Linyalo Le Li Tusa Bolule-lule Ba Ba Pila Ona Cwale

“[Jehova, “NW”] Mulimu wa luna, Ya-Mata-Kaufela, wa busa. A lu tabe, lu nyakalale, mi lu mu fe milumbeko; kakuli nako i tile ya linyalo la Ngunyana; mi munyaliwa wa hae u itukisize!”—SINULO 19:6, 7.

 1. Pina ya bupolofita ya Sinulo 19:6-8 i ka kalisa ku opelwa lili, mi ki kabakalañi?

ONA manzwi ao a makalisa a eza kalulo ya pina ya bupolofita ya tulo. I ka kalisa ku opelwa lili? Hamulaho a ku timezwa kwa sila sa kale sa bulapeli bwa Jehova—“Babilona yo mutuna,” yena “mahe mahule” wa swanisezo ya yemela mifuta kaufela ya bulapeli bwa buhata. Katulo i swanela ku fitiswa fahalimw’a hae bakeñisa nzila yeo a se a yemezi Mulimu ka yona ka mafosisa. U se a pumile cwañi mufuta wa mutu ka ku ikenya kwa hae mwa mañañazwana, micomibi ya hae mwa sifumu, ni sitoyo sa hae sa bubulai kwa neku la balapeli ba niti ba Jehova!—Sinulo 17:1-6; 18:23, 24; 19:1, 2; Jakobo 4:4.

 2. (a) Jehova u ka tahisa cwañi ku timezwa kwa Babilona yo mutuna? (b) Mwa sibaka sa ku lumbeka Jehova, batimezi ba bulapeli bwa buhata ba ka eza nto mañi?

² Hañi-hañi, Jehova Mulimu u ka be a beile mwa lipilu za babusi ba lifasi ba mañañazwana muhupulo wa kuli ba mu timeze. (Sinulo 17:12, 16, 17) Kono batimezi ba bulapeli bwa buhata ha ba na ku abana mwa ku opela pina ye makaza ya tulo. Ka ku fapahana, mwatas’a susuezo ya Satani, ya bizwa hape sina Gogo, ba ka lwanisa babuluki ba bulapeli bwa niti, ba ba pila ka kozo ni ku ipuluka isali bona inze ba ikauhanyize kwa bumaswe bwa lifasi le.—Isaya 2:2-4; Ezekiele 38:2, 8-12; Joani 17:14; Jakobo 1:27.

 3. Ki mabaka afi a ka tahisa kuli batanga ba Jehova ba butu ba abane mwa pina ya kwa lihalimu?

³ Twaniso ye sheununa Mulimu ka babusi ba mañañazwana i ka tahisa ku tumbuka kwa ndwa ya Armagedoni, ili ye ka tisa mafelelezo a tezi kwa macaba kamukana a lwanisana ni bulapeli. Hamulaho, susuezo ye maswe ya Satani ni badimona ba hae i ka zwisiwa fa lifasi-mubu. (Sinulo 16:14, 16; 19:11-21; 20:1, 2) Ka lipilu ze tezi buitumelo, batu kamukana ba ba ka punyuha ba ka abana mwa ku opela pina ya kwa lihalimu: “Alleluya! kakuli . . . [Jehova, NW] Mulimu wa luna, Ya-Mata-Kaufela, wa busa.” (Sinulo 19:6) Ee luli, likezahalo za mufuta o cwalo ze nyanganyisa lifasi li ka talusa ku kala kwa nako ye nca. Jehova u ka be a bubekile bubusi bwa hae ni ku zwisa fa lifasi-mubu bao kaufela ba ba lwanisa puso ya hae. Kwa mafelelezo cwale nako i ka be i fitile ya linyalo la mwa lihalimu. Sina pina ya bupolofita ha i zwelapili kuli: “A lu tabe, lu nyakalale, mi lu mu fe [Jehova, NW] milumbeko; kakuli nako i tile ya linyalo la Ngunyana; mi munyaliwa wa hae u itukisize!”—Sinulo 19:7, 8.

 4. (a) Ki bo mañi ba ba swanisezwa ki Ngunyana ni “munyaliwa” wa hae? (b) Ki lipuzo mañi ze buzizwe fa, mi lu kona ku fumana cwañi likalabo?

⁴ Ha ku na u sili y’a li Ngunyana kwand’a Jesu Kreste ya filwe kanya, mi “munyaliwa” wa hae ki palo kaufel’a yona ya balateleli ba hae ba ba sepahala ili ba ba tozizwe ba 144,000 ba se ba swalisani ni yena mwa lihalimu ka nako yeo cwale. Bona bo sinyalana bao ba mwa lihalimu hamoho ba fita fa ku ba palo ye tezi ya Mubuso wa Mulimu, o’ ka kondolokisa mufuta wa mutu ka ku u tisa fa bupetehi, ku kopanyeleza cwalo ni ba ba shwile ba ba ka zusiwa. (Sinulo 5:8-10; 14:1-4; 20:4, 12, 13; 21:3-5, 9, 10; 22:1-3) Kana zona likezahalo zeo ze isa kwa linyalo leo le li fuy’ozwi li ka fita fa ku talelezwa ka ku tala? Ne mu kana mwa fumana cwañi tuso ku zwelela kwa linyalo leo? Ku fumana likalabo kwa lipuzo zeo, a lu tatubisiseñi likezahalo ze potolohile linyalo la Isaka, sina ka mo li ñolezwi kwa Genese kauhanyo 24.

Munyaliwa wa Isaka ya Ketilwe ka Bumulimu

 5, 6. Ki kabakalañi Abrahama ha n’a tundamezi kuli Isaka a si ke a nyala Mukanana, mi seo ki ketelelo ye nde ku bo mañi kacenu? (1 Makorinte 7:39)

⁵ Taba i kalisa ka Abrahama inze a fa litaelo ku yo muhulu mwa ndu ya hae, ka bupaki ki Eliezere. (Genese 15:2; 24:2) “Ni ku konkise ka [Jehova],” ko na mwa na bulelela Abrahama, “kuli ha u na ku ngela mwan’a ka musali kwa basizana ba Makanana be ni yahile mwahal’a bona; Kono u ka ya mwa naha ya hesu, ni ku bahesu, u y’o ngela Isaka musali mwateñi.”—Genese 24:3, 4.

⁶ Ki kabakalañi Abrahama ha n’a tundamezi kuli mwan’a hae a si ke a nyala Mukanana? Kakuli Makanana ne ba simuluha ku Kanana, ili y’o na kutilwe ki Nuwe. (Genese 9:25) Fahalimw’a seo, Makanana ne ba zibahala ka likezo za bona za muzamao o maswe, mi se situna ka ku fitisisa, ne ba sa lapeli Jehova. (Genese 13:13; Livitike 18:3, 17-28) Kwa utwahala, kuli Abrahama na bata mwan’a hae ku nyala mutu ya zwelela mwa lubasi lwa hae ka sibili, ba ba simuluha ku Sema, ili y’o na amuhezi mbuyoti ya Nuwe ye ne i buyelezwi. (Genese 9:26) Ki ketelelo ye nde hakalo yeo kwa Bakreste ba ba keta ku kena mwa linyalo kacenu!—Deuteronoma 7:3, 4.

 7. Abrahama n’a boni teñi kuli Eliezere u itukisize ka za musebezi wa hae kamukwakufi?

⁷ Kacwalo Eliezere a funduka mwa musipili o fitelela libima ze 800 ku ya kwa Mesopotamia. A funduka inze a itukisize ka ku tala, ni likamele ze lishumi ze shimbile limpo. (Genese 24:10) Fahalimw’a seo, n’a kona ku nahanisisa fa manzwi a tiisa tumelo a mulen’a hae a’ li: “[Jehova], Mulimu wa lihalimu, . . . ki yena ya ka luma lingeloi la hae pili ku wena, mi u ka y’o ngela mwan’a ka musali kwateñi.”—Genese 24:7.

 8, 9. (a) Ki sifi se ne si ezahalile Eliezere ha sa fitile kwa muleneñi wa Nakori? (b) Ki ka tiko mañi yeo munyaliwa ya swanela n’a ka ketwa?

⁸ Kwa nalule-lule, a fita mwa muleneñi wa Nakori kwa mutulo wa Mesopotamia. Eliezere a tuhelela likamele ze ne li katezi kuli li bute ni ku pumula kwa lisima le ne li li kwande a muleneñi. Ne li nako yeo basali ne ba t’o k’a nga mezi—ili sibaka se sinde, luli, ku Eliezere ku bata ya ka ba munyaliwa! Kono u swanela ku ba musali wa mufuta mañi? Ya buheha ka ku fitisisa? Batili. Eliezere n’a tabela hahulu musali ya na ni butu bwa bumulimu. Se ne si bonisizwe ki tapelo ya buikokobezo ya n’a file: “Wena [Jehova, NW], . . . Mulimu wa muñ a ka Abrahama, a ku ni bonise bunde kacenu, mi u eze muñ a ka Abrahama ka sishemo. Bona, ni yemi fapil’a lisima la mezi; bana ba basizana ba batu ba mwa munzi, ha ba ka zwela kwande ku t’o ka mezi, U lumele kuli, kalibe ye ni ka li ku yena: A ku ni sikamiseze nkwana ya hao, ni nwe mezi; mi a li: Nwa, mi ni ka nwisa ni likamele za hao; i be yena y’o mu ketezi Isaka mutanga wa hao; mi ni zibe ka mukwa wo kuli u ezize muñ a ka ka sishemo.”—Genese 24:11-14.

⁹ Yeo ne li tiko ye nde luli. Ka ku ya ka buka ye bizwa The New Encyclopædia Britannica, kamele ye shwile hahulu linyolwa i kona ku nwa ‘ma-liter a 95 a mezi ka mizuzu ye 10.’ Ne i kana ya ba kuli likamele za Abrahama ne li si ka shwa linyola cwalo, kono basali ba mwa linako zeo ku si na ku kakanya ne ba izibela sipimo sa mezi a i tokwa folofolo yeo. Ka niti luli, ne ku tokwa musali ya sishemo hahulu, ya sa itati, ili mutu wa misebezi kuli a itatele ku kela likamele ze lishumi mezi ili ze katezi za mutu y’a sa zibwi.

10, 11. (a) Tapelo ya Eliezere ne i alabilwe ka nzila mañi ye makaza? (b) Rebeka n’a bonahalisize tulemeno to tu lakazeha kamukwaufi? (c) Ki muhato ufi wa n’a ngile Eliezere?

¹⁰ Mane Eliezere pili a si ka feza kale tapelo ya hae, ne i alabilwe, sina taba ha i bonisa: “A bona Rebeka . . . Ne li kalibe yo munde hahulu ka sibupeho, n’a sa li musizana ya si ka zibwa ki munna; a shetumukela kwa lisima, a taza nkwana ya hae, mi a zwa kwateñi. Mutanga a kitima, a mu katanyeza, a li: A ku ni lumelele ku ni nwisa mezinyana mwa nkwana ya hao. A li: Nwa, muñ a ka. A pakisa a sikeka nkwana ya hae ka lizoho la hae, a mu nwisa. Ha s’a felize ku mu nwisa, a li: Ni ka kelelela ni likamele za hao, ni zona inge li nwe li kolwe. Cwale a pakisa a sululela nkwana ya hae mwa sikungu, a kutela inz’a kitimela kwa lisima ku y’o ka, a kelelela likamele za hae kaufela.”—Genese 24:15-20.

¹¹ Eliezere n’a ‘lubukile ka ku makala’ ha nze a iponela kalabo ya ka makazo kwa tapelo ya hae. Mwalanjo ya swanelwa ki tumbo ha s’a felize, Eliezere a mu fa mupuzo wa lisale la gauda la kwa ngo ni maseka a mabeli a gauda a kwa mazoho ni ku buza kuli: “U mwan’a mañi?” Hamulaho wa ku fumana kuli ne li muikulu wa Abrahama ku munyan’a hae, Eliezere a kubama fapil’a Jehova ka likute la ku lapela, a li: “Ku lumbekwe [Jehova, NW], . . . Mulimu wa muñ a ka Abrahama, ya si ka tokwisa muñ a ka sishemo sa hae ni ku sepahala kwa hae! Ha ni sa li mwa nzila, . . . [Jehova, NW] u ni zamaisize mwa nzila ye ni fitisize mwa ndu ya banabahabo muñ a ka.”—Genese 24:21-27.

12. Taba ne i fitile cwañi fa ku petahala kwa ndu ya habo Rebeka?

¹² Rebeka ka tabo ye tuna a kitimela kwa ndu ku yo taluseza lubasi lwa habo. Hamulaho, bo ndat’ahe Rebeka ni kaizel’a hae ha se ba utwile ku zwelela mwa mulomo wa Eliezere ka za mulelo wa musipili wa hae ni ka m’o Jehova n’a alabezi tapelo ya hae, ba lumela ku si na ku kata-kata kuli Rebeka a be musal’a Isaka. “Mi mutanga wa Abrahama h’a utwa litaba za bona, a teya toho fafasi ku kubamela . . . [Jehova, NW]. Cwale mutanga a longotola za ku kaba za silivera, ni za ku kaba za gauda, ni liapalo, a li fa Rebeka; mi a fa kaizel’a hae ni m’ahe limpo za butokwa.”—Genese 24:52, 53.

Muhato wa Munyaliwa ni Batanga ba Hae ba Basizana

13. Keto ya Jehova ne i koñomekilwe sina ye nepahezi kamukwaufi?

¹³ Rebeka n’a boni cwañi tohonolo ya ku ba ya ketilwe ka bumulimu kuli a be munyaliwa wa Isaka? Lizazi le ne li tatama nto ye ñwi ne i ezahalile ili ye ne i sinuzi maikuto a mwa pilu ya hae ka sibili. Bakeñisa kuli u petile mulelo wa musipili wa hae, Eliezere n’a lakalize ku kutela ku muñ’a hae ku si na tiyeho. Kono lubasi lwa Rebeka ne ba bata kuli munyaliwa a ine ni bona ka ku fita fa sipimo se sinyinyani sa mazazi a lishumi. Kacwalo taba ya tiswa ku Rebeka kuli a kete haiba n’a itukiselize ku funduka ka putako ona f’o. “Na ya,” ko na mwa n’a bulelezi. Ku lumela ku siya lubasi lwa habo ona f’o fela ni ku tama musipili wa ku ya kwa naha ya kwahule ili ku yo nyalwa ku munna y’a si ka bona kale ni kamuta ne li poniso ye zwile mubano ya tumelo mwa ketelelo ya Jehova. Ne ku koñomekile kuli n’a li keto ye nepahezi.—Genese 24:54-58.

14. (a) Rebeka n’a sindeketitwe ki bo mañi? (b) Ki musipili wa mufuta mañi o ne ba talimani ni ona?

¹⁴ Rebeka n’a na ni ba ne ba mu sindeketa mwa musipili. Sina taba ha i talusa: “Rebeka a nanuha ni batanga ba hae ba basizana, mi ba pahama fa likamele.” (Genese 24:61) Kacwalo mutapi wa likamele wa funduka ku liba mwa musipili o ne u li o lubeta wa libima ze fitelela 800 ili ku falula mwa naha ya batu ba sili. “Muzamaelo wa kamele ye shimbile wa ka sipimo sa nañungelele,” ka ku ya ka buka ye bizwa The Living World of Animals (Lifasi le li Pila la Lifolofolo), “i bata i ba [libima z’e ne] k[a] h[ora].” Haiba likamele za Abrahama ne li faluzi ka muzamaelo o cwalo ka lihora ze supile ka i liñwi ka zazi, ne ku ka be ku tandile mazazi a 25 ku fita kwa munzi wa bona kwa Negeb.

15. (a) Ki mutala ufi o munde o lu kona ku bona ku Eliezere, Rebeka, ni batanga ba hae ba basizana? (b) Taba yeo ne i swaniseza nto mañi?

¹⁵ Eliezere, Rebeka, ni batanga ba hae ba basizana ne ba sepile ketelelo ya Jehova ka ku tala, ili mutala o munde kwa Bakreste kacenu! (Liproverbia 3:5, 6) Fahalimw’a seo, taba yeo ki nguli ya bupolofita ye tiisa tumelo. Sina ha se lu boni, Abrahama n’a yemela Jehova Mulimu, ya n’a fanile Mwan’a hae ya latwa, Isaka yo Mutuna, ili kuli batu ba sibi ba kone ku fumana bupilo bo bu sa feli. (Joani 3:16) Litukiso za linyalo la Isaka ne li tile hamulaho wa ku punyuswa kwa lifu fa aletare ya sitabelo. Seo ne li bupolofita bwa litukiso ze ama linyalo la mwa lihalimu, ili zeo ne li kalile ku eziwa mwa niti luli hamulaho wa zuho ya Jesu.

Linyalo la Isaka yo Mutuna

16. (a) Mutanga wa Abrahama, u swanela cwañi, ku swaniseza moya o kenile wa Mulimu? (b) Ki puzo mañi ye ne i kana ya buziwa ka ku ama moya ni munyaliwa?

¹⁶ Libizo la Eliezere li talusa “Mulimu Wa Ka Ki Mutusi.” Ka libizo ni ka likezo, ka ku swanela u swaniseza moya o kenile wa Abrahama yo Mutuna, Jehova Mulimu, ili w’o N’a lumile ku yona naha ye ya kwahule, lifasi-mubu la luna, ku to keta munyaliwa ya swanela wa Isaka yo Mutuna, Jesu Kreste. (Joani 14:26; 15:26) Sitopa sa munyaliwa ki “puteho,” ye ezizwe ka balutiwa ba Jesu ba ba pepilwe sinca ka moya o kenile sina bana ba Mulimu ba kwa moya. (Maefese 5:25-27; Maroma 8:15-17, NW) Sina Rebeka ha n’a amuhezi limpo ze tula, kacwalo lilama za pili za puteho ya Sikreste fa lizazi la Pentekonta ya 33 C.E. ne ba amuhezi limpo za limakazo ili poniso ya ku bizwa kwa bona kwa bumulimu. (Likezo 2:1-4) Ka ku swana sina Rebeka, ka ku itatela ba se ba fulalezi liswalisano kaufela za silifasi ni za kwa nama ili kuli kwa nalule-lule ba te ba yo kopana hamoho ni Munyali wa bona wa kwa lihalimu. Ku zwa fo ba bizezwa lilama za sitopa sa munyaliwa ka buñwi ku to fita ni fa lifu la bona, ba swanela ku buluka bwalanjo bwa bona bwa kwa moya ha ba nze ba falula mwa lifasi le li lubeta la Satani, ili la licowezo. (Joani 15:18, 19; 2 Makorinte 11:3; Jakobo 4:4) Ka ku tala moya o kenile, sitopa sa munyaliwa ka busepahali si mema ba bañwi kuli ba ikungele litukiso za Jehova za puluso. (Sinulo 22:17) Kana mwa latelela mutala wa munyaliwa ka ku nga muhato fa ketelelo ya moya?

17. (a) Likamele ze lishumi li swaniseza nto mañi? (b) Ki ufi o swanela ku ba ona mubonelo wa luna kwa neku la Bibele ni lihatiso ze tomile fa Bibele ze lukisizwe ki sitopa sa munyaliwa? (Likezo 17:11)

¹⁷ Sitopa sa munyaliwa si nga ka butuna nto ye swaniseza ki likamele ze lishumi. Palo ya bulishumi i itusisizwe mwa Bibele ili ku talusa bupetehi kamba ku kwanelela ka ku ama fa lika za fa lifasi-mubu. Likamele ze lishumi ne li kana za bapanywa kwa Linzwi la Mulimu le li petehile ni le li kwanile, leo sitopa sa munyaliwa si amuhela tiiso ya kwa moya ni limpo za kwa moya. (Joani 17:17; Maefese 1:13, 14; 1 Joani 2:5) Ka ku talusa fa ku nwisa kwa Rebeka likamele, The Watchtower ya November 1, 1948, ne i itusisize seo ka ku ama kwa sitopa sa munyaliwa sina cwana: “Ba nahanisisa Linzwi la Mulimu ka lilato ili le li tahisa ku bona moya wa hae ka butuna. Ba na ni cisehelo mwa Linzwi la hae le li ñozwi, ku li fana ni ku li uncafaza ka ku li babalela ni ku bonisa mamelelo ye buniti kwa taba ni mulelo wa lona, ku ba ni tundamo mwa ku li lumela.” Ka ku fa mutala kwa neku la se, bo masiyaleti ba sitopa sa munyaliwa ka lilato ba se ba tahisize ku bolule-lule toloko ye uncafalilwe, ya mwa lizazi la cwale ye bizwa New World Translation of the Holy Scriptures. Ku si na taba ni kuli yona toloko yeo ye nde ya fumaneha mwa puo ya mina kamba ku tokwa, kana mwa bonisa buitebuho ka ku tatuba Bibele hamohocwalo ni libuka ze tusa mwa tuto ze filwe ki sitopa sa munyaliwa?—2 Timotea 3:16.

Linyalo La Ngunyana Li Fakaufi

18. Ki kabakalañi batanga ba Rebeka ka ku swanela ha ba swaniseza balikani ba munyaliwa kacenu?

¹⁸ Mwa mazazi a a maungulelo a lifasi la Satani, bo masiyaleti ba sitopa sa munyaliwa ba se ba swalisani ni “buñata bo butuna,” bo bu bapanywa ni “batanga ba . . . basizana” ba Rebeka. Sina ka mo ne ku inezi ku Rebeka, bona bao ka palo ba fitela kwahule sitopa sa munyaliwa kamukan’a sona sa ba 144,000. Ki “buñata bo butuna” bwa “lingu ze ñwi” za Jesu Kreste. (Sinulo 7:4, 9; Joani 10:16) Ka ku ba sina batanga ba ba sepahala ba munyaliwa, ni bona ba swanela ku siyala inze ba lukuluhile kwa masila a lifasi le li maswe la Satani. Ba swanela hape ku nga muhato fa ketelelo ya moya wa Jehova ni Linzwi la hae ha li nze li taluswa ku bona ka sitopa sa munyaliwa. Kono mupuzo wa bona ki u sili. Haiba ba siyala inze ba tiile mwa busepahali ka ku fa kemelo ku munyaliwa wa Kreste, ba ka punyuha mafelelezo a lifasi la Satani ni ku ba ni sibaka se si makaza sa ku pila ku ya ku ile mwa paradaisi ya fa lifasi-mubu.—Sinulo 21:3, 4.

19. Ki sifi se ne si ezahezi Rebeka ni batanga ba hae ha ne ba fitile kwa mafelelezo a musipili?

¹⁹ Kana Rebeka ni “batanga ba hae ba basizana” ne ba fitile ka ku tala fa sikonkwani sa bona? Ee. Sina Bibele ha i biha kuli: “Ka zazi le liñwi, ili nako ya manzibwana, Isaka n’a ilo tambala mwa naheñi ku y’o nahana. A nanula meto mi a bona likamele ze taha. Rebeka ni yena a talima, mi a bona Isaka; kih’a tuluka fa kamele.” Eliezere ha s’a talusize ka za ku konda kwa musipili wa hae, Isaka a amuhela Rebeka sina musal’a hae mi “a mu lata.”—Genese 24:63-67.

20. Ki nako ifi ya tabo ye ne i swanisezwa ki linyalo la Isaka?

²⁰ Ka ku swana, mulelo wa Jehova ka ku ama ku munyaliwa wa Kreste ha u koni ku palelwa. (Isaya 55:11) Hañi-hañi, Babilona yo Mutuna ha s’a atuzwi ni ku timezwa, bo masiyalezi ba mafelelezo ba munyaliwa ba ka feza musipili wa bona. Nako ya bona i ka be i fitile ya kuli ba kauhanywe kwa balikani ba bona ba ba li batanga ni ku ba hamoho mwa linyalo ni Isaka yo Mutuna mwa lihalimu. I ka ba nako ye makaza hakalo ya tabo mwa pupo kamukana!—Sinulo 19:6-8.

21. Masetela a linyalo la kwa lihalimu h’a nze a sutelela bukaufi, ki sifi seo luna kaufela lu swanela ku si eza?

²¹ Ka nako ye, bolule-lule ba sweli ba ifuy’ola ili bona ka ku nga muhato fa bukombwa bwa sitopa sa munyaliwa se si nze si fukuzeha. Pili kaufel’a bona ba si ka feza kale musebezi wa bona wa fa lifasi-mubu ka lifu, ku timezwa kwa puso ya lifasi ya bulapeli bwa buhata ye swana sina lihule ku ka talusa makalelo a “ñalelwa [ye ka ba, NW] . . . ye tuna; la li ku simuluha lifasi, . . . ha ku si ka bonwa ñalelwa ye tuna cwalo.” Nako ye siyezi ki ye kuswani. Haiba mu bata ku punyuha, ki kwa butokwa cwañi kuli mu abane mwa ku taleleza litaelo za bumulimu! (Mateu 24:14, 21; Mareka 13:10; Luka 21:15; Joani 13:34) Litaelo za mufuta o cwalo li fita fa ku sebeza ko ku zwile mubano mwa linako za luna ze tata. Kacwalo, ku si na taba ni kuli mu bo masiyaleti ba munyaliwa kamba ba “buñata bo butuna” bwa batanga ba hae, mu zwelepili ku utwa Jehova ili ku tahisa kanya ku yena ni ku tahisa tabo ku mina ya ku ya ku ile. I ka ba ko ku makaza hakalo kwa buñata bo butuna, ili bao cwale se ba ngiwa sina balikani ba Mulimu, ku zwelapili ku pila Jehova yena ha nze a ‘eza linto kaufela ku ba ze nca’ ni lituso za ku ya ku ile ha li ka bubela ku bolule-lule mwa paradaisi ya fa lifasi-mubu!—Sinulo 21:5; 22:1, 2, 17.

Kana Mwa Hupula?

◻ Ki likezahalo lifi ze tabisa ze lukela ku ezahala ona cwale-cwale fa?

◻ Ki sifi se si fa buniti bwa kuli linyalo la kwa lihalimu li ka be li petahalile ka ku tala?

◻ Ki sifi se si kona ku bapanywa ku Eliezere ni likamele ze lishumi?

◻ Ki bomañi kacenu ba ba swana ni Rebeka ni batanga ba hae ba basizana?

◻ Ki sifi se lu ituta ku zwelela kwa likezo ze isa kwa linyalo la Isaka?