Kana Mwalemuha Butokwa Bwa Kuluta Babañwi?
“Nika mifa litaelo zende.”—LIPROV. 4:2.
1, 2. Ki kabakalañi haluswanela kuluta babañwi kuli bapete misebezi ya Mulimu?
MUSEBEZI omutuna wa Jesu neli wa kukutaza taba yende ya Mubuso. Kono hape naalutile babañwi kuli babe balisana ni baluti. (Mat. 10:5-7) Nihaike kuli Filipi naapatehile ka kuba mubuleli wa evangeli, naatusize bana bahae babasizana babane kuli bazibe hande kukutaza litaba za mwa Mañolo ku babañwi. (Lik. 21:8, 9) Kuluta babañwi ki kwa butokwa cwañi kacenu?
2 Palo ya batu babaamuhela taba yende mwa lifasi kaufela isweli yaekezeha. Batu babanca mwa niti baswanela kuziba kuli kuituta Bibele ka butu ki kwa butokwa. Hape baswanela kulutiwa mwa kukutaleza taba yende ku babañwi ni kuba luta niti. Mwa liputeho zaluna, mizwale baswanela kususuezwa kusebeza ka taata kuli baketiwe kuba likombwa za puteho ni kuba baana-bahulu. Ka kuitusisa “litaelo zende,” Bakreste babahulile kwa moya bakona kutusa bahasanyi ba babanca kuli baeze zwelopili ya kwa moya.—Liprov. 4:2.
MUTUSE BAHASANYI BABANCA KUBA NI MAATA NI BUTALI ZE ZWA MWA LINZWI LA MULIMU
3, 4. (a) Paulusi naabonisize cwañi swalisano ye mwahalaa kuitutanga Mañolo ni kupeta hande bukombwa? (b) Pili lusika tusa kale baituti baluna kuli baitutange Bibele ka butu, luswanela kuezañi?
3 Kuituta Mañolo ka butu ki kwa butokwa cwañi? Lufumana kalabo kwa manzwi ao muapositola Paulusi naañolezi Bakreste ba kwa Kolose. Naañozi kuli: “Kuzwa lizazi lene luutwile za teñi, halusika tuhela kumilapelela ni kukupa kuli mutale zibo yenepahezi ya tato [ya Mulimu] mwa butali kaufela ni kutwisiso ya kwa moya, kuli muzamaye ka mukwa oswanela Jehova kuli mumutabise ka kutala inze muzwelapili kubeya muselo mwa musebezi kaufela omunde ni kuhula mwa zibo yenepahezi ya Mulimu.” (Makolo. 1:9, 10) Zibo yenepahezi yecwalo neikatusa Bakreste ba kwa Kolose kuli bakone ‘kuzamaya ka mukwa oswanela Jehova kuli bamutabise ka kutala.’ Kueza cwalo nekuka batusa kuzwelapili “kubeya muselo mwa musebezi kaufela omunde,” sihulu mwa musebezi wa kukutaza taba yende. Kuli mulapeli wa Jehova akone kusebeza hande, uswanela kuitutanga Bibele kamita. Kacwalo, luswanela kutusa baituti ba Bibele kuutwisisa taba yeo.
4 Pili lusika tusa kale babañwi kulemuha butokwa bwa kuituta Bibele ka butu, luna kasibili luswanela kuikolwisa kuli kueza cwalo ki kwa butokwa. Mane luna kasibili luswanela kuno itutanga Bibele kamita. Kacwalo, muswanela kuipuza kuli: ‘Haiba bañi ba mandu babulela litaba zesalumelelani ni lituto za mwa Mañolo kamba haiba babuza lipuzo zetaata, kana nakona kualaba hande kakuitusisa Bibele? Hanibala litaba zebonisa mo Jesu, Paulusi, ni babañwi nebaitiiselize kupeta bukombwa bwabona, kana nanahanisisanga kamo buitiiso bwabona bukona kuamela sebelezo ya ka ku Jehova?’ Kaufelaa luna lutokwa zibo ni likelezo ze zwa mwa Linzwi la Mulimu. Mi haiba lutaluseza babañwi molutuselizwe ki kuitutanga Bibele ka butu, lwakona kubasusueza kufumana tuso yeswana ka kutukufalelwa kuitutanga Mañolo.
5. Mufe liakalezo za mwakutuseza bahasanyi babanca kuli baitutange Bibele kamita.
5 Mwakona kuipuza kuli: ‘Nikona kuluta cwañi muituti waka kuli aitutange Bibele kamita?’ Mukale pili ka kumubonisa mwaswanela kuitukisezanga tuto ya Bibele yemubanga ni yona. Mwakona kumubulelela kuli abale likalulo zeñwi za litaba zeekelizwe ze mwa buka ya Bibele I Lutañi Luli? ni kuli abale ni mañolo abonisizwe. Mumutuse kuitukisezanga mikopano ka mulelo wa kuyo alaba. Mumususueze kubala magazini ni magazini ya Tawala ya Mulibeleli ni ya Mu Zuhe! Haiba Watchtower Library kamba Watchtower ONLINE LIBRARY zafumaneha mwa puo yamina, mwakona kumubonisa mwakona kuitusiseza zona kuli afumane likalabo kwa lipuzo za Bibele. Hamuka mutusa cwalo, muituti wamina wa Bibele wakona kufita fa kutabela kuituta Linzwi la Mulimu ka butu.
6. (a) Mukona kutusa cwañi muituti wamina kulata hahulu Bibele? (b) Muituti wa Bibele ukona kuezañi haiba akala kulata hahulu Mañolo?
6 Niteñi, haluswaneli kuhapeleza mutu ufi kamba ufi kubala ni kuituta Bibele. Kono luswanela kuitusisa lika zelufilwe ki kopano ya Jehova kuli lutuse muituti waluna kulata hahulu Bibele. Hamulaho wa nako, baituti babanani lipilu zende bakona kuikutwa sina mwanaaikutwezi walisamu yanaaopezi kuli: “Buswa bwa ka, ki ku sutelela ku Mulimu; ku Mulena Muñaa Bupilo, ki ko ni sabela.” (Samu 73:28) Moya wa Jehova ukatusa baituti babacwalo babasebeza ka taata ni babanani buitebuho.
MULUTE BAHASANYI BABANCA KUZIBA KUKUTAZA NI KULUTA
7. Jesu naalutile cwañi bashaeli ba taba yende? (Mubone siswaniso sesifa likepe 25.)
7 Kwa Mateu kauhanyo 10, lufumana litaelo zanaafile Jesu kwa baapositola bahae ba 12. Naasika bulela feela litaba fahalimu, kono nabulezi lisupo zeñwi ka kunonga.[1] Baapositola nebateelelize Jesu hanaabaluta mwakukutaleza hande. Kuzwafo sikwata seo sesiya mwa bukombwa. Kabakala kuli nebabonanga Jesu mwanakutaleza, kapili-pili bafita fa kuba baluti babande ba niti ya mwa Mañolo. (Mat. 11:1) Lwakona kuluta baituti baluna ba Bibele kuba bahasanyi babande ba taba yende. Cwale halunyakisiseñi linzila zepeli za molukona kubatuseza.
8, 9. (a) Jesu naaatumelanga cwañi batu mwa bukombwa bwahae? (b) Lukona kuluta cwañi bahasanyi babanca kuli baambolange ni batu sina mwanaaezelize Jesu?
8 Muambole ni batu. Jesu kamita naaambolanga ni batu ka za taba ya Mubuso. Ka mutala, naaambozi hande ni musali fa lisima la Jakobo bukaufi ni muleneñi wa Sikare, mi mwa ngambolo yeo nekuzwile zende. (Joa. 4:5-30) Hape naaambozi ni mutelisi yabizwa Mateu Livi. Litaba za Evangeli halibuleli zeñata ka za puisano yeo, kono Mateu naaamuhezi memo ya Jesu ya kuli abe mulateleli wahae. Mateu ni babañwi nebautwile Jesu habulela ka nako yetelele fa mukiti wa lico one ubezi kwa ndu ya Mateu.—Mat. 9:9; Luka 5:27-39.
9 Ka nako yeñwi, Jesu naabulezi ka nzila yesilikani ni Natanaele, yanaanani mubonelo ofosahezi ka za batu bane basimuluha kwa Nazareta. Mi Natanaele naasusuelizwe kucinca mubonelo wahae. Aikatulela kuituta litaba zeñata zanaaluta muuna yanaasimuluha kwa Nazareta, yena Jesu. (Joa. 1:46-51) Kacwalo, luswanela kuluta bahasanyi babanca kuziba mwakuambolela ni batu ka silikani, ni ka kuwa pilu.[2] Batu beluluta ka nzila yeo, kubonahala kuli ni bona bakatabela kubona batu babanani lipilu zende habateeleza kwa manzwi abona a sishemo ni a kuiswa pilu.
10-12. (a) Jesu naatusize cwañi batu bane batabela kuteeleza kwa taba yende? (b) Lukona kutusa cwañi bahasanyi babanca kuekeza kwa buikoneli bwabona bwa kuluta niti ya mwa Bibele?
10 Mutuse batu kuli batabele hahulu zemuluta. Jesu naakutalize ka nako yenyinyani feela. Kono naafumananga nako ya kutusa batu bane baamuhezi zanaluta kuli batabele hahulu taba yende. Ka mutala, Jesu naalutile batu babañata inze ainzi mwa sisepe. Ka nako yeo, naaezize makazo ya kuli Pitrosi aswase litapi zeñata mi amubulelela kuli: “Ku zwa cwale, u kana u yamba batu.” Zanaaezize ni kubulela Jesu nelitahisizeñi? Pitrosi ni banaasebelisana ni bona “ba kutisa lisepe fa likamba mi ba siya lika kaufela ni kulatelela [Jesu].”—Luka 5:1-11.
11 Nekudema, yanaabelekela mwa kuta yetuna ya Sanhedrini, atabela litaba zanaaluta Jesu. Naabata kuituta zeñata kono naasaba zene bakabulela babañwi hanaaka ambola ni Jesu inze abonwa ki batu. Jesu neli yabunolo mi naatabela kutanda nako ni batu; kacwalo, akopana ni Nekudema busihu, inge kusina batu babañwi. (Joa. 3:1, 2) Ki tuto mañi yeluituta kwa litaba ze? Mwanaa Mulimu naafumananga nako ya kuba ni batu kuli akone kubatiisa mwa tumelo. Kacwalo, ni luna luswanela kuikataza kueza misipili ya makutisezo ni kuzamaisa lituto za Bibele kwa batu babatabela.
12 Bahasanyi babanca bakona kuekeza kwa buikoneli bwabona bwa kuluta niti ya mwa Bibele haiba lusebezanga ni bona mwa bukombwa. Luswanela kubatusa kuli baisange pilu kwa batu babatabela, nihaiba bababonisize feela hanyinyani kuli batabela. Lwakona kumema bahasanyi babanca kuya ni luna mwa bukombwa halueza misipili ya makutisezo ni haluzamaisa lituto za Bibele fa mandu. Halubaluta ni kubasusueza ka nzila yecwalo, kaniti bahasanyi babanca bakabata kutusa batu babatabela, mi bakazamaisa lituto za Bibele. Hape bakaituta kusazwafa kapili, kono bakaba ni pilu-telele mi bakatundamena mwa bukombwa.—Magal. 5:22; mubone mbokisi yeli: “Kutundamena ki Kwa Butokwa.”
MULUTE BABANCA KUSEBELEZA BALUMELI BABAÑWI
13, 14. (a) Muikutwa cwañi ka za mitala ya mwa Bibele ya batu bane baezize buitomboli bobutuna kuli batuse babañwi? (b) Ki linzila lifi zetusa zemukona kuitusisa kwa kuluta bahasanyi babanca ni banana kulata mizwale ni likaizeli babona?
13 Litaba za mwa Bibele libonisa kuli lunani tohonolo ya kuba ni “lilato la ku lata mizwale” ni kusebeleza babañwi. (Mubale 1 Pitrosi 1:22; Luka 22:24-27.) Mwanaa Mulimu naafanile lika kaufela, kukopanyeleza cwalo ni bupilo bwahae mwa kusebeleza babañwi. (Mat. 20:28) Dorkasi “Naa ezanga misebezi ye minde ye miñata ni ku fa limpo ze ñata za sishemo.” (Lik. 9:36, 39) Maria, kaizeli yanaapila mwa Roma, ‘naaezize’ misebezi yemiñata ya kutusa babañwi mwa puteho. (Maro. 16:6) Lukona kutusa cwañi bahasanyi babanca kulemuha kuli kusebeleza mizwale ni likaizeli baluna ki kwa butokwa hahulu?
14 Lipaki babahulile kwa moya baswanela kumema bahasanyi babanca kuli baye ni bona habaya kwa kulekula babakula ni basupali. Haiba kwaswanela, bashemi bakona kuya ni bana babona habaeza misipili yecwalo. Baana-bahulu bakona kusebelisana ni babañwi kuli basupali baluna belulata hahulu babe ni lico zende ni kuli mandu abona ababalelwa hande. Ka zona linzila ze, banana ni babanca mwa niti bakaituta kuezeza babañwi misebezi ya sishemo. Muuna-muhulu yomuñwi hanaakutazanga, naapotelanga Lipaki bane bapila mwa mahae mwanaakutalezanga, ilikuli ayo bona mone bazuhela. Muzwale wa mucaha yanaasebezanga hahulu ni muuna-muhulu yo, naaitutile kuli batu kaufela mwa puteho baswanela kuikutwa kuli balatiwa.—Maro. 12:10.
15. Ki kabakalañi baana-bahulu habatokwa kuisa pilu kwa zwelopili ye baeza mizwale mwa puteho?
15 Kabakala kuli Jehova uitusisa baana kuli babe baluti mwa puteho, ki kwa butokwa kuli mizwale baikataze kuba babuleli babande. Ka kuba muuna-muhulu, kana mwakona kuteeleza sikombwa sa puteho hanze aitukiseza kufa ngambolo? Hamuka mutusa, wakona kuekeza kwa buikoneli bwahae bwa kuba muluti wa Linzwi la Mulimu.—Neh. 8:8.[3]
16, 17. (a) Paulusi naatusize cwañi Timotea kuli aeze zwelopili? (b) Baana-bahulu bakona kuluta cwañi hande balisana ba kwapili ba puteho?
16 Mwa puteho ya Sikreste kutokwahala hahulu balisana, mi babakaba balisana kwapili baswanela kuzwelapili kulutiwa. Paulusi naañozi litaba zeñwi za mwakulutela babañwi, hanaabulelezi Timotea kuli: “Wena mwanaka, u zwelepili ku fumana maata ka sishemo sa Mulimu se si zwa mwa ku swalisana ni Kreste Jesu, mi lika ze ne u utwile ku na ze ne yemezwi ki lipaki ze ñata, u li fe kwa batu ba ba sepahala, ili ba ba ka kona ku li luta ba bañwi hape.” (2 Tim. 2:1, 2) Timotea naaitutile kakusebezanga hamoho ni muapositola yo, yanaali muuna-muhulu. Kutuha fo, Timotea aitusisa milutelo ya Paulusi mwa bukombwa bwahae ni mwa likalulo zeñwi za sebelezo yahae yekenile.—2 Tim. 3:10-12.
17 Paulusi naasika tuhelela feela kuli Timotea ukaituta ili yena. Naazamayanga ni yena mwa misipili yahae. (Lik. 16:1-5) Baana-bahulu bakona kuituta kwa mutala wa Paulusi ka kuzamayanga ni likombwa za puteho babakwanisize zetokwahala, habaya kwa misipili ya bulisana, haiba kueza cwalo kwaswanela. Kakueza cwalo, baana-bahulu bakatusa mizwale bao kuli baiponele isali bona mulutelo, tumelo, pilu-telele ni lilato zetokwahala kwa baokameli ba Sikreste. Muezezo wo, utusa kwa kuluta balisana ba kwapili ba “mutapi wa Mulimu.”—1 Pit. 5:2.
BUTOKWA BWA KULUTA BABAÑWI
18. Ki kabakalañi haluswanela kuunga kuli kuluta babañwi misebezi mwa sebelezo ya Jehova ki kwa butokwa?
18 Kuluta babañwi ki kwa butokwa hahulu bakeñisa kuli kunani misebezi yemiñata yetokwa kupetiwa mwa sebelezo ya Jehova. Mitala ya Jesu ni Paulusi ya kuluta babañwi isali ya butokwa hahulu ni kacenu. Jehova ubata kuli batanga bahae kacenu balutiwe hande misebezi yabona ya kumusebeleza. Mulimu ulufile tohonolo ya kutusa batu babasina yeloseli kuli baeze zwelopili ilikuli bapete hande misebezi yetokwahala mwa puteho. Miinelo ya lifasi hainze itotobela ni mikutalezo yeminca hainze ibateñi, ki kwa butokwa hahulu kuli lulute babañwi mi luswanela kueza cwalo kapili.
19. Ki kabakalañi hamuikolwisa kuli buikatazo bomueza bwa kutusa babañwi mwa sebelezo ya Jehova bukapeta mulelo wabona?
19 Ki niti kuli, kuluta babañwi kutokwa nako ni buikatazo. Kono Jehova ni Mwanaa hae baka lutusa ni kulufa butali kuli lukone kuluta hande babañwi. Lukaba ni tabo yetuna haluka bona batu belutusize habanze ‘basebeza ka taata ni kuikataza.’ (1 Tim. 4:10) Haike luzwelepili kueza zwelopili ya kwa moya halunze lusebeleza Jehova mwa sebelezo yekenile.
^ [1] (paragilafu 7) Ki ze lisupo zeñwi zanaalutile Jesu: (1) Mukutaze lushango loluswanela. (2) Muikolwise ka lika zamifa Mulimu. (3) Musike mwakanananga ni bañi ba mandu. (4) Musepe Mulimu hamukopana ni batu babamilwanisa. (5) Musike mwasaba.
^ [2] (paragilafu 9) Buka ya Mu Fumane Tuso kwa Lituto za Sikolo sa Bukombwa sa Teokratiki, like. 62-64, inani liakalezo zende za molukona kuambolela ni batu mwa sebelezo ya mwa simu.
^ [3] (paragilafu 15) Buka ya Mu Fumane Tuso kwa Lituto za Sikolo sa Bukombwa sa Teokratiki, make. 52-61, italusa lika zatokwa kueza mutu kuli abe ni buikoneli bwa kufa lingambolo fa nyangela.