Zelukona Kuituta ku Joana

BATU babañata baziba kuli Jesu naanani baa­positola ba 12. Kono mwendi habazibi kuli mwahalaa balutiwa bahae, nekunani basali bane baswalisana hahulu ni yena. Joana neli yomuñwi wa basali bao.​—Mat. 27:55; Luka 8:3.

Ki buikalabelo mañi bwa naapeta Joana mwa bukombwa bwa Jesu, mi lukona kuitutañi kuyena?

Joana neli “musalaa Kuza mubabaleli wa ndu ya Heroda.” Kubonahala kuli Kuza neli sikombwa senesi babalelanga liluwo la Heroda Antipasi. Joana neli yomuñwi wa basali bao Jesu naafolisize kwa matuku abona. Yena ni basali babañwi nebazamaile hamoho ni Jesu ni baa­positola bahae.​—Luka 8:​1-3.

Baluti ba bulapeli bwa Sijuda nebalutanga kuli basali habaswaneli kueza siango ni baana babasi bahabo bona, kamba mane kuzamaya ni bona mwa musipili. Mane baana ba Sijuda nebatokwa kuambolanga ni basali ka nako yenyinyani feela. Kusina taba ni lizo zeo, Jesu naalumelelize Joana ni basali babañwi bane bali balumeli kuba mwa sikwata sa balutiwa bahae.

Joana naaswalisananga ni Jesu ni baa­positola bahae nihanaaziba kuli batu babañwi nebaka munyaza bakeñisa kueza cwalo. Batu kaufela bane bazamayanga ni Jesu nebatokwa kueza licinceho mwa mupilelo wabona wa ka zazi. Jesu naabulezi cwana ka kuama kwa batu bane bamulatelela: “Me ni banyani ba ka ki bona ba, ba ba utwa linzwi la Mulimu ni ku li mamela.” (Luka 8:19-21; 18:28-30) Kana hamususuezwi ki kuziba kuli Jesu uikutwa kuba bukaufi ni batu babaeza buitomboli bwa kumulatelela?

Joana ni basali babañwi babañata, nebasebeleza Jesu ni baa­positola bahae “ka ze ne ba luwile.” (Luka 8:3) Muñoli yomuñwi utalusa kuli: “Luka hatalusezi babali bahae kuli basali nebatatehanga lico, kutapisa mikeke, ni kuluka liapalo. Mwendi nebaezize misebezi yeo . . . , kono haki zona zaabulela Luka.” Kubonahala kuli basali bao nebaitusisize masheleñi abona, lika zabona, ni liluwo labona kuli batuse mizwale babona.

Jesu ni baa­positola bahae nebasa sebezangi misebezi ya kwa mubili ka nako yene babanga mwa musebezi wakukutaza. Kacwalo, nekusina linzila zene baka lifela kazona lico ni lika zeñwi zene batokwa batu baba bato eza 20. Nihaike kuli nebaamuhelwanga hande, taba yakuli Kreste ni baa­positola bahae nebashimbanga “sibulukelo sa mali,” ibonisa kuli nebasika itinga fa kamuhelo yene baboniswanga. (Joa. 12:6; 13:28, 29) Joana ni basali babañwi mwendi neba zwisize linubu zenekalifela lisinyehelo zeo.

Batu babañwi baikutwa kuli basali ba Sijuda nebasike bakona kubani masheleñi ni libyana. Nihakulicwalo, litaba zeñwi libonisa kuli basali babañwi ba Sijuda nebakona kubani lika ka linzila ze­shutana-­shutana: (1) haiba bondatahe musali yo bashwa basina bana babashimani, (2) sina saanda sesifilwe kuyena, (3) sina masheleñi atumelelano ya mwa linyalo aswanela kufiwa haiba alukululwa, (4) sina masheleñi afiwa bakeñisa liluwo la muunaa hae yatimezi, kamba (5) sina liluwo laipumanezi.

Kusina kukakanya, balateleli ba Jesu nebazwisize zene bakona. Mwahalaa balateleli bahae nekuneni basali bane bafumile. Bakeñisa kuli Joana naabanga kamba naali musalaa sikombwa sa Heroda, babañwi babulela kuli nafumile. Mutu yomuñwi yanaaswana sina yena mwendi ki yena yanaalekile siapalo safahalimu sesitula sesisina mungundo sanaatinanga Jesu. Muñoli yomuñwi utalusa kuli, siapalo seo nesitula hahulu kuli mane “basali ba mandui nebasike bakona kusilekela mutu.”​—Joa. 19:23, 24.

Mañolo haabuleli kakunonga kuli Joana naafanga linubu. Nihakulicwalo, naezize mwanaakonela kaufela, mi lwakona kuituta nto yeñwi kuyena. Kuitingile kuluna haiba lubata kufa nto yeñwi kuli ituse mwa musebezi wa Mubuso kamba kutokwa. Mulimu saatokwa kikuli lueze nto yelukona inze lutabile.​—Mat. 6:33; Mare. 14:8; 2 Makor. 9:7.

Kubonahala kuli Jesu hanaabulaiwa, Joana naliteñi ni basali babañwi “ba ne ba mu latelelanga ni ku mu sebeleza ha naa li mwa Galilea, ni basali ba bañwi ba bañata ba ne ba tile hamoho ni yena kwa Jerusalema.” (Mare. 15:41) Situpu sa Jesu hanesi zwisizwe fa kota kuli sibulukiwe, “basali ba ne ba tile ni yena ku zwa kwa Galilea ni bona ba latelela mi ba yo bona libita ni ku bona mo si bulukelwa situpu sa hae, mi ba kuta ku yo lukisa milyani ye nunka hande ni mafula a sende.” Basali bao banaabulezi Luka kuli neli “bo Maria Magdalena, Joana, ni Maria mahe Jakobo,” nebakutile hamulaho wa lizazi la sabata ni kuyo fumana lingeloi lene libabulelezi kuli Jesu uzuhile kwa bafu.​—Luka 23:55–24:10.

Lwakona kulumela kuli Joana naali mwahalaa balutiwa, kubeya cwalo ni mahe Jesu ni banyani bahae banebakopani mwa Jerusalema fa Pentekota ya 33 C.E. (Lik. 1:12-14) Bakeñisa kuli muunaa hae naabeleka ku Heroda Antipasi, mwendi ki lona libaka babañwi habalumela kuli Joana ki yena yanaatalusezanga Luka litaba ka za Heroda Antipasi, kakuli Luka ki yena feela yanaañozi za Joana ka ku mupunda fa libizo mwa buka yahae ya Evangeli.​—Luka8:3; 9:​7-9; 23:​8-​12; 24:10.

Likande la Joana liluluta lituto za butokwa hahulu. Naasebelelize Jesu ka mwanaakonela kaufela. Joana ulukela kuba yanaatabile, hanaa lemuhile kuli masheleñi anaazwisize naatusize Jesu, baa­positola ba 12, ni balutiwa babañwi hanebayanga mwa musebezi wa kukutaza hamoho. Joana naasebelelize Jesu mi naasepahalile kuyena hanaali mwa miliko. Basali ba Sikreste bakona kulikanyisa moya wahae omunde wa kulata za Mulimu.