Ku Itusisa Hande Linzwi la Mulimu

 6. Paulusi n’a fumani kai litaba ha n’a ñozi manzwi a kwa Maheberu 10:38?

⁶ Paulusi hape n’a tiisize tumelo ya balumeli ba bañwi ka ku itusisa Mañolo ka bukwala. Sina ka mutala, n’a ñozi kuli: “Cwale, ya lukile u ka pila ka tumelo; kono mutu ya kutela mwamulaho, moya wa ka ha u mu katelwi.” (Maheberu 10:38) Paulusi f’o n’a bulela za n’a kile a bulela mupolofita Habakuki.a Mwendi manzwi ao ne a zibahala ku ba n’a ñolezi Paulusi, bona Bakreste ba Maheberu be ne ba izibela hande libuka za bupolofita. Mutala wa Habakuki ne li o swanela luli ha lu nahana mulelo wa Paulusi wa ku tiisa tumelo ya Bakreste be ne ba li mwa Jerusalema ni bukaufi ni yona ili ka 61 C.E. Kabakalañi?

 7. Habakuki n’a ñozi lili bupolofita bwa hae, mi ne ku li cwañi mwa Juda ka nako yeo?

⁷ Ku bonahala kuli Habakuki n’a ñozi buka ya hae lilimo ze fitelela hanyinyani ze 20 pili Jerusalema i si ka sinyiwa kale ka 607 B.C.E. Mwa pono, mupolofita y’o n’a boni Makalade (kamba, Mababilona), sona “sicaba se si buhali, se si kanyanyu” ha si taseza Juda ni ku sinya Jerusalema, ni ku timisa batu ni macaba. (Habakuki 1:5-11) Kono sinyeho yeo ne i polofitwa ku zwa mwa miteñi ya Isaya, ili lilimo ze mwanda kwamulaho. Mwa miteñi ya Habakuki, Jojakimi n’a yolile Josiasi mulena yo munde, mi bumaswe bwa ekezeha hape mwa Juda. Jojakimi a nyandisa mane ni ku bulaya be ne ba bulela ka libizo la Jehova. (2 Makolonika 36:5; Jeremia 22:17; 26:20-24) Ki lona libaka mupolofita Habakuki ya kalezwi ha n’a huwile kuli: “Mawe [Muñ’a] Bupilo, ni ka biza ku Wena hakai?”—Habakuki 1:2.

 8. Ki kabakalañi mutala wa Habakuki ha ne u ka tusa Bakreste ba mwa lilimo za mwanda wa pili ni ba miteñi ye?

⁸ Habakuki n’a sa zibi kuli Jerusalema ne i tuha i sinyiwa. Mi ni Bakreste ba mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba sa zibi fo ne u ka felela muinelo wa linto wa Sijuda. Ni luna kacenu ha lu zibi ‘lizazi ni nako’ fa ka atulela Jehova muinelo o maswe wo. (Mateu 24:36) Kacwalo ha lu lemuheñi likalabo ze peli za Jehova ku Habakuki. Pili, n’a kolwisize mupolofita y’o kuli sinyeho i ka taha ka nako ye swanela. Mulimu n’a ize, “ha i na ku liyeha,” batu niha ba ka bona kuli i liyehile. (Habakuki 2:3) Ku zwa f’o, Jehova n’a hupulisize Habakuki kuli: “Ya lukile u ka pila ka tumelo ya hae.” (Habakuki 2:4) Zeo ki liniti ze nde luli, ili ze utwisiseha! Sa butokwa hahulu haki fo a ka tahela mafelelezo, kono ku zwelapili kwa luna ku pila ka tumelo.

 9. Batanga ba Jehova ba ba ipeya ku utwa ne ba pilile cwañi ka busepahali bwa bona (a) ka 607 B.C.E.? (b) hamulaho wa 66 C.E.? (c) Ki kabakalañi ha lu tokwa ku tiisa tumelo ya luna?

⁹ Jerusalema ha ne i sinyizwe ka 607 B.C.E., Jeremia, Baruki muñoli wa hae, Ebedi-Meleki, ni Marekabi ba ba sepahala ne ba iponezi talelezo ya sepiso ya Jehova ku Habakuki. Ne ba ‘pilile’ ka ku punyuha sinyehotuna ya Jerusalema. Kabakalañi? Kakuli Jehova n’a ba file mupuzo wa busepahali bwa bona. (Jeremia 35:1-19; 39:15-18; 43:4-7; 45:1-5) Ka ku swana, ku lukela ku ba kuli Bakreste ba Maheberu ba mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba utwile kelezo ya Paulusi, kakuli limpi za Maroma ha ne li taselize Jerusalema ka 66 C.E. ni ku menuha ka libaka le li sa zibwi, Bakreste bao ne ba utwile ka busepahali temuso ya Jesu ya ku baleha. (Luka 21:20, 21) Ne ba pilile kabakala busepahali bwa bona. Ni luna lu ka piliswa haiba lu sepahala ku fita kwa mafelelezo. Leo luli ki libaka la butokwa la ku tiiseza tumelo ya luna cwale!