“U Lu Bulelele, Ki Lili Fo Li Ka Bonahalela Litaba Zeo?”

“Ni mi zibisa ze nca, ni mi zibisa zona li si ka bonwa kale.”—ISAYA 42:9.

 1, 2. (a) Ki sifi se ne ba buzize baapositola ba Jesu ka za nako ya kwapili? (b) Kalabo ya Jesu ka za sisupo se si shobani-shobani i talelelizwe cwañi?

TUTO ya bumulimu i simuluha ku Jehova Mulimu, ‘ya bulela nto i sa kala fela ku ba teñi ko i ka felela.’ (Isaya 46:10) Sina ka mo ne i boniselize taba ye felile, baapositola ne ba batile tuto ye cwalo ku zwelela ku Jesu, ka ku mu buza kuli: “U lu bulelele, ki lili fo li ka bonahalela litaba zeo? Ni sisupo ki sifi se si ka supa kuli li ka tuha li taha kamukana?”—Mareka 13:4.

² Ka ku fa kalabo, Jesu n’a talusize “sisupo” se si shobani-shobani sa bupaki bo ne bu ka bonisa kuli muinelo wa Sijuda ne se u li bukaufi ni ku fela. Seo ne si talelelizwe ka sinyeho ya Jerusalema ka 70 C.E. Kono bupolofita bwa Jesu ne bu ka ba ni talelezo ye tuna ni ku fita mwa lilimo ze ñata kwapili. “Linako za bamacaba,” ha se li felile ka 1914, sisupo fa sipimo se situna ne si ka ba teñi, ili ku bonisa kuli hañi-hañi muinelo wa linto o maswe o’ li teñi ne u ka fela ka “ñalelwa ye tuna.”a (Luka 21:24) Bolule-lule ba ba pila kacenu ba kona ku fa bupaki bwa kuli sisupo seo si talelelizwe mwa lindwa za lifasi ni likezahalo ze ñwi ze tuna za mwa lilimo za mwanda wo wa bu-20. Likezahalo ze cwalo hape li supa kwa talelezo ye tuna ya bupolofita bwa Jesu, talelezo ye ili ya mwa mazazi a cwale ne i swaniselizwe ki se ne si ezahalile ku zwa ka 33 ku isa 70 C.E.

 3. Ka ku bulela ka za sisupo se siñwi, ki likezahalo mañi ze ekezehile zeo Jesu n’a bulezi cimo?

³ Hamulaho wa ku bulela kwa Luka ka za linako ze tomilwe za bamacaba, litaba ze lumelelana za Mateu, Mareka, ni Luka li talusa ku tatamana kwa likezahalo ze ekezehile ze kopanyeleza sisupo fahalimu a sisupo ‘se si ka supa ku fela kwa lifasi’ se si shobani-shobani. (Mateu 24:3) (Fa likepe 25, sisupo seo mwa taba si bonisizwe ka mitila ye mibeli.) Mateu u bulela kuli: “Ñalelwa ya mazazi ao i man’o fela, lizazi li ka unsufala, kweli i ka tokwa liseli, mi linaleli li ka wa kwa lihalimu; mi ze mata ze kwa lihalimu li ka zikinyeha. Kiha ku ka taha kwa lihalimu sisupo sa Mwan’a mutu; mi macaba kaufela a lifasi a ka ikalelwa, mi a ka bona Mwan’a mutu a taha ka malu a lihalimu, ka mata a matuna ni ka kanya ye tuna. Mi u ka luma mangeloi a hae ka litolombita ze mulumo o mutuna, mi ba ka kubukanya ba hae ba ba ketilwe, kwa mioya ye mine, ku kala kwa mafelelezo a mañwi a lihalimu, ku isa kwa mafelelezo a mañwi.”—Mateu 24:29-31.

Ñalelwa ni Likezahalo ze Ipitezi za mwa Lihalimu

 4. Ki lipuzo mañi ze zuha ka za likezahalo ze ipitezi za mwa lihalimu zeo Jesu n’a bulezi?

⁴ Zona zeo ne li ka talelezwa l’ili? Litaba ze t’alu kaufela za mwa Libuka za Evangeli li bulela se ne lu kana lwa biza sina likezahalo ze ipitezi za mwa lihalimu—lizazi ni kweli za unsufala mi linaleli za wa. Jesu n’a bulezi kuli zeo ne li ka latelela “ñalelwa.” Kana Jesu n’a nahana ka za ñalelwa ye ne i fitile fa masetela ka 70 C.E., kamba kana n’a bulela ka za ñalelwa ye tuna ye kwapili mwa linako za luna za cwale?—Mateu 24:29; Mareka 13:24.

 5. Ki mubonelo mañi w’o ka nako ye ñwi ne u bilwe ni ona ka za ñalelwa ya mwa linako za cwale?

⁵ Haisali linako ze tomilwe za bamacaba li fela ka 1914, batu ba Mulimu ba bile ba ba na ni cisehelo ye tuna ka za “ñalelwa ye tuna.” (Sinulo 7:14) Ka lilimo-limo ne ba hupula kuli ñalelwa ye tuna ya mwa lizazi la cwale ne i bile ni kalulo ya makalelo ye zamaelela ni Ndwa ya Lifasi ya I, mi hamulaho ni nakonyana ye filikanya, mi kwa mafelelezo ni kalulo ya ku kwala, ili “ndwa ya lizazi le lituna la Mulimu Ya-Mata-Kaufela.” Haiba ne kuli cwalo, ki sika mañi se ne si ka ezahala mwahal’a mashumi-shumi a lilimo za “nako ya ku fela kwa lifasi”?—Sinulo 16:14; Mateu 13:39; 24:3; 28:20.

 6. Ki sika mañi se ne si nahanelwa ku taleleza bupolofita bwa Jesu ka za likezahalo ze ipitezi za kwa lihalimu?

⁶ Kihona, ne ku nahanilwe kuli mwahal’a nako yeo sisupo se si shobani-shobani ne si ka bonwa, ku kopanyeleza cwalo ni musebezi wa ku kutaza o eziwa ki batu ba Mulimu ba ba kubukanyizwe. Hape ne ku bonahala kuli likezahalo ze ipitezi za mwa lihalimu ze n’e bulezwi cimo ne li konwa ku libelelwa mwahal’a silengo sa nako sa hamulaho wa kalulo ya makalelo ya mwa 1914-18. (Mateu 24:29; Mareka 13:24, 25; Luka 21:25) Mamelelo ne i tomilwe fa lika za luli mwa lihalimu—ili lipangaliko ze batisisa mwa mbyumbyulu, lipangaliko ze zamaya mwa mbyumbyulu, mataseli a’ zwa mwa mbyumbyulu kamba a’ buhali hahulu, ni ku zamaya fa kweli kamba libaka za matibelelo fa kweli.

 7. Ki kutwisiso ye hakuluzwi ifi ye se i filwe ka za ñalelwa ye tuna?

⁷ Nihakulicwalo, The Watchtower ya January 15, 1970, ne i tatubile sinca bupolofita bwa Jesu, sihulu ñalelwa ye tuna ye taha. Ne i bonisize kuli ka ku beya mwa munahano se ne si ezahalile mwa lilimo za mwanda wa pili, ñalelwa ya mwa linako za cwale ne i si ke ya ba ni kalulo ya makalelo mwa 1914-18, nako ya fahali ya lilimo ze mashumi-shumi, mi ni ku kalisa sinca hamulaho. Magazini yeo ne i fitile fa kutwisiso ya mafelelezo ye li: “‘Ñalelwa ye tuna’ ye si ke ya ba teñi hape isali kwapili, kakuli i ama ku sinyiwa kwa kopano ya lifasi kamukana ya bulapeli bwa buhata (ku kopanyeleza cwalo ni Krestendomu) ko ku ka latelelwa ki ‘ndwa ya lizazi le lituna la Mulimu Ya-Mata-Kaufela’ fa Armagedoni.”

 8. Ka ku ba ni mubonelo o’ hakuluzwi wa ñalelwa ya mwa linako za cwale, Mateu 24:29 ne i talusizwe cwañi?

⁸ Kono Mateu 24:29 i bulela kuli likezahalo ze ipitezi za mwa lihalimu li taha ‘ñalelwa i man’o fela.’ Seo ne si ka ezahala cwañi? The Watchtower ya May 1, 1975, ne i akalelize kuli teñi fa “ñalelwa” ne i talusa kezahalo ye ne i fitile fa masetela kwamulaho k’o ka 70 C.E. Kono ki ka muhupulo ufi ha ne ku ka bulelwa kuli likezahalo ze ipitezi za kwa lihalimu za mwa nako ya luna ne li ezahala kezahalo ya mwa 70 C.E. “i man’o fela”? Ne ku nahanilwe kuli ka pono ya Mulimu lilimo ze myanda-nda ze mwahali ne li ka ba ze kuswani. (Maroma 16:20; 2 Pitrosi 3:8) Nihakulicwalo, tatubisiso ye tungile ni ku fita ya bupolofita b’o, sihulu bwa Mateu 24:29-31, i supa kwa tolongosho ye bat’o ba i sili. Seo si bonisa ka m’o liseli li benya “ka ku ekezeha ka nako ni nako ku fita fa lizazi le li petehile.” (Liproverbia 4:18, American Standard Version)b Ha lu nyakisiseñi libaka tolongosho ye nca, kamba ye hakuluzwi, ha i li ye swanela.

 9. Mañolo a Siheberu a fa cwañi mubonelo o muñwi wa manzwi a Jesu ka za likezahalo za mwa mahalimu?

⁹ Ku ba bane ba baapositola ba hae, Jesu n’a file bupolofita bwa ‘ku unsufala kwa lizazi, ni ku s’a fa liseli kwa kweli, ni ku wa kwa linaleli.’ Ka ku ba Majuda, ne ba ka lemuha mibulelelo ye cwalo ku zwelela mwa Mañolo a Siheberu, ili m’o sina ka mutala, kwa Zefania 1:15, nako ya Mulimu ya katulo ne i bizizwe “lizazi la ku sinya ni la ku bulaya, lizazi la lififi ni la bunsu, lizazi la malu ni la lififi le linsu.” Bapolofita ba Siheberu ba ba fitana-fitana ni bona ne ba talusize ku unsufala kwa lizazi, ni ku s’a benya kwa kweli, ni ku s’a fa liseli kwa linaleli. Mu k’a fumana lipulelo ze cwalo mwa litaba za bumulimu ku Babilona, Edomo, Egepita, ni mubuso wa kwa mutulo wa Isilaele.—Isaya 13:9, 10; 34:4, 5; Jeremia 4:28; Ezekiele 32:2, 6-8; Amosi 5:20; 8:2, 9.

10, 11. (a) Ki sifi seo Joele n’a polofitile ka za lika za mwa lihalimu? (b) Ki likalulo lifi za bupolofita bwa Joele ze ne li talelelizwe mwa 33 C.E., ni ze ne li si ka talelezwa?

¹⁰ Ha ne ba utwile sa n’a bulezi Jesu, Pitrosi ni ba bañwi ba balalu ku kana kwa ba kuli ne ba hupuzi bupolofita bo bu fumanwa kwa Joele 2:28-31 ni Joele 3:15: “Ni ka sululela batu kaufela Moya wa ka; mi bana ba mina ba bashimani ni ba basizana ba ka polofita. . . . Ni ka tahisa limakazo mwa lihalimu ni mwa lifasi, mali, ni mulilo, ni musi o bonahala inge tukundukundu. Lizazi li ka fetuha lififi, kweli i fetuhe inge mali, ku si ka taha kale lizazi la [Jehova, NW], le lituna, le li sabisa.” “Lizazi ni kweli li fifezi, ni linaleli li felelwa ki ku benya kwa zona.”

¹¹ Sina ha ku bulezwi kwa Likezo 2:1-4 ni 14-21, fa Pentekonta ya 33 C.E., Mulimu n’a sululezi moya o kenile fa balutiwa b’a 120, banna hamohocwalo ni basali. Muapositola Pitrosi n’a zibahalize kuli seo ki sona sa n’a bulezi cimo Joele. Ku cwañi, cwale he, ka za manzwi a Joele a’ bulela ka za ‘lizazi ku fetulwa lififi ni kweli ku ba mali ni linaleli ku tuhela ku benya kwa zona’? Ha ku na se si bonisa kuli seo ne si talelelizwe ka 33 C.E. kamba mwahal’a nako ya myaha ye fitelela 30 ya ku fela kwa muinelo wa linto wa Sijuda.

12, 13. Likezahalo za mwa lihalimu zeo Joele n’a bulezi cimo ne li talelelizwe cwañi?

¹² Ka mo ku bonahalela fela yona kalulo ye ya mafelelezo ya taba ye ne i bulezwi cimo ki Joele ne i swalisaniswa hahulu ni ‘ku taha kwa lizazi la Jehova le lituna le li sabisa’—ili ku sinyeha kwa Jerusalema. The Watchtower ya November 15, 1966, ne i bulezi ka za ñalelwa ye ne i tahezi Jerusalema ka 70 C.E. kuli: “L’ani luli ne li ‘lizazi la Jehova’ ka ku ama ku Jerusalema ni bana ba hae. Mi ka ku swalisana ni lizazi leo ne ku bile ni ‘mali ni mulilo ni mbundu,’ lizazi li s’a benyisi ku f’ifala kwa muleneñi musihali, mi kweli i akaleza mali a’ suluzwi, isiñi liseli la kweli la ka kozo, le li benya sina sipi.”c

¹³ Ee, sina mwa bupolofita bo buñwi bo se lu boni, likezahalo ze ipitezi za mwa lihalimu za n’a bulezi cimo Joele ne li na ni ku talelezwa muta Jehova n’a tahisize katulo. Mwa sibaka sa ku ezahala mwahal’a nako kaufela ya ku fela kwa muinelo wa linto wa Sijuda, ku unsufala kwa lizazi, kweli, ni linaleli ne ku ezahalile muta limpi ze sinya ne li pumezi Jerusalema. Ka ku utwahala fela, lu kona ku libelela talelezo ye tuna ni ku fita ya kalulo yeo ya bupolofita bwa Joele muta Mulimu a kalisa ku sinya muinelo wa linto wa cwale.

Ki Ñalelwa Ifi Pili Likezahalo za mwa Lihalimu Li Si K’a Ba Teñi Kale?

14, 15. Ki ku ama kufi k’o bupolofita bwa Joele bu na ni kona fa ku utwisisa kwa luna ya Mateu 24:29?

¹⁴ Talelezo ya mwa lilimo za mwanda wa pili ya bupolofita bwa Joele (ka ku lumelelana ni bupolofita bo buñwi bo bu itusisa mibulelelo ye swana) i lu tusa ku utwisisa manzwi a kwa Mateu 24:29. Ka ku bonahala hande fela, sa n’a bulezi Jesu ka za ‘ku unsufala kwa lizazi, ni ku s’a fa liseli kwa kweli, ni ku wa kwa linaleli’ ha li ami kwa lika ze ezahala mwahal’a mashumi-shumi a lilimo za mafelelezo a muinelo wa linto wa cwale, ze cwale ka lipangaliko ze ya mwa mbyumbyulu, ku zamaya fa kweli, ni lika ze ñwi ze swana ni zeo. Ku tokwa, n’a supa kwa lika ze n’e swalisani ni “lizazi la Jehova, le lituna, le li sabisa,” ili sinyeho ye sa na ni ku taha.

¹⁵ Seo si swalisani ni ku utwisisa kwa luna ka za m’o likezahalo ze ipitezi za mwa lihalimu ne li k’a ezahalela “ñalelwa . . . i man’o fela.” Jesu n’a s’a ami kwa ñalelwa ye ne i fitile fa kaungu-ungu ka 70 C.E. Ka ku fapahana, n’a supa kwa ku kalisa kwa ñalelwa ye tuna ye ne i ka taha fahalimu a muinelo wa lifasi mwa nako ya kwapili, ye ka fita fa masetela ka “ku ba teñi” kwa hae ko ku sepisizwe. (Mateu 24:3, NW) Ñalelwa yeo isali kwapil’a luna.

16. Mareka 13:24 ne i supa kwa ñalelwa mañi, mi ki kabakalañi hakuli cwalo?

¹⁶ Ku cwañi ka za manzwi a’ kwa Mareka 13:24, a’ li: “Mwa mazazi ao, ñalelwa [yeo, NW] ha i se i felile, lizazi li ka unsufala, kweli i tokwe ku tahisa liseli la yona”? Fa, “ao” hamohocwalo ni “yeo” ki mifuta ya linzwi la Sigerike la e·keiʹnos, linzwi le li yemela libizo la sika le li si talusa hande le li bonisa nto ye ka ezahala mwa nako ye kwapili hahulu. E·keiʹnos i kona ku itusiswa ku bonisa nto ye ñwi ye ezahalile kale hahulu (kamba ye se i bulezwi kale) kamba nto ye ñwi ye kwapili hahulu. (Mateu 3:1; 7:22; 10:19; 24:38; Mareka 13:11, 17, 32; 14:25; Luka 10:12; 2 Matesalonika 1:10) Kacwalo, Mareka 13:24 i supa kwa “ñalelwa yeo,” isiñi kwa ñalelwa ye ne i shangumuzwi ki Maroma, kono kezo ya m’ata ya Jehova kwa mafelelezo a muinelo wa cwale.

17, 18. Ki monyehelo ifi yeo Sinulo i fa ka za m’o ñalelwa ye tuna i ka ezahalela?

¹⁷ Re Likauhanyo 17 ku isa 19 za Sinulo li lumelelana ni ku bonisa buniti bwa kutwisiso ye, ye hakuluzwi ya Mateu 24:29-31, Mareka 13:24-27, ni Luka 21:25-28. Ka nzila ifi? Libuka za Evangeli li bonisa kuli ñalelwa yeo ha i na ku kalisa ni ku fela ka nako i liñwi fela; Hamulaho wa ku kalisa kwa yona, ba bañwi ba mufuta wa mutu ba ba s’a ipeyi ku utwa ba ka be ba sa pila kuli ba bone “sisupo sa Mwan’a mutu” ni kuli b’a nge muhato ku sona—ku lila ni, ka mo ku bulelelwa kwa Luka 21:26, ku “omelela kabakala ku saba ni ku libelela ze ka ta mwa lifasi.” Yona sabo yeo ye eshula i ka tahiswa ki ku bona kwa bona “sisupo” se si supa kwa sinyeho ya bona ye se li bukaufi hahulu.

¹⁸ Taba ya mwa Sinulo i bonisa kuli ñalelwa ye tuna yeo ya mwa nako ya kwapili i ka kalisa “manaka” a sisole a “sibatana” sa mwahal’a macaba h’a ka fetuhela “lihule le lituna,” yena Babilona yo Mutuna.d (Sinulo 17:1, 10-16) Kono batu ba bañata ba ka siyala, kakuli malena, balekisi, bazamaisi ba lisepe, ni ba bañwi ba lila ka za ku fela kwa bulapeli bwa buhata. Ku si na kakanyo ba bañata ba ka lemuha kuli ku ka tatama katulo ya bona.—Sinulo 18:9-19.

Ki Sika Mañi Se Si K’a Taha?

19. Ki sifi se lu kona ku libelela ñalelwa ye tuna ha i kalisa?

¹⁹ Litaba za mwa Libuka za Evangeli za Mateu, Mareka, ni Luka li kopana hamoho ni Sinulo likauhanyo 17-19 ku fa liseli le lituna luli ku se si ka ezahala ona cwale-cwale fa. Ka nako ya Mulimu ye tomilwe, ñalelwa ye tuna i ka kala ka ku lwaniswa kwa kopano ya lifasi kaufela ya bulapeli bwa buhata (Babilona yo Mutuna). Kona k’o ku ka ba ko kutuna hahulu sihulu ku Krestendomu, ye swana ni Jerusalema ye ne s’a sepahali. Kalulo yeo ya ñalelwa “i mañ’o fela,” “lisupo li ka bonahala fa lizazi ni kweli ni linaleli; mi mwa lifasi macaba a ka kalelwa [ka mukwa o si ka bonwa kale haisali].”—Mateu 24:29; Luka 21:25.

20. Ki likezahalo mañi ze ipitezi za mwa lihalimu ze lu sa na ni ku libelela?

²⁰ Ki ka muhupulo mañi ‘lizazi li ka unsufala, kweli i si ke ya fa liseli la yona, linaleli li we ku zwa kwa lihalimu, ni m’ata a mahalimu a zikinyehe’? Ku si na kakanyo, mwa kalulo ya makalelo a ñalelwa ye tuna, maseli a mañata—ili ba bahulu ba bulapeli ba ba zibahala ba mwa miinelo ya bulapeli bwa lifasi—ba ka be ba beilwe fa ngandaleza ni ku zwiswa teñi ki “manaka a lishumi” a’ bulezwi kwa Sinulo 17:16. Ku si na kakanyo m’ata a bupolitiki ni ona a ka be a zikinyehile. Kana ne ku ka kona ku ba ni likezahalo ze sabisa ni mwa mahalimu a iponelwa? Mwendi z’a kona ku ba teñi, mi ili ze sabisa hahulu ku fita ze n’e talusizwe ki Josephus ze ne li ezahalile bukaufi ni mafelelezo a muinelo wa Sijuda. Lu ziba kuli mwa linako za kwaikale, Mulimu n’a bonisize m’ata a hae kuli a tahise ku ama ko ku ipitezi ko ku cwalo, mi u kona ku eza cwalo hape.—Exoda 10:21-23; Joshua 10:12-14; Baatuli 5:20; Luka 23:44, 45.

21. “Sisupo” sa kwapili si ka ezahala cwani?

²¹ Ha ba fita fa, bañoli ba balalu kaufela ba Libuka za Evangeli ba itusisa linzwi la toʹte (kih’a [kihona]) mwa ku kalisa ku talusa kezahalo ye tatama. “Kiha ku ka taha kwa lihalimu sisupo sa Mwan’a mutu.” (Mateu 24:30; Mareka 13:26; Luka 21:27) Haisali ku zwiwa fa Ndwa ya Lifasi ya I, balutiwa ba niti ba Jesu ba lemuhile sisupo se si shobani-shobani sa ku ba teñi kwa hae ka ku s’a bonahala, hailif’o batu ba bañata ha ba si ka si lemuha. Kono Mateu 24:30 i supa kwapili kwa “sisupo” se si ekezehile se si ka bonahala kwapili, ili sa “Mwan’a mutu,” mi macaba kaufela a ka hapelezwa ku si lemuha. Jesu h’a taha ka malu a ku s’a bonahala, batu ba ba hanyeza mwa lifasi kamukana ba ka ba ni ku lemuha “ku taha” k’o (Sigerike, er·khoʹme·non) bakeñisa ku boniswa ko ku fita nto ya ka taho kwa m’ata a hae a bulena.—Sinulo 1:7.

22. Lu ka amiwa cwañi ki ku bona “sisupo” sa Mateu 24:30?

²² Mateu 24:30 i kutela ku itusisa toʹte mwa ku kalisa ku talusa ze tatama. Cwale macaba, ka ku lemuha ze ka zwa mwa muinelo wa ona, a ka ikalelwa ni ku lila, mwendi ka ku lemuha kuli ku sinyiwa kwa ona ku fakaufi hahulu. Ki ba ba fapahana hahulu kwa batanga ba Mulimu, kakuli lu ka kona ku nanula litoho za luna, lu ziba kuli ku lukululwa kwa luna ku fakaufi! (Luka 21:28) Sinulo 19:1-6 hape i bonisa balapeli ba niti mwa lihalimu ni fa lifasi-mubu ba wabelwa kabakala ku timezwa kwa lihule le lituna.

23. (a) Jesu u k’a nga muhato mañi ku ba ba ketilwe? (b) Ki sika mañi se ne si kana sa bulelwa ka za ku isiwa kwa lihalimu kwa bomasiyaleti?

²³ Bupolofita bwa Jesu bu zwelapili ku bulela, kwa Mareka 13:27 kuli: “Mi

kih’a [toʹte] ka luma mangeloi a hae ku kubukanya baketwa ba hae, ba zwe kwa mioya ye mine, ku kala kwa mafelelezo a lifasi, ku isa kwa mafelelezo a lihalimu.” Jesu fa u toma mamelelo ku bomasiyaleti ba “baketwa” ba 144,000 ba ba sa pila fa lifasi-mubu. Kwa makalelo a mafelelezo a muinelo wa linto, bona balutiwa ba Jesu ba ba tozizwe bao ne ba tisizwe mwa ku swalisana hamoho kwa teokratiki. Niteñi, ka ku ya ka ku tatamana kwa likezahalo ko ne ku itusisizwe, Mareka 13:27 ni Mateu 24:31 li talusa nto i sili. “Ka litolombita ze mulumo o mutuna,” bomasiyaleti “ba ba ketilwe” ba ka kubukanyiwa ku zwa kwa mafelelezo a lifasi-mubu. Ba ka kubukanyiwa kamukwaufi? Ku si na kakanyo, ba ka ‘swaiwa’ ni ku boniswa hande-nde ki Jehova sina kalulo ya “ba ba bizizwe, ni ba ba ketilwe, ni ba ba sepahala.” Mi ka nako ye ketilwe ya Mulimu, ba ka kubukanyezwa kwa lihalimu ku y’o ba malena ba ba li baprisita.e Seo hape si ka tisa tabo ku bona ni kwa balikani ba bona ba ba sepahala, ba “buñata bo butuna,” bao bona ba ka swaiwa liswayo kwa neku la ku ‘zwa mwa ñalelwa ye tuna’ kuli ba ikole limbuyoti fa lifasi-mubu le li li paradaisi.—Mateu 24:22; Sinulo 7:3, 4, 9-17; 17:14; 20:6; Ezekiele 9:4, 6.

24. Mateu 24:29-31 i patulula ku tatamana kufi mwa likezahalo ze taha?

²⁴ Baapositola ha ne ba bulezi kuli, “U lu bulelele . . .,” kalabo ya Jesu ne i file litaba ze fitelela zeo ze ne ba kona ku utwisisa. Niteñi, mwahal’a nako ya bupilo bwa bona ne ba nyakalalile ka ku bona talelezo ye swaniseza talelezotuna ya bupolofita bwa hae. Ku ituta kalabo ya Jesu kwa luna ku tomile fa kalulo ya bupolofita bwa hae ye ka talelezwa mwa nako ye kwapilinyana. (Mateu 24:29-31; Mareka 13:24-27; Luka 21:25-28) Se lu kona ku bona kuli ku lukululwa kwa luna se ku nze ku ba bukaufi. Lu kona ku talima kwapili kwa ku kalisa kwa ñalelwa ye tuna, kihona ku ka ba sisupo sa Mwan’a mutu, mi kihona Mulimu a ka kubukanya baketiwa. Kwa mafelelezo, ka ku ba Muatuli wa Jehova fa Armagedoni, Mulen’a luna y’a li Ndwalume, Jesu ya beilwe fa lubona, u ka “ya kwa ku tula.” (Sinulo 6:2) Lizazi leo la Jehova, h’a ka tahisa silomboti, li ka taha sina kaungu-ungu ka katuna ka mafelelezo a muinelo wa linto o’ bile teñi mwa lizazi la Mulena Jesu ku zwa ka 1914 ku isa cwalo kwapili.

25. Lu kona ku abana cwañi mwa talelezo ye sa li kwapili ya Luka 21:28?

²⁵ Haike mu zwelepili ku ipumanela tuso ka tuto ya bumulimu, ilikuli m’u nge muhato kwa talelezo ye sa li kwapili ya manzwi a Jesu: “Zeo ha li ka kala ku taha, mu talimise meto kwahalimu, mi mu inuke; kakuli ku liululwa kwa mina ku se ku li fakaufi.” (Luka 21:28) Ki nako ya kwapili ye nde hakalo ye fapil’a baketiwa ni buñata bo butuna Jehova h’a nze a zwelapili ku twekisa libizo la hae le li kenile!

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mw’a Hupula?

◻ Likalulo ze ñwi za Joele 2:28-31 ni Joele 3:15 ne li talelelizwe cwañi mwa lilimo za mwanda wa pili?

◻ Ki ñalelwa ifi yeo Mateu 24:29 i ama ku yona, mi ki kabakalañi ha lu fita fa kutwisiso ye cwalo?

◻ Mateu 24:29 i supa kwa likezahalo mañi ze ipitezi za mwa lihalimu, mi seo si ezahala cwañi ñalelwa i mañ’o fela?

◻ Luka 21:26, 28 i ka talelezwa cwañi mwa nako ya kwapili?

[Siswaniso se si fa likepe 28, 29]

Sibaka sa Tempele

[Manzwi a bañi ba siswaniso]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.