Kana Mu K’A Nga Muhato Kwa Lilato la Jesu?
“Lilato la Kreste li lu sweli.”—2 MAKORINTE 5:14.
1. Lilato la Jesu ne li kana la taluswa cwañi?
KANITI luli, ki le li komokisa hakalo lilato la Jesu! Ha lu nahanisisa ka mwa n’a nyandezi hahulu ha n’a nze a lukisa tiululo, ka yona yeo fela lu kana lwa fumana bupilo bo bu sa feli, kaniti luli lipilu za luna za susuezwa ka buitebuho ku yena! Jehova Mulimu ni Jesu yena ka sibili ne b’a ngile muhato wa pili. Ne ba lu latile pili, inze lu li baezalibi. (Maroma 5:6-8; 1 Joani 4:9-11) Ku ziba “lilato la Kreste,” ka mwa n’a ñolezi muapositola Paulusi, ku “fita zibo kamukana.” (Maefese 3:19) Ka buniti fela, lilato la Jesu ki le li pahami hahulu ku fita zibo ya mwa toho fela ya buituti bwa za silifasi. Ki le li fitela kwahule nto ifi kamba ifi ye kile ya bonwa kamba ku yelwaseli ki batu.
2. Ki sikamañi se si sa koni ki zwisa Jesu kwa ku lu lata?
2 Ha n’a ñolela Bakreste ba mwa Roma, Paulusi n’a buzize kuli: “Ki mañi ya ka lu kauhanya ni lilato la Kreste? Kikuli ikaba butata, kamba ñalelwa, kamba manyando, kamba tala, kamba mapunu, kamba kozi, kamba lilumo?” Ha ku na ni se si kana ku zona lika zeo se si kona ku zwisa Jesu kwa ku lu lata. Paulusi n’a ekelize kuli: “Ni kozwi kuli nihaiba lifu, nihaiba bupilo, nihaiba mangeloi, nihaiba ze busa, nihaiba ze li teñi cwale, nihaiba ze sa ta, nihaiba ze mata, Nihaiba bupahamo kamba butasi, nihaiba nto ye ñwi ye bupilwe, ha ku na se si kona ku lu kauhanya ni lilato la Mulimu, le li li teñi ku Jesu Kreste Mulen’a luna.”—Maroma 8:35-39.
3. Ki sikamañi fela se si kona ku tahisa kuli Jesu ni Ndat’ahe ba lu fulalele?
3 Lilato la Jehova Mulimu ni Jesu ku mina ki le li m’ata cwalo. Ki nto i liñwi fela ye kona ku ba tuhelisa ku mi lata, mi yeo ki ku itatela kwa mina ka sibili ku hana lilato la bona ka ku hana ku eza se ba bata. Mupolofita wa Mulimu ka nako ye ñwi n’a talusize ku Mulena wa Juda kuli: “[Jehova, NW] u ku mina ha mu nze mu li ku Yena. Ha mu ka mu bata mu ka mu fumana. Kono ha mu ka mu fulalela, u ka mi fulalela ni Yena.” (2 Makolonika 15:2) Ki ufi ku luna ya n’a ka bata ku zwa kwa balikani ba ba makaza, ili ba ba mufelañeke cwalo sina Jehova ni Mwan’a hae, Jesu Kreste?
Muhato o’ Swanela kwa Lilato la Jesu
4, 5. (a) Lilato la Jesu la ku lu lata li swanela ku ama cwañi liswalisano za luna ni batu ba bañwi? (b) Ki mañi yo muñwi hape ye lu swanela ku susuezwa ku mu lata bakeñisa lilato la Jesu la ku lu lata?
4 Mina ka butu mu amiwa cwañi ki lilato la Jesu ku mina le li si na maciñekelo? Mu swanela ku amiwa cwañi? Ki hande, Jesu n’a bonisize ka m’o poniso ya hae ya lilato i swanela ku amela swalisano ya luna ni batu ba bañwi. Hamulaho wa ku sebeleza baapositola ba hae ka buikokobezo ka ku tapisa mahutu a bona, Jesu n’a bulezi kuli: “Ni mi ezelize mutala, kuli mu eze mo ni mi ezelize.” N’a ekelize kuli: “Ni mi fa mulao o munca, kikuli mu latane; sina mo ni mi latezi, ni mina mu latane cwalo.” (Joani 13:15, 34) Balutiwa ba hae ba ituta, mi ne ba susuelizwe ku lika ku eza sina mwa n’a ezelize. Muapositola Joani n’a ñozi kuli: “Mo lu zibezi lilato, ki Jesu h’a lu tobohezi moyo wa hae; ni luna lu swanezi ku tobohela banabahabo luna mioyo ya luna.”—1 Joani 3:16.
5 Niteñi, ne lu ka palelwa ku bona mulelo wa bupilo ni bukombwa bwa Jesu haiba ne lu ka susuezwa ki mutala wa hae ka ku lata fela ni ku sebeleza licisehelo za batu ba bañwi. Kana lilato la Jesu la ku lu lata ha li swaneli ku lu tahiseza ni luna ku mu lata mi sihulu ku lata Ndat’ahe, ya n’a mu lutile lika kaufela za ziba? Kana mu k’a nga muhato kwa lilato la Kreste ni ku sebeleza Ndat’ahe sina mwa n’a ezelize?—Maefese 5:1, 2; 1 Pitrosi 1:8, 9.
6. Muapositola Paulusi n’a amilwe cwañi ki lilato la Jesu ku yena?
6 Mu hupule taba ya Saule, ili y’o hamulaho n’a tilo zibahala sina Paulusi. Ka nako ye ñwi n’a nyandisize Jesu, a “tukufalezwi ku fumbela ni ku bulaya balutiwa ba Mulena.” (Likezo 9:1-5; Mateu 25:37-40) Paulusi ha n’a til’o fita luli fa ku ziba Jesu, n’a tabile hahulu bakeñisa ku amuhela swalelo kuli mane n’a tabela isiñi fela ku nyanda kabakala Jesu kono hape n’a itukiselize ku mu shwela. “Ni kokotezwi ni Kreste,” ki mwa n’a ñolezi. “Ha i sa li na ya pila . . . mi cwale ha ni nze ni pila mwa nama, ni pila ka tumelo ku Mwan’a Mulimu ya ni latile, mi a itobohile mwa sibaka sa ka.”—Magalata 2:20.
7. Lilato la Jesu ku luna li swanela ku lu susueza ku eza sikamañi?
7 Ki m’ata a susueza hakalo mwa bupilo bwa luna ao lilato leo Jesu a na ni lona ku luna li swanela ku ba ni ona! “Lilato la Kreste li lu sweli,” ki mwa n’a ñolezi Paulusi kwa Makorinte, ‘ku lisela ku ipilela, kono lu pilele ya shwile bakeñisa luna mi n’a zusizwe.’ (2 Makorinte 5:14, 15) Ka mo ku inezi fela, buitebuho ku Jesu bakeñisa ku fa bupilo bwa hae kwa neku la luna bu swanela ku lu susueza ku eza seo kaufela a lu bulelela. Ki ka nzila yeo fela lu kona ku fa bupaki bwa kuli lwa mu lata ka buniti luli. “Ha mu ni lata, mu ka mamela litaelo za ka,” k’o na mwa n’a bulelezi Jesu. “Ya utwa litaelo za ka, mi a li mamela, ki yena ya ni lata.”—Joani 14:15, 21; mu bapanye 1 Joani 2:3-5.
8. Lilato la Jesu li amile cwañi bupilo bwa lifosi ba bañata?
8 Ha ne ba itutile litaelo za Jesu, mahule, babuki, ba kalombe, masholi, matahwa, ni baputeleli ba mwa Korinte wa kwaikale ne b’a ngile muhato kwa lilato la Jesu ka ku tuhela zona likezo zeo. Paulusi n’a ñozi ka za bona: “Mu tapisizwe, . . . mu beilwe ba ba lukile ka Libizo la Mulena Jesu Kreste.” (1 Makorinte 6:9-11) Ka ku swana, lilato la Jesu se li susuelize ba bañata kacenu ku eza licinceho ze tuna mwa bupilo bwa bona. “Ku tula kwa niti kwa Bukreste ne ku bonwi mwa ku tahisa batu ba bande ku bao ne ba amuhela lituto za bona,” ki mwa n’a ñolezi muituti wa litaba za kwaikale John Lord. “Lu na ni bupaki kwa bupilo bwa bona bo bu sa nyazahali, kwa mizamao ya bona ye sa swabisi, kwa ku ba kwa bona bayahi ba bande, ni kwa tulemeno twa bona twa Sikreste to tu lakazeha.” Ki ye lemuseha hakalo susuezo ya lituto za Jesu!
9. Ki likamañi ze amiwa mwa ku utwa Jesu?
9 Kaniti, ha ku na tuto ye kona k’u ngiwa ki mutu ye na ni butokwa bo bu fita bupilo ni bukombwa bwa Jesu Kreste. “Lu nze lu talimile Jesu,” ki mwa n’a susuelize muapositola Paulusi. Ee, “mu mu lemuhe.” (Maheberu 12:2, 3) Mwahal’a ku benyiswa kwa Jesu, Mulimu yena ka sibili n’a laezi ka ku ama ku Mwan’a hae kuli: “Mu mu utwe.” (Mateu 17:5) Ku swanelwa ku koñomekwa, nihakulicwalo, kuli ku utwa Jesu ku kopanyeleza ze ñata ku fita ku utwa fela ka mazebe seo a si bulela. Ku talusa ku fa mamelelo kwa litaelo za hae, ee, ku mu likanyisa ka ku eza za n’a ezize ili mwa n’a li ezelize. L’u nga muhato kwa lilato la Jesu ka ku m’u nga sina yena mutala wa luna, ka ku hata mwa n’a hatile.
Seo Jesu a Lu Bata ku si Eza
10. Ki bomañi bao Jesu n’a lutile mi ki ka mulelo mañi?
10 Musebezi wa n’a filwe Jesu ki Mulimu ne ili wa ku kutaza ka za Mubuso wa Ndat’ahe, mi n’a lutile balateleli ba hae ku eza musebezi o swana. N’a taluselize balutiwa ba hae ba pili kuli, “A lu yeñi kusili . . . ni yo luta ba mwateñi; kakuli ki ona musebezi o ni tezi.” (Mareka 1:38; Luka 4:43) Hamulaho, ha s’a lutile hande-nde baapositola ba 12, Jesu a ba laela kuli: “Ha mu nze mu zamaya, mu bulele, mu li: Mubuso wa kwa lihalimu s’o li fakaufi.” (Mateu 10:7) Hamulaho wa likwelinyana, ha s’a lutile b’a 70 ba bañwi, n’a ba lumile ka taelo ye li: “Mu ba bulelele, mu li: Mubuso wa Mulimu u sutelezi fakaufi ni mina.” (Luka 10:9) Ka ku utwahala, Jesu n’a bata balutiwa ba hae ku ba bakutazi ni baluti.
11. (a) Ki ka nzila ifi balutiwa ba Jesu ne ba ka eza misebezi ye mituna ku fita ya na ezize yena? (b) Ki sifi se ne si ezahalile kwa balutiwa hamulaho wa ku bulaiwa kwa Jesu?
11 Jesu n’a zwezipili ku luta balutiwa ba hae kwa neku la musebezi wo. Mwahal’a manzibwana a mafelelezo pili a si ka shwa kale, n’a ba susuelize ka manzwi a: “Ya lumela ku na, ni yena u ka eza misebezi ye ni eza; mane u ka eza ye mituna ku fita.” (Joani 14:12) Misebezi ya balateleli ba hae neikaba ye mituna ku fita ya hae kakuli mwa bukombwa bwa bona ne ba ka fita kwa batu ba bañata ba ba li mwa kalulo ye tuna mi ka nako ye telele ni ku fita. Niteñi, hamulaho wa ku bulaiwa kwa Jesu, balutiwa ba hae ne ba li mwa sabo ye tuna. Ne ba ipatile mi ne ba si ka zwisezapili musebezi wa n’a ba lutile ku eza. Ba bañwi mane ne ba kutezi kwa musebezi wa bundui. Nihakulicwalo, ka nzila ye sa libalehi, n’a tomile mwa minahano ya bona ba ba supile bao seo n’a bata bona, hamohocwalo ni balateleli ba hae kaufela, ku si eza.
12. (a) Ki makazo ifi yeo Jesu n’a ezize kwa Liwate la Galilea? (b) Ki sifi seo, ka bupaki, Jesu n’a si talusa ha n’a buzize Pitrosi haiba n’a mu lata ku “fita [zeo]”?
12 Jesu n’a ngile mubili wa butu mi a bonahala kwa Liwate la Galilea. Balutiwa ba ba supile ne ba li mwa sisepe fa liwate kono ne ba palezwi ku sela litapi ni ze kana busihu kaufela. Jesu a huweleza ku zwelela fa likamba a li: “Mu yambe kanyandi ku la bulyo la sisepe, mi mu ka fumana.” Kanyandi ha se ka tezi litapi ka makazo ku fita mane fa sipimo sa ku bata ku pazuha, bao ba ne ba li mwa sisepe se ba lemuha kuli ki Jesu ya n’a li fa likamba, mi ba akufela k’o n’a litezi. Hamulaho wa ku ba lukiseza mukushuko, Jesu, ka mo ku swanehela fela ku bela h’a n’a nze a talima kwa litapi ze ñata zeo ze ne li selilwe, a buza Pitrosi: “Simoni mwan’a Jona, kana u ni lata ku fita [zeo]?” (Joani 21:1-15) Ku si na ku kakanya Jesu n’a talusa kuli, Kana u lata hahulu musebezi wa bundui ku fita musebezi wa ku kutaza o ni ku lukiselize ku eza?
13. Jesu n’a tomile cwañi ka ku tiya mwa minahano ya balateleli ba hae nzila ye ba swanela k’u nga ka yona muhato kwa lilato la hae?
13 Pitrosi n’a alabile kuli: “Eni, Mulena, u ziba kuli na ku lata.” Jesu a alaba kuli: “Lisa lingunyana za ka.” Jesu a buza hape lwa bubeli kuli: “Simoni mwan’a Jona, kana wa ni lata?” Hape Pitrosi a’laba, ku si na ku kakanya ka buikolwiso bo bu tiile ni ku fita: “Eni, Mulena, u ziba kuli na ku lata.” Jesu hape a laela kuli: “Lisa lingu za ka.” Jesu a buza lwa bulalu hape kuli: “Simoni mwan’a Jona, kana wa ni lata?” Ka nako yeo Pitrosi na s’a ikutwa ku swaba luli. Mazazinyana fela kwamulaho, n’a latuzi Jesu halalu, kacwalo n’a kana a ipuzize haiba kikuli Jesu n’a kakanya busepahali bwa hae. Kacwalo, lwa bulalu, Pitrosi a alaba, mwendi ka linzwi le li utwahala ku itilelela: “Mulena, u ziba linto kaufela, u ziba kuli na ku lata.” Jesu a alaba ka bunolo kuli: “Lisa lingu za ka.” (Joani 21:15-17) Kana kwa kona ku ba ni ku kakanya ka za seo Jesu n’a bata Pitrosi ni banabahabo yena ku si eza? Ki ka ku tiya hakalo k’o na tomile mwa minahano ya bona—ni ya bafi kamba bafi ba ne ba ka ba balutiwa ba hae kacenu—kuli haiba b’a mu lata, ba ka abana mwa musebezi wa ku tahisa balutiwa!
14. Fa likezahalo ze ñwi, Jesu n’a bonisize cwañi nzila yeo balutiwa ba hae ba swanela k’u ngela muhato kwa lilato la hae?
14 Mazazinyana hamulaho wa ku ambolisana kwa fa likamba la liwate kw’ani, Jesu n’a bonahezi kwa lilundu le liñwi mwa Galilea mi a laela mukopano wa balateleli ba ba bat’o eza 500 be ne ba tabile kuli: “Mu ye cwale, mu lute macaba kaufela, . . . Mu ba lute ku mamela ze ni mi laezi kaufela.” (Mateu 28:19, 20; 1 Makorinte 15:6) A mu nahane ka za seo! Banna, basali, ni banana kaufela ne ba amuhezi musebezi o’ swana. Hamulaho ni ku fita, pili a si ka kambamela kale kwa lihalimu, Jesu n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Mu ka ba lipaki za ka . . . ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” (Likezo 1:8) Hamulaho wa ku laelelwa k’o kaufela, ha ku komokisi he kuli Pitrosi, ha se ku fitile lilimo, n’a bulezi kuli: “[Jesu] u lu laezi ku bulelela sicaba, ni ku paka.”—Likezo 10:42.
15. Ki ka za nto mañi ko ku s’a koni ku ba ni kakanyo?
15 Ha ku koni ku ba ni ku kakanya kwa neku la ka m’o lu swanela k’u ngela muhato kwa lilato la Jesu. Sina ha n’a bulelezi baapositola ba hae kuli: “Ha mu mamela litaelo za ka, mu ka ina mwa lilato la ka, . . . Balikani ba ka ki mina, ha mu eza se ni mi laela kaufela.” (Joani 15:10-14) Puzo ki ya kuli, Kana mu ka bonisa buitebuho kwa lilato la Jesu ka ku ipeya ku utwa taelo ya hae ya ku abana mwa musebezi wa ku tahisa balutiwa? Kaniti, seo ne si kana sa s’a bi se si bunolo ku mina bakeñisa mabaka a fitana-fitana. Kono ne si si se si bunolo nihaili ku Jesu. Mu nahanisise licinceho ze n’e tokwahala ku yena.
Mu Latelele Mutala wa Jesu
16. Ki mutala mañi o makalisa w’o Jesu n’a file?
16 Mwan’a Mulimu wa libanda n’a na ni sibaka se si zwile mubano sa kanya ya mwa lihalimu ye pahami ku fita ya mangeloi kaufela. N’a fumile luli! Niteñi yena ka sibili n’a itobohile ka ku itatela, a pepiwa sina wa silama sa lubasi lo lu shebile, a hula a potolohilwe ki batu ba ba kula, ili ba ba shwa. N’a ezize seo bakeñisa luna, sina muapositola Paulusi ha n’a talusize kuli: “Mu ziba sishemo sa Mulen’a luna Jesu Kreste, kuli niha n’a fumile, u ikezize mubotana kabakala mina, kuli mu fume ka bubotana bwa hae.” (2 Makorinte 8:9; Mafilipi 2:5-8) Ki mutala kwa bunde! Ki poniso kwa butuna ya lilato! Ha ku na ya tuhezi ze ñata kamba ya nyandile hahulu kwa bunde bwa ba bañwi ku fita yena. Mi ha ku na ya konahalisize kuli ba bañwi ba ikole bufumu bo butuna ni ku fita, ee, bupilo bo bu sa feli mwa bupetehi!
17. Ki nzila mañi ye beilwe fapil’a luna, mi ki sikamañi se si k’a zwa mwa ku i latelela?
17 Lwa kona ku latelela mutala wa Jesu ni ku ba ni tuso ye swana ku ba bañwi. Ka ku kuta-kutela, Jesu n’a susuelize batu ku ba balateleli ba hae. (Mareka 2:14; Luka 9:59; 18:22) Ka buniti fela, Pitrosi n’a ñozi kuli: “Mane ki sona se mu bizelizwe; kakuli Kreste ni yena u utwile butuku bakeñisa mina, a mi siyela mutala, kuli mu hate mw’a n’a hatile.” (1 Pitrosi 2:21) Kana mu k’a nga muhato kwa lilato la Kreste ili ku sebeleza ndat’ahe sina mw’a n’a ezelize yena mane nihaiba seo ne si ka ama ku nyanda? Ki ye kona ku ba ni tuso hakalo ku ba bañwi nzila ye cwalo! Ka mo ku inezi fela, ka ku latelela mutala wa Jesu, ka ku itusisa ka ku tala lituto za na amuhezi ku Ndat’ahe, “u ka ipilisa, u pilise ni ba ba ku utwa.”—1 Timotea 4:16.
18. (a) Ki mutala mañi wa na file Jesu kwa neku la mubonelo wa hae kwa batu? (b) Batu ne b’a ngile cwañi muhato kwa butu bwa Jesu?
18 Kuli lu tuse batu hahulu ka ku fitisisa, lu lukela ku ikutwa m’o Jesu n’a ikutwezi ka za bona. Ka za hae bupolofita ne bu bulezi kuli: “Ya fokozi, ni ya shebile, u ka ba utwela butuku.” (Samu 72:13) Balateleli ba hae ne ba kona ku lemuha kuli Jesu n’a “lata” bao n’a bulela ku bona ni kuli ka buniti luli n’a bata ku ba tusa. (Mareka 1:40-42; 10:21) “H’a bona undi wa nyangela,” ki mo i bulelela Bibele, “a ba utwela butuku, kakuli ne ba katezi, ba hasani, inge lingu ze si na mulisana.” (Mateu 9:36) Mane ni baezalibi ba batuna ne ba lemuhile lilato la hae mi ne ba susuelizwe ku ba bukaufi ni yena. Ka mulumo wa linzwi la hae, mubonahalelo, ni mukwa wa hae wa ku luta, ne ba wisiwa lipilu. Sina se ne si zwile mwateñi, mane ni batelisi hamohocwalo ni mahule be ne ba nyaziwa ne ba mu bata.—Mateu 9:9-13; Luka 7:36-38; 19:1-10.
19. Paulusi n’a likanyisize cwañi Jesu, mi ki sifi se si ka zwa mwateñi ha lu eza nto ye swana?
19 Balutiwa ba Jesu ba mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba likanyisize mutala wa hae o’ lilato. Paulusi n’a ñozi ku ba bañwi ku bao n’a sebelelize kuli: “Lwa ba ni musa mwahal’a mina; sina muanyisi mw’a babalelela bana ba hae ka lilato . . . Sina mushemi mw’a ezeza bana ba hae; Lu mi kutalize, lu mi tiisize lipilu.” (1 Matesalonika 2:7-12) Kana mu ikutwa ku ba ni mamelelo ye buniti ye swana kwa batu ba ba mwa kalulo ya mina yeo bashemi ba ba lilato ba ikutwa yona kwa bana ba bona ba ba latiwa? Ku bonisa mamelelo ye cwalo ka mulumo wa linzwi la mina, ka ponahalo ya mina fa pata, ni ka likezo za mina ku ka ezisa taba ya Mubuso ku ba ye tabisa ku ba ba swana sina lingu.
20, 21. Ki mitala mañi ye miñwi ya mwa mazazi a cwale ya batu ba ba latelezi mutala wa Jesu wa lilato?
20 Ka zazi le liñwi la silami mwa Spain, Lipaki ba babeli ba katana musali y’a supezi ya n’a zamaela fa likota ili y’o ndu ya hae ne i hazezi luli bakeñisa kuli likota za mulilo ne se li yongile. N’a libelezi mwan’a hae ku fita ku zwa kwa mubeleko kuli a to mu pazaulela likota ze ñwi. Lipaki bao ba pazaula likota zeo, mi hape ba mu siyela ni limagazini kuli a bale. Mwana ha n’a kutile, n’a tabisizwe hahulu ki mamelelo ye lilato ya Lipaki bao ku bom’ahe kuli mane n’a balile lihatiso zeo, a kalisa ku ituta Bibele, a kolobezwa, mi hañi-hañi a kena mwa sebelezo ya bupaina.
21 Mwa Australia munna ni musal’a hae ba taluseza Lipaki ba ne ba tile ku bona kuli ne ba si na mali a ku fepa lubasi lwa bona. Lipaki bao be ne li bosinyalana ba funduka mi ba y’o leka lico ze butala, ku kopanyeleza ni tuswiti twa banana. Bashemi bao ba palelwa ku iswala mi ba lila, ba nze ba bulela kuli ne se ba felezwi ki sepo kuli mane ne ba nahanile ku ipulaya. Sibeli sa bona ba kalisa ku ituta Bibele, mi musali n’a kolobelizwe cwanoñu fa. Mwa United States musali ya n’a na ni mubonelo o si ka luka kwa Lipaki za Jehova n’a bihile hamulaho wa ku katana yo muñwi wa bona: “Ha ni hupuli luli se ne lu ambozi, kono se ni hupula fela ki mwa n’a bezi ni sishemo ku na, ni mwa n’a bezi ni kamuhelo ni buikokobezo. Ne ni ikutwile luli ku hohelwa ku yena sina mutu. Ni sa ikutwa hande ka za silikani sa hae mwa munahano ni kacenu le.”
22. Hamulaho wa ku tatuba bupilo bwa Jesu, lu fita fa mafelelezo a taba afi kwa neku la hae?
22 Ha l’u nga muhato kwa lilato la Jesu ka ku eza musebezi wa n’a ezize ni mwa n’a u ezelize, ki limbuyoti ze makalisa hakalo ze lu kona ku ikola! Butuna bwa Jesu ki bo bu itunumanezi ili bo bu zwile mubano hahulu luli. Lu ba ba susuezwa ku bulela ka ku lumelelana ni manzwi a mubusisi wa Siroma Ponse Pilato: “Mutu ki yo!” Ee, luli, “Mutu,” mutu yo mutuna ka ku fitisisa ya kile a pila.—Joani 19:5.
Ne Mu ka Alaba Cwañi?
◻ Lilato la Jesu ki le lituna cwañi?
◻ Ki mañi y’o lilato la Jesu li swanela ku lu tahiseza ku mu lata, mi ki sifi seo lilato la hae li swanela ku lu tama ku eza?
◻ Ki musebezi ufi w’o Jesu a bata kuli lu u eze?
◻ Ki kamukwaufi Jesu n’a li ya fumile, mi ki kabakalañi ha n’a tilo sheba?
◻ Ki kamukwaufi lu swanela ku likanyisa Jesu mwa nzila yeo n’a sebelelize batu?
[Siswaniso se si fa likepe 26]
Jesu n’a tomile mutala wa ku bonisa lilato
[Siswaniso se si fa likepe 28]
Jesu n’a swaniselize ka ku tiya m’o balutiwa ba hae ba swanela ku bonisa lilato ku yena