Ku Zibahaza Mubuso wa Jehova ka Bundume!

“N’a nz’a amuhela [ka sishemo, “NW”] batu kaufela ba ba taha ku yena. N’a bulela Mubuso wa Mulimu.”—LIKEZO 28:30, 31.

 1, 2. Ki bupaki bufi bwa kemelo ya bumulimu b’o muapositola Paulusi n’a na ni bona, mi ki mutala ufi wa n’a beile?

JEHOVA kamita u tiisa bashaeli ba Mubuso. Seo ne li sa niti hakalo ku muapositola Paulusi! Ka ku yemelwa kwa bumulimu, a tiswa fapil’a babusi, a tiyela likwata za balwanisi, mi a kutaza Mubuso wa Jehova ka bundume.

² Nihaike n’a li lipantiti mwa Roma, Paulusi “n’a nz’a amuhela [ka sishemo, NW] batu kaufela ba ba taha ku yena. N’a bulela Mubuso wa Mulimu.” (Likezo 28:30, 31) Ki mutala o munde hakalo kwa Lipaki za Jehova kacenu! Lwa kona ku ituta ze ñata ku zwelela kwa bukombwa bwa Paulusi sina ha bu bihilwe ki Luka mwa likauhanyo za mafelelezo za buka ya Bibele ya Likezo.—20:1–28:31.

Balumeli Sina Yena ba Tiiswa

 3. Ki sifi se ne si ezahezi kwa Troasi, mi ki ku swana kufi ni seo ko ku li teñi mwa lizazi la luna?

³ Hamulaho wa ku fela kwa mufilifili mwa Efese, Paulusi a zwelapili mwa musipili wa hae wa bulalu wa bulumiwa. (20:1-12) Ha n’a li fakaufi ni ku f’ulela kwa Siria, niteñi, a lemuha kuli Majuda ne ba lelile ku mu kundamela. Bakeñisa kuli ne ba kana ba lelile ku kena mwa sisepe se si swana ni ku bulaya Paulusi, a ya ka nzila ya Masedonia. Kwa Troasi, a ina teñi viki inze a tiisa balumeli sina yena sina mo ba ezeza cwale baokameli ba maeto mwahal’a Lipaki za Jehova. Mwahal’a busihu b’o a si ka funduka kale, Paulusi a ekeza ngambolo ya hae ku yo fita ni fahal’a busihu. Eutiko, ya na inzi kwa lihaulo, ka mo ku bonahalela n’a katalisizwe ki misebezi ya mwahal’a lizazi. A ozela mi a wela fafasi ku zwa fahalimw’a ndu ya bulalu ku a shangatami ni ku shwa, kono Paulusi a mu kutiseza kwa bupilo. Seo ne si tisize tabo hakalo! Cwalehe, a mu hupule, ka za tabo ye ka ba teñi muta batu ba ba fita ku bolule-lule ba bañata ba ka zusiwa mwa lifasi le linca le li taha.—Joani 5:28, 29.

 4. Ka ku ama kwa bukombwa, ki sifi seo Paulusi n’a si lutile maeluda ba kwa Efese?

⁴ Mwa nzila ya hae ya ku liba kwa Jerusalema, kwa Mileta, Paulusi a kopana ni maeluda ba kwa Efese. (20:13-21) A ba hupuza kuli n’a ba lutile “mwa ndu ni ndu” ni kuli n’a “pakela Majuda ni Magerike za ku baka ko ku isa ku Mulimu, ni za ku lumela ku Jesu Kreste Mulen’a luna.” Bao ba ne ba fitile fa ku ba maeluda ne ba bakile, mi ne ba na ni tumelo. Muapositola ni yena hape n’a ba lutile ka mwa ku kutaleza Mubuso ka bundume ku ba ba sa lumeli mwa bukombwa bwa fa ndu ni ndu bo bu swana ni bo bu eziwa ki Lipaki za Jehova kacenu.

 5. (a) Paulusi n’a file mutala o munde cwañi kwa neku la ketelelo ya moya o kenile? (b) Ki kabakalañi maeluda ha ne ba tokwa kelezo ya ku ‘fa mamelelo kwa mutapi’?

⁵ Paulusi ne li mutala o munde mwa ku amuhela ketelelo ya moya wa Mulimu o kenile. (20:22-30) Ka ku ba ya “tamilwe ki Moya,” kamba ka ku ikutwa ku ba mwa tamo ya ku latelela ketelelo ya ona, muapositola n’a ka ya kwa Jerusalema, nihaike mawenge ni manyando n’a mu libelezi teñi k’o. N’a lata bupilo, ku buluka busepahali ku Mulimu ne li yona nto ya butokwa ka ku fitisisa ku yena, sina seo ha si swanela ku ba cwalo ni ku luna. Paulusi n’a susuelize maeluda ku ‘fa mamelelo kwa mutapi w’o moya o kenile u ba ketile ku ba baokameli ba ona.’ Hamulaho ha s’a “ile” (mwa lifu ka mo ku bonahalela), “litongwani ze buhali” ne li “si ke za utwela mutapi butuku.” Banna ba ba cwalo ne ba ka zwelela mwahal’a maeluda bona ka sibili, mi balutiwa ba ne ba si na kutwisiso ye tungile ne ba ka amuhela lituto za bona ze kopami.—2 Matesalonika 2:6.

 6. (a) Ki kabakalañi Paulusi ha n’a kona ku beya maeluda mwa m’ata a Mulimu ka buikolwiso? (b) Paulusi n’a latelezi sikuka se si kwa Likezo 20:35 kamukwaufi?

⁶ Maeluda ne ba tokwa ku ba ba ba tona kwa moya ili kuli ba tibele bukwenuheli. (20:31-38) Muapositola n’a ba lutile Mañolo a Siheberu ni lituto za Jesu, ili ze ne li na ni m’ata a ku kenisa a n’a ka kona ku ba tusa mwa ku amuhela Mubuso wa kwa lihalimu, ili “sanda ni ba ba kenile kaufela.” Ka ku sebeza ili ku ipabalela ili yena ni balikani ba hae, Paulusi hape na susuelize maeluda kuli ba be babeleki ba ba m’ata. (Likezo 18:1-3; 1 Matesalonika 2:9) Haiba lu ndongwama nzila ye swana ni ku tusa ba bañwi ku fumana bupilo bwa ku ya ku ile, lu ka itebuha manzwi a Jesu a li: “Ku na ni mbuyoti mwa ku fana, ye fita ye mwa ku fiwa.” Taluso ya pulelo yeo i fumanwa mwa libuka za Evangeli kono i amiwa fela ki Paulusi, ili y’o n’a kana a i amuhezi ka mulomo kamba ka sinulo. Lwa kona ku ikola tabo ye tuna haiba lu ba ba ifana sitabelo sina mwa na inezi Paulusi. Ee, n’a ifanile ili yena hahulu kuli mane ku funduka kwa hae ne ku tisize maswabi a matuna kwa maeluda ba kwa Efese!

Ku Eziwe se si Latwa ki Jehova

 7. Paulusi na file cwañi mutala mwa ku ipeya kwatas’a tato ya Mulimu?

⁷ Musipili wa Paulusi wa bulalu wa bulumiwa ha ne u li fakaufi ni ku fela (ibata iba ka 56 C.E.), na beile mutala o munde wa ku ipeya kwatas’a tato ya Mulimu. (21:1-14) Mwa Sesarea yena ni balikani ba hae ne ba tibelezi ku Filipi, ili y’o bana ba hae ba bane ba basizana ba ne ba si ka nyalwa “ne ba polofita,” ku talusa cimo likezahalo ka moya o kenile. Teñi k’o mupolofita wa Sikreste Agabusi a itama kwa mazoho ni mautu ka lukanda lwa Paulusi mi n’a susuelizwe ki moya ku bulela kuli Majuda ne ba ka tama muñ’a lona mwa Jerusalema ni ku mu fa mwa mazoho a Bamacaba. “Ni itukiselize, isi ku tamwa fela, kono ni ku shwela Libizo la Mulena Jesu mwa Jerusalema,” ko na mwa na bulelezi Paulusi. Balutiwa ba lumela, ni ku bulela kuli: “Ku eziwe se si latwa ki [Jehova, NW].”

 8. Haiba fokuñwi lu fumana ku ba ko ku tata ku amuhela kelezo ye nde, ki sifi se ne lu kana lwa hupula?

⁸ Paulusi n’a taluselize maeluda mwa Jerusalema seo Mulimu n’a si ezize mwahal’a Bamacaba ka bukombwa bwa hae. (21:15-26) Haiba muta o muñwi lu fumana kuli ku tata ku amuhela kelezo ye nde, lwa kona ku hupula ka m’o Paulusi na i amuhelezi. Ka ku fa bupaki bwa kuli n’a sa luti Majuda ba ne ba inzi mwa manaha a Bamacaba kuli “ba fulalele Mushe,” a utwa kelezo ya maeluda ya ku ikenisa ka sizo ni ku kwahela lisinyehelo za hae ni za banna ba bañwi ba bane. Nihaike kuli lifu la Jesu ne li zwisize Mulao mwa nzila, Paulusi na si ka eza nto ye fosahezi ka ku zwisezapili likalulo za ona ze ama ka za buitamo.—Maroma 7:12-14.

Ku Lwaniswa kono ku si na ku Zwafa

 9. Ka ku ama kwa sikwata sa mifilifili, ki kufi ku swana ko ku li teñi mwahal’a ze bonwi za Paulusi ni ze bonwi za Lipaki za Jehova kacenu?

⁹ Lipaki za Jehova kamita se ba bulukile busepahali ku Mulimu ku si na taba ni ku talimana ni likwata za mifilifili. (Sina ka mutala, mu bone 1975 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, makepe 180-90.) Majuda ba ne ba zwelela kwa Asia Minor ka ku swana b’a nga muhato wa mufilifili ka ku lwanisa Paulusi. (21:27-40) Ka ku bona Trofimo wa Muefese ni yena, ka buhata ba tamilikeza muapositola kuli kuti na silafaza tempele ka ku tisa Magerike mwahal’a yona. Paulusi n’a sa li fakaufi ni ku bulawa konji muzamaisi wa masole Klaude Lisiasi ili Muroma ni batu ba hae ha ne ba kauzi mufilifili! Sina ka mo ne ku taluselizwe cimo (kono ili nto ye ne i tahisizwe ki Majuda), Lisiasi a beya Paulusi mwa mawenge. (Likezo 21:11) Muapositola na s’a batil’o iswa kwa sibaka sa masole se ne si li bukaufi ni lapa la tempele Lisiasi ha na fitile fa ku lemuha kuli Paulusi ne si mukwenuheli kono ne li Mujuda ili ya n’a lumelelizwe ku kena mwa sibaka sa tempele. Ha sa filwe sibaka sa ku bulela, Paulusi a bulela kwa batu mwa Siheberu.

10. Taba ya Paulusi ne i amuhezwi cwañi ki Majuda mwa Jerusalema, mi ki kabakalañi ha n’a si ka natwa?

¹⁰ Paulusi na file bupaki bo bu bundume. (22:1-30) A itibahaza ili yena sina Mujuda ya lutilwe ki Gamaliele ya n’a kutekiwa hahulu. Muapositola a talusa kuli ha na li mwa nzila ya ku ya kwa Damaseka ili ku yo nyandisa balateleli ba Tuto yeo, n’a fitile fa ku ba sibofu bakeñisa ku bona Jesu Kreste ya filwe kanya, kono Ananiasi na mu kutiselize m’ata a hae a ku bona. Hamulaho Mulena na taluselize Paulusi kuli: “Zamaya: kakuli ni ka ku lumela kwahule, kwa Bahedeni.” Ona manzwi ao a fita fa ku ba sina kalilo ka kanyinyani mwa mushitu. Ka ku huwaela kuli Paulusi ha swaneli ku pila, nyangela ya nepela liapalo za bona mwahalimu ni ku tunyiseza maluli mwahalimu ka bunyemi. Kacwalo Lisiasi a isa Paulusi kwa sibaka sa masole kuli a buziwe lipuzo ka ku natwa ili kuli ku fumanwe libaka Majuda ha ne ba mu lwanisa. Ku natwa (ka sika se ne si na ni lipafa za litalo ni likoto kamba likalulo za sipi kamba masapo a n’a beilwe mwahali) ne ku pimilwe Paulusi ha n’a buzize kuli: ‘Kana ki nto ya ka mulao ku nata mutu wa Muroma ya si ka fumanwa ku ba ni mulatu?’ Ka ku lemuha kuli Paulusi ne li mutu wa Muroma, Lisiasi a fita fa ku ba ni sabo mi a mu isa fapila Kuta ye Tuna kuli ku zibahale libaka le ba mu lwaniseza Majuda.

11. Ki mwa kalulo ifi yeo Paulusi ne li Mufalisi?

¹¹ Paulusi h’a kwalula buikalabelo bwa hae fapil’a Kuta ye Tuna ka ku bulela kuli n’a “zamaile ka lizwalo le linde kaufela fapil’a Mulimu,” Muprisita yo Muhulu Ananiasi a laela kuli a natiwe. (23:1-10) Paulusi na bulezi kuli, “Mulimu u ka ku pobola, wena limota le li [basizwe] busweu.” “Wena u kuta muprisita yo muhulu?” ko na mo ne ba buzelize ba bañwi. Bakeñisa ku sa bona hande, Paulusi n’a kana a si ka lemuha Ananiasi. Kono ka ku lemuha kuli mukopano ne u ezizwe ka Bafalisi ni Basaduki, Paulusi a li: ‘Ni Mufalisi ni atulwa kabakala sepo ya zuho.’ Seo ne si tisize kuli Kuta ye Tuna i kauhane, kakuli Bafalisi ne ba lumela mwa zuho mi Basaduki ne ba sa lumeli seo. Fapahano ye tuna ya zuha kuli mane Lisiasi n’a na ni ku yo yangwela muapositola.

12. Paulusi n’a bandukile cwañi mulelo wa ku mu bulaya mwa Jerusalema?

¹² Paulusi hape a banduka mulelo wa ku mu bulaya. (23:11-35) Majuda ba ba fita fa mashumi a mane ne ba itamile kuli ha ba na ku ca kamba ku nwa konji ha se ba bulaile Paulusi. Mwan’a kaizel’a Paulusi a biha seo ku yena ni ku Lisiasi. Mwatas’a silelezo ya masole, muapositola a iswa ku Mubusisi Antonius Felikisi kwa Sesarea, muleneñi o mutuna wa tamaiso ya Roma mwa Judea. Hamulaho wa ku sepisa kuli u ka utwa ku Paulusi, Felikisi a mu buluka mwatas’a ku kantelwa mwa lapa la Masole ba Heroda yo Mutuna, sibaka se situna sa mubusisi.

Bundume Fapil’a Babusi

13. Paulusi na file bupaki ka za nto mañi ku Felikisi, mi ki sifi se ne si zwile mwateñi?

¹³ Haña-hañi muapositola a ikalabela kwa neku la litamilikezo za buhata ni ku fa bupaki ka bundume ku Felikisi. (24:1-27) Fapil’a batamilikezi ba hae ba Sijuda, Paulusi a bonisa kuli n’a si ka shamiliketa mufilifili. A bulela kuli na lumela lika ze ne li beilwe mwa Mulao ni Bapolofita mi n’a na ni sepo ya “ku zuha kwa bafu . . . kwa ba ba lukile ni ba ba si ka luka.” Paulusi n’a ile kwa Jerusalema ka ku tahisa “lituso ni limpo” (linubu za balateleli ba Jesu ili bao bunjebwe bwa bona ne bu kana bu tisizwe ki nyandiso) mi n’a ikenisize ka sizo. Nihaike Felikisi n’a isize katulo fapili, Paulusi hamulaho a kutaza ku yena ni ku musal’a hae Drusila (mwan’a Heroda Agripa I) ka za Kreste, ku luka, buiswalo, ni katulo ye taha. Ka ku sabiswa ki ngambolo ye cwalo, Felikisi a taluseza Paulusi kuli a ikele. Niteñi, hamulaho, n’a lumela Paulusi hañata, ka sepo ya mbwashula ya kuli mwendi n’a ka fiwa mali. Felikisi na zibile kuli Paulusi n’a si na mulatu kono a mu siya inze a tamilwe cwalo, ka ku sepa kuli u ka latiwa ki Majuda. Hamulaho wa lilimo ze peli, Felikisi n’a yolilwe ki Porsiusi Festusi.

14. Ki tukiso ifi ya ka mulao yeo Paulusi n’a ikungezi ha n’a li fapil’a Festusi, mi ki sifi se si swana ni seo se lu fumana kacenu?

¹⁴ Paulusi hape na ezize buikalabelo bo bu bundume fapil’a Festusi. (25:1-12) Kambe muapositola n’a swanelwa ki lifu, n’a si ke a saba seo, kono ha ku na mutu ya n’a ka mu fa kwa Majuda ka mulelo wa kuli a latiwe ki bona. “Ni ipileza ku Sesare.” ko na mwa na bulelezi Paulusi, ka ku ikungela tukelo ya muyahi wa naha y’a li Muroma ya ku atulelwa mwa Roma (ili fapil’a Nero ka nako yeo). Buipilezo ne bu filwe, Paulusi n’a ka yo “paka cwalo ni mwa Roma,” sina ka mo ne ku taluselizwe cimo. (Likezo 23:11) Lipaki za Jehova ni bona ba ikungela litukiso za ku ‘yemela ni ku toma taba ye nde ka mulao.’—Mafilipi 1:7, NW.

15. (a) Ki bupolofita bufi bo ne bu talelelizwe Paulusi ha n’a tile fapil’a Mulena Agripa ni Sesare? (b) Saule n’a ‘laha muwayo’ kamukwaufi?

¹⁵ Mulena Heroda Agripa II wa Judea wa kwa mutulo ni kaizel’a hae Berenisi (ili y’o n’a keni mwa sindoye ni yena) ne ba utwile Paulusi ha ne ba potela Festusi kwa Sesarea. (25:13–26:23) Ka ku fa bupaki ku Agripa ni Sesare, Paulusi n’a talelelize bupolofita bwa kuli n’a ka isa libizo la Mulena kwa malena. (Likezo 9:15) Ha n’a taluseza Agripa se ne si ezahalile mwa nzila ye ya kwa Damaseka, Paulusi a bulela kuli Jesu n’a bulezi kuli: “Ku tata ku wena ku laha muwayo.” Sina poho ya litanya ha i ikolofaza ili yona ka ku sa utwa ku conkaulwa kwa ku i beya mwa nzila, Saule n’a ikolofaza ili yena ka ku lwanisa balateleli ba Jesu, ba ne ba yemelwa ki Mulimu.

16. Ki ufi muhato wa na ngile Festusi ni Agripa fa bupaki bwa Paulusi?

¹⁶ Ki muhato ufi o ne u ngilwe ki Festusi ni Agripa? (26:24-32) Ka ku palelwa ku utwisisa zuho ni ku makaliswa ki tumelo ya Paulusi, Festusi a li: “Zibo ye tuna ya hao ya ku pulumuna.” Ka ku swana, ba bañwi cwale ba bulela kuli Lipaki za Jehova ba pulumuka, nihaike kaniti luli ba swana sina Paulusi mwa ku “bulela litaba za niti, ze utwahala.” “Ku siyezi ko kunyinyani kuli u ni kolise kuli ni be Mukreste,” ko na mwa na bulelezi Agripa, ili y’o n’a felize taba kono a lumela kuli Paulusi n’a kabe a lukuluzwi kambe n’a si ka eza buipilezo ku Sesare.

Likozi mwa Liwate

17. Ne mu ka talusa cwañi likozi ze ne li talimanwi ni zona mwa liwate mwahal’a musipili wa Paulusi wa ku ya kwa Roma?

¹⁷ Musipili wa ku ya kwa Roma ne u tiselize Paulusi “likozi mwa liwate.” (2 Makorinte 11:24-27) Muzamaisi wa mpi ya bizwa Juliusi n’a filwe m’ata fahalimw’a mapantiti ba ne ba zwa kwa Sesarea ku ya kwa Roma. (27:1-26) Sisepe sa bona ha se si fwekile kwa Sidoni, Paulusi n’a lumelelizwe ku potela balumeli, ili bao ne ba mu wetuluzi kwa neku la kwa moya. (Mu bapanye 3 Joani 14.) Kwa Mira mwa Asia Minor, Juliusi a beya mapantiti mwa sisepe se ne si lwezi buloto se ne si libile kwa Italia. Ku si na taba ni mañungwa, ba to esha fa likamba la Siko se sinde, bukaufi ni muleneñi wa mwa Kreta o bizwa Lasea. Hamulaho wa ku f’ula teñi f’o ili ku liba kwa Fenekisi, liñungwa la kwa mutulo-upa la swala sisepe. Ka ku saba kuli ba kana ba kashezwa fa Sirte (mushabati o totobela) bukaufi ni mutulo wa Africa, bafuluhi ba “wisa maseili,” mwendi masila a sisepe ni misumo ya ona. Mihala ne i tamilwe ka ku fita kwatas’a sisepe ili kuli mabala a sisepe a si ke a lobeha. Niteñi liñungwa la zwelapili mwa lizazi le ne li tatama, buima bwa sisepe ne bu fukulizwe ka ku yumbela mwa mezi ze ñwi ze ne li shimbilwe. Mwa lizazi la bulalu, ba yumba lika za ku zamaisa sisepe ka zona (masila kamba ze ñwi za fahalimu). Sepo ha ne i bonahala kuli ne se i fela, lingeloi la taha ku Paulusi ni ku mu taluseza kuli a si ke a saba, kakuli u ka yema fapil’a Sesare. Ki kimululo hakalo Paulusi ha n’a bulezi kuli bazamai kaufel’a bona ba ka kashezwa fa likamba fa sioli se siñwi!

18. Ki sifi kwa mafelelezo se ne si ezahezi ku Paulusi ni bazamai ba mwa liwate sina yena?

¹⁸ Bazamai ba mwa liwate bao ne ba punyuhile. (27:27-44) Fahal’a busihu ka lizazi la bu 14, bafuluhi ba lemuha kuli ne ba sutelezi kwa naha ye ñwi. Litikanyo za fita fa ku bonisa seo ku ba sa niti, mi liankora za wiswa kuli ba pime kozi ya ku yo itenga fa macwe. Ka susuezo ya Paulusi, banna ba ba fita fa 276 kaufel’a bona ba ca sico. Mi cwale buima bwa sisepe ne bu kusufalizwe ka ku yumbela buloto mwa mezi. Lizazi ha se li pazuzi, bafuluhi ba puma liankora, ba tamulula mabala a ku sikululisa sisepe, ni ku yemiseza seili ye tuna kwa moya. Sisepe sa to kakatela fa sikuli, mi litusi la kwamulaho la kalisa ku lobakeha tubindi-bindi. Kono mañi ni mañi kaufela a fita fa likamba.

19. Ki sifi se ne si ezahezi ku Paulusi mwa Melita, mi ki sifi seo sa n’a ezize ku ba bañwi teñi k’o?

¹⁹ Ka ku ba ba ba kolobile ni ku katala, batu bao ba ba shwezwi ki sisepe ba ipumana fa Melita, k’o bayahi ba fa sioli ne ba ba bonisize “sishemo se situna.” (28:1-16) Paulusi ha nze a beya likota fa mulilo, niteñi, mufutumala wa butulusa sibili se ne si itobalezi mi sa itateza ili sona kwa lizoho la hae. (Ha ku sa na linoha ze kona ku bulaya fa Melita, kono yeo ne li “noha [ye kona ku bulaya mutu, NW].”) Bona ba mwa Melita bao ne ba hupuzi kuli Paulusi ne li mubulai ili y’o “Ku-Likanyisa” ne ku si ke kwa mu lumeleza ku pila, kono ha na si ka wela fafasi ku shwa kamba ku bululuha, ba li n’a li mulimu. Paulusi hamulaho a folisa ba bañata, ku kopanyeleza cwalo ni ndatahe Publiusi, yena nduna wa mwa Melita. Hamulaho wa likweli ze talu ku zwa f’o, Paulusi, Luka, ni Aristarko ba f’ula mwa sisepe se ne si na ni siswaniso sa “Bana ba Zeus” (NW) (Kastore ni Polukisi, milimu ya mambile ye twi i lata ba ba zamaya mwa liwate). Ka ku to fweka mwa Puzeoli, Juliusi a zamaya ni sikwata sa hae. Paulusi a itumela ku Mulimu mi a ba ni bundume muta Bakreste ba ne ba zwelela kwa muleneñi o mutuna wa Roma ha ne ba katani ni bona kwa sibaka sa Musika wa Apiusi ni Mahotela a Malalu mwa Nzila ya Apulia. Kwa mafelelezo, mwa Roma, Paulusi n’a lumelelizwe ku ina a nosi, nihaike n’a kantelwa ki lisole.

Mu Zwelepili ku Zibahaza Mubuso wa Jehova!

20. Ki musebezi mañi w’o Paulusi n’a patehile ku ona mwa ndu ya hae ya mwa Roma?

²⁰ Mwa ndu ya hae mwa Roma, Paulusi ka bundume a zibahaza Mubuso wa Jehova. (28:17-31) N’a taluselize banna ba bahulu ba Sijuda kuli: “Ha ni tamilwe ka liwenge lye, ki kabakala sepo ya Isilaele.” Yona sepo yeo ne i ama ku amuhela Mesia, ili nto ye lu lukela ku itatela ku nyandela ni luna. (Mafilipi 1:29) Nihaike ba bañata ku bona Majuda bao ne ba si ka lumela, Bamacaba ba bañata ni masialeti ba Sijuda ne ba na ni muinelo o munde mwa pilu. (Isaya 6:9, 10) Ka lilimo ze peli (ibata iba bukaufi ni 59-61 C.E.) Paulusi a amuhela bao ba ne ba tile ku yena kaufela, inze a “bulela Mubuso wa Mulimu, ni ku luta litaba za Mulena Jesu, a sa haniswi ki mutu.”

21. Ka ku fita kwa mafelelezo a bupilo bwa hae bwa fa lifasi, ki mutala ufi wa n’a file Paulusi?

²¹ Nero ka mo ku bonahalela n’a talusize kuli Paulusi h’a na mulatu mi a mu lukulula. Muapositola cwale a kalisa sinca musebezi wa hae ka ku swalisana ni Timotea ni Tite. Nihakulicwalo, hape n’a beilwe mwa tolongo mwa Roma (ibata iba bukaufi ni 65 C.E.) mi ku bonahala kuli n’a bulaezwi tumelo ki Nero. (2 Timotea 4:6-8) Kono ka ku fita kwa mafelelezo, Paulusi n’a file mutala o munde sina muzibahazi wa Mubuso ili y’a bundume. Ka ku ba ni moya o swana mwa mazazi a maungulelo a, haike bao kaufela ba ba ineezi ku Mulimu ba zibahaze Mubuso wa Jehova ka bundume!

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

◻ Ki tuto ifi ya mwa bukombwa yeo Paulusi n’a i file maeluda ba kwa Efese?

◻ Paulusi n’a file cwañi mutala wa ku ipeya kwatas’a tato ya Mulimu?

◻ Ka ku ama kwa sikwata sa mifilifili, ki ku swana kufi ko ku mwahal’a ze bonwi za Paulusi ni zeo Lipaki za Jehova ba ipumani ku zona kacenu?

◻ Ki tukiso ifi ya ka mulao yeo Paulusi n’a ikungezi fapil’a Mubusisi Festusi, mi seo si swana ni nto mañi mwa lizazi la cwale?

◻ Ki musebezi ufi w’o Paulusi n’a patehile ku ona mwa ndu ya hae mwa Roma, ili ku beya mutala ufi?