Bupilo Ni Bukombwa Bwa Jesu

Ku Kena Kwa Kreste Mwa Jerusalema Ka Tulo

KAKUSASANA lizazi le ne li tatama, la Sunda, Nisani 9, Jesu u funduka mwa Betania ni balutiwa ba hae mi u liba kwa Lilundu la likota za Olive kwa lineku la Jerusalema. Ka nako ye kuswanyani, ba atumela bukaufi ni Betefage, ili sibaka se si inzi fahalimw’a Lilundu la likota za Olive. Jesu u laela ba babeli ba balutiwa ba hae kuli:

“Mu ye mwa munzi o mu talimile, mi kapili mu ka fumana kambongolo ka ka fungilwe ni mwan’a kona; mu tu bofulule, mi mu ni tiseze tona. Mutu h’a ka mi buza taba, mu bulele kuli, ‘Mulena wa tu tokwa,’ mi kapili u ka tu luma.”

Nihaike kuli kwa makalelo balutiwa ne ba palezwi ku lemuha kuli zona litaelo ze ne li ama ku talelezwa kwa bupolofita bwa Bibele, hamulaho ba fita fa ku lemuha kuli ku cwalo. Mupolofita Zakaria n’a talusize cimo kuli Mulena ya n’a sepisizwe wa Mulimu n’a ka kena mwa Jerusalema inze a pahami fa mbongolo, ee, fa “mbongolo ye nyinyani, mwan’a mbongolo.” Mulena Salumoni ka ku swana n’a pahami fa mbongolo ha n’a ya kwa ku toziwa.

Balutiwa ha se ba fitile mwa Betefage ni ku nga kambongolo ni m’a kona, ba ne ba yemi bukaufi ba li: “Kiñi ha mu tamulula kambongolo kao?” Kono ha se ba taluselizwe kuli limbongolo ki za Mulena, batu bao ba tuhela balutiwa kuli ba li ise ku Jesu. Balutiwa ba kambeka liapalo za bona fahalimw’a mbongolo ya mushemi ni ku mwan’a yona, kono Jesu u pahama ku ya mwana.

Jesu ha nze a pahami cwalo ili ku liba kwa Jerusalema, undi-wa-nyangela ba ekezeha. Buñata bwa batu ba yala liapalo za bona mwa nzila, ba bañwi bona ne ba nze ba pumaka mitai ya likota ni ku i yala mwa nzila. “Ku lumbwe muywandi ya taha ka libizo la [Jehova, NW]!” ba shaela. “Kozo i be teñi kwa lihalimu, ni kanya mwa mabaka a kwahalimu!”

Bafalisi ba bañwi mwa undi-wa-nyangela ba nyemiswa ki zona lizibahazo zeo mi ba bilaela ku Jesu: “Muluti, kalimela balutiwa ba hao.” Kono Jesu u alaba kuli: “Na mi bulelela, bao ha ba kuza, macwe a ka huweleza.”

Jesu ha nze a atumela bukaufi ni Jerusalema, a bona muleneñi mi a kalisa ku u lila, a li: “Kab’o zibile mwa lizazi le la hao ze ne ka ku tahiseza kozo! Kono cwale li patezwi meto a hao.” Bakeñisa ku itatela ku sa utwa, Jerusalema u swanela ku fumana koto, sina Jesu mwa n’a taluselize cimo:

“Lila za hao [Maroma mwatas’a Mueteleli wa limpi Titus] ha li ka ku potolosa ka lukwakwa, li ku ambeke, li ku kwalele kai ni kai; ba ka ku wiseza fafasi, wena ni bana ba hao ba ba ku wena, [mi ha ku na licwe le li ka siyala fahalimw’a licwe le liñwi ku wena, NW],” Ona sinyeho ye ya Jerusalema ye nei talusizwe cimo ki Jesu ne i ezahalile luli hamulaho a lilimo ze 37, ka 70 C.E.

Ibata i ba liviki li sikai pili, ba bañata mwa undi-wa-nyangela ne ba boni Jesu ha na zusize Lazaro. Mi bona bao ba zwelapili ku bulelela ba bañwi ka za makazo yeo. Kacwalo Jesu h’a kena mwa Jerusalema, muleneñi kaufel’a ona wa ba mwa s’impiti. “Ki yena mañi?” batu ba bata ku ziba. Mi undi-wa-nyangela ba zwelapili ku bulela ba li: “Ki Jesu, mupolofita ya zwa mwa Nazareta wa kwa Galilea!” Ka ku bona se ne si ezahala, Bafalisi ba bilaela kuli seo ha si ba tusi ni se si kana, kakuli, sina ka mo ba bulelela: “Naha kaufela i mu latelezi.”

Sina ha ne ili sona sizo sa hae mwa misipili ya hae ya ku ya kwa Jerusalema, Jesu u ya kwa tempele ku yo luta. Teñi k’o libofu ni lihole ba taha ku yena, mi wa ba folisa! Baprisita ba bahulu ni bañoli ha ba bona lika ze makaza za eza Jesu ni ha ba utwa bana inze ba huwa mwa tempele ba li, “Hosanna ku Mwan’a Davida!” ba fita fa ku ba ni bunyemi. “Kikuli wa ba utwa se ba bulela?” ba bilaela.

“E;” Jesu wa alaba. “Ibo mina ha mu si ka bala taba ye li: ‘Ka milomo ya bana, ni ya ba ba anya, u fumani milumbeko ye petehile’?”

Jesu u zwelapili ku luta, u talima linto kaufela ze mwa tempele. Hañi-hañi nako ki kale i cibilika. Kacwalo wa funduka, hamohocwalo ni ba 12, mi u kutela kwa Betania ili libima ze talu kamba ku fitelela. U ina teñi k’o busihu bwa la Sunda, mwendi mwa lapa la mulikan’a hae Lazaro. Mateu 21:1-11, 14-17; Mareka 11:1-11; Luka 19:29-44; Joani 12:12-19; Zakaria 9:9.

◆ Ki lili mi ki kamukwaufi w’o Jesu a kena ka ona mwa Jerusalema sina Mulena?

◆ Ki kwa butokwa hahulu cwañi kuli undi-wa-nyangela ba lumbeke Jesu?

◆ Jesu u ikutwa cwañi ha talima Jerusalema, mi ki bupolofita mañi bwa talusa?

◆ Ki sifi se si ezahala Jesu ha ya kwa tempele?