Ba Ba Kauhanyizwe Ku Ba Balumbeki Ba Ba Tabile mwa Lifasi Kamukana
“A mu lumbeke [Jah, NW]. A mu lumbeke mina batanga ba [Jehova, NW], A mu lumbeke Libizo la [Jehova, NW].”—SAMU 113:1.
1, 2. (a) Ka ku swalisana ni Samu 113:1-3, ki mañi ya swanelwa ki tumbo ya luna ya ka cisehelo? (b) Ki puzo mañi ye swanela ku buziwa?
JEHOVA MULIMU ki Mubupi ya Makaza wa lihalimu ni lifasi-mubu, Mubusi wa luna wa Pupo Kamukana wa kamita-ni-mita. U swanelwa ka ku tala ki tumbo ya luna ya ka cisehelo. Ki lona libaka Samu 113:1-3 ha i lu laela kuli: “A mu lumbeke [Jah, NW]. A mu lumbe mina batanga ba [Jehova, NW], A mu lumbe Libizo la [Jehova, NW]. Ku lumbiwe Libizo la [Jehova, NW], ku kala cwale, ku isa ko ku sa feli. Ku zwa ko ku pazulela lizazi, ku isa ko li likelela Libizo la [Jehova, NW] li lukela ku lumbiwa.”
2 Ka ku ba Lipaki za Mulimu, lwa tabela ku eza seo. Ki ko ku nyakalalisa hakalo kuli Jehova Mulimu u ka tuha a tahisa yona pina ya ka tabo ye ya milumbeko ili yeo lu sweli ku opela kacenu ku taza lifasi-mubu kamukana! (Samu 22:27) Kana linzwi la mina la utwahala mwa ku opela k’o ko kutuna kwa mwa lifasi kamukana? Haiba la utwahala, ku lukela ku ba ko ku mi tabisa hakalo ku ba ya kauhanyizwe kwa lifasi le le li si ka swalisana, ili le li si na tabo!
3. (a) Ki sifi se si ezisa batu ba Jehova ku ba ba ba ikemezi, ba ba zwile mubano? (b) Lu kauhanyizwe ka linzila mañi?
3 Ku lumbeka kwa luna Jehova ka ku swalisana ka buniti fela ku lu bisa ba ba ikemezi, ba ba zwile mubano. Lu bulela ni ku luta ka ku lumelelana ni ku itusisa miezezo ye swana ya ku zibahaza ka yona ‘musa wa Jehova o mutuna.’ (Samu 145:7) Ee, ka ku ba batu ba Jehova ba ba ineezi, lu ketezwi sebelezo ya Mulimu wa luna, Jehova. Mulimu n’a bulelezi sicaba sa hae sa kwaikale se ne si ineezi, Isilaele, kuli si ikauhanye kwa macaba a n’a ba potolohile ni ku sa silafazwa ki mikwa ya macaba ao. (Exoda 34:12-16) N’a file batu ba hae milao ya ku ba tusa ku eza seo. Ka ku swana ni kacenu, Jehova u lu file Linzwi la hae le li Kenile, yona Bibele. Litaelo za yona li lu bonisa ka mo lu kona ku ikauhanyeza kwa lifasi le. (2 Makorinte 6:17; 2 Timotea 3:16, 17) Ha lu si ka kauhanyiwa ka ku kwalelwa mwa libaka mo ku pila ba bulapeli bwa Krestendomu, sina mo ba inezi banna ni basali ba makwasha ba Babilona yo Mutuna. Ka ku latelela mutala wa Jesu Kreste, lu balumbeki ba Jehova ba fa nyangela.
Mu Likanyise Mulumbeki Yo Mutuna wa Jehova
4. Jesu n’a file cwañi mutala mwa ku lumbeka Jehova?
4 Ni kamuta Jesu n’a si ka keluha kwa mulelo wa hae wa ku lumbeka Jehova. Mi seo ne si mu kauhanyizwe kwa lifasi. Mwa masinagoge ni kwa tempele mwa Jerusalema, n’a lumbeka libizo la Mulimu le li kenile. Ibe kuli ne li fahalimw’a lilundu kamba kwa likamba la liwate, kai ni kai k’o nyangela ne i kopana, Jesu n’a kutaza liniti za Jehova fa nyangela. N’a zibahalize kuli: “Na ku lumbeka Ndate, Mulena wa lihalimu ni wa lifasi.” (Mateu 11:25) Mane ni h’a n’a zekiswa fapil’a Ponse Pilato, Jesu n’a file bupaki bwa kuli: “Ki sona se ni pepezwi, ni se ni tezi mwa lifasi; kuli ni t’o paka niti.” (Joani 18:37) Jesu n’a itebuhile butokwa bwa musebezi wa hae. Kwa n’a li teñi kaufela, Jesu n’a fa bupaki ku Jehova ni ku mu lumbeka fa nyangela.
5. Ki ku bomañi k’o Samu 22:22 i ama, mi mubonelo wa luna u swanela ku ba ufi?
5 Kwa Samu 22:22, lu fumana pulelo yeo ya bupolofita ye ama Mulumbeki yo Mutuna wa Jehova ye li: “Ni ka bulelela banabahesu Libizo la hao; ni ku lumbe mwahal’a Mukopano.” Mi kwa Maheberu 2:11, 12, muapositola Paulusi u sebelisa litimana zeo ku Mulena Jesu ni ku bao Jehova Mulimu a keniselize kanya ya kwa lihalimu. Sina yena, ha ba swabeli ku lumbeka libizo la Jehova mwahal’a mukopano. Kana lu na ni maikuto a swana ha lu fumaneha kwa mikopano ya liputeho za luna? Ku abana kwa luna ka cisehelo mwa mikopano, mwa munahano hamohocwalo ni ka manzwi, ku lumbeka Jehova. Kono kana ku lumbeka kwa luna ka tabo ku felela fela onaf’o?
6. Ki musebezi mañi wo Jesu n’a file balutiwa hae, mi balati ba liseli ba lumbeka cwañi Mulimu?
6 Ka ku ya ka Mateu 5:14-16, Mulena Jesu hape n’a file balateleli ba hae musebezi wa ku benyisa liseli la bona ilikuli ba bañwi ba kone ku lumbeka Jehova. N’a bulezi kuli: “Mu liseli la lifasi. . . . Liseli la mina a li bonise batu cwalo, kuli ba bone misebezi ya mina ye minde, mi ba lumbe Ndat’a mina ya kwa lihalimu.” Balati ba liseli ba tahisa tumbo ku Mulimu. Kana ba eza seo ka ku bulela fela ni ku eza lika ze nde ze hulisa buiketo bwa ba bañwi? Kutokwa, ba eza seo ka ku swalisana mwa ku fa tumbo ku Jehova. Ee, balati ba liseli ba ineela ku Mulimu mi ba fita fa ku ba balumbeki ba hae ba ba tabile. Kana se mu ngile muhato wo o tabisa?
Tabo ye Zwa mwa Ku Lumbeka Jehova
7. Ki kabakalañi balumbeki ba Jehova ha ba tabile hahulu, mi ki ifi tabo ye ne li ya bona fa lizazi la Pentekonta ya 33 C.E.?
7 Ki kabakalañi balumbeki ba Jehova ha ba tabile cwalo? Kakuli tabo ki muselo wa moya o kenile wa Mulimu. Kwa Magalata 5:22, i kolokisizwe hamulaho fela wa lilato. Balutiwa ba Jesu mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba bonisize muselo wo wa moya wa Jehova. Ee, fa lizazi la Pentekonta ya 33 C.E., Mulimu h’a na sululezi moya wa hae fa balutiwa ba Jesu ba 120, kaufel’a bona ba kalisa ku lumbeka Jehova mwa malimi a fitana-fitana. Majuda ba ba lukile ba ne ba tile kwa Jerusalema ku zwa mwa macaba a mañata ‘ne ba komokile ni ku makala.’ Ne ba makalile kuli: “Lu ba utwa cwañi ba bulela ze tuna za Mulimu ka lipuo za habo luna”! (Likezo 2:1-11) Ki sifi se ne si zwile mwa ku lumbeka Jehova ko ku makaza k’o kwa mwa mishobo ye fitana-fitana? Majuda ni maproselite ba Sijuda ba ba bat’o ba 3,000 ne ba amuhezi taba ye nde ya Mubuso ye ama Mesiya. Ne ba kolobelizwe, ku amuhela moya o kenile, ni ku ekeza ka cisehelo manzwi a bona sina balumbeki ba Jehova ba ba tabile. (Likezo 2:37-42) Yeo ne li mbuyoti hakalo!
8. Hamulaho wa Pentekonta, ki sifi seo Bakreste ne ba ezize mwa ku tiisa tabo ya bona?
8 Piho yeo i zwelapili kuli: “Ne ba tiiseza mwa Tempele ka zazi ni zazi, ba li pilu iliñwi; ba komauna buhobe mwa ndu ye ñwi ni ye ñwi, ba ca lico za bona ka tabo ni ka lipilu ze nde, inze ba lumbeka Mulimu; mi ne ba tabelwa ki sicaba kaufela. Mi ka zazi ni zazi, Mulena n’a ekeza mwa Keleke batu ba ba ne ba piliswa.” (Likezo 2:46, 47) Kana ne li fela ku swalisana kwa bona hamoho ni ku ca lico ko ne ku ba tiselize tabo ye tuna? Kutokwa, tabo ya bona ye tuna ne i zwelela fa ku lumbeka Jehova Mulimu ka zazi ni zazi. Mi tabo ya bona ne i ekezehile ha ne ba boni likiti-kiti inge ba nga muhato kwa lushango lwa puluso. Ki nto ye swana ni ku luna kacenu.
Balumbeki Ba Ba Tabile mwa Macaba Kamukana
9. (a) Ki lili mi ki ka nzila mañi f’o Mulimu n’a kaliselize ku fa batu ba macaba kaufela tohonolo ya ku utwa taba ya hae ye nde? (b) Ki kabakalañi moya o kenile ha ne u sululezwi ku Kornele ni ba ne ba li ni yena pili ba si ka kolobezwa kale?
9 Jehova n’a sa bati kuli musebezi wa ku lwala liseli wa batanga ba hae u be fela kwa sicaba si li siñwi. Kacwalo, ku kala ka 36 C.E., n’a file batu ba macaba kaufela tohonolo ya ku utwa taba ya hae ye nde. Ka ketelelo ya Mulimu, Pitrosi n’a ile kwa ndu ya mulauli wa mpi wa Mulicaba mwa Sesarea. Teñi k’o n’a fumani Kornele a kopani ni balikani ni lubasi lwa hae. Ha ne ba nze ba teeleza ka tokomelo kwa manzwi a Pitrosi, ne ba bile ni tumelo ku Jesu mwa lipilu za bona. Lu ziba cwañi seo? Bakeñisa kuli moya o kenile wa Mulimu ne u tile fahalimw’a bona balumeli ba Balicaba bao. Kamita, mpo ya moya wa Mulimu ne i fiwanga fela hamulaho wa kolobezo, kono fa kezahalo yeo Jehova n’a bonisize tumelezo ya hae ku bona bao ba ne ba si Majuda pili ba si ka nweliswa kale. Kambe kikuli Jehova n’a si ka eza cwalo, Pitrosi n’a si ke a be a ikolwisisize kuli Mulimu cwale n’a amuhela Balicaba sina batanga ba Hae ni kuli ne ba fitile ku ze konisa za kolobezo ya mwa mezi.—Likezo 10:34, 35, 47, 48.
10. Ne ku bulezwi cimo cwañi kwa linako za kwamulaho kuli batu ba mwa macaba kaufela ne ba ka lumbeka Jehova?
10 Ku zwelela mwa linako za kwamulaho, Jehova n’a bulezi cimo kuli batu ba mwa macaba kamukana ne ba ka mu lumbeka. N’a ka ba ni balumbeki ba ba tabile mwa linaha kamukana. Kuli a bonahaze buniti bwa seo, muapositola Paulusi n’a amile kwa bupolofita bo bu mwa Mañolo a Siheberu. N’a bulelezi puteho ya mwahal’a macaba a Bakreste mwa Roma kuli: ‘Mu amuhelane kihona, sina Kreste ha lu amuhezi, kuli Mulimu a fiwe kanya. Cwale ni li: Kreste h’a tile ku sebeleza ba mupato, neli ku bonahalisa niti ya Mulimu, ni ku tiisa lisepiso ze ne ezelizwe bokuku ba kale; Ni kuli bamacaba ba lumbeke Mulimu, kabakala sishemo sa hae; sina ha ku ñozwi [kwa Samu 18:49] kuli: Kabakaleo, ni ka ku lumba mwahal’a bahedeni, ka pina ni lumbeke Libizo la hao. Hape [kwa Deuteronoma 32:43] a li: Mina bahedeni a mu nyakalale ni sicaba sa hae. Mi hape [kwa Samu 117:1 a li]: A mu lumbeke [Jehova, NW], mina bahedeni kaufela; A mu mu lumbe, mina macaba kaufela.’—Maroma 15:7-11.
11. Mulimu u tusize cwañi batu ba mwa macaba kamukana ku ituta liniti za hae, mi ki sifi se si zwile mwateñi?
11 Batu ha ba koni ku lumbeka Jehova ka ku swalisana konji haiba ba beya sepo ya bona ku Jesu Kreste, ili y’o Mulimu a ketile ku busa batu ba macaba kamukana. Kuli a ba tuse ku itebuha liniti za Hae ze isa kwa bupilo bwa kamita, Mulimu u tahisize tukiso ya ku luta ya mwahal’a macaba. U fa ketelelo ka sitopa sa mutang’a hae ya sepahala. (Mateu 24:45-47) Ze zwile mwateñi ki lifi? Manzwi a tabo a’ fitelela bolule baketalizoho a sweli ku opela milumbeko ya Jehova mwa linaha ze fitelela 230. Mi bolule-lule ba bañwi ba bonisa cisehelo mwa ku eza nto ye swana. Ha mu bone buñata bwa ba ne ba fumanehile kwa Kupuzo ka 1996: 12,921,933. Ki palo ye makaza!
Buñata bo Butuna bwa Balumbeki Ba Ba Tabile Bu Bulezwi Cimo
12. Ki pono mañi ye makaza yeo muapositola Joani n’a boni, mi ki ifi talelezo tenyene ya seo n’a boni?
12 Mwa pono, muapositola Joani n’a boni “buñata bo butuna” bo bu zwa mwa macaba kamukana. (Sinulo 7:9) Ki ifi toho ya taba ya milumbeko yeo buñata bo butuna bo ba opela hamoho ni bomasialeti ba ba tozizwe ba Mulimu? Joani u lu bulela kuli: “Ku pilisa ki kwa Mulimu wa luna ya inzi mwa Lubona, ni kwa Ngunyana!” (Sinulo 7:10) Seo si sweli ku zibahazwa ka bundume mwa likalulo kamukana za lifasi. Ka ku zukuza nzalu mwa mazoho a luna ka mubulelelo o muñwi, ka ku swalisana lu bubeka Mulimu ka ku ba Mubusi wa Pupo Kamukana mi lu itumelela ka tabo fapil’a lihalimu ni lifasi kuli ku piliswa kwa ‘luna ku inzi’ ku yena ni Mwan’a hae, Ngunyana, Jesu Kreste. Ki ku nyangumuka hakalo k’o muapositola Joani a bile ni kona mwa ku bona pono ye ye makaza ya buñata bo butuna! Mi ki nyangumuko hakalo ye lu na ni yona kacenu ka ku bona, mi mane ni ku ba kalulo ya seo Joani n’a iponezi sona luli!
13. Ki sifi se si kauhanya batu ba Jehova kwa lifasi?
13 Ka ku ba batanga ba Jehova, lu lwala libizo la hae ka ku inuneka. (Isaya 43:10, 12) Ku ba kwa luna Lipaki za Jehova ku lu bisa ba ba fapahana ni lifasi. Ki tabo hakalo ku lwala libizo la Mulimu le li zwile mubano ni ku eza musebezi wa hae wa bumulimu ku ba mulelo wa luna mwa bupilo! Mulelo o mutuna wa Jehova wa ku kanyisa libizo la hae le li kenile ni ku bubahanisa bubusi bwa pupo ya hae kamukana ka Mubuso u file taluso kwa bupilo bwa luna. Mi u lu tusize ku ba ni sibaka mwa mulelo wa hae wa bumulimu ka ku ama libizo la hae ni Mubuso wa hae. U ezize seo ka linzila ze talu.
Ku Fiwa ku Babalela Niti
14, 15. (a) Ki nzila ifi ye ñwi yeo Mulimu a lu tusize ka yona ku ba ni sibaka mwa mulelo wa hae wa bumulimu ka ku ama ka za libizo ni Mubuso wa hae? (b) Mubuso o n’o tomilwe ka 1914 C.E. u shutana cwani ni o n’o tuzwi ka 607 B.C.E.?
14 Sa pili, Jehova u file batu ba hae ku babalela niti. Sinulo ye tabisa ka ku fitisisa ki ya kuli Mubuso wa hae ne u kalisize ku busa ka 1914. (Sinulo 12:10) Ona mulonga wo wa lihalimu u shutana ni mubuso wa swanisezo o ne u li teñi mwa Jerusalema, ili m’o malena ba mwa lusika lwa Davida ne ba busa. Mubuso wo ne u tuzwi, mi ku kalisa ka 607 B.C.E., Jerusalema n’a li mwatas’a puso ye tezi ya lifasi la Bamacaba. Mubuso o munca w’o Jehova a tomile ka 1914 ki puso ya lihalimu ye si ke ya fiwa ku mutu yo munwi ni kamuta kono ku Jehova, mi ha u na ku sinyiwa ni kamuta. (Daniele 2:44) Hape, puso ya ona ki ye shutana. Ka mukwa ufi? Sinulo 11:15 i alaba kuli: ‘Kwa utwahala manzwi a matuna mwa lihalimu, a bulela, a li: Mubuso wa lifasi u fetuhile mubuso wa Mulen’a luna, ni wa Kreste wa hae; mi u ka busa ku ya ku ile.’
15 “Mubuso wa Mulen’a luna, ni wa Kreste wa hae” u na ni tamaiso fahalimw’a lifasi kamukana la mufuta wa mutu. Yona ponahazo ye nca ye ya bubusi bwa Jehova, ili ye kopanyeleza Mwan’a hae wa Bumesiya ni banyani ba Jesu ba 144,000, ili bao buñata bwa bona cwale se ba zuselizwe kwa kanya ya lihalimu, haki nto ya ku ituta fela ka munahano—nto ya ku bua-bua fela yeo baituti ba kana ba tabela ku buhisana. Kutokwa, Mubuso wo wa lihalimu ki mulonga tenyene. Mi tibelelo ya luna ye tabisa ya ku pila ku ya ku ile mwa bupetehi kabakala puso ya ona i lu fa libaka le li utwahala la ku zwelapili ku taba. Ku fiwa pabalelo ye cwalo ya niti ya Linzwi la Jehova ku lu susueza kamita ku bulela hande ka za yona (Samu 56:10) Kana mu sweli ku eza seo kamita ka ku bulela ku mutu ni mutu kuli Mubuso wa Mulimu wa Bumesiya wa busa cwale mwa mahalimu?
Ba Ba Tusizwe Ki Moya o Kenile ni Swalisano ya Mizwale ya mwa Lifasi Kamukana
16, 17. Ki nzila ifi ya bubeli ni ya bulalu zeo Mulimu a lu tusize ka zona ku ba ni sibaka mwa mulelo wa hae wa bumulimu?
16 Nzila ya bubeli yeo Mulimu a lu tusize ka yona ku ba ni sibaka mwa mulelo wa hae wa bumulimu ki ka ku lu fa moya wa hae o kenile, ili o lu konisa ku tahisa miselo ya ona ye minde mwa bupilo bwa luna ni ku fumana tumelezo ya hae. (Magalata 5:22, 23) Ka ku zwelapili, Paulusi n’a ñolezi Bakreste ba ba tozizwe kuli: “Lu amuhezi Moya o zwa ku Mulimu; kuli lu zibe limpo z’a lu file Mulimu ka sishemo.” (1 Makorinte 2:12) Ka ku amuhela kwa luna moya wa Jehova, kaufel’a luna lwa kona cwale ku ziba ni ku utwisisa lika ze nde za cwale zeo a lu file zona ka sishemo—lisepiso, milao, likuka za hae, ni ze ñwi cwalo.—Mu bapanye Mateu 13:11.
17 Haili ka za nzila ya bulalu yeo Mulimu a lu tusa ka yona, lu na ni sizwale sa luna sa mwa lifasi kamukana ni tukiso ye nde ya kopano ya Jehova ya ku lapela. Muapositola Pitrosi n’a bulezi ka za yona h’a na lu susueza ku ‘lata banabahabo luna.’ (1 Pitrosi 2:17) Lubasi lwa luna lwa mizwale ni likaizeli lwa mwahal’a macaba lo lu na ni lilato lu lu tusa ku sebeleza Jehova ka tabo ye tuna ya mwa pilu, sina Samu 100:2 ha i laela kuli: “A mu sebeleze [Jehova, NW] inze mu tabile; mu itahise fapil’a hae ka lipina.” Timana 4 i ekeza ku bulela kuli: “Mu kene mwa minyako ya hae inze mu itumela, ni mwa malapa a hae inze mu lumbeka; mu itumele ku Yena, mi mu lumbeke Libizo la hae.” Kacwalo ibe kuli lu kutaza fa nyangela kamba ku fumaneha kwa mikopano, lwa kona ku fumana tabo. Ki kozo ni buiketo hakalo ze lu fumani mwa malapa a mande a tempele ya Jehova ya kwa moya!
Mu Lumbeke Jehova ka Tabo!
18. Ki kabakalañi ha lu kona ku wabelwa mwa ku lumbeka Jehova ku si na taba ni nyandiso kamba butata bo buñwi bo bu lu taseza?
18 Ku si na taba ni miinelo ye t’ata, nyandiso, kamba butata bo buñwi bo ne bu kana bwa lu taseza, haike lu wabele kuli lu mwa ndu ya Jehova ya ku lapelela teñi. (Isaya 2:2, 3) Mu hupule kuli tabo yeo ki kalemeno ka mwa pilu. Mizwale ni likaizeli ba luna ba Sikreste ba kwa makalelo ne li balumbeki ba ba tabile ba Jehova ku si na taba ni butata ni ku latehelwa ki ze ñata ko ne ba bile ni kona. (Maheberu 10:34) Balumeli sina luna kacenu ba swana sina bona.—Mateu 5:10-12.
19. (a)Ki litaelo mañi ze kuta-kutezwi ze lu susueza ku lumbeka Jehova? (b) Bupilo bwa luna bwa kamita bu itingile fa nto mañi, mi tundamo ya luna ki ifi?
19 Kaufel’a luna ba ba sebeleza Jehova lu fumana munyaka mwa ku ipeya ku utwa litaelo za Bibele za ku mu lumbeka. Ka ku kuta-kutela, buka ya Sinulo i pumela milumbeko ya Mulimu ka pulelo ya “Lumba Jah!” (Sinulo 19:1-6, NW) Mwa litimana ze silezi za Samu 150, lu bulelelwa h’a 13 ku lumbeka Jehova. Yeo ki memo ya pupo kamukana ku ze bupilwe kaufela ku swalisana mwa ku opela milumbeko ya Jehova ka tabo. Bupilo bwa luna bwa kamita bu itingile fa ku swalisana kwa luna mwa sikwata se situna seo sa baopeli ba Alleluya! Ee, batu ba ba ka pila ku ya ku ile ki bao fela ba ba fa milumbeko kamita ku Jehova. Kacwalo, lu tundamena ku kumalela ka ku tiya kwa puteho ya hae ye sepahala ya mwa lifasi kamukana mafelelezo h’a nze a atumela. Kacwalo lwa kona ku sepa ku bona manzwi a mafelelezo a Samu 150 a’ talelezwa ka ku tala kuli: “Se si buyela kaufela, si lumbeke [Jah, NW]. A mu lumbeke [Jah, NW].”
Ne Mu Ka Alaba Cwañi?
◻ Ki sifi se si ezisa batu ba Jehova ku ba ba ba ikemezi, ba ba zwile mubano?
◻ Ki kabakalañi batanga ba Jehova ha ba tabile cwalo?
◻ Ki sifi se si lu kauhanya kwa lifasi?
◻ Ki linzila lifi ze talu zeo Mulimu a lu tusize ka zona ku ba ni sibaka mwa mulelo wa hae wa bumulimu?
[Siswaniso se si fa likepe 27]
Kwa n’a li teñi kaufela, Jesu n’a fa bupaki ka za Jehova ni ku mu lumbeka fa nyangela