Matata a Batu A Tuha A Fela!

“LIKEZO za ku tusa ba bañwi ha li na hahulu tuso ye tuna haiba ha li swalisani ni mulelo o ama lika ze ñata ni ku sa yemelwa ki babusi ka mulelo wa ku felisa mibisi tota ya mifilifili. Ze ezahezi li bonisa ka ku kuta-kutela kuli mihato ya ku tusa ba bañwi i nosi fela ha i koni ku tatulula matata ao sihulu a li a bupolitiki.”—The State of the World’s Refugees 2000.

Ku si na taba ni mihato ye mituna ya ku tusa ba bañwi, matata a batu a sweli ku ekezeha hahulu. Kana luli babusi ba ka kona ku tahisa tatululo ye inelela? Ka ku bulela fela niti, ha ku na ze ñata ze ba ka peta. Kono ki kai hape ko lu kona ku sepa ku fumana tatululo? Mwa taba ye ipitezi ye kwa makalelo a liñolo leo muapositola Paulusi n’a ñolezi Bakreste ba kwa Efese, u talusa mo Mulimu a ka feleza matata kamukana a batu. Mane u tungunyuna ni siitusiso sa Mulimu mwa ku peta seo—ili siitusiso se si ka kumula lisina tota la matata kaufela a sweli ku lu ota kacenu. Kwa swanela kanti he kuli lu nyakisise za n’a bulezi Paulusi. Taba yeo i fumaneha kwa Maefese 1:3-10.

‘A Kubukanyeze Linto Kamukana Hape ku Kreste’

Muapositola u li z’a lelile Mulimu kikuli ku be ni nto y’a biza yena kuli “tamaiso [kamba ku okamela litaba] linako ze tomilwe ha se li kwanile.” (NW) Seo si talusañi? Si talusa kuli Mulimu u tomile nako y’a ka nga muhato wa kuli “a kubukanyeze linto kamukana [hape, NW] ku Kreste, ni za kwa lihalimu ni za mwa lifasi.” (Maefese 1:10) Ee, Mulimu u kalile ku eza tukiso ya ku kutisa linto kaufela ze kwa lihalimu ni ze mwa lifasi mwatas’a ketelelo ya hae ka sibili. Ka ku ama kwa pulelo ye tolokilwe f’o kuli ‘ku kubukanyeza kamukana hape,’ caziba yo muñwi wa litaba za mwa Bibele ya bizwa J. H. Thayer u bulela kuli: “Ku kubukanyeza ku yena hape . . . linto kaufela ni batu (be ne ba kauhanyizwe ki sibi kwamulaho) mwa muinelo u li muñwi wa swalisano ku Kreste.”

Seo si bonisa libaka Mulimu ha na ni ku eza seo, kabakala kauhano ye ne bile teñi kwa makalelo. Kwa makalelo a ku ba teñi kwa mutu, bashemi ba luna ba pili, bo Adama ni Eva, ne ba latelezi Satani Diabulosi mwa ku kwenuhela Mulimu. Ne ba bata tukuluho ya ku iketela se ne si li se sinde ni se si maswe. (Genese 3:1-5) Ka ku likana ni katulo ya Mulimu ye lukile, ne ba lelekezwi kwande a lubasi lwa Mulimu mi ne ba latehezwi ki silikani sa bona ni yena. Ne ba hozisize batu ku sa petahala ni miinelo ye t’ata kaufela ye zwile mwateñi ye lu talimana ni yona kacenu.—Maroma 5:12.

Tumelezo ya Bumaswe ka Nakonyana

Ba bañwi ne ba kana ba buza kuli: “Ki kabakalañi Mulimu ha n’a ba tuhelezi ku eza cwalo? Ki kabakalañi ha n’a si ka itusisa fela m’ata a hae a matuna ni ku bona teñi kuli ba eza tato ya hae, ilikuli a tibele butuku ni manyando kamukana a’ lu unjami kacenu?” Ku kana kwa bonahala kuli ku lukile ku hupula cwalo. Kono muitusisezo o cwalo wa m’ata a matuna ne u ka bonisa nto mañi luli? Kana mwa tabela mutu ya matukela ku felisa buhanyezi kaufela bu sa kala-kala fela bakeñisa kuli u na ni m’ata a ku eza cwalo? Kaniti ha mu koni ku mu tabela.

Baipanguli bale ne ba si ka hanyeza luli m’ata ote a Mulimu. Se ne ba hanyelize luli ki tukelo ni ku luka kwa mubusezo wa hae. Kuli a tatulule ka ku tala litaba ze tuna ze n’e zusizwe f’o, Jehova u tuhelezi libupiwa za hae ku ikezeza mo ba latela ka nakonyana ku si na tamaiso ya hae tenyene. (Muekelesia 3:1; Luka 21:24) Nako yeo ha se i kwanile, u ka kala hape ku zamaisa lifasi-mubu kamukana. Ka nako yeo ku ka iponahaza hande kuli mubusezo wa hae ki ona fela o kona ku fa bayahi fa lifasi-mubu kozo, tabo, ni mbombolelwa ze inelela. Ka nako yeo, bahateleli ba fa lifasi ba kabe ba zwisizwe ku ya ku ile.—Samu 72:12-14; Daniele 2:44.

‘Pili Lifasi Li Si Ka Tomwa’

Jehova n’a lelile kale ku peta zeo kaufela. Paulusi u bulela kuli “pili, lifasi li si ka tomwa.” (Maefese 1:4) F’o ha ku talusi kuli n’e li pili lifasi li si ka ezwa kale kamba bo Adama ni Eva ba si ka bupiwa kale. Lifasi lani ne li “lukile hahulu,” mi bukwenuheli ne bu siyo. (Genese 1:31) Ki “lifasi” lifi he, la n’a talusa muapositola Paulusi? N’a talusa bana ba bo Adama ni Eva—ili batu ba ba na ni sibi, ba ba si ka petahala, ba ba na ni tibelelo ya ku liululwa. Ku si ka pepwa kale mwana ni yo mukana, Jehova na s’a zibile kale mwa n’a ka zamaiseza litaba ilikuli a imulule lusika lwa Adama lo lu konwa ku liululwa.—Maroma 8:20.

Kaniti, seo ha si akalezi kuli Mubusi wa pupo kaufela u na ni ku zamaisa litaba sina mo ba ezeza batu. Ha ba lemuhile kuli nto ye si ka libelelwa y’a kona ku ezahala, ba lukisanga cimo mikwa ye ipitezi ye miñatanyana ilikuli ba kone ku talimana ni taba yeo. Kono Mulimu ya M’ata Ote u tomanga fela milelo ya hae ni ku i taleleza. Niteñi, Paulusi u talusa ka m’o Jehova n’a ketezi ku ezeza lika ilikuli a tahise kimululo ye inelela kwa batu. N’a li ezize cwañi?

Ki Mañi Ya Ka Tahisa Kimululo?

Paulusi u talusa kuli balutiwa ba Kreste ba ba tozizwe ka moya ba peta kalulo ye tuna mwa ku feza bumaswe bo bu tahisizwe ki sibi sa Adama. Paulusi u li Jehova “n’a lu ketezi ku [Kreste],” ili ku ketelwa ku busa ni Jesu mwa Mubuso wa hae wa kwa lihalimu. Ha zwelapili ku talusa seo, Paulusi u bulela kuli Jehova “n’a lelile pili ku ikañulela luna ka Jesu Kreste.” (Maefese 1:4, 5) Kaniti, Jehova n’a si ka ba keta cimo yo muñwi ni yo muñwi. Kono n’a lelile kale za sikwata sa batu ba ba sepahala ili ba ba ineezi be ne ba ka swalisana ni Kreste mwa ku felisa bumaswe b’o Satani Diabulosi ni bo Adama ni Eva ba tahiselize batu.—Luka 12:32; Maheberu 2:14-18.

Ki taba kwa ku komokisa! Ka ku hanyeza kwa hae bubusi bwa Mulimu, Satani n’a bonisize inge kuli pupo ya Mulimu ye bizwa mutu ne i fokola—ku eza kuli ha ne ba ka sineneketwa maswe kamba ku kukuezwa, kaufel’a bona ne ba ka fulalela puso ya Mulimu. (Jobo 1:7-12; 2:2-5) Ka ponahazo ye makaza ya “kanya ya sishemo sa hae,” Jehova n’a bonisize ka m’o a sepela batu ka ku añula ba bañwi ba lusika lwa Adama lo lu na ni sibi kuli ba be bana ba hae ba kwa moya. Batu ba ba li kalulo ya sikwatanyana seo ne ba k’a ngelwa kwa lihalimu ku yo kombwekela teñi. Ka mulelo mañi?—Maefese 1:3-6; Joani 14:2, 3; 1 Matesalonika 4:15-17; 1 Pitrosi 1:3, 4.

Muapositola Paulusi u bulela kuli bana ba ba añuzwi ki Mulimu bao, ba fetuha ‘ba ka ca sanda ni Kreste’ mwa Mubuso wa hae wa kwa lihalimu. (Maroma 8:14-17) Ka ku ba malena ni baprisita, ba ka abana mwa ku lukulula batu kwa butuku ni manyando a’ lu kataza kacenu. (Sinulo 5:10) Ki niti, “ze bupilwe kaufela li tonga hamoho, mi hamoho li utwa butuku bwa ku pepa ku fitela cwale.” Nihakulicwalo, cwale-cwale fa, bana bao ba ba ketilwe ki Mulimu ka ku ipitela ba ka latelela Jesu Kreste ha ka nga muhato, mi batu kaufela ba ba ipeya ku utwa ba ka “lukululwa kwa butanga bwa ku bola, kuli [ba] fiwe tukuluho ya kanya ya bana ba Mulimu” hape.—Maroma 8:18-22.

“Lu Liuluzwi”

Zeo kaufela li konahalisizwe ka ponahazo ye lukela ku ba ye makaza ni ye tuna ka ku fitisisa ya sishemo se situna sa Mulimu kwa batu ba ba konwa ku liululwa, sona sitabelo sa tiululo sa Jesu Kreste. Paulusi u ñola kuli: “Ka [Jesu Kreste] lu liuluzwi ka mali a hae, mi lu swalezwi lifoso, ka ku ya ka bufumu bwa sishemo sa hae.”—Maefese 1:7.

Jesu Kreste ki wa butokwa hahulu mwa ku petahala kwa mulelo wa Mulimu. (Maheberu 2:10) Sitabelo sa hae sa tiululo si file Jehova mutomo wa ka mulao wa ku añula ba bañwi ba lusika lwa Adama ku ba kopanya kwa lubasi lwa hae lwa kwa lihalimu ni ku imulula batu ku ze maswe ze zwile mwa sibi sa Adama, ku si na ku nyinyafaza milao ni likuka za Hae. (Mateu 20:28; 1 Timotea 2:6) Jehova u zamaisize lika ka ku yemela ku luka kwa hae ni ka ku ya ka ze tokwahala za katulo ye lukile luli.—Maroma 3:22-26.

‘Sa N’a Patile Mulimu sa Tato ya Hae’

Ka lilimo ze likiti-kiti, Mulimu n’a si ka patulula tenyene mwa n’a ka petela mulelo wa hae ka za lifasi-mubu. Mwa lilimo za mwanda wa pili C.E., n’a “zibisize [Bakreste] s’a n’a patile sa tato ya hae.” (Maefese 1:9) Bo Paulusi ni Bakreste ba ba tozizwe sina yena ne ba utwisisize kalulo ye makaza y’a filwe Jesu Kreste mwa ku petahala kwa mulelo wa Mulimu. Ne ba kalile ku utwisisa hape za kalulo ye ipitezi ye ba filwe ya ku ba bacalifa ni Kreste mwa Mubuso wa hae wa kwa lihalimu. (Maefese 3:5, 6, 8-11) Ee, mulonga wa Mubuso o mwa mazoho a Jesu Kreste ni b’a ka busa ni bona, ki sona siitusiso sa Mulimu mwa ku tahisa kozo ye sa feli kwa lihalimu ni fa lifasi. (Mateu 6:9, 10) Ka ku itusisa mulonga w’o, Jehova u ka kutiseza lifasi le ku ba mwa n’a li lelezi kwa makalelo.—Isaya 45:18; 65:21-23; Likezo 3:21.

Nako y’a tomile ya ku zwisa buhateleli ni ku sa luka kaufela mwa lifasi i fa ngo ni mulomo. Kono Jehova mane n’a kalile mihato ya ku kutisa sinca lika fa Pentekonta ya 33 C.E. Kamukwaufi? Ki ha n’a kalile ku kubukanya ‘linto za kwa lihalimu,’ ili batu ba ba ka busa ni Kreste kwa lihalimu. Bona bao ne ba kopanyeleza cwalo ni Bakreste ba kwa Efese. (Maefese 2:4-7) Cwanoñu fa, mwa mazazi a luna, Jehova u sweli ku kubukanya ‘linto za mwa lifasi.’ (Maefese 1:10) Ka musebezi wa ku kutaza mwa lifasi kaufela, u sweli ku zibisa macaba kaufela taba ye nde ya za mulonga wa Mubuso wa hae o mwa mazoho a Jesu Kreste. Ba ba i amuhela ba sweli ba kubukanyezwa mwa sibaka sa silelezo ni foliso ya kwa moya nihaiba kacenu. (Joani 10:16) Ona cwale fa ba ka ba ni tukuluho ye tezi kwa ku sa luka ni kwa manyando kamukana mwa paradaisi ya fa lifasi le li kenisizwe.—2 Pitrosi 3:13; Sinulo 11:18.

“Zwelopili ye makaza” se i ezizwe mwa buikatazo bwa ku tusa batu ba ba hatelezwi. (The State of the World’s Children 2000) Niteñi, zwelopili ye makaza ni ku fita i ka tuha i bonahala muta Kreste Jesu ni b’a ka busa ni bona mwa mulonga wa Mubuso wa kwa lihalimu ha ba ka nga muhato. Ba ka felisa ka ku tala lika kaufela ze simulula mikwangalakanyi ni bumaswe kaufela bo bu lu kataza. Ba ka feza matata kaufela a batu.—Sinulo 21:1-4.

[Maswaniso a fa likepe 4]

Mihato ya ku tusa ba bañwi ha i si ka tatulula matata a batu

[Siswaniso se si fa likepe 6]

Sitabelo sa tiululo sa Kreste si imuluzi batu kwa sibi sa Adama

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Kwa konahala ku fumana silelezo ni foliso ya kwa moya kacenu

[Maswaniso a fa likepe 7]

Ona cwale fa, Mubuso wa Mesiya u ka tahisa kimululo ye inelela kwa matata