli ki Musindi wa Beraka, ili ku talusa “Mbuyoti.” Ni mwa linako za cwale, ku fitisa katulo kwa Jehova fa lila za hae ku ka tahisa mbuyoti kwa batu ba hae tota.

 9, 10. Ki bomañi ba ba iponahalize ku swanela ku atulwa maswe ki Jehova?

⁹ Ne lu kana lwa buza kuli, Ki bomañi mwa linako za cwale ba ba ka atulwa maswe ki Jehova? Kuli lu alabe puzo yeo, lu na ni ku kutela kwa bupolofita bwa Joele. Joele 3:3 i bulela ka za lila za batu ba hae ba ba “zwisize mushimani mi b’a ngile siozwa; ni ka kalibe ba lekile veine.” Ee, ba nga kuli batanga ba Mulimu ki ba ba kwatas’a bona hahulu, kuli bana ba bona ba likana ni mali a fiwa siozwa kamba teko ya nkwana ya veine. Ba ka fita fa ku ikalabela ka za seo.

¹⁰ Ba bañwi ba ba swanelwa ki katulo ka nzila ye swana ki ba ba eza buhule bwa kwa moya. (Sinulo 17:3-6) Mi ba ba nyazahala sihulu ki bao ba ba kukueza ba m’ata a bupolitiki kuli ba nyandise Lipaki za Jehova ni ku tibela misebezi ya bona, sina mo se ba ezelize ba bahulu ba bulapeli ba bañwi ba ba tahisanga siyongili ba kwa Upa wa Yurope mwa linako za cwanoñu fa. Jehova u lelile k’u nga muhato kwa neku la babeleki bao ba ba maswe.—Joele 3:4-8.

“Mu Itukiseze Ndwa”

11. Jehova u shemaeta cwañi lila za hae kuli li lwane?

¹¹ Ku zwa f’o, Jehova u biza batu ba hae kuli ba shaele shemaeto ye mwahal’a macaba: “Mu itukiseze ndwa, mu zuse lindume. A ba atumele, a ba tahe banna kaufela ba ndwa!” (Joele 3:9) Yeo ki zibahazo ya ndwa ye ipitezi—ili ndwa ye lukile. Lipaki za Jehova ba ba sepahala ba itinga fa lilwaniso za kwa moya ha ba nze ba nga muhato kwa buhata bo bu hatiswa, ili ku lwanisa buhata ka niti. (2 Makorinte 10:4; Maefese 6:17) Ona cwale fa, Mulimu u ka kenisa “ndwa ya lizazi le lituna la Mulimu Ya-Mata-Kaufela.” (Sinulo 16:14) I ka toola fa lifasi-mubu balwanisi kaufela ba bubusi bwa Mulimu. Batu ba hae fa lifasi-mubu ha ba na ku lwana ku yona ka mubili. Ka niti ni ka swanisezo, ‘ka mikwale ya bona ba tulile mihuma, ka malumo a bona ba tulile licekesi.’ (Isaya 2:4) Ka ku fapahana, Jehova u shemaeta ba macaba ku eza nto ye fapahana ku seo, kuli: “Ka mihuma ya mina mu tule mikwale, ka licekesi za mina mu tule malumo!” (Joele 3:10) U ba mema kuli ba itusise lilwaniso za bona kaufela. Kono ha ba koni ku kondisa, kakuli ndwa ni tulo ki za Jehova!

12, 13. (a) Ku si na taba ni ku fela kwa Ndwa ya ka Mulomo, macaba a mañata a bonisize cwañi kuli a sa itukiselize ndwa? (b) Macaba ha si ka itukiseza nto mañi?

¹² Mwa lilimo za kwa makalelo a ma-1990, macaba ne ba zibahalize kuli Ndwa ya ka Mulomo ne i felile. Ka seo, kana sikonkwani se situna sa Kopano ya ba Macaba sa kozo ni buiketo si kwanisizwe? Kwahule-hule! Likezahalo za mwa Burundi, Democratic Republic of Congo, Iraq, Liberia, Rwanda, Somalia, ni naha ye ne li Yugoslavia, li lu bulelelañi? Ka manzwi a Jeremia 6:14, li li: “Kozo! kozo! kanti ha ku na kozo.”

¹³ Nihaike kuli ndwa tenyene i felile mwa libaka ze ñwi, macaba a’ li lilama za Kopano ya ba Macaba a sa kangisana mwa ku tahisa lilwaniso ze tatezani ka ku ekezeha. A mañwi a zwelapili ku ipulukela mabunda a lilwaniso za nyukiliya. A mañwi a eza lilwaniso ze itusisa milyani kamba lika ze pila ili ze sinya hahulu. Macaba ao ha nze a kubukana kwa sibaka sa swanisezo se si bizwa Armagedoni, u a shemaeta kuli: “Ya fokola a bulela, a li: Ni na ni mata. Mu akufe, mu te, mina macaba a mwa matuko, mu kopane.” Joele cwale u kena mwa taba ka kupo ya hae tota, u li: “Wena [Jehova, NW] u shetumunene linata za hao mwateñi.”—Joele 3:10, 11, litaku li siyamisizwe ki luna.

Jehova U Sileleza Ba Hae

14. Linata za Jehova ki bomañi?

¹⁴ Linata za Jehova ki bomañi? Mwa Bibele, Mulimu wa niti u bizwa “[Jehova, NW] wa limpi” ka buñata bo bu bat’o ba 280. (2 Malena 3:14) Zona limpi zeo ki likwata za mangeloi ze kwa lihalimu ili ze itukiselize ku eza tato ya Jehova. Masiria ha ne ba likile ku swala Elisha, Jehova kwa nalulelule n’a kwaluzi meto a mutang’a Elisha kuli a bone libaka ha ne ba s’a koni ku mu swala: “A bona lilundu li tezi lipizi ni makoloi a mulilo, a’ beile Elisha mwahali kwa maneku kaufela.” (2 Malena 6:17) Jesu n’a bulezi kuli n’a ka be a konile ku kupa Ndat’ahe “limpi za mangeloi ze lishumi ka ze peli, ni ku fita.” (Mateu 26:53) Ha i talusa ku taha kwa Jesu mwa ku fitisa katulo fa Armagedoni, Sinulo i li: “Limpi ze kwa lihalimu ne li mu latelela, li pahami lipizi ze sweu; ne ba apezi line ye nde ye kenile. Mwa mulomo wa hae ne ku zwa mukwale o buhali, o ka ona u na ni ku nata macaba; mi u ka a lisa ka mulamu wa sipi; ki yena ya ka hatikela mwa silubelo sa veine ya buhali bwa mabifi a Mulimu Ya-Mata-Kaufela.” (Sinulo 19:14, 15) Silubelo seo sa swanisezo sa veine si talusizwe ka manzwi a’ utwahala hande sina “silubelo se situna sa buhali bwa Mulimu.”—Sinulo 14:17-20.

15. Joele u talusa cwañi ndwa ya Jehova ya ku lwanisa macaba?

¹⁵ Cwale he Jehova u alaba cwañi kupo ya Joele ya kuli a shetumune linata za Mulimu? Ki ka manzwi a a’ talusa hande, a’ li: “Macaba a zuhe, a te mwa musindi wa Josafati! Kakuli mwateñi, Ni ka ina, ku atula macaba kaufela a mwa matuko! Mu swale cekesi kakuli lukau lu buzwize. A mu te, mu hate, kakuli silubelo si tezi sisansa sa veine, mi libyana mane za yuboka; kakuli bumaswe bwa bona ki bo butuna. Ki buñata, ki buñata mwa musindi wa katulo! Kakuli lizazi la [Jehova, NW] li fakaufi mwa musindi wa katulo. Lizazi ni kweli li fifezi, ni linaleli li felelwa ki ku benya kwa zona. [Jehova, NW] u ka luma mwa Sione, a utwahaze linzwi la hae mwa Jerusalema; mane ku nyanganye lihalimu ni lifasi.”—Joele 3:12-16.

16. Ki bomañi ba ba ka ba mwahal’a bao Jehova a ka atula?

¹⁶ Ka buniti sina libizo la Josafati ha li talusa kuli “Jehova ki Muatuli,” ki ka buniti bo bu cwalo Mulimu, Jehova, a ka bubanisa ka ku tala bubusi bwa hae ha ka fitisa katulo. Bupolofita bu talusa bao ba ba atulwa maswe kuli ki ‘ba bañata, ba bañata mwa musindi wa katulo.’ Ba ba sa siyezi bafi kamba bafi ba ba yemela bulapeli bwa buhata ba ka ba ku ba bañata bao. Hape ku bona ku ka ba ni ba ba talusizwe mwa Samu ya bubeli, ili macaba, batu, malen’a lifasi, ni bazamaisi, ba ba ketile muinelo o silafezi wa lifasi le ku fita ku ‘sebeleza Jehova inze ba saba.’ Bona bao ba hana ku ‘tubeta Mwana.’ (Samu 2:1, 2, 11, 12) Ha ba lumeli kuli Jesu ki Mulena ya busa hamoho ni Jehova. Fahalimu a seo, likwata ze na ni ku sinyiwa li ka kopanyeleza cwalo batu kaufela bao Mulena ya kanya y’o a ka atula kuli ki “lipuli.” (Mateu 25:33, 41) Ka nako ya Jehova ye swanela ya ku luma mwa Jerusalema wa kwa lihalimu, Mulena wa malena ya ketilwe u ka belesa ili ku liba kwa ku fitisa katulo yeo. Lihalimu ni lifasi-mubu ka buniti fela li ka zikinyeha! Nihakulicwalo, lu kolwisizwe kuli: “[Jehova, NW] u ka ba sisabelo sa sicaba sa hae, ni mapilelo a bana ba Isilaele”!—Joele 3:16.

17, 18. Ki bomañi ba ba zibilwe sina bapunyuhi ba ñalelwa ye tuna, mi ba ka ikola miinelo mañi?

¹⁷ Sinulo 7:9-17 i talusa ba ba punyuha ñalelwa ye tuna sina “buñata bo butuna” bwa ba ba bonisa tumelo mwa m’ata a’ liulula a mali a Jesu. Bona bao ba ka fumana silelezo mwa lizazi la Jehova, hailif’o ba bañata-ñata ba mwa bupolofita bwa Joele ba ka atulwa maswe. Joele u bulelela bapunyuhi kuli: “Mu ka ziba kuli ki Na [Jehova, NW] Mulimu wa mina: Ni inzi mwa Sione, fa lilundu la ka le li kenile,” ili sibaka kwa pila Jehova.—Joele 3:17a.

¹⁸ Bupolofita b’o cwale bu lu zibisa kuli sibaka sa Mubuso wa Mulimu wa kwa lihalimu “ikaba munzi o kenile, mi ba macaba ha ba sa na ku fita ku ona.” (Joele 3:17b) Kwa lihalimu ni mwa liluko la fa lifasi-mubu la Mubuso wa lihalimu w’o, ha ku na ku ba ni ba macaba, kakuli bote ba ka kopana mwa bulapeli bo bu kenile.

19. Tabo ya paradaisi ya batu ba Mulimu kacenu i talusizwe cwañi ki Joele?

¹⁹ Mane ni mwa nako ye, kozo ye ñata hahulu i teñi mwahal’a batu ba Jehova fa lifasi-mubu fa. Ka ku swalisana, ba sweli ku shaela likatulo za hae mwa linaha ze fitelela ze 230 mwa lipuo ze fitana-fitana ze fitelela 300. Ku bubana kwa bona ku talusizwe hande ki Joele kuli: “Ka mwaha wo, malundu a ka sulula veine ye nca; tulundu tu sulule mabisi; milapo kaufela ya Juda ikaba ni mezi a’ buba.” (Joele 3:18) Ee, Jehova u ka zwelapili ku sululela balumbeki ba hae ba fa lifasi-mubu limbuyoti ze tabisa ni ku onyoka ili ze ñata ni ku ba bubiseza liniti za butokwa hahulu ze nze li ekezeha. Bubusi bwa Jehova bu ka be bu bubanisizwe ka ku tala mwa musindi wa katulo, mi tabo i ka ata ha ka ina ku ya ku ile mwahal’a batu ba hae ba ba yangwezwi.—Sinulo 21:3, 4.

Kana Mwa Hupula?

◻ Jehova n’a yangwezi cwañi batu ba hae mwa linako za Josafati?

◻ Ki bomañi ba atuzi Jehova kuli ba swanela sinyeho mwa “musindi wa katulo”?

◻ Linata za Jehova ki bomañi mi ba ka peta kalulo ifi mwa ndwa ya mafelelezo?

◻ Ki ifi tabo ye ba ikola balapeli ba ba sepahala?

[Siswaniso se si fa likepe 27]

Juda n’a bulelezwi kuli: ‘Mu si ke mwa sabiswa, kakuli ndwa haki ya mina, ki ya Mulimu’

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Jehova u shemaeta lila za hae kuli li ‘tule mihuma ya zona ku ba mikwale’

[Siswaniso se si fa likepe 30]

Bibele i zibahaza buñata bo butuna bwa bapunyuhi ba ñalelwa ye tuna