Mu Be Ba Ba Tona ili Ba Ba Tukufalezwi!

“Mu libelele he, kakuli ha mu zibi lizazi, nihaiba nako.”—MATEU 25:13.

 1. Muapositola Joani n’a libelelañi?

MWA ngambolo ya mafelelezo mwa Bibele, Jesu n’a sepisize kuli: “Ni ta kapili!” Joani muapositola wa hae n’a alabile kuli: “Amen; taha Mulena Jesu!” Muapositola n’a sa hononi kuli Jesu u ka taha. Joani ne li yo muñwi wa baapositola be ne ba kupile Jesu kuli: “U lu bulelele zeo fo li ka bonahalela, ni se si ka supa ku [ba teñi, NW] kwa hao [pa·rou·siʹa ka Sigerike], ni ku fela kwa lifasi.” Joani luli n’a libelela ka buikolwiso ku ba teñi kwa Jesu ko ne ku sa taha.—Sinulo 22:20; Mateu 24:3.

 2. Ku ba teñi kwa Jesu k’u ngiwa cwañi mwa likeleke?

² Buikolwiso bo bu cwalo ha bu bonwi hahulu mazazi a. Likeleke ze ñata li tomile tuto ka za “ku taha” kwa Jesu, kono ki ba sikai kwa lilama za zona ba ba ku libelela. Mupilelo wa bona wa bonisa seo. Buka ye bizwa The Parousia in the New Testament i li: “Sepo ya Parousia ha i si ka swala hahulu bupilo, mihupulo ni misebezi ya likeleke. . . . Lubilo lo lutuna l’o likeleke li swanela ku peta ka lona misebezi ya zona ya za ku baka ni ku shaela ka bulumiwa evangeli, lwa fokola haiba lu sa li teñi luli.” Kono haki bote ba ba cwalo!

 3. (a) Bakreste ba niti ba ikutwa cwañi ka za pa·rou·siʹa? (b) Kiñi cwale ze lu ka nyakisisa?

³ Balutiwa ba Jesu ba niti ba libelela hahulu mafelelezo a muinelo wa linto wo o maswe. Ha lu nze lu eza cwalo ka busepahali, lu tokwa ku ba ni mubonelo o munde ka za zote ze ama ku ba teñi kwa Jesu ni ku pila ka swanelo. Ku eza cwalo ku ka lu tusa ku ‘tundamena ku isa kwa mafelelezo ni ku piliswa.’ (Mateu 24:13) Jesu ha n’a nz’a bulela bupolofita bo lu bala mwa Mateu likauhanyo 24 ni 25, n’a file likelezo ze nde ze lu kona ku sebelisa, ili ze ka lu tusa ku ya ku ile. Kauhanyo 25 i na ni linguli zeo mwendi mu ziba, ze kopanyeleza ni nguli ya basizana ba ba lishumi (basizana ba ba butali ni ba likuba) ni nguli ya litalenta. (Mateu 25:1-30) Linguli zeo li kona ku lu tusa cwañi?

Mu Be Ba Ba Tona, Sina Mo Ne Ba Bezi Basizana Baketalizoho!

 4. Ki sifi sisupo se si mwa nguli ya basizana?

⁴ Mu kana mwa bata ku kutela ku bala nguli ya basizana bao, ye kwa Mateu 25:1-13. I ambola za mukiti o mutuna wa Sijuda k’o munyali a ya kwa ndu ya ndat’ahe munyaliwa kuli a yo mu nanula ku mu isa kwa ndu ya munyali (kamba ya ndat’ahe munyali). Mwa musipili o cwalo mwendi ne ku b’anga ni balizi ni baopeli, mi nako ya lifitelo la bazamai bao ne i si ke ya zibwa hande. Mwa nguli yeo, basizana ba ba lishumi ne ba shaamezi lifitelo la munyali ku fita busihu luli. Baketalizoho ku bona ka bukuba ne ba si ka shimba mafula a mwa lambi a’ likani mi kacwalo ne ba na ni ku y’o leka a mañwi. Ba bañwi baketalizoho ka butali ne ba lwezi mafula a kwatuko mwa lipiza ilikuli ite ba cunke mwa malambi a bona haiba ku tokwahala ha ba nze ba libelela. Ki bao baketalizoho fela be ne ba li teñi ili be ne ba itukisize munyali h’a fita. Kabakaleo, ne li fela bona be ne ba lumelelizwe ku kena mwa mukiti. Basizana ba likuba baketalizoho ha ne ba kutile, ne ba si ka lumelezwa ku kena kabakala ku liyeha.

 5. Ki afi mañolo a’ fa liseli ka za taluso ya swanisezo ya nguli ya basizana?

⁵ Likalulo ze ñata za nguli yeo li kona k’u ngiwa ku ba ni taluso ya swanisezo. Ka mutala, Mañolo a bulela kuli Jesu ki munyali. (Joani 3:28-30) Jesu n’a iswaniselize kwa mwan’a mulena ya n’a lukiselizwe mukiti wa linyalo. (Mateu 22:1-14) Mi Bibele i bapanya Kreste ku munna ya nyezi. (Maefese 5:23) Kono nto ye lemuseha kikuli, hailif’o Bakreste ba ba tozizwe ko kuñwi ba taluswa ku ba “munyaliwa” wa Kreste, nguli yeo ha i buleli za munyaliwa. (Joani 3:29; Sinulo 19:7; 21:2, 9) Kono i bulela za basizana ba ba lishumi, mi batoziwa ko kuñwi ba bulelwa ku ba musizana ya beelelizwe ku Kreste.—2 Makorinte 11:2.a

 6. Jesu n’a file susuezo ifi ha n’a unguzi nguli ya basizana?

⁶ Kwand’a tunango t’o ni ku sebeliswa kwa bupolofita kufi kamba kufi, kaniti nguli yeo ya kona ku lu luta likuka ze nde. Ka mutala, mu lemuhe kuli Jesu n’a i felize ka manzwi a’ li: “Mu libelele he, kakuli ha mu zibi lizazi, nihaiba nako.” Kacwalo, nguli yeo i akaleza kuli kaufel’a luna lu tokwa ku tona, ni ku shaamena mafelelezo a atumela a muinelo o maswe wo. Mafelelezo ao a fitile fo ku si na likañi, nihaike ha lu koni ku ziba zazi l’a ka taha. Ka za taba yeo, mu lemuhe tulemeno to ne ba bonisize likwata ze peli za basizana bao.

 7. Baketalizoho kwa basizana ba mwa nguli ne li likuba ka kutwisiso ifi?

⁷ Jesu n’a ize: “Baketalizoho ne li likuba.” Kana f’o ne li kuli ne ba sa lumeli kuli munyali u ka taha? Kana ne ba ikezi ku y’o ikola minyaka? Kamba kana ne ba kwashekilwe? Kutokwa. Jesu n’a ize baketalizoho bao ne “ba zwile ku y’o katanyeza munyali.” Ne ba ziba kuli wa taha, mi ne ba bata ku eza se siñwi, mane ne ba bata ku ba ni kabelo kwa “mukiti wa linyalo.” Kono kana ne ba itukisize hande? Ne ba mu libelezi hanyinyani, ku fitela “fahal’a busihu,” kono ne ba si ka itukiseza lifitelo la hae fo ne li ka bela kaufela—ibe kapili kamba ka ku liyeha ku fita mo ne ba nahanela.

 8. Baketalizoho kwa basizana ba mwa nguli ne ba bonisize cwañi kuli ba butali?

⁸ Baketalizoho ba bañwi—bao Jesu n’a bulezi kuli ba butali—ni bona ne ba zwile ni malambi a’ tuka, ku y’o libelela lifitelo la munyali. Ni bona ne ba na ni ku litela, kono ne li “ba ba butali.” Linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “butali” li kona ku talusa “maseme, talifo, butali mwa likezo.” Baketalizoho bao ne ba bonisize kuli ba butali ka ku shimba lipiza mo ku na ni mafula a mañwi a ku cunkanga mwa malambi a bona haiba ku tokwahala. Mane ne ba bata hahulu ku ba ba ba itukiselize munyali kuli mane ne ba hanile ku fanisa mafula a bona. Ku tona k’o ne ku si ka fosahala, kakuli ne ba fumanehile ba itukisize hande munyali ha n’a fitile. Bao “ba ne ba itukisize, ba kena ni yena mwa mukiti wa linyalo; mi kwa kwalwa sikwalo.”

 9, 10. Ki sifi sisupo sa nguli ya basizana, mi lu swanela ku ipuza lipuzo mañi?

⁹ Jesu n’a sa luti za mwa ku ipulukela kwa sinawenga, mi n’a sa elezi za ku fana. Sisupo sa hae ne li se: “Mu libelele he, kakuli ha mu zibi lizazi, nihaiba nako.” Mu ipuze kuli, ‘Kana luli ni ya tona ka za ku ba teñi kwa Jesu?’ Lu lumela kuli Jesu cwale wa busa kwa lihalimu, kono l’u nga cwañi buniti bwa kuli ‘Mwan’a mutu u ka tuha a taha ka malu a lihalimu, ka mata a matuna ni ka kanya ye tuna’? (Mateu 24:30) “Fahal’a busihu,” lifitelo la munyali kaniti ne li li fakaufi hahulu ku fita sapili basizana bao ha ne ba ile ku y’o mu katanyeza. Ka ku swana, lifitelo la Mwan’a mutu la ku t’o sinya muinelo o maswe wa cwale li fakaufi hahulu ku fita fo ne lu kalezi ku nyolelwa ku taha kwa hae. (Maroma 13:11-14) Kana lu sa tona, ee, ku tona hahulu nako ha inze i shenya?

¹⁰ Ku mamela taelo ye li “mu libelele” ku tokwa kuli lu tone kamita. Basizana baketalizoho ne ba tuhelezi mafula a bona ku kala mi ne ba iz’o leka a mañwi. Mukreste kacenu a kana a hakanyiswa cwalo kuli mane u ba y’a si ka itukiseza hande lifitelo la Jesu le li fa ngo ni mulomo. Ni Bakreste ba bañwi ba mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba hakanyisizwe. Ba bañwi kacenu ba kona ku hakanyiswa cwalo. Cwale he lu ipuze kuli, ‘Kana ni sweli na hakanyiswa?’—1 Matesalonika 5:6-8; Maheberu 2:1; 3:12; 12:3; Sinulo 16:15.

Mu Tukufalelwe Mafelelezo H’a Nze A Atumela

11. Jesu n’a bulezi nguli ifi ye ñwi, mi ne i swana niñi?

¹¹ Mwa nguli ya hae ye tatama, Jesu n’a si ka susueza balutiwa ba hae ku ba fela ba ba tona. Ha s’a felize ku bulela za basizana ba ba butali ni ba likuba, a kandeka nguli ya litalenta. (Mu bale Mateu 25:14-30.) Nguli yeo i swana mo kuñata ni ya n’a bulezi kwamulaho ya lipondo, yeo Jesu n’a bulezi kabakala kuli “batu ne ba hupula kuli mubuso wa Mulimu u ka taha kapili.”—Luka 19:11-27.

12. Nguli ya litalenta i koñomeka sisupo sifi?

¹² Mwa nguli ya litalenta, Jesu a kandeka za mutu ya n’a bizize batanga ba balalu a si ka tama kale musipili. A fa yo muñwi litalenta ze ketalizoho, yo muñwi a mu fa ze peli, mi wa mafelelezo a mu fa i liñwi fela—“yo muñwi ni yo muñwi ka ku likanyeza mata a hae.” Mwendi yeo ne li talenta ya silivera, ye ne li yona palo ye mutomo yeo ka nako yeo ne i likana ni mali ao mubeleki n’a kona ku fumana mwa lilimo ze 14. Ki mali kwa buñata! Mutu y’o ha n’a kutile, a tatuba litaba ni batanga bao ka za ze ne ba ezize ka “mazazi a mañata” ha n’a bile siyo. Batanga ba pili ba babeli ne ba zwalulusize mali e ne ba filwe. Mutu y’o a li “ki hande,” a sepisa mañi ni mañi buikalabelo bo buñata, mi a feza, a li: “Kena mwa tabo ya mulen’a hao.” Mutanga wa talenta i liñwi, ka ku bulela kuli mulen’a hae ne li mutu ya t’ata, n’a si ka itusisa talenta yeo ku tahisa muselo ni o mukana. N’a shitekile mali ao, mane n’a si ka a isa nihaiba kwa panga kuli a fumane ñambeko. Mulen’a hae a mu talusa kuli ki “ya maswe, ya na ni buzwa” kakuli n’a si ka eza za n’a bata mulen’a hae. Kihona a byangulwa talenta yeo, mi a latelwa kwande “mo ku na ni lililo ni likwecameno.”

13. Jesu n’a bile cwañi sina mulena wa mwa nguli?

¹³ Ni litaba zeo li konwa k’u ngiwa ku ba ni taluso ya swanisezo. Ka mutala, Jesu, ya swanisezwa ki mutu ya n’a tamile musipili y’o, n’a ka siya balutiwa ba hae, ku ya kwa lihalimu, ni ku litela nako ye telele ku fitela a fiwa bubusi.b (Samu 110:1-4; Likezo 2:34-36; Maroma 8:34; Maheberu 10:12, 13) Kono hape lwa kona ku fumana tuto kamba sikuka sa ka nañungelele seo kaufel’a luna lu lukela ku sebelisa mwa bupilo bwa luna. Ki sifi sona seo?

14. Nguli ya litalenta i koñomeka swanelo ifi ya butokwa?

¹⁴ Ibe kuli sepo ya luna ki ya ku y’o ba ni bupilo kwa lihalimu bo bu sa koni ku sinyeha kamba bupilo bwa ku ya ku ile mwa paradaisi fa lifasi, nguli ya Jesu i lu bonisa hande kuli lu swanela ku itiisa mwa misebezi ya Sikreste. Mane, nguli yeo i kona ku bulelwa kuli i kandeka za ku tukufalelwa. Baapositola ne ba file mutala wa teñi ku kala ka Pentekonta ya 33 C.E. ku taha cwalo-cwalo. Lu bala kuli: “Ka manzwi a mañwi a mañata, [Pitrosi] n’a tiisa ku ba kutaza, a li: Mu ipabalele kwa mushobo o sitani wo.” (Likezo 2:40-42) Mi ki miselo kwa bunde ye ne bu tisize buikatazo bwa hae! Ba bañwi ha ne ba nze ba swalisana ni baapositola mwa musebezi wa Sikreste wa ku kutaza, ni bona ne ba tukufalezwi, mi kabakaleo taba ye nde ne “i fitile mwa lifasi kaufela.”—Makolose 1:3-6, 23; 1 Makorinte 3:5-9.

15. Lu swanela ku n’o sebelisa cwañi ka nzila ye ipitezi sisupo se situna sa nguli ya litalenta?

¹⁵ Mu hupule mutomo wa taba ya nguli ye—ki bupolofita bwa za ku ba teñi kwa Jesu. Lu na ni bupaki bo bu likani bwa kuli pa·rou·siʹa ya Jesu i sweli ya ezahala mi i ka tuha i fita fa masetela a yona. Mu hupule kuli Jesu n’a talusize kuli “mafelelezo” n’a ka zamaelela ni musebezi o ba swanela ku eza Bakreste. N’a ize: “Evangeli ye ya mubuso i ka bulelwa mwa lifasi kaufela, ibe bupaki mwa macaba kamukana; kihona ku ka taha mafelelezo.” (Mateu 24:14) Ka ku hupula taba yeo, lu swana ni mutanga ufi? Mu ipuze kuli: ‘Kana ku na ni se si bonisa kuli ni swana ni mutanga ya n’a shitekile sa n’a filwe, mwendi ku eza cwalo a nz’a ipatela za hae? Kamba kana kwa iponelwa hande kuli ni swana ni batanga ba bande ili be ne ba sepahala? Kana ni ikatulezi ka ku tala ku ekeza kwa miselo ya Mulena fo ni fumanela sibaka kaufela?’

Ku Tona ni ku Tukufalelwa Ka Nako ya Ku Ba Teñi kwa Hae

16. Linguli ze peli ze lu buhisani li mi fa lushango lufi?

¹⁶ Ee, kwand’a taluso ya swanisezo ni ya bupolofita, linguli zeo li lu fa susuezo ye ikutwahalela ye zwa ku Jesu ka sibili. Sisupo sa hae ki se: Mu tone; mu tukufalelwe, sihulu sisupo sa pa·rou·siʹa ya Kreste ha si bonwa. Nako ki yona ye. Cwale kana luli lwa tona mi lu tukufalezwi?

17, 18. Mulutiwa Jakobo n’a elelizeñi ka za ku ba teñi kwa Jesu?

¹⁷ Jakobo munyan’a Jesu ku bom’ahe n’a siyo fa lilundu la likota za Olive Jesu ha n’a bulezi bupolofita b’o; kono n’a itutile ka za bona hasamulaho, mi n’a utwisisize hande ze bu talusa. N’a ñozi kuli: “Cwale, haili luna banabahesu, lu itiise, lu talimele Mulena mane a fite. A mu bone, mulimi h’a libelela lukau lwa butokwa lwa lifasi, wa itiisa, mane a tambule pula ya maseulo ni ya matabula. Ni mina mu libelele; mi mu itiise mwa lipilu za mina; kakuli ku [ba teñi, NW] kwa Mulena ku se ku li fakaufi.”—Jakobo 5:7, 8; litaku li siyamisizwe ki luna.

¹⁸ Jakobo ha s’a sepisize kuli Mulimu u ka atula ka buhali ba ba itusisize maswe bufumu bwa bona, n’a susuelize Bakreste kuli ba si feli pilu kapili ha ba nze ba litela kuli Jehova a eze se siñwi. Mukreste ya fela pilu kapili wa kona ku fetuha ya yolisa misuha, inge kuli yena ka sibili u na ni ku hakulula mafosisa a’ ezizwe. Kono ha ku tokwahali ku ba cwalo, kakuli nako ya katulo i ka taha luli. Mutala wa mulimi u bonisa hande taba yeo, ka mwa n’a taluselize Jakobo.

19. Muisilaele ya n’a li mulimi n’a kona ku ba ni pilu-telele ye cwañi?

¹⁹ Muisilaele ya n’a li mulimi h’a hasize peu n’a na ni ku litela, pili lucwañi lu bonahale, mi sicalo si kole, mi cwale lukau lu fite. (Luka 8:5-8; Joani 4:35) Mwa likweli zeo, ne ku b’anga ni nako mi mwendi ni mabaka a ku ikalelwa. Kana pula ya maseulo ne i ka taha ni ku ba ye likani? Pula ya maungulo bo? Esi mwendi likokwani kamba liñungwa li ka bulaya licalo? (Mu bapanye Joele 1:4; 2:23-25.) Nihakulicwalo, ka nañungelele Muisilaele ya n’a li mulimi n’a kona ku sepa Jehova ni mipotoloho ya ka taho y’a tomile. (Deuteronoma 11:14; Jeremia 5:24) Pilu-telele ya mulimi kaniti ne i kona ku talusa ku ba ni tibelelo ya ka buikolwiso. N’a na ni tumelo ya kuli za n’a libelela ne li ka taha. Ne li ka taha luli!

20. Lu kona ku bonisa cwañi pilu-telele ka ku swalisana ni kelezo ya Jakobo?

²⁰ Hailif’o mulimi n’a kana a ziba fo ne lu ka bela lukau, Bakreste ba mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba sa koni ku ziba fa n’a ka bela teñi Jesu. Kono n’a ka ba teñi luli, kwapili. Jakobo n’a ñozi kuli: “Ku ba teñi [pa·rou·siʹa ka Sigerike] kwa mulena ku se ku li fakaufi.” Ka nako yeo Jakobo n’a ñozi manzwi ao, sisupo se situna, kamba sa mwa lifasi kaufela, sa ku ba teñi kwa Kreste ne si si ka kala kale ku bonwa. Kono sa bonwa cwale! Cwale lu swanela ku ikutwa cwañi mwa nako ye? Sisupo sa bonahala luli. Lwa iponela sona. Lwa kona ku bulela ka buikolwiso kuli, ‘Na iponela sisupo si nze si talelezwa.’ Mane lwa kona ku bulela ka buikolwiso kuli, ‘Ku ba teñi kwa mulena ku se ku fitile, mi ku tuha ku fita fa masetela a kona.’

21. Lu ikatulezi hahulu ku ezañi?

²¹ Bakeñisa kuli ku cwalo, lu swanela hahulu-hulu ku isa pilu ni ku mamela lituto ze mutomo za linguli ze peli za Jesu ze lu buhisani. N’a ize: “Mu libelele he, kakuli ha mu zibi lizazi, nihaiba nako.” (Mateu 25:13) Ye ki yona nako luli-luli ye lu swanela ku tukufalelwa sebelezo ya luna ya Sikreste. Ka zazi lu bonise mwa bupilo bwa luna kuli lwa utwisisa za n’a talusa Jesu. Lu tone! Lu tukufalelwe!

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

◻ Ki lufi lushango lo lutuna lo mu fumani mwa nguli ya basizana ba ba butali ni ba likuba?

◻ Ka nguli ya litalenta, ki ifi kelezo ye mutomo y’a mi fa Jesu?

◻ Pilu-telele ya mina ka za pa·rou·siʹa i swana cwañi ni ya Muisilaele ya n’a li mulimi?

◻ Ki kabakalañi ye haili nako ye tabisa ili ye tokwa hahulu buikatazo ya ku pila teñi?

[Maswaniso a fa likepe 31]

Mu ituta lituto mañi kwa nguli ya basizana ni ya litalenta?