Ku Foliswa kwa ka Makazo kwa Mufuta wa Mutu Ku Fakaufi
“HAISALI, ha lu boni taba ye cwalo.” Ki mo ne ba bulelezi batu be ne ba boni ku foliswa kwa ka makazo, kwa kapili-pili kwa munna ya n’a omelezi luñañali ko ne ku ezizwe ki Jesu. (Mareka 2:12) Jesu hape n’a folisize libofu, limumu, ni lihole, mi ni balateleli ba hae ne ba ezize cwalo. Jesu n’a ezize cwalo ka m’ata afi? Tumelo ne i bile ni kalulo mañi? Zona ze bonwi zeo za mwa lilimo za mwanda wa pili li lu bonisa nto mañi ka za lifoliso za ka limakazo kacenu?—Mateu 15:30, 31.
“Tumelo ya Hao I ku Pilisize”
Bafolisi ba ka tumelo ba kacenu ba lata hahulu ku likanyisa manzwi a n’a bulezi Jesu ku musali ya n’a kulile butuku bwa mweya ka myaha ye 12 ya n’a tile ku yena kuli a to foliswa a’ li: “Tumelo ya hao i ku pilisize.” (Luka 8:43-48) Kana manzwi a Jesu n’a bonisa kuli ku fola kwa musali y’o ne ku itingile fa tumelo ya hae? Kana wo ne u li mutala wa “lifoliso za ka tumelo” ka mo li sweli ku ezezwa kacenu?
Ha lu bala ka tokomelo ze ñozwi za mwa Bibele, lu bona kuli mwa likezahalo ze ñata Jesu ni balutiwa ba hae ne ba sa tokwangi kuli bakuli ba zibahaze tumelo ya bona pili ba si ka foliswa kale. Musali ya amilwe fahalimu n’a tile, mi a si ka bulela se siñwi ku Jesu, a swala ka ku kuza kwa kubo ya Jesu kwamulaho mi “kapili a fola mweya wa hae.” Ka nako ye ñwi, Jesu n’a folisize munna ya n’a li mwahal’a ba ne ba tile ku to mu tama. Mane n’a folisize ni munna ya n’a sa zibi ni hanyinyani kuli Jesu ne li mañi.—Luka 22:50, 51; Joani 5:5-9, 13; 9:24-34.
Ki kalulo mañi he, yeo tumelo ne i bile ni yona? Jesu ni balutiwa ba hae ha ne ba li mwa naha ya Tire ni Sidoni, kwa taha musali wa Mukanana mi a huwa a li: “U ni utwele butuku Mulena, mwan’a Davida, mwan’a ka wa musizana u nyandiswa hahulu ki mioya ye maswe.” Ha mu nahaniseze ku felelwa ki sepo kwa hae ha n’a nze a kombelela a li: “Mulena, u ni tuse!” Ka mukekecima, Jesu a alaba a li: “Musali, tumelo ya hao ki ye tuna. Ku ezwe ku wena mo u latela.” Mi mwan’a hae a fola “ka yona nako yeo.” (Mateu 15:21-28) Ki nto ye bonahala hande kuli tumelo ne i amilwe, kono ne li tumelo ya mañi? Mu lemuhe kuli ne li tumelo ya musali y’o ya n’a lumbile Jesu, isiñi ya mwan’a hae ya n’a kula, ya n’a lumbile Jesu. Mi ne li tumelo mwa nto mañi? Ka ku biza Jesu kuli “Mulena, mwan’a Davida,” musali y’o n’a bonisa tumelo ya hae fa nyangela kuli Jesu ne li yena Mesiya ya n’a sepisizwe. Ne isi fela ku bonisa ka bunolo tumelo ku Mulimu kamba mwa m’ata a mufolisi. Jesu ha n’a bulezi kuli, “Tumelo ya hao i ku pilisize,” n’a talusa kuli kambe ne ba si na tumelo ku yena sina Mesiya, ba ba na ni matuku kambe ne ba si ka taha ku yena kuli ba t’o foliswa.
Ku zwelela ku yona mitala ya ka Mañolo ye, lwa kona ku bona kuli ku folisa kwa n’a eza Jesu ne ku fapanela kwahule ni ze bonwa kamita kamba ze ipapatiwa kacenu. Ne ku si na ku bonahaza kwa maikuto ko kutuna—ku huwaka, ku nguya, ku bokolola, ku welela, ni ze ñwi cwalo—ku zwelela mwa nyangela mi Jesu n’a sa tula-tuli ka ku iponahaza. Fahalimu a seo, Jesu n’a sa palelwangi ku folisa ba ba si ka iketa ka libaka la kuli ne ba si na tumelo kamba ka libaka la kuli nubu ya bona ya mali ne li ya ka lukokoto.
Lifoliso za ka M’ata a Mulimu
Lifoliso za Jesu ni balutiwa ba hae ne li ezahalile cwañi? “mata a [Jehova, NW] n’a li ku yena a ku folisa batu,” ki mona mo i alabela Bibele. (Luka 5:17) Hasamulaho wa ku folisa ko kuñwi, ka mo i bulelela Luka 9:43, “kaufela ba komoka mata a matuna a Mulimu.” Ka mo ku swanehela, Jesu n’a si ka hohela mamelelo ku yena ku ba mufolisi. Ka nako ye ñwi, n’a bulelezi munna y’o n’a lukuluzi kwa ku lwaniswa ki badimona kuli: “U ye kwahae, kwa banabahenu, mi u ba kandekele mw’a ku ezelize kaufela Mulena, ni mw’a ku shemubezi.”—Mareka 5:19.
Ka libaka la kuli Jesu ni baapositola ne ba folisa ka m’ata a Mulimu, ku bunolo ku bona libaka tumelo ya mutu ya foliswa ha ne i sa tokwahali ka nako kaufela kwa neku la foliso. Nihakulicwalo, mufolisi n’a tokwa ku ba ni tumelo ye tiile. Kacwalo, balateleli ba Jesu ha ne ba palezwi ku leleka mudimona o muñwi o ne u na ni mata a matuna, Jesu n’a ba bulelezi libaka kuli: “Kakuli tumelo ya mina ki ye nyinyani.”—Mateu 17:20.
Mulelo wa Foliso ya ka Limakazo
Nihake kuli Jesu n’a ezize lifoliso ze ñata mwa bukombwa bwa hae bwa fa lifasi-mubu, n’a sa bati ku eza ‘bukombwa bwa ku folisa’ ku ba yona nto ya pili. Ku folisa kwa hae kwa ka limakazo—ili ka zeo n’a sa lifisi batu kamba ku bata linubu—ne li nto ya bubeli kwa tokomelo ya hae ya pili, ye ne li ku “bulela Evangeli ya Mubuso.” (Mateu 9:35) Ze ñozwi li bulela kuli ka nako ye ñwi “a ba amuhela, a ba bulelela za mubuso wa Mulimu, mi a folisa ba ba tokwa ku foliswa.” (Luka 9:11) Mwa litaba ze mwa Evangeli, Jesu hañata n’a bizizwe “Muluti” kono a li ku ba a sa biziwi “Mufolisi.”
Ki kabakalañi he, Jesu ha n’a ezize lifoliso za ka limakazo? Ka butokwa ne li kuli a izibahaze kuli ki yena Mesiya ya n’a sepisizwe. Joani Mukolobezi ha n’a tamilwe isi ka ku luka, n’a bata ku ikolwisa kuli n’a petile seo Mulimu n’a mu lumile ku si eza. A luma balutiwa ba hae ku Jesu ku y’o buza kuli: “Kikuli ki wena ya n’a bulezwi kuli wa ta, kamba lu libelele yo muñwi?” Ha mu utwe seo Jesu n’a bulelezi balutiwa ba Joani: “Mu ye, mu zibise Joani ze mu utwa ni ze mu bona, kuli: Libofu za bona; lianga za mautu za zamaya; ba mbingwa ba keniswa; ba ba tibani lizebe ba utwa; ba ba shwile ba zuha, mi babotana ba bulelelwa Evangeli.”—Mateu 11:2-5.
Kaniti libaka la kuli Jesu n’a si ka folisa fela kono mane n’a ezize limakazo ze ñwi ze ñozwi mwa libuka za Evangeli ne li file mutomo wa ku zibahaza Jesu sina yena “ya n’a bulezwi kuli wa taha,” ili Mesiya ya sepisizwe. Ne ku si na tokwahalo ya kuli batu ba “libelele yo muñwi.”
Ku Na ni Lifoliso za ka Limakazo Kacenu?
Kana he, cwale, lu swanela ku libelela Mulimu ku bonisa mata a hae kacenu ka lifoliso? Kutokwa. Ka limakazo zeo n’a ezize ka mata a Mulimu, Jesu n’a bonisize fo ku si na ku kakanya kuli ne li yena Mesiya y’o Mulimu n’a sepisize kuli u ka taha. Misebezi y’e mata ya Jesu i ñozwi mwa Bibele kuli batu kaufela ba kone ku i bala. Ha ku na tokwahalo ya kuli Mulimu a kuta-kutele ku eza misebezi ye cwalo kwa lusika ni lusika lwa batu kuli a bonise m’ata a hae.
Ka ku hoha mamelelo, lifoliso ni limakazo ze ñwi ne li kolwisa fela ku fita fa maciñekelo a mañwi. Nihaiba batu ba bañwi be ne ba iponezi limakazo za Jesu ne ba si ka lumela kuli n’a na ni tuso ya Ndat’ahe wa kwa lihalimu. “Mi niha n’a ezize limakazo ze ñata cwalo fapil’a bona, ne ba sa lumeli ku yena.” (Joani 12:37) Ki kabakaleo, hasamulaho wa ku ambola fa limpo za limakazo ze fapana-fapana—ku polofita, ku bulela ka malimi, ku folisa, ni ze ñwi cwalo—zeo Mulimu n’a file kwa lilama ba ba fapana-fapana ba mwa puteho ya Sikreste ya mwa lilimo za mwanda wa pili, muapositola Paulusi n’a buyelezwi ku bulela kuli: “Kanti bupolofita bu ka fela; nihaiba lipuo li ka tuhelwa ku bulelwa; nihaiba zibo i ka fela. Kakuli ku ziba kwa luna ki kwa neku le liñwi fela; ni ku polofita kwa luna, ki kwa neku le liñwi fela. Kono linto ze petehile, nako ye li ka taha, za kwa neku le liñwi li ka fela.”—1 Makorinte 12:28-31; 13:8-10.
Ki niti, ku ba ni tumelo ku Mulimu ki kwa butokwa kuli lu pile hande. Nihakulicwalo, ku toma tumelo fa lisepiso ze fosahalile za lifoliso ku kona fela ku tisa ku zwafa. Ku tuha fo, ka za nako ya kwa mafelelezo, Jesu n’a file temuso ye li: “Kakuli ku ka taha bo-Kreste ba buhata, ni bapolofita ba buhata, mi ba ka eza liponiso ze tuna ni limakazo; mane ku pumwe ni bona ba ba ketilwe, kambe ki nto ye konahala.” (Mateu 24:24) Kwand’a lilata ni bupumi, ne ku ka ba mane ni ku bonahala kwa m’ata a badimona. Kacwalo, ku ipapata kwa likezahalo ze sa konwi ku taluswa ha ku lukeli ku lu komokisa, mi ze haki ona mutomo wa tumelo ya ka busepahali ku Mulimu.
Kana kikuli lu inzi mwa mayemo a ku s’a tusiwa ka libaka la kuli kacenu ha ku na ya eza lifoliso sina mwa n’a ezeza Jesu? Kutokwa. Ka mo ku inezi, be ne ba folisizwe ki Jesu nako ha inze i ya ne ba kana ba kulile hape. Kaufel’a bona ne ba supezi ni ku shwa. Lituso za ku foliswa ze ne ba fumani ne li bile za ka nako ye kuswani fela. Niteñi, lifoliso za Jesu za ka limakazo li na ni taluso ya kamita ka libaka la kuli ne li li mbengenge ya limbuyoti za kwapili.
Kacwalo, hasamulaho wa ku nyakisisa Linzwi la Mulimu, yona Bibele, bo Alexandre ni Benedita, ba ba amilwe kwa makalelo, ne ba tuhezi ku ba ni tumelo mwa lifoliso za ka tumelo ni za ka moya za mwa mazazi a cwale. Ka nako ye swana, ki ba ba ikolwisize kuli lifoliso za ka limakazo haki lika ze n’e ezahalile fela kwamulaho. Ki kabakalañi? Sina ba ba eza bolule-lule mwa lifasi kamukana, ba talimela kwapili kwa limbuyoti za ku folisa mwa Mubuso wa Mulimu.—Mateu 6:10.
Ha ku Sa Na Ku Ba ni Matuku ni Lifu
Sina ka mo lu bonezi kwa makalelo, mulelo o mutuna wa bukombwa bwa Jesu ne isi ku folisa bakuli ni ku eza limakazo ze ñwi. Kono n’a ezize ku kutaza kwa taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu ku ba ona musebezi wa hae o mutuna. (Mateu 9:35; Luka 4:43; 8:1) Ki ka ona Mubuso wo Mulimu a ka peta foliso ya ka makazo ya mufuta wa mutu ni ku zwisa sinyeho yeo sibi ni ku sa petahala li tahiselize lubasi lwa butu. Ki lili mi ki ka mukwa ufi w’o a ka peta zona ze?
Ka ku talimela kwa myanda ya lilimo ze ne li sa taha, Kreste Jesu n’a file muapositola wa hae Joani pono ya bupolofita ye: “Cwale ku bonahala ku piliswa, ni bulena, ni mubuso wa Mulimu wa luna, ni mata a Kreste wa hae!” (Sinulo 12:10) Bupaki kaufela bu bonisa kuli ku zwelela ka 1914 Satani, mulwanisi yo mutuna wa Mulimu u poselizwe fa lifasi-mubu, mi Mubuso cwale se u sebeza luli! Jesu u beilwe sina Mulena wa Mubuso wa Bumesiya mi cwale u itukiselize ku eza licinceho ze tuna fa lifasi-mubu.
Mwa nako ya kwapili ye fakaufi hahulu, mulonga wa Jesu wa kwa lihalimu u ka busa nyangela ye nca ya batu ba ba lukile, mi ka nzila ye cwalo ki “lifasi le linca.” (2 Pitrosi 3:13) Miinelo i ka ba ye cwañi ka nako yeo? Ki wo mubonelo o munde wa kwapili: “Cwale na bona lihalimu le linca ni lifasi le linca; kakuli lihalimu la pili ni lifasi la pili ne li felile. . . Mi [Mulimu] u ka takula miyoko kaufela kwa meto a bona; mi lifu ha li sa na ku ba teñi; nihaiba ku tahelwa ki maswabi ni ku lila, ni ku utwa butuku; kakuli za pili li felile.”—Sinulo 21:1, 4.
Kana mwa kona ku kengeela m’o bupilo bu ka bela muta foliso ya ka makazo ya mufuta wa mutu i ka ezahala? “Ha ku na mutu ya yahile [teñi] ya ka ipulela kuli: ‘Na kula.’ Sicaba se si yahile mwa [naha] si swalezwi libi za sona.” Ki niti, Mulimu u ka peta zeo bafolisi ba ka tumelo ba palezwi ku eza. “U mizize lifu ku ya ku ile; Mulena [Jehova, NW] u ka takula miyoko kwa lipata kamukana.”—Isaya 25:8; 33:24.
[Siswaniso se si fa likepe 7]
Mwatas’a Mubuso wa Mulimu mufuta wa mutu u ka foliswa ka makazo