Mu Be Ba Ba Tabile ku Jehova!
“Mu be ba ba tabile kamita ku Mulena; hape ni kutela ni li: Mu be ba ba tabile.”—MAFILIPI 4:4.
1. Ki kabakalañi ha ne lu kana lwa komoka ka za seo Paulusi n’a talusa ha n’a bulezi kuli Bakreste ba swanela ku taba kamita?
MAZAZI a, mabaka a ku taba n’a kana a bonahala ku ba a s’a ipona-ponelwi. Batu ba ba li liluli, nihaiba Bakreste ba ba buniti, ba talimana ni miinelo ye tisa maswabi—ku tokwa mibeleko, mapongo, lifu la mulatiwa, but’ata bwa ku s’a utwana ka butu, kamba twaniso ye zwelela kwa lilama ba lubasi ba ba s’a lumeli kamba ba ne ba li balikani. Kacwalo lu k’a utwisisa cwañi kelezo ya Paulusi ye li, “Mu be ba ba tabile kamita”? Ka ku beya mwa munahano miinelo ye s’a tabisi ni ye t’ata ili yeo kaufel’a luna lu na ni ku talimana ni yona, kana seo s’a konahala mane? Puhisano ya litaba kaufela za manzwi ao i k’a lu tusa ku utwahalisa hande taba yeo.
Mu Be Ba Ba Tabile—Kabakalañi mi Kamukwaufi?
2, 3. Butokwa bwa tabo ki bufi, sina ha bu bonisizwe mwa litaba za Jesu ni Maisilaele ba kwaikale?
2 “Mu be ba ba tabile kamita ku Mulena; hape ni kutela ni li: Mu be ba ba tabile.” Seo ne si kana sa lu hupulisa ka za manzwi a n’a libisizwe kwa Maisilaele lilimo ze bat’o ba ze myanda ye 24 kwamulaho k’o: “Tabo ya Muñ’a Bupilo ki ona mata a mina,” kamba ka ku ya ka toloko ya Moffatt: “Ku taba ku Wa Ku Ya Ku Ile ki ona m’ata a mina.” (Nehemia 8:10) Tabo i fa m’ata mi i swana sina lukwakwa m’o mutu a kona ku kena kwa neku la ku fumana ku omba-ombiwa ni silelezo. Tabo ne i petile kalulo ye tuna mwa ku tusa nihaiba Jesu mutu ya petehile kuli a itiise. “Kabakala tabo y’a n’a beezwi kwapili, Jesu a itiisa kwa [kota ya linyando, NW], a sa tokomeli lishwau la [yona]; mane a y’o ina ku la bulyo la lubona lwa Mulimu.” (Maheberu 12:2) Ka mo ku bonahalela fela, ku kona ku taba ha ku talimanwi ni but’ata ki nto ya butokwa hahulu kwa neku la ku puluswa.
3 Pili ba si k’a kena kale mwa Naha ya Sepiso, Maisilaele ne ba laezwi kuli: “Ze nde kaufela z’a file Muñ’a Bupilo Mulimu wa hao wena ni ba ndu ya hao, u ka li tabela wena hamoho ni Mulivi, ni mutu wa muenyi ya yahile haenu.” Ze ne li ka zwa mwa ku palelwa ku sebeleza Jehova ka tabo ne li k’a ba ze maswe luli. “Likuto zeo kaufela li ka ku tahela, li ku hanelele, li ku swale, mane u fele ku shwa; . . . Kakuli fo, ikaba kuli ha u si k’a sebeleza Muñ’a bupilo Mulimu wa hao, ka tabo ni ka pilu ye munati, kabakala ku atelwa ki linto kaufela.”—Deuteronoma 26:11; 28:45-47.
4. Ki kabakalañi ha ne lu kana lwa palelwa ku taba?
4 Kacwalo, ki ko ku tokwahala hakalo kuli bomasiyaleti ba ba tozizwe ba kacenu ni balikani ba bona ba “lingu ze ñwi” ba tabe! (Joani 10:16) Paulusi, ka ku kutela kelezo ya hae, “hape ni kutela ni li,” n’a koñomekile butokwa bwa ku taba fa lika ze nde kaufela zeo Jehova a lu ezelize. Kana lw’a taba? Kamba kana lu pungelezwa hahulu mwa misebezi ya ka zazi ya bupilo kuli mane ka linako ze ñwi lw’a libala mabaka a mañata a ku taba? Kana but’ata bw’a bundama hahulu kuli mane bu lu paleliswa ku bona Mubuso ni limbuyoti za ona? Kana lwa lumeleza lika ze ñwi—ku s’a ipeya ku utwa milao ya Mulimu, ku s’a buluka likuka za bumulimu, kamba ku keshebisa misebezi ya Sikreste—kuli li lu talule tabo ya luna?
5. Ki kabakalañi mutu ya si na musa h’a fumana but’ata mwa ku taba?
5 “Musa wa mina u zibwe ki batu kamukana. Mulena u fakaufi.” (Mafilipi 4:5) Mutu ya si na musa h’a na buitikanelelo. N’a kana a palelwa ku babalela hande buikangulo bwa hae, ili ku n’o keny’anga mubili wa hae ku si na tokwahalo mwa sineneketo ni lipilaelo ze s’a swaneli. Mwendi h’a si k’a ituta ku amuhela bufokoli bwa hae ni ku pila ka ku utwisisa seo. N’a kana a itomela likonkwani ze pahami hahulu mi cwale ni ku lika ku fita ku zona ku si na taba ni lisinyehelo. Kamba n’a kana a itusisa bufokoli bwa hae sina libaka la ku itopwelisa kamba ku itepeleza. Ka ku tokwa buitikanelelo ni ku s’a ba ni musa, u fumana kuli ku taba ki ko ku t’ata.
6. (a) Ki sifi seo Bakreste sina luna ba swanela ku bona ku luna, mi ki l’ili fela ku k’a ba cwalo? (b) Manzwi a Paulusi kwa 2 Makorinte 1:24 ni Maroma 14:4 a lu tusa cwañi ku ba ni musa?
6 Niha neikaba kuli balwanisi ba l’u nga sina ba ba ngangatezi litoho, Bakreste sina luna kamita ba swanela ku kona ku bona musa wa luna. Mi ba k’a lu bona cwalo haiba lu na ni buitikanelelo mi ha lu libeleli bupetehi ku ili luna tota kamba ku ba bañwi. Fahalimu a zeo kaufela, lu swanela ku tokolomoha ku kalameza ba bañwi milwalo ye fita seo Linzwi la Mulimu li bata. Muapositola Paulusi n’a bulezi kuli: “Isikuli lu busa tumelo ya mina, kono lu lata ku mi tusa ze mi tabisa.” (2 Makorinte 1:24) Ka ku ba ya n’a kile a’ ba Mufalisi, Paulusi n’a ziba hande kuli milao ye tiile ye tomilwe ni ku kalamezwa ki ba ba mwa m’ata a tamaiso i kaula tabo, hailif’o liakalezo ze tusa ze fiwa ki babeleki sina luna ne li ka i ekeza. Buniti bwa kuli “Mulena u fakaufi” bu swanela ku hupulisa mutu ya musa kuli ha lu swaneli ku ‘nyaza mutang’a mulena yo muñwi. Nih’a tiya kamba a wa, ki taba ya mulen’a hae.’—Maroma 14:4.
7, 8. Ki kabakalañi Bakreste ha ba lukela ku libelela ku ba ni but’ata, niteñi ku konahala cwañi ku bona ku zwelapili ku taba?
7 “Mu si ke mwa bilaela ka se siñwi; kono mwa linto kaufela mu zibise Mulimu se mu bata ka tapelo ni ka kupo ye na ni buitumelo.” (Mafilipi 4:6) Kacenu lu ipumana mwa “linako ze tata” zeo Paulusi n’a ñozi ka za zona. (2 Timotea 3:1-5) Kacwalo Bakreste ba lukela ku libelela ku talimana ni but’ata. Manzwi a Paulusi a kuli “mu be ba ba tabile kamita” h’a zwisi teñi kezahalo ya kuli Mukreste y’a sepahala n’a kana a ba ni linako ze ñwi za ku nyefa kamba ku zwafa. Mwa muinelo wa Paulusi luli, n’a lumezi miinelo ka mo ne i inezi kuli: “Lu mwa but’ata mwa maneku kaufela, kono ha lu honehi luli; lu ziyelehile maswe, kono ha lu felelwi ki sepo; Lwa nyandiswa, kono ha lu fulalelwi; lu wisezwa fafasi, kono ha lu shwi.” (2 Makorinte 4:8, 9) Nihakulicwalo, tabo ya Mukreste y’a fokolisa mi kwa nalulelule y’a tula linako za pilaelo ni maswabi za swalelele. I fa m’ata a’ tokwahala mwa ku swalelela ku eza zwelopili, ni kamuta mutu h’a latehelwi ki mabaka a mañata a ku taba.
8 But’ata ha bu ba teñi, bu be bo bu cwañi kamba cwañi, Mukreste ya na ni tabo ka buikokobezo u kupa tuso ya Jehova ka tapelo. H’a komiwi ki pilaelo ye tulile tikanyo. Hamulaho wa ku eza seo yena muñi ka ku utwahala a kona ku eza mwa ku tatulula but’ata b’o, u siya se si zwa mwateñi mwa mazoho a Jehova ka ku lumelelana ni memo ye li: “U lwalise Muñ’a Bupilo mulwalo wa hao, mi u ka ku tiisa.” Seo ha si nze si ezahala, Mukreste u zwelapili ku itumela ku Jehova kabakala bunde bwa Hae kaufela.—Samu 55:22; mu bone hape Mateu 6:25-34.
9. Zibo ya niti i fa cwañi kozo ya mwa munahano, mi ki ku ama kufi ko kunde k’o seo si ba ni kona ku Mukreste?
9 “Kozo ya Mulimu ye fita kutwisiso kaufela, i ka buluka lipilu za mina ni mihupulo ya mina ku Jesu Kreste.” (Mafilipi 4:7) Zibo ya niti ya Bibele i lukulula munahano wa Mukreste kwa buhata mi i mu tusa ku tahisa minahanelo ye minde. (2 Timotea 1:13) Kacwalo u tusiwa ku pima muzamao o maswe kamba o’ si na butali o’ kona ku beya liswalisano za ka kozo ni ba bañwi mwa lubeta. Mwa sibaka sa ku zwafiswa ki ku tokwa katulo ye nde ni bumaswe, u beya sepo ya hae ku Jehova kuli a tatulule but’ata bwa mufuta wa mutu ka Mubuso. Kozo ye cwalo ya mwa munahano i bukeleza pilu ya hae, i buluka milelo ya hae i li ye kenile, mi i zamaisa munahano wa hae mwa nzila ya ku luka. Milelo ye kenile ni ku nahana ze swanela, ni zona, li fa mabaka a mañata hahulu a ku taba, ku si na taba ni but’ata ni lisineneketo ze tiswa ki lifasi la mikwangalakanyi.
10. Tabo ya niti i konwa ku fumanwa fela ka ku bulela kamba ku nahana ka za nto mañi?
10 “Haili ka ze ñwi banabahesu, linto kaufela ze li za niti, kaufela ze kutekeha, kaufela ze lukile, kaufela ze kenile, kaufela ze na ni libubo le linde, kaufela ze na ni swanelo, ni ze lukela ku lumbwa, ibe zona ze mu nze mu hupula.” (Mafilipi 4:8) Mukreste h’a fumani munyaka mwa ku bulela kamba ku nahana ka za lika ze maswe. Seo ka taho si kapula buñata bwa za ku itabisa zeo lifasi li fa. Ha ku na ya kona ku buluka tabo ya Sikreste haiba a taza munahano ni pilu ya hae ka buhata, lishea la bukuba, ni litaba ze si k’a luka, za muzamao o maswe, ze si na bunde, za sitoyo, ni ze nyenyisa. Ka ku bulela ngambu, ha ku na ya kona ku fumana tabo ya niti ka ku taza munahano ni pilu ya hae ka ze masila. Mwa lifasi la Satani le li silafezi, ki nto ye yahisa hakalo ku ziba kuli Bakreste ba na ni lika ze nde ze ñata hahulu za ku nahana ni ku buhisana!
Mabaka A’ Si Na Palo a ku Taba
11. (a) Ki sika mañi se si s’a swanelwi ku keshebiswa ni kamuta, mi ki kabakalañi ha ku li cwalo? (b) Ku fumaneha kwa mukopano wa mwahal’a macaba ne ku bile ni ku ama mañi ku ya n’a fumanehile teñi yo muñwi ni mufumahali wa hae?
11 Ha lu bulela ka za mabaka a ku taba, haike lu si ke lwa libala sizwale sa luna sa mwahal’a macaba. (1 Pitrosi 2:17) Hailif’o likwata za silifasi za sicaba ni za mishobo li bonisa ku toyana ko kutuna, batu ba Mulimu ba taha hamoho ka lilato. Swalisano ya bona i bonahala sihulu kwa mikopano ya mwahal’a macaba. Ka za o ne u ezizwe ka 1993 mwa Kiev, Ukraine, ya n’a fumanehile teñi ya n’a zwa kwa United States n’a ñozi kuli: “Miyoko ya tabo, meto a’ tezi tabo, ku kamatana ko ku zwelapili inge kwa mwa lubasi, ni litumeliso ze ne li fitiswa kwa buse bwa libapalelo ka ku zukuza likuku ni litaulo za mibala ye fitana-fitana ka ku iponahaza fela ne li paka ka za swalisano ya teokratiki. Lipilu za luna li tezi maikuto a tabo ka za seo Jehova a petile ka makazo mwa sizwale sa mwa lifasi kamukana. Seo si ni amile ka butuna ni mufumahali wa ka mi si ekelize taluso ye nca kwa tumelo ya luna.”
12. Isaya 60:22 i swelwi ku talelezwa cwañi fapil’a meto a luna luli?
12 Ki nto ye tiisa hahulu tumelo kwa Bakreste kacenu ku bona bupolofita bwa Bibele bu nze bu talelezwa fapil’a meto a bona luli! Sina ka mutala, mu nyakisise manzwi a Isaya 60:22: “Mutu yo munyinyani u ka fetuha ba ba eza lule [“sikiti,” NW], ya nyazeha a be sicaba se si mata. Na Muñ’a Bupilo ni ka pakisa ku eza cwalo, mwa nako ya yona.” Fa ku pepwa kwa Mubuso ka 1914, ne li b’a 5,100 fela—mutu yo munyinyani—ba ne ba kutaza ka cisehelo. Kono mwahal’a lilimo ze ketalizoho ze felile, butuna bwa sizwale sa mwahal’a lifasi bu bile bo bu ekezeha ka sipimo sa avareji ya Lipaki ba banca ba ba eza 5,628 ba ba swelwi ku kolobezwa ka viki ni viki! Ka 1993, palo ye tuna ya likombwa ba ba cisehela b’a 4,709,889 ne i fitilwe ku yona. Mu nahane fela! Seo si talusa kuli “mutu yo munyinyani” wa mwa 1914 ka mo ku inezi fela s’a li bukaufi ni ku fita fa “sikiti”!
13. (a) Ki sifi se si bile si ezahala haisali ku zwiwa ka 1914? (b) Lipaki za Jehova ba buluka cwañi sikuka sa manzwi a Paulusi kwa 2 Makorinte 9:7?
13 Haisali ku zwiwa ka 1914 Mulena wa Bumesiya u ile a tula mwahal’a lila za hae. Puso ya hae i yemezwi ki balateleli ba batu ba ba tabela ba ba fa nako, m’ata, ni mali mwa ku zwisezapili musebezi wa ku kutaza mwahal’a lifasi kamukana hamohocwalo ni mungendenge wa ku yaha wa mwahal’a macaba. (Samu 110:2, 3) Lipaki za Jehova b’a taba kuli linubu za mali li swelwi ku fiwa ilikuli misebezi yeo i fezwe, nihaiba kuli mali ki ka siwela fela a bulelwa kwa mikopano ya bona.a (Mu bapanye 1 Makolonika 29:9.) Bakreste ba niti ha ba tokwi ku sotezwa kuli ba fe; b’a nga kuli ki tohonolo ku fa kemelo ku Mulen’a bona ka sipimo seo miinelo ya bona i lumeleza, yo muñwi ni yo muñwi “mw’a hupulezi mwa pilu ya hae, isi ka ku bilaela, kamba ka ku hapelezwa.”—2 Makorinte 9:7.
14. Ki muinelo mañi mwahal’a batu ba Mulimu o se u fitile fa ku iponahaza haisali ku zwiwa ka 1919, ili ku ba fa libaka mañi la ku taba?
14 Ku kutiswa sinca ko ne ku bulezwi cimo kwa bulapeli bwa niti mwahal’a batu ba Mulimu ku tisize ku tahiswa kwa paradaisi ya kwa moya. Haisali ku zwiwa ka 1919 se i zwezipili ku yandulula miseto ya yona. (Samu 14:7; Isaya 52:9, 10) Ki sifi se si zwile mwateñi? Bakreste ba niti ba ipumana mwa “tabo ni nyakalalo.” (Isaya 51:11) Muselo o munde o zwa mwateñi ki bupaki bwa seo moya o kenile wa Mulimu u kona ku peta ka batu ba ba si k’a petahala. Tumbo ni tompo kaufela li ya ku Jehova, kono ki tohonolo mañi ye kona ku ba teñi ye tuna ku fita ku ba y’a sebeza ni Mulimu? (1 Makorinte 3:9) Jehova ki y’a tiile mwa ku kona ku tahisa kuli macwe, haiba ku tokwahala, a huwe lushango lwa niti. Nihakulicwalo, u ketile ku s’a eza cwalo kono, ka ku fapahana, u susueza libupiwa ze tabela ze ezizwe fa liluli kuli li pete tato ya hae.—Luka 19:40.
15. (a) Ki likezahalo mañi za mwa linako za cwale ze lu latelela ka cisehelo? (b) Ki kezahalo mañi yeo lu libelela ka tabo?
15 Ba nze ba tezi likute le lituna, batanga ba Jehova cwale ba sweli ku bona likezahalo za lifasi ha li nze li swalisana ni bupolofita bwa Bibele bo bu zwile mubano. Macaba a sweli ku lika ka t’ata—kono ili ka mbango—ku peta kozo ye tiile. Likezahalo li sweli ku ba hapeleza ku kupa Kopano ya Bamacaba k’u nga muhato mwa libaka za lifasi ze tezi mifilifili. (Sinulo 13:15-17) Zeo ha li nze li ezahala, batu ba Mulimu se ba sweli ku talima kwapili ka tibelelo ku ye ñwi ya likezahalo ze tabisa ka ku fitisisa ye k’a be i ezahalile, ili ye sweli ku ba bukaufi ni ku fita ka lizazi le liñwi ni le liñwi. “A lu tabe, lu nyakalale, mi lu mu fe milumbeko; kakuli nako i tile ya linyalo la Ngunyana; mi munyaliwa wa hae u itukisize!”—Sinulo 19:7.
Ku Kutaza—Ki Nto ye Imeza kamba ye Tabisa?
16. Mu fe mutala wa ka m’o ku palelwa ku eza s’a itutile ku kona ku talula Mukreste tabo ya hae.
16 “Ze mu lutilwe ki na, mwa li amuhela, mwa li utwa, ni ze mu boni ku na, ibe zona ze mu eza; mi Mulimu wa kozo u ka ba ni mina.” (Mafilipi 4:9) Ka ku sebelisa se ba itutile, Bakreste ba kona ku libelela ku amuhela limbuyoti za Mulimu. Ye ñwi ya lika ze butokwa ka ku fitisisa ze ba itutile ki tokwahalo ya ku kutaza taba ye nde ku ba bañwi. Ka mo ku inezi fela, ki mañi ya n’a ka ikola kozo ya mwa munahano kamba ku taba ha n’a ka tima batu ba lipilu ze sepahala litaba zeo bupilo bwa bona luli bu itingile fa ku li utwa?—Ezekiele 3:17-21; 1 Makorinte 9:16; 1 Timotea 4:16.
17. Ki kabakalañi musebezi wa luna wa ku kutaza ha u swanela ku ba simbule sa tabo kamita?
17 Ki ko ku tabisa hakalo ku fumana batu ba ba swana sina lingu ba ba tabela ku ituta ka za Jehova! Ka mo ku inezi fela, ba ba sebeza ka mulelo o lukile kamita ba k’a fumana sebelezo ya Mubuso ku ba simbule sa tabo. Seo ki kabakala kuli libaka le lituna la ku ba Paki ya Jehova ki ku lumbeka libizo la Hae ni ku yemela mayemo a Hae sina yena Mubusi yo Mutuna. (1 Makolonika 16:31) Mutu y’a lemuha taba yeo u k’a ba ni tabo mane ni muta batu ka ku tokwa butali ba hana taba ye nde yeo a tisa. W’a ziba kuli ku kutaza ku ba ba s’a lumeli ka lizazi le liñwi ku k’a fita fa ku fela; ku lumbeka libizo la Jehova ku k’a zwelapili ku ya ku ile.
18. Ki sifi se si susueza Mukreste ku eza tato ya Jehova?
18 Bulapeli bwa niti bu susueza ba ba bu sebelisa ku eza lika ze tokwiwa ki Jehova, isiñi ka libaka la kuli ba na ni ku li eza, kono kakuli ba bata ku li eza. (Samu 40:8; Joani 4:34) Batu ba bañata ba fumana kuli seo si t’ata ku si utwisisa. Musali yo muñwi ka nako ye ñwi n’a kile a bulelela Paki ya n’a mu potela kuli: “Mwa ziba, ni lukela ku mi babaza. Ka buniti fela ni kamuta ne ni si ke n’a ya fa ndu ni ndu ni kutaza ka za bulapeli bwa ka sina mo mu ezeza.” Ka lumenyo Paki y’o a alaba kuli: “Na kona ku utwisisa mo mu ikutwela. Pili ni si k’a ba kale yo muñwi wa Lipaki za Jehova, ne mu si ke mwa ni tahiseza ku ya kwa batu ba bañwi ku y’o bulela ka za bulapeli. Kono cwale ni bata ku eza cwalo.” Musali y’o a nahana ka nako ye kuswani mi cwale a fita fa kutwisiso ya kuli: “Ka mo ku bonahalela fela bulapeli bwa mina bu fa nto ye ñwi yeo bwa ka bu s’a fi. Mwendi ni swanela ku batisisa.”
19. Ki kabakalañi cwale haili nako ya ku taba ku fita l’ili kaufela kwamulaho?
19 Liñolo la silimo sa 1994, le li bonisizwe fa patalaza mwa Mandu a luna a Mubuso, li lu hupulisa kamita kuli: “U sepe [Jehova, NW] ka pilu ya hao kaufela.” (Liproverbia 3:5) Kana ne ku k’a ba ni libaka le lituna la ku taba ku fita la ku kona ku beya sepo ya luna ku Jehova, yena m’ata a luna y’a li mukunda wa luna? Samu 64:10 i talusa kuli: “Ba ba na ni niti ba ka tabelwa ki Muñ’a Bupilo, ba ine mwa mukunda wa hae.” Ye haki nako ya ku kata-kata kamba ku palelwa. Kweli ni kweli ye fita i lu suteleza kwa muinelo luli wa seo batanga ba Jehova ba nyolezwi ku bona haisali ku zwiwa mwa mazazi a Abele. Cwale ki yona nako ya ku sepa Jehova ka pilu ya luna kaufela, ka ku ziba kuli haisali ha lu si k’a ba kale ni mabaka a mañata cwalo a ku taba!
[Litaluso za kwatasi]
a Fa mikopano ye mituna ni hañwi ka kweli mwa liputeho, litaba ze kuswani z’a balwa ze bonisa buñata bwa linubu za ka ku itatela ze amuhezwi hamohocwalo ni litifo ze ezizwe. Ka linako ze ñwi mañolo a’ lumiwa a’ talusa ka m’o linubu ze cwalo li swelwi ku itusisezwa. Kacwalo mañi ni mañi w’a hupuliswa ka za muinelo wa za mali ni wa musebezi wa mwa lifasi kamukana wa Lipaki za Jehova.
Ne Mu K’a Alaba Cwañi?
◻ Ka ku ya ka Nehemia 8:10, ki kabakalañi ha lu swanela ku taba?
◻ Deuteronoma 26:11 ni Dt 28:45-47 li bonisa cwañi butokwa bwa ku taba?
◻ Mafilipi 4:4-9 i kona ku lu tusa cwañi ku taba kamita?
◻ Liñolo la silimo sa 1994 li lu fa libaka mañi la ku taba?
[Siswaniso se si fa likepe 16]
Lipaki ba kwa Russia ni Germany ba tabile ku ba kalulo ya sizwale sa mwahal’a macaba
[Siswaniso se si fa likepe 17]
Ku abana niti ni ba bañwi ki nto ye tabisa