‘Ku Lemuha seo Lu li Sona’—Ka Nako ya Kupuzo
“Kabe lu ikatula ili luna, kabe lu sa atulwi . . . kuli lu si ke lwa atulwa.”—1 MAKORINTE 11:31, 32.
1. Bakreste ba niti ka buniti fela ba bata ku pima nto mañi, mi ki kabakalañi?
NTO ya pili yeo Mukreste a sa lati ki ku atulwa maswe ki Jehova. Ku sa tabisa “Muatuli wa lifasi kaufela” ku kona ku tahisa kuli lu ‘atulwe ni lifasi’ ni ku palelwa ku fumana punyuho. Seo si cwalo ku si na taba ni kuli lu na ni sepo ya bupilo mwa lihalimu ni Jesu kamba bupilo bo bu sa feli mwa paradaisi ya fa lifasi-mubu.—Genese 18:25; 1 Makorinte 11:32.
2, 3. Ki mwa taba ifi m’o ne lu kana lwa atulwa maswe, mi ki sifi seo Paulusi n’a si bulezi ka za teñi?
2 Kwa 1 Makorinte kauhanyo 11, muapositola Paulusi na talusize kalulo yeo ne lu kana lwa fita fa ku ba mwa katulo. Hailif’o n’a hohezi litaba za hae kwa Bakreste ba ba tozizwe, kelezo ya hae ki ya butokwa kwa batu kaufela, sihulu mwahal’a nako ye. Ku lemuha seo lu li sona ku kona ku lu tusa ku lumelelwa ki Mulimu ni ku sa atulwa. Ha n’a talusa ka za mukiti wa ka silimo ni silimo wa Mulalelo wa Mulena, Paulusi n’a ñozi kuli:
3 “Mulena Jesu, mwa busihu bo a betekilwe, n’a ngile buhobe, A itumela, a bu komauna, mi a li: Mu nge, mu ce; se ki mubili wa ka o lobehezwi mina; mu eze seo kuli mu ni hupule ka sona. Kamukwaocwalo, ha ba se ba lalezi, a nga sinwiso, mi a li: Sinwiso se ki bulikani bo bunca bwa mwa mali a ka; mu eze seo kamita ha mu nwa mwateñi, kuli mu ni hupule ka sona. Mi cwale kamita ha mu ca kwa buhobe bo, mi mu nwela mwa sinwiso seo, ikaba mu bulela lifu la Mulena, mane a kute.”—1 Makorinte 11:23-26.a
4. Ki sifi se si ka ezahala fa manzibwana a March 30, 1991?
4 Hamulaho wa ku likela kwa lizazi la March 30, 1991, Lipaki za Jehova ba ka eza mukiti wa Kupuzo ya lifu la Kreste. Hañata, sikwata se si ka kopana si ka ba puteho i liñwi; kacwalo ku ka ba ni sibaka sa batu ba ba si ka fita kale fa ku ba Lipaki. Mukopano u ka ba kamukwaufi? Ku ka ba ni ngambolo ya Bibele. Cwale, hamulaho wa tapelo, sinkwa si ka fitiswa. Tapelo ye ñwi i tahisa ku fitiswa kwa sinwiso. Mwa sibaka sa kuli kaufel’a zona zeo li be ze landalala fa sizo kamba muezezo o tomilwe ka ku tokwa cinceho ni ye kana, buñata bwa likalulo za sinkwa ni linwiso ni nzila yeo li ka fitisiswa ka yona li lukiswa ka ku ya ka muinelo wa fa silalanda. Nto ye tuna ki ya kuli lika zeo li fitiswe ku ba ba li teñi kaufela, nihaike kuli ba bañata ba ka li tambeka fela ku ba bañwi ku si na ku ca kwa teñi. Ki lika mañi, niteñi, ze fitiswa, mi li talusa nto mañi? Fahalimw’a seo, ki sifi se lu swanela ku nahanisisa nako yeo i si ka fita kale ili kuli lu lemuhe seo luna ka sibili lu li sona?
“Se, Ki Mubili Wa Ka”
5, 6. (a) Ki sifi seo Jesu n’a ezize kwa neku la sinkwa? (b) Ki sinkwa sa mufuta mañi sa n’a itusisize?
5 Se lu balile seo Paulusi n’a si “amuhezi ku Mulena” ka za Kupuzo. Ku na ni litaba hape ze ñozwi ki bañoli ba balalu ba libuka za Evangeli, a li muñwi ku bona n’a li teñi Jesu ha n’a tomile mukiti wo. (1 Makorinte 11:23; Mateu 26:26-29; Mareka 14:22-25; Luka 22:19, 20) Zona litaba ze li talusa kuli Jesu pili a nga sinkwa, a lapela, ni ku si komauna mi cwale ni ku si aba. Sona sinkwa seo ne li nto mañi? Ka ku swana, ki sifi se si itusiswa kacenu? Si talusa kamba ku yemela nto mañi?
6 Ze ne li li teñi ne li ze ne li siyezi kwa sico sa fa Paseka ya Sijuda, se siñwi ku zona ne li sinkwa se ne si si ka ya mumela, ili seo Mushe n’a bizize sina “mahobe a’ si na mumela, kikuli mahobe a maswabi.” (Deuteronoma 16:3; Exoda 12:8) Sona sinkwa seo ne si ezizwe ka bupi bwa buloto ku si na ku itusisa mumela, lizwai, kamba lika za ku lunga. Ka ku ba se si si na mumela (mats·tsahʹ, mwa Siheberu), ne si si ka yuyuluka mi ne si kona ku lobeha ka bunolo; ne si na ni ku komaunwa ili kuli ku be ni likalulo ze kona ku ciwa.—Mareka 6:41; 8:6; Likezo 27:35.
7. Ki sifi se ba itusisa Lipaki za Jehova kwa neku la sinkwa mwahal’a Kupuzo?
7 Jesu n’a itusisize sinkwa se ne si si ka ya mumela fa Mulalelo wa Mulena, kacwalo Lipaki za Jehova kacenu ba eza nto ye swana. Linkwa za Sijuda ze bizwa matzoth li taleleza mulelo w’o haiba li ezizwe ka ku sa ekeza teñi lika ze ñwi, ze cwale ka bubeke bo bu shashekilwe, linyanisi, kamba mai. (Matzoth ye na ni lika za mufuta o cwalo ha i koni ku lumelelana ni taluso ya “mahobe a maswabi.”) Kamba maeluda ba puteho ne ba kana ba fa mutu yo muñwi kuli a eze sinkwa se si si ka ya mumela ku zwelela fa bupi bwa buloto ni mezi. Haiba bupi bwa buloto ha bu fumanehi, sinkwa se si si ka ya mumela si kona ku ezwa ka bupi bwa bubeke bwa mufuta wa mabele, laisi, mbonyi, kamba bubeke bo buñwi. Bupi bo bu kolobisizwe bu natiwa ka bupapalala ni ku besiwa fa pani fo ku lambilwe mafulanyana a ku besisa.
8. Ki kabakalañi sinkwa se si si ka ya mumela ha si li swanisezo ye swanela, mi ku ca kwa teñi ku talusa nto mañi? (Maheberu 10:5-7; 1 Pitrosi 4:1)
8 Sinkwa sa mufuta o cwalo sa swanela kakuli ha si na mumela (isiti), ili nto yeo Bibele i itusisa yona mwa ku swaniseza mikwa ye maswe kamba sibi. Paulusi n’a elelize ka ku ama ku mutu ya n’a na ni buhule mwa puteho kuli: ‘Mumela o munyinyani u hulisa liñende kaufela. Mu keniswe kwa mumela kaufela, kuli mu tokwe mumela. Kreste ili paseka ya luna i tabezwi luna. Ha lu eze mukiti isi ka mumela wa kale wa mikwa ye maswe ni wa lunya, kono ka mahobe a si na mumela, a kenile, ni a niti.’ (1 Makorinte 5:6-8; mu bapanye Mateu 13:33; 16:6, 12.) Sinkwa se si si ka ya mumela ki swanisezo ye swanela ya mubili wa butu wa Jesu, kakuli ki “ya kenile, ya si na se si siñwi se si maswe kamba se si masila, ya kauhani ni baezalibi.” (Maheberu 7:26) Jesu n’a li teñi f’o mwa mubili wa butu o petehile ha n’a bulezi kwa baapositola kuli: “A mu nge ni ku ca [sinkwa] se, si talusa mubili wa ka.” (Mateu 26:26, A New Translation of the Bible, ka James Moffatt) Ku ca sinkwa ku talusa kuli mutu u lumela mwa tuso ya sitabelo sa Jesu kwa neku la hae ni ku si amuhela. Nihakulicwalo, ze ñata, za amiwa.
Veine Ye Na ni Taluso
9. Ki swanisezo ifi ye ñwi yeo Jesu n’a bulezi kuli i swanelwa ku itusiswa?
9 Jesu n’a itusisize swanisezo ye ñwi: “Hape a nga sinwiso, hamulaho wa ku itumela ku Mulimu a ba fa ni ku bulela kuli, ‘Mu nwe, kaufel’a mina; se si talusa mali a ka, mali a bulikani bo bunca, a sululezwi ba bañata, mwa ku tahisa swalelo ya libi za bona.’” (Mateu 26:27, 28, Moffatt) Ki sikamañi se ne si li mwa sinwiso seo sa sikwata ili sa n’a fitisize, mi si talusa nto mañi ku luna ha lu nze lu lika ku lemuha seo luna ka sibili lu li sona?
10. Veine ne i fitile cwañi fa ku itusiswa fa Paseka ya Sijuda?
10 Mushe kwa makalelo ha n’a talusize ka za mukiti wa Paseka, na si ka bulela ka za bucwala. Baituti ba bañata ba lumela kuli veine ne i kenyizwe mwa Paseka hamulaho wa nako ye telele, mwendi mwa lilimo za mwanda wa bubeli B.C.E.b Mwa muinelo ufi kamba ufi, ku itusiswa kwa veine fa mulalelo wo mwa lilimo za mwanda wa pili ne ku atile, mi Jesu na si ka hana ka za teñi. N’a itusisize veine ya Paseka ha na tomile Kupuzo.
11. Ki veine ya mufuta mañi ye swanelwa ku itusiswa mwahal’a Mulalelo wa Mulena?
11 Bakeñisa kuli Paseka ya Sijuda ne i eziwa hamulaho wa nako ye telele ku zwa fa kutulo ya litolwana za veine, Jesu n’a kabe a itusisize veine ye fubelu, ili yeo ka bunolo fela ne i kona ku yemela mali a hae, isiñi mulo wa litolwana o si ka ya mumela. (Mu bapanye Sinulo 14:20.) Mali a Kreste n’a sa tokwahali ku lungiwa, kacwalo veine ya fela-fela ya swanela, mwa sibaka sa veine ye zwakilwe ka bucwala (ye cwale ka port, sherry, kamba muscatel) kamba ye na ni tungwali-ngwali twa ku lungisa kamba ye ekelizwe ka tulyani (vermouth, Dubonnet, kamba tucwala to tu ñata). Niteñi, ha lu tokwi ku ba ni pilaelo, ka za ka mo ne i pangezwi veine, ku si na taba ni kuli swikili ne i ekelizwe teñi mwahal’a ku shashekiwa kwa yona ili ku i fitisa fa muutwahalelo wa yona wa fa sihali-hali kamba mezi a mufuta wa ze kola kamba sulufula ye nyinyani ne i itusisizwe ili kuli veine i si ke ya sinyeha.c Liputeho ze ñata li itusisa veine ye lekwa kwa mabenkele (ye cwale ka Chianti, Burgundy, Beaujolais, kamba claret) kamba veine ye bunolo ye ezizwe kwa hae. Veine ni sinkwa ki lisupo, kamba liswanisezo fela; kacwalo, ze si ka itusiswa li kona ku isiwa kwa hae ni ku yo itusiswa hamulaho ka bunolo fela sina sico kamba lino ze ñwi.
12. Jesu na talusize kuli veine i na ni taluso mañi ya swanisezo?
12 Sisupo sa kuli Jesu n’a bulezi ka za mali a hae fa busihu bwa Paseka ne ku ka be ku tahisize mwa minahano mali a ngunyana kwamulaho mwa Egepita. Kono mu lemuhe ka m’o Jesu ka sibili a eza bapanyo ye fapahana, ka ku bulela kuli: “Sinwiso se, ki bulikani bo bunca bwa mwa mali a ka, a’ sululelwa mina.” (Luka 22:20) Mulimu kwa makalelo n’a ezize bulikani ni sicaba sa Isilaele wa kwa nama, mi ne bu tomilwe ka mali a matabelo a lifolofolo. Ku na ni swalisano ye mwahal’a mali a ona matabelo ao ni mali a Jesu. Bubeli bwa ona na amiwa mwa ku toma kwa Mulimu bulikani ni sicaba sa batu ba hae. (Exoda 24:3-8; Maheberu 9:17-20) Kalulo ya bulikani bwa Mulao ne li ya kuli Isilaele wa kwa nama n’a na ni tibelelo ya ku fita fa ku ba sicaba maprisita ba ba li malena. (Exoda 19:5, 6) Niteñi, Isilaele ha s’a palezwi ku buluka bulikani bwa Jehova, n’a bulezi kuli n’a ka yolisa “bulikani bwa pili” ka “bulikani bo bunca.” (Maheberu 9:1, 15; Jeremia 31:31-34) Sinwiso sa veine seo Jesu cwale n’a fitisa mwahal’a baapositola ba hae ba ba sepahala ne si yemela bona bulikani bo bunca b’o.
13, 14. (a) Ku ba mwa bulikani bo bunca ku talusa nto mañi? (b) Ki sifi se si li yona taluso haiba mutu a ca kwa liswanisezo?
13 Bakreste ba ba tiswa mwa bulikani bo bunca bo ba fita fa ku ba sicaba sa baprisita ba ba li malena. (Magalata 6:16) Muapositola Pitrosi n’a ñozi kuli: “Mu lusika lo lu ketilwe, mu na ni buprisita bwa silena, mu mushobo o kenile, mu sicaba sa hae tota, kuli mu bulele ze nde za hae Yena ya mi bizelize ku zwa mwa lififi, ni ku kena mwa liseli la hae le li komokisa.” (1 Pitrosi 2:9) Ki nto ye iponelwa fo ku sweu ka za mufuta wa punyuho ye ba amuhela—bupilo mwa lihalimu sina babusi hamoho ni Jesu. Sinulo 20:6 i koñomeka seo: “Ba na ni mbuyoti, mi ki ba ba kenile, ba ba filwe siemba mwa zuho ya pili; . . . ba ka ba baprisita ba Mulimu ni Kreste, mi ba ka busa ni yena myaha ye 1,000.”
14 Ka buniti fela, Jesu ha sa taluselize baapositola ba hae kuli ba ce kwa sinkwa sa swanisezo ni veine, n’a ba taluselize kuli ne ba ka ‘ca ni ku nwa kwa tafule ya hae mwa mubuso wa hae, ni ku ina fa mabona ili ku atula masika a lishumi ka a mabeli a Isilaele.’ (Luka 22:28-30) Kacwalohe, ku ca kwa liswanisezo za Kupuzo ku talusa nto ye fitelela ku lumela fela mwa sitabelo sa Jesu. Mukreste kaufela u lukela ku amuhela tiululo ni ku bonisa tumelo kuli a fumane bupilo bo bu sa feli kai ni kai. (Mateu 20:28; Joani 6:51) Kono ku ca kwa liswanisezo ku talusa kuli mutu u mwa bulikani bo bunca, u ketilwe ku ba ni Jesu mwa Mubuso wa hae.
Butokwa bwa ku ba ni Temuho ka Nako ya Kupuzo
15. Jesu n’a tahisize cwañi sepo ye nca kwa batanga ba Mulimu?
15 Sina taba ya makalelo ha ne i talusize, pili nako ya Jesu i si ka fita kale batanga ba Mulimu ba ba sepahala ne ba si na sepo ya ku ya kwa lihalimu. Ne ba talimezi kwapili mwa ku fumana bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu, lihae la mufuta wa mutu la kwa makalelo. Jesu Kreste ki yena wa pili mwa ku zusiwa sina sibupiwa sa moya, mi na fitile fa ku ba yena wa pili mwahal’a mufuta wa mutu ku ngelwa kwa lihalimu. (Maefese 1:20-22; 1 Pitrosi 3:18, 22) Paulusi n’a koñomekile se, n’a ñozi kuli: “Lu filwe tukelo ye tiile, ya kuli lu kene mwa Sibaka se si kenile ka mali a Jesu. Ka nzila ye nca, ye pila, ye a lu lukiselize.” (Maheberu 10:19-20) Ki bomañi ba ne ba ka latelela, Jesu ha s’a kwaluzi nzila yeo?
16. Ki sifi seo nako ya kwapili i si bulukezi bao ba ba ca kwa sinkwa ni veine?
16 Busihu b’o Jesu n’a tomile Mulalelo wa Mulena, n’a taluselize baapositola ba hae ba ba sepahala kuli n’a ba lukiseza sibaka mwa lihalimu. (Joani 14:2, 3) Mu hupule, niteñi, kuli Jesu n’a bulezi kuli bao ba ba ca kwa sinkwa ni sinwiso ne ba ka ba mwa Mubuso wa hae ni ku ina fa mabona ili ku atula. Kana bao ne ba ka ba fela baapositola? Batili, kakuli hamulaho muapositola Joani n’a fitile fa ku lemuha kuli Bakreste ba bañwi hape ne ba ka tula ni ku ‘ina ni Jesu fa lubona lwa hae,’ mi hamoho ne ba ka ba ‘mubuso ni baprisita ni ku busa fahalimw’a lifasi-mubu.’ (Sinulo 3:21; 5:10) Joani hape a fita fa ku ziba palo hamoho ya Bakreste ba ba “liuluzwi mwa lifasi”—ba 144,000. (Sinulo 14:1-3) Bakeñisa kuli se ki sikwata se sinyinyani, “mutapinyana” ha si bapanywa ni bao kaufela ba se ba lapezi Mulimu mwa masika kaufela, temuho ye ipitezi ya tokwahala ka nako ya Kupuzo.—Luka 12:32.
17, 18. (a) Bakreste ba bañwi mwa Korinte ne ba wezi mwa mukwa mañi? (b) Ki kabakalañi ku ikenya mwa lico ni lino ka nzila ye fitelezi ha ne ili nto ye tuna hahulu? (Maheberu 10:28-31)
17 Paulusi n’a tahisize sona seo mwa liñolo la hae kwa Bakreste ka nako yeo baapositola ba bañwi ne ba sa pila mi ili nako yeo Mulimu n’a bizeza Bakreste kwa ku ba “ba ba kenisizwe.” Paulusi n’a talusize kuli mukwa o maswe ne se u hulile mwahal’a bona bao ba ne ba na ni ku abana kwa liswanisezo. Ba bañwi ne ba cile hahulu kamba ku nwa maswe pili nako yeo i si ka fita kale, ili ku ba ezisa ku ba ba ba ozela, ku silafaza maikuto a bona. Kacwalo, ne ba sa “lemuhi mubili,” mubili wa Jesu wa kwa nama o ne u swanisezwa ki sinkwa. Kana seo ne li nto ye tuna hahulu? Ee! Ka ku ca isi ka swanelo, ne ba fitile fa ku ba ni “mulatu wa mubili ni wa mali a Mulena.” Kabe ne ba li ba ba tona mwa munahano ni kwa moya, ‘ne ba ka be ba konile ku lemuha seo ne ba li sona mi ne ba si ke ba atulwa.’—1 Makorinte 1:2; 11:20-22, 27-31.
18 Ki sifi seo Bakreste bao ne ba tokwa ku si lemuha mi ki kamukwaufi? Ka butuna, ne ba na ni ku itebuha ku zwelela mwa pilu ni mwa munahano ku bizwa kwa bona kwa ku ba mwahal’a bacalifa ba 144,000 ba bupilo bwa kwa lihalimu. Ne ba lemuhile cwañi seo, mi kana ba bañata kacenu ba swanela ku lumela kuli ki kalulo ya sona sikwata se sinyinyani seo se si ketilwe ki Mulimu haisali ku zwiwa mwa lizazi la baapositola?
19. Ki muinelo ufi o sinula o ne u li teñi mwahal’a Kupuzo ya 1989?
19 Ka mo ku inezi fela, ki ba palo fela ye nyinyani mwahal’a Bakreste ba niti kacenu ba ba lemuha seo kwa neku la bona. Kwa mukiti wa Mulalelo wa Mulena ka 1989, ba ba fitelela 9,479,000 ne ba kopani mwa liputeho za Lipaki za Jehova ku potoloha lifasi kamukana. Ba ba ba t’o fita fa 8,700 ne ba ipala ku ba ni sepo ya ku ‘punyusezwa kwa mubuso wa kwa lihalimu.’ (2 Timotea 4:18) Buñata bo butuna—ee, bolule-lule ba Bakreste ba ba sepahala, ili ba ba fuyozwi ba ne ba kopani—ne ba lemuhile kuli sepo ya bona ye utwahala ki ku pila ku ya ku ile fa lifasi-mubu.
20. Bao ba 144,000 ba lemuswa cwañi kuli ba bizizwe? (1 Joani 2:27)
20 Fa Pentekonta ya 33 C.E., Mulimu n’a kalisize ku keta ba 144,000 kwa neku la bupilo bwa kwa lihalimu. Bakeñisa kuli yona sepo yeo ne li ye nca, ye ne i siyo kwa batanga ba Mulimu pili nako ya Jesu i si ka fita kale, bao ba ba ketilwe ne ba ka ziba cwañi kamba ku ba ni buniti ka za yona sepo ye? Ba lemuha seo ka ku amuhela bupaki bo bu filwe ka moya o kenile wa Mulimu. Seo ha si talusi kuli ba bona moya luli (haki mutu) kamba kuli ba na ni pono ya mwa munahano ya ku bulelisana ni moya, mi ha ba utwi manzwi ku zwelela kwa liluko la kwa moya. Paulusi u talusa kuli: “Ni ona Moya u pakelana ni moya wa luna kuli lu bana ba Mulimu. . . . lu ka ca sanda; lu ce sanda sa Mulimu, lu si ce ni Kreste; haiba lu utwa butuku ni yena, kuli lu fumane kanya ni yena.”—Maroma 8:16, 17.
21. (a) Ba ba tozizwe ba ziba cwañi kuli ba na ni sepo ya kwa lihalimu? (1 Makorinte 10:15-17) (b) Ba ba tozizwe ki batu ka buñwi ba mufuta mañi, mi ka buikokobezo ba fa cwañi bupaki ka za sepo ya bona?
21 Bona bupaki, kamba temuho ye, i zamaisa muhupulo ni sepo ya bona. Ba sa li batu ba fa lifasi, ba ikola lika ze nde za pupo ya Jehova ya fa lifasi, niteñi tengamo ye tuna ya bupilo bwa bona ni mamelelo ki ya ku ba bacalifa ni Kreste. Ha ba si ka fita fa mubonelo o cwalo ka maikuto fela a mbwashula. Ki batu ka buñwi ba ba iketile, ba ba itikanelezi mwa mibonelo ni muzamao wa bona. Ka ku keniswa ki moya wa Mulimu, niteñi, ba na ni buikolwiso ka za ku bizwa kwa bona, ha ba si ka sindimanwa ki moya wa ku honona ka za teñi. Ba itemuhela kuli punyuho ya bona i ka ba ku ya kwa lihalimu haiba ba siyala inze ba sepahala (2 Matesalonika 2:13; 2 Timotea 2:10-12) Ku utwisisa se si taluswa ki sitabelo sa Jesu kwa neku la bona ni ku lemuha kuli ki Bakreste ba ba tozizwe ka moya, ba buikokobezo ba ca kwa liswanisezo za Kupuzo.
22. Ki sifi seo ba bañata ba ba ka fumaneha kwa Mulalelo wa Mulena ba ka fita fa ku si lemuha?
22 Buñata bwa bao ba ba ka kopana ka ku ipeya ku utwa la March 30 ha ba na sepo yeo, kakuli Mulimu ha si ka ba toza ka moya, ku ba bizeza kwa bupilo bwa kwa lihalimu. Sina ha se lu lemuhile, Mulimu na kalisize ku keta ba 144,000 kwamulaho mwa lizazi la baapositola. Kono ona ku bizwa k’o ha se ku petilwe, ku libelelwa kuli ba bañwi ba ba taha ku to mu lapela ne ba ka ba ni sepo yeo Mushe, Davida, Joani Mukolobezi, ni ba bañwi ba ba sepahala ne ba na ni yona ili ba ne ba shwile pili Jesu a si ka kwalula kale nzila ya kwa lihalimu. Kacwalo, bolule-lule ba Bakreste ba ba sepahala ili ba ba na ni tukufalelo kacenu ha ba ci kwa liswanisezo za Kupuzo. Bakreste ba ba cwalo ba lemuha seo ba li sona fapil’a Mulimu mwa kutwisiso ya kuli b’a ziba sepo ya bona ye utwahala. Ba fumana tuso ku zwelela mwa mali ni mubili wa Jesu ka ku swalelwa libi za bona mi cwale ni ku fumana bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu.—1 Pitrosi 1:19; 2:24; Sinulo 7:9, 15.
23. Ki kabakalañi Kupuzo ha i ka ba mukiti wa tabo? (Mu bapanye 2 Makolonika 30:21.)
23 Cwale, kacwalo he, ha lu talimeñi kwapili kwa mukiti o wabelisa la March 30. I ka ba nako ya ku itusisa temuho kono hape ki nako ya tabo. Tabo kwa palo ye nyinyani ya ba ba na ni sepo ya kwa lihalimu ili bao ka tukelo ni ka ku ipeya ku utwa ba ka ca kwa sinkwa ni ku ze nwiwa. (Sinulo 19:7) Tabo hape ku bolule-lule ba Bakreste ba ba tabile ili bao ona manzibwana ao ba ka bona ni ku ituta mi ba sepa kuli ba ka hupula ku ya ku ile fa lifasi-mubu ona mukiti wo o na ni taluso ye tuna.—Joani 3:29.
[Litaluso za kwatasi]
a “Mwa busihu bwa N’a tamilwe Mulena Jesu a nga sinkwa; ha sa file buitumelo, A si puma ni ku bulela kuli: ‘Wo ki mubili wa ka o fiwa mina; mu eze se sina kupuzo ya ka.’ Ka ku swana A nga komoki mulalelo ha se u felile, ni ku bulela kuli: ‘Komoki ye ki bulikani bo bunca, bo bu tomiwa ka mali a ka; nako kaufela ye mu nwa teñi, mu eze cwalo sina kupuzo ya ka.’”—An Expanded Paraphrase of the Epistles of Paul, ka F. F. Bruce.
b Muituti yo muñwi u fa akalezo ye ka za libaka veine ha ne i kopanyizwe teñi: “[Paseka] ne i fitile fa ku sa ba muinelo wa ka silimo wa ku kubukanya banna ba se ba hulile; ne i na ni ku ba nako ya mukiti wa lubasi, ili m’o ku nwiwa kwa veine ne ku tile ka taho.”—The Hebrew Passover—From the Earliest Times to A.D. 70, ka J. B. Segal.
c Ku zwelela kwa linako za kwaikale lizwai, kalulo ye sweu ya lii, ni lika ze ñwi se li itusisizwe mwa ku lukisa kamba ku tahisa mubala ni muutwahalelo wa veine, Maroma mane ne ba itusisa sulufula sina nto ye sileleza mwa ku pangiwa kwa veine.
Ki Ifi Kalabo ya Mina?
◻ Ki kabakalañi sinkwa se si si ka ya mumela ha si fitiswa kwa Kupuzo, mi si swaniseza nto mañi?
◻ Sinwiso se si fitiswa mwahal’a Mulalelo wa Mulena ki nto mañi, mi si swaniseza nto mañi?
◻ Ki kabakalañi temuho ha i tokwahala ka ku ama kwa mukiti wa Kupuzo?
◻ Ki kabakalañi ha mu talimela kwapili kwa neku la Kupuzo ye taha?