Ne Ba Ezize Tato ya Jehova
Jesu Wa Bubekwa Ka Ku Ba Mesiya ni Mulena!
NYANGELA ye ne i cobila ye ne i kena mwa Jerusalema la Nisani 9, 33 C.E., ne i mbwetukisize ba mwa Judea ba bañata. Nihaike kuli ne si nto ya ka siwela ku bona batu ba selahanela mwa muleneñi pili Paseka i si ka kalisa kale, bapoti bao ne ba ipitezi. Mutu ya mutomo mwahal’a bona ne li munna ya zulami mwan’a mbongolo. Munna y’o ne li Jesu Kreste, mi sicaba ne si yala masila ni mitai ya nzalu mwa nzila ya n’a fita inze ba huweleza ba li: “Hosanna ku Mwan’a Davida. Ku lumbekwe ya taha ka Libizo la [Jehova, NW]. Hosanna kwa mahalimu a kwahalimu!” Ha ne ba bona nyangela, ba bañata ba ne ba li kale mwa Jerusalema ne ba susuelizwe ku swalisana ni kezahalo yeo.—Mateu 21:7-9; Joani 12:12, 13.
Nihaike kuli n’a sweli ku bubekiwa cwalo, Jesu n’a ziba kuli miliko ne i sa mu litezi. Ee, mwa mazazi fela a ketalizoho, n’a ka bulaiwa mwa muleneñi wo o swana! Ee, Jesu n’a ziba kuli Jerusalema ne li kalulo ye situhu, mi n’a bonahalize ku kena kwa hae ko ku lemuseha mwa muleneñi ka ku ba ni muhupulo wo mwa munahano.
Bupolofita bwa Kwaikale bwa Talelezwa
Ka 518 B.C.E., Zakaria n’a bulezi cimo za ku kena kwa Jesu mwa Jerusalema ka tulo. N’a ñozi kuli: “U wabelwe hahulu; u lulueze wena mwan’a Jerusalema wa musizana! Bona, mulen’a hao ki yo, u ta ku wena; ki ya lukile, ya pilisa; u ikokobelize, u pahami mbongolo, mane [mbongolo] ye nyenyani, mwan’a mbongolo. . . . U ka bulela kozo kwa macaba, a buse ku zwa kwa liwate le liñwi ku ya ku le liñwi; ni ku zwa kwa nuka ya Eufrati ku isa kwa mafelelezo a lifasi.”—Zakaria 9:9, 10.
Kacwalo ku kena kwa Jesu mwa Jerusalema la Nisani 9 ne ku talelelize bupolofita bwa Bibele. Ne i si kezahalo ye ne i ikezahalezi fela kono ne li ye lelilwe ka tokomelo. Kwa makalelo, ha n’a li kwande a Jerusalema, Jesu n’a laezi balutiwa ba hae ba babeli kuli: “Mu ye mwa munzi o mu talimile, mi kapili mu ka fumana kambongolo ka ka fungilwe ni mwan’a kona; mu tu bofulule, mi mu ni tiseze tona. Mutu h’a ka mi buza taba, mu bulele kuli: Mulena wa tu tokwa, mi kapili u ka tu luma.” (Mateu 21:1-3) Kono ki kabakalañi Jesu ha n’a bata ku kena mwa Jerusalema a zulami fa mbongolo, mi ki ifi ye ne li taluso ya muhato wa nyangela?
Lushango Lo Lu Ama Bulena
Nto ye bonahala i na ni m’ata hahulu hañata ku fita manzwi a bulelwa. Kacwalo, ka linako ze ñwi Jehova n’a tahisa kuli bapolofita ba hae ba eze kezo ya lushango lwa bona ili ku tiisa lushango lwa bupolofita bwa bona. (1 Malena 11:29-32; Jeremia 27:1-6; Ezekiele 4:1-17) Yona mikwa yeo ya ku ambolisana ka yona ya lipono ze ne iponelwa hande ne i siya mubonelo o muñwi o s’a feli mwa minahano nihaiba ya ba ne ba li bashalimeli ba lipilu ze t’ata ka ku fitisisa. Ka nzila ye swana, Jesu n’a ezize kezo ya lushango lo lu m’ata ka ku zulama fa mbongolo ha n’a kena mwa muleneñi wa Jerusalema. Ka mukwa ufi?
Mwa miteñi ya likezahalo za mwa Bibele mbongolo ne i itusiswa kwa neku la milelo ye babazeha. Sina ka mutala, Salumoni ha na ya kwa ku toziwa sina mulena n’a zulami fa “limbema” la ndat’ahe, ili pelesa ya mazwake a ama mbongolo ya munna.a (1 Malena 1:33-40) Kacwalo ku zulama fa mbongolo kwa Jesu ha n’a kena mwa Jerusalema ne ku ka talusa kuli n’a itahisa sina mulena. Mihato ya nyangela ne i tiisize lushango l’o. Sikwata seo, ku si na kakanyo ili seo buñata bwa sona ne li Magalilea, ne ba yalile liapalo za bona mwa nzila ya n’a fita Jesu—ili kezo ye hupuza ka za ku zibahazwa fa nyangela kwa bulena bwa Jehu. (2 Malena 9:13) Ku ama kwa bona ku Jesu sina “Mwan’a Davida” ne ku bonahalize tukelo ya hae ya ka mulao kwa bulena. (Luka 1:31-33) Mi ku itusisa kwa bona mitai ya nzalu ka buniti fela ne ku bonisa buipeyo bwa bona kwa m’ata a bulena bwa hae.—Mu bapanye Sinulo 7:9, 10.
Kacwalo sikwata se ne si tile mwa Jerusalema la Nisani 9 ne si bonahalize ka ku utwahala lushango lwa kuli Jesu n’a li Mesiya ni Mulena ya tozizwe wa Mulimu. Ka mo ku inezi fela, ne si batu kaufela ba ne ba tabile ku bona Jesu a tahiswa ka nzila yeo. Bafalisi ka sibili ne ba boni ku ba ko ku sa swaneli ni hanyinyani kuli Jesu a boniswe likute la silena le li cwalo. “Muluti,” b’a bilaela, ku si na ku kakanya ka buhali mwa manzwi a bona, “kalimela balutiwa ba hao.” Jesu a ba alaba a li: “Na mi bulelela, bao ha ba kuza, macwe a ka huweleza.” (Luka 19:39, 40) Ee, Mubuso wa Mulimu ne li yona taba ye tuna ya ku kutaza kwa Jesu. N’a ka shaela ka bundume lona lushango l’o ibe kuli batu ba lu amuhela kamba nya.
Tuto ku Luna
Ne ku tokwile bundume bo butuna ku Jesu ku kena mwa Jerusalema ka nzila ye ne bulezwi cimo ki mupolofita Zakaria. N’a ziba kuli ka ku eza cwalo n’a shamiliketa buhali bwa lila za hae. Pili a si ka nyuluhela kale kwa lihalimu, Jesu n’a file balateleli ba hae musebezi wa ku kutaza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu ni ‘ku luta macaba kaufela.’ (Mateu 24:14; 28:19, 20) Kuli musebezi wo u petiwe ku tokwa hape bundume. Haki bote ba ba tabela ku utwa lushango l’o. Ba bañwi ba ikambusa ku lona, ba bañwi ba lu lwanisa. Milonga ye miñwi se i beile likaniso ku ona ka ku tala.
Niteñi, Lipaki za Jehova ba lemuha kuli taba ye nde ye ya Mubuso wa Mulimu o tomilwe i lukelwa ku kutaziwa, ibe kuli batu ba teeleza kamba ku ikambusa kwa ku eza cwalo. (Ezekiele 2:7) Ha ba nze ba zwelapili ku eza musebezi o pilisa bupilo wo, ba kolwiswa ki sepiso ya Jesu ye li: “A mu bone, na, ni inzi ni mina ka mazazi kaufela, ku isa kwa mafelelezo a lifasi.”—Mateu 28:20.
[Litaluso za kwatasi]
a Taba ya Mareka i ekeza ku bulela kuli kana ka mbongolo ne li “ka ka si ka pahamwa ki mutu haisali.” (Mareka 11:2) Ka buniti fela, folofolo ye ne i si ka itusiswa kale kwa musebezi ne li ye swanela hahulu kwa neku la milelo ye kenile.—Mu bapanye Numere 19:2; Deuteronoma 21:3; 1 Samuele 6:7.