Mu Utwe Seo Moya U Bulela!

“Ya na ni lizebe a utwe seo Moya u si bulelela [liputeho, NW].”—SINULO 3:22.

1, 2. Ki ifi kelezo ye kuta-kutezwi ku z’a bulela Jesu kwa liputeho ze 7 ze bulezwi mwa buka ya Sinulo?

BATANGA ba Jehova ba lukela ku utwa zeo Jesu Kreste a bulela ka moya kwa liputeho ze 7 ze bulezwi mwa buka ya Sinulo ya mwa Bibele. Ee, ku z’a bulela kaufela, ku na ni kelezo ye, y’e li: “Ya na ni lizebe a utwe seo Moya u si bulelela [liputeho].”—Sinulo 2:7, 11, 17, 29; 3: 6, 13, 22.

² Se lu nyakisisize manzwi a Jesu kwa mangeloi, kamba baokameli, ba liputeho za Efese, Smirna, ni Pergamo. Lu kona ku tusiwa cwañi ki za n’a bulezi ka moya o kenile kwa liputeho ze ñwi z’e ne?

Kwa Lingeloi la kwa Tiyatira

 3. Tiyatira ne i fumaneha kai, mi ne i tumile hahulu ka nto mañi?

³ “Mwan’a Mulimu” u babaza ni ku nyaza puteho ya Tiyatira. (Mu bale Sinulo 2:18-29.) Tiyatira (ye bizwa kacenu kuli Akhisar) ne i yahilwe kwa likamba la nukana ye y’o kena mwa Nuka ya Gediz (ye n’e bizwa kuli Hermus kale) kwa wiko wa Asia Minor. Munzi w’o n’o tumile ka misebezi ye miñata ya ka mazoho. Bapangi ba mibaso ba mwa munzi w’o ne ba itusisanga mibisi ya likota kwa ku eza pulipela ye tumile. Lidia, ya n’a bile Mukreste ka nako yeo Paulusi n’a il’o pota kwa Filipi ya mwa Greece, n’a li “mulekisi wa pulipela wa mwa munzi wa Tiatira.”—Likezo 16:12-15.

 4. Puteho ya mwa Tiyatira ne i babalelizweñi?

⁴ Jesu u babaza ba puteho ya mwa Tiyatira kabakala misebezi ya bona, lilato, tumelo, ku tiya pilu kwa bona, ni sebelezo ya bona mwa bukombwa. Mane, ‘misebezi ya bona ya mafelelezo ne i li ye miñata ku ya pili.’ Kono ku si na taba kuli lu na ni libubo le linde, kamita lu lukela ku tokomela muzamao wa luna.

5-7. (a) Musali wa libizo la “Jezabele” n’e li mañi, mi ne ku lukela ku eziwañi ka za kukuezo ya hae? (b) Manzwi a Kreste kwa puteho ya mwa Tiyatira a tusa basali ba Sikreste ku ezañi?

⁵ Puteho ya mwa Tiyatira ne i tuhelela bulapeli bwa maswaniso, lituto za buhata, ni buhule. Ku bona ne ku na ni musali wa libizo la “Jezabele”—mwendi ili sikwata sa basali be ne ba na ni mikwa ye swana ni ya Jezabele, muoli ya maswe wa Mubuso wa Isilaele wa mishobo ye lishumi. Baituti ba bañwi ba akaleza kuli ‘bapolofita ba basali’ ba mwa Tiyatira ne ba likile ku kukueza Bakreste ku lapela milimu ya banna ni ya basali ya za misebezi ya mazoho, ni ku abana mwa mikiti ye ama lico ze tabezwi milimu. Haike ku si ke kwa ba ni basali ba ba ipa bupolofita ba ba lika ku zamaisa ba bañwi mwa puteho ya cwale ya Sikreste!

⁶ Kreste ‘n’a tuha a kasheza Jezabele musali y’o mwa bulobalo, ni ku kenya ba ba fosize ni yena mwa butata bo butuna, ha ne ba si ke ba bakela misebezi ya bona.’ Baokameli ni kamuta ha ba swaneli ku yembululwa ki lituto ni likukuezo ze maswe zeo, mi Mukreste h’a tokwi ku eza buhule bwa kwa moya kamba bwa kwa mubili kamba ku lapela maswaniso kuli a bone kuli “ze tungile za Satani” li maswe luli. Haiba lu utwa temuso ya Jesu, ‘lu ka swala ka t’ata se lu na ni sona,’ mi sibi ha si na ku lu zamaisa. Bakeñisa kuli ne ba hanile likezo, litakazo, ni milelo ye maswe, ba ba tozizwe ba ba zusizwe kwa bafu ba fiwa “bulena fahalimu a macaba” mi ba ka swalisana ni Kreste mwa ku a shandaula. Liputeho za cwale li na ni linaleli za swanisezo, mi batoziwa ba ka fiwa “Naleli ye benya, ya kakusasa,” yena Munyali, Jesu Kreste, ha ba ka zusiwa ku y’o pila kwa lihalimu.—Sinulo 22:16.

⁷ Puteho ya mwa Tiyatira ne i elelizwe ku sa tuhelela kukuezo ye maswe ya bakwenuheli ba basali. Z’a bulela ka moya Kreste kwa puteho yeo li tusa basali ba Sikreste ku peta fela kalulo y’a ba file Mulimu kacenu. Ha ba liki ku busa banna mi ha ba yembululi muzwale ufi kamba ufi ku eza buhule bwa kwa moya kamba bwa kwa mubili. (1 Timotea 2:12) Kono basali bao ba toma mutala mwa likezo ze nde ni mwa sebelezo ilikuli Mulimu a lumbekwe. (Samu 68:11; 1 Pitrosi 3:1-6) Haiba puteho i bukeleza z’e ku yona, ili lituto ni muzamao o kenile ni sebelezo ya Mubuso ya butokwa, Kreste u ka taha ku t’o ba fuyola luli, isi ku t’o ba timeza.

Kwa Lingeloi la kwa Sarde

 8. (a) Sarde ne i fumaneha kai, mi ki lifi litaba ze ñwi ka za yona? (b) Ki kabakalañi puteho ya mwa Sarde ha ne i tokwa tuso?

⁸ Puteho ya mwa Sarde ne i tokwa hahulu-hulu tuso kakuli ne i shwile kwa moya. (Mu bale Sinulo 3:1-6.) Sarde n’e li munzi o n’o onyokile o n’o li likilomita ze 50 kwa mboela wa Tiyatira. Munzi w’o, mo ne ku yahanga batu ba ba bat’o eza 50,000, n’o onyokile bakeñisa misika, ku nuna kwa mubu, ni ku pangiwa kwa masila ni likapeti ze n’e eziwa fa boya bwa lingu. Ka ku ya ka Josephus, caziba wa ze ezahezi, mwa Sarde ne ku na ni Majuda ba bañata mwa lilimo za kwa makalelo a Bukreste. Kwa miyaho ye sinyehile ya mwa munzi w’o, ku na ni sinagoge ni tempele ya Diana, mulimu wa musali wa kwa Efese.

 9. Ki sifi se si swanelwa ku ezwa haiba misebezi ya luna ya sebelezo ku Mulimu ki ya fahalimu fela?

⁹ Kreste n’a bulelezi lingeloi la puteho ya mwa Sarde kuli: “Ni ziba misebezi ya hao, ni kuli u na ni libubo la ku pila, bo u shwile.” Ku cwañi haiba lu zibahala kuli lwa tona kwa moya kono ha lu isi pilu ku za matohonolo a sebelezo mi sebelezo ya luna ki ya fahalimu fela mi kwa moya lu ba ba ‘bata ku shwa’? Fohe lu tokwa ku zwelapili ku ‘hupula mo lu fezwi ni mo lu utwezi’ taba ya Mubuso, mi lu lukela ku tiiseza mwa sebelezo ye kenile. Kaniti luli lu lukela ku kalisa ku abana mwa mikopano ya Sikreste ka pilu kaufela. (Maheberu 10:24, 25) Kreste n’a lemusize puteho ya mwa Sarde kuli: “Ha u sa libeleleli, ni ka taha sina lisholi, mi u si ke wa ziba nako ye ni ka ku tahela ka yona.” Mwa miteñi ya luna bo? Nako ya kuli lu ikalabele i tuha i fita.

10. Niheba mwa muinelo o swana ni wa mwa Sarde, Bakreste ba bañwi ba sikai ba kona ku ba cwañi?

¹⁰ Niheba mwa muinelo o swana ni wa mwa Sarde, mwendi ku na ni ba sikai ba ba ‘sa silafazi liapalo za bona ili ba ba kona ku zamaya ni Kreste ba apezi liapalo ze sweu, kakuli ba lukelwa ki zona.’ Ba zwelapili ku bonisa kuli ki Bakreste, ba ba sa nyazahali, ba si na koli ku za muzamao ni za bulapeli za lifasi le. (Jakobo 1:27) Kacwalo, Jesu ‘h’a na ku takula mabizo a bona mwa buka ya bupilo, mi u ka bulela mabizo a bona fapil’a Ndat’ahe, ni fapil’a mangeloi.’ Ka ku beiwa ba ba swanela ku zamaya ni Kreste, batoziwa, bona ba ba li sitopa sa hae sa munyaliwa ba ka fiwa ku apala za line ye nde, ye kenile, ye yemela likezo ze lukile za balumeli ba Mulimu. (Sinulo 19:8) Matohonolo a’ ipitezi a sebelezo e ba ka fiwa kwa lihalimu a ba susueza ku tula lifasi le. Ba ba sepa ku pila ku ya ku ile fa lifasi ni bona ba ka fuyolwa. Mabizo a bona ni ona a ñozwi mwa buka ya bupilo.

11. Lu lukela ku ezañi haiba lwa ozela kwa moya?

¹¹ Ha ku na ni yo mukana ku luna ya bata ku wela mwa muinelo wa kwa moya o swabisa wa puteho ya mwa Sarde. Kono ku cwañi haiba lu lemuha kuli lwa ozela kwa moya? Lu lukela ku nga muhato kapili kuli lu tusehe. Lu nge kuli lu hohelwa kwa ku eza ze maswe kamba ha lu sa fumanehanga hahulu kwa mikopano, kamba ku sa zwela hahulu mwa bukombwa. Fohe lu lukela ku kupa tuso ku Jehova ka tapelo. (Mafilipi 4:6, 7, 13) Ku bala Bibele ka zazi ni ku ituta Mañolo ni lihatiso za “sikombwa se si sepahala” ku ka lu tusa ku tona kwa moya. (Luka 12:42-44) Mi lu ka ba sina ba mwa Sarde be ne ba amuhelwa ki Kreste, mi lu ka susueza balumeli ba bañwi.

Kwa Lingeloi la kwa Filadelfia

12. Mu kona ku talusa cwañi za bulapeli bwa mwa Filadelfia ya kwaikale?

¹² Jesu n’a babalize puteho ya mwa Filadelfia. (Mu bale Sinulo 3:7-13.) Filadelfia (ye bizwa cwale kuli Alasehir) ne i fumaneha kwa wiko wa Asia Minor, mi n’e li sibaka se si onyokile mo ne ku ezezwa veine. Mane, mulimu wa sona yo mutuna n’e li Dionysus, mulimu wa veine. Ku bonahala kuli Majuda ba mwa Filadelfia ne ba palezwi ku kukueza Majuda ba Sikreste ku zwelapili ku latelela likalulo ze ñwi za Mulao wa Mushe kamba ku kala hape ku li latelela.

13. Kreste u itusisize cwañi “sinotolo sa Davida”?

¹³ Kreste u na ni “sinotolo sa Davida,” mi kacwalo u filwe ku zamaisa kaufela ze ama za Mubuso ni ku zamaisa lubasi lwa Sikreste. (Isaya 22:22; Luka 1:32) Jesu n’a itusisize sinotolo seo kwa ku fa matohonolo a Mubuso kwa Bakreste ba mwa Filadelfia ya ikale ni ba bañwi cwalo. Ku kala ka 1919, u kwalulezi “sikombwa se si sepahala” “munyako o mutuna” wa musebezi wa ku kutaza za Mubuso, mi ha u konwi ku kwaliwa ki mulwanisi ufi kamba ufi. (1 Makorinte 16:9; Makolose 4:2-4) Kaniti, munyako wa matohonolo a Mubuso u kwalezwi ba ba mwa “sinagoge ya Satani,” kakuli haki Maisilaele ba kwa moya.

14. (a) Jesu n’a sepisizeñi puteho ya mwa Filadelfia? (b) Lu kona ku yema cwañi lu sa wi mwa “nako ya muliko”?

¹⁴ Jesu n’a sepisize Bakreste ba mwa Filadelfia ya kwaikale kuli: “Kabakala kuli u bulukile Linzwi la ka, la ku iswala kwa ka, ni na, ni ka ku bonela mwa nako ya muliko o ka tahela lifasi kaufela.” Ku kutaza ku tokwa ku eziwa ka buitiiso bo bu swana ni bwa n’a bonisize Jesu. Ni kamuta n’a si ka tulwa ki sila, kono n’a zwezipili ku eza tato ya Ndat’ahe. Kacwalo, Kreste a zuswa ku y’o pila ku ya ku ile kwa lihalimu. Haiba lu swala ka t’ata keto ya luna ya ku lapela Jehova mi lwa yemela Mubuso ka ku kutaza taba ye nde, lu ka bonelwa za luna kuli lu si ke lwa wa mwa “nako ya muliko.” Lu ka zwelapili ku ‘swala ka t’ata se lu na ni sona’ ku Kreste ka ku lika hahulu ku tiiseza zona litaba za Mubuso zeo. Ka ku eza cwalo, ba ba tozizwe ba ka fiwa kuwani ye tuna ya kwa lihalimu, mi balikani ba bona ba ba sepahala ba ka fiwa bupilo bo bu sa feli fa lifasi.

15. Ki lifi ze ba tokwa ku eza ba ba ka ba ‘misumo mwa tempele ya Mulimu’?

¹⁵ Kreste u ekeza kuli: “Ya tula, ni ka mu eza musumo mwa Tempele ya Mulimu wa ka, . . . mi ni ka ñola fateñi Libizo la Mulimu wa ka, ni libizo la munzi wa Mulimu wa ka, yena Jerusalema yo munca ya zwa kwa lihalimu ku Mulimu wa ka, ni Libizo la ka luli, le linca.” Baokameli ba ba tozizwe ba lukela ku tiiseza bulapeli bwa niti. Ba lukela ku zwelapili ku bonisa kuli ba swanela ku ba lilama za “Jerusalema yo munca” ka ku kutaza ka za Mubuso wa Mulimu ni ku ba ba ba kenile kwa moya. Ba tokwa ku eza cwalo haiba ba bata ku ba misumo mwa tempele ya kwa lihalimu ye pahami, kuli libizo la munzi wa Mulimu li ñolwe ku bona ka ku ba bayahi ba ona ba kwa lihalimu, ni ku fiwa libizo la Kreste ka ku ba munyaliwa wa hae. Mi kaniti ba lukela ku ba ni lizebe ze ‘utwa seo moya u si bulelela liputeho.’

Kwa Lingeloi la kwa Laodisea

16. Ki lifi litaba ze ñwi ka za Laodisea?

¹⁶ Kreste n’a nyazize puteho ya mwa Laodisea ye ne i iteteka. (Mu bale Sinulo 3:14-22.) Laodisea ne i fumaneha likilomita ze 150 kwa upa wa Efese, fa manganandila a mikwakwa ye mituna ya lipisinisi mwa musindi wa mubu o nunile wa nuka ya Lycus. N’e li munzi mo ne ku pangiwa lika ili mo ne ku fumaneha lipanga. Liapalo ze n’e eziwa fa boya bo bunsu bwa sibaka seo ne li atile. Ne ku na ni sikolo sa bualafi se si ile libubo mwa Laodisea, mi mwendi ki mona mo ne ku pangilwe mulyani wa meto o bizwa Phrygian powder. Asclepius, mulimu wa likalafo, n’e li o muñwi wa milimu ye mituna ya mwa munzi w’o. Ku bonahala kuli ne ku na ni Majuda ba bañatanyana mwa Laodisea, mi ku bonahala kuli ba bañwi ku bona ne ba fumile.

17. Ba mwa Laodisea ne ba nyazelizweñi?

¹⁷ Ka ku bulela kwa puteho ya mwa Laodisea ka “lingeloi” la yona, Jesu u bulela ka m’ata sina “paki ye sepahala, ya niti, toho ya libupiwa za Mulimu.” (Makolose 1:13-16) Ba mwa Laodisea ne ba nyazizwe kakuli ‘ne ba sa bati, ne ba sa cisi’ kwa moya. Bakeñisa kuli ne ba enya fela, Kreste n’a ka ba taza mwa mulomo wa hae. Ku utwisisa sisupo seo ne ku sa swaneli ku ba bela t’ata. Yerapolisi ye n’e li bukaufi ne i na ni maweluwelu a mezi a cisa, mi Kolose ne i na ni mezi a bata. Kono bakeñisa kuli mezi n’a na ni ku fitiswa mwa mipaipi ye mitelele-tele ku ya mwa Laodisea, ha n’a yo fitanga teñi, mwendi n’a enya fela. Mwa likalulo ze ñwi, n’a fitanga mwa mukokolombwa. Bukaufi ni Laodisea, n’a fita mwa macwe a yepilwe a ngungahanyizwe.

18, 19. Sina ba mwa Laodisea, Bakreste ba cwale ba kona ku tusiwa cwañi?

¹⁸ Batu ba ba swana ni ba mwa Laodisea kacenu ha ba cisi kuli ba kone ku toba kamba ku bata kuli ba kone ku wetulusa. Sina mezi a enya fela, ba ka taziwa! Jesu h’a lati kuli ba be bayemeli ba hae, ni sina batoziwa ba ba li “mandumeleti a Kreste.” (2 Makorinte 5:20) Haiba ba sa baki, ba ka byangulwa tohonolo ya bona ya ku ba bashaeli ba Mubuso. Ba mwa Laodisea ne ba bata bufumu bwa silifasi mi ‘ne ba sa zibi kuli ne ba li baelwa, banyandi, babotana, ba ba shwile meto, ba ba inzi mapunu.’ Kuli ba felise bubotana bwa bona bwa kwa moya, bubofu, ni mapunu a bona, batu kaufela ba ba swana sina bona kacenu ba tokwa ku leka “gauda ye kenisizwe” ya tumelo ye likilwe, “liapalo ze sweu” za ku luka, ni “mulyani wa meto” o bonisa hande kwa moya. Baokameli ba Sikreste ba tabela ku ba tusa ku lemuha butokwi bwa bona bwa kwa moya ilikuli ba “fume tumelo.” (Jakobo 2:5; Mateu 5:3, NW) Hape, baokameli ba tokwa ku ba tusa ku sebelisa “mulyani wa meto” wa kwa moya, ili ku amuhela ni ku latelela lituto za Jesu, likelezo, mutala, ni mubonelo wa hae wa lika. Zeo ki likalafo za “takazo ya nama, ni takazo ya meto, ni buikuhumuso bwa bupilo.”—1 Joani 2:15-17.

¹⁹ Jesu u nyazanga ni ku kalimela bote b’a lata. Baokameli ba ba mwatas’a hae ka musa ba lukela ku eza nto ye swana. (Likezo 20:28, 29) Ba mwa Laodisea ne ba tokwa ku ‘tukufalelwa ni ku baka,’ ili ku eza licinceho mwa munahano ni mupilelo wa bona. Kana ba bañwi ku luna se lu pila mupilelo o tahisa kuli sebelezo ya luna ye kenile ku Mulimu i si ke ya ba ya butokwa mwa bupilo bwa luna? Fohe lu ‘leke mulyani wa meto ku Jesu’ ilikuli lu kone ku bona butokwa bwa ku tukufalelwa ku bata pili za Mubuso.—Mateu 6:33.

20, 21. Ki bomañi kacenu ba ba amuhela hande Jesu h’a nz’a “ngongota,” mi ba na ni sepo mañi?

²⁰ Kreste u li: “Bona, ni yemi mwa munyako, na ngongota; mutu h’a utwa linzwi la ka, mi a kwalulula sikwalo, ni ka kena ku yena, ni t’o ca mulalelo ni yena, ni yena a ce ni na.” Hañata, Jesu n’a lutanga za kwa moya ha n’a nz’a ca lico. (Luka 5:29-39; 7:36-50; 14:1-24) Cwale wa ngongota fa munyako wa puteho ye swana ni ya mwa Laodisea. Kana ba mwa puteho yeo ba ka mu utwa, ku kalisa hape ku mu lata, ku mu amuhela mwahal’a bona, ni ku itatela ku lutiwa ki yena? Haiba ku cwalo, Kreste u ka ca ni bona, mi ba ka tusiwa hahulu kwa moya.

²¹ Ba “lingu ze ñwi” ba kacenu ka swanisezo ba amuhela Jesu, mi ku eza cwalo ku isa kwa bupilo bo bu sa feli. (Joani 10:16; Mateu 25:34-40, 46) Ku ya tozizwe kaufela ya tula, Kreste u ka mu fa ‘ku ina ni yena mwa Lubona lwa hae, sina yena h’a tuzi mi a ina ni Ndat’ahe fa lubona lwa Hae.’ Ee, ku ba ba tozizwe ba ba tula, Jesu u sepisa mupuzo o mutuna wa ku ina ni yena fa lubona ku la bulyo la Ndat’ahe kwa lihalimu. Mi ba lingu ze ñwi ba ba tula ba libelela ku pila mwa sibaka se sinde fa lifasi mwatas’a puso ya Mubuso.

Ze Lu Ituta Kaufel’a Luna

22, 23. (a) Bakreste kaufela ba kona ku tusiwa cwañi ki manzwi a Jesu kwa liputeho ze 7? (b) Ki lika mañi ze lu lukela ku tundamena ku eza?

²² Ku si na kakanyo, Bakreste kaufela ba kona ku tusiwa hahulu ki z’a bulela Jesu kwa liputeho ze 7 za mwa Asia Minor. Ka mutala, ka ku lemuha kuli Kreste n’a file pabazo ye swanela, maeluda ba Sikreste ba ba lilato ba susuezwa ku babaza batu ni liputeho ze eza hande kwa moya. Haiba ku na ni bufokoli, maeluda ba tusa balumeli ba bañwi ku sebelisa likalafo za ka Mañolo. Kaufel’a luna lwa kona ku zwelapili ku tusiwa ki mifuta-futa ya kelezo yeo Kreste n’a file kwa liputeho zeo ze 7, ibile fela lwa i sebelisa ka tapelo, ka ku sa liyeha.a

²³ Mwa mazazi a maungulelo a, ha lu swaneli ku pila ka likesha, ku lata sifumu, kamba nto ifi kamba ifi ye ka tahisa kuli sebelezo ya luna ku Mulimu ibe ya fahalimu fela. Kacwalo, haike liputeho kaufela li zwelepili ku benya sina malambi ao Jesu a buluka mwa sibaka sa ona. Ka ku ba Bakreste ba ba sepahala, haike kamita lu tundamene ku teeleza Kreste h’a bulela ni ku utwa se u bulela moya. Ha lu ka eza cwalo, lu ka ba ni tabo ye inelela ya ku ba balwali ba liseli ni ku kanyisa cwalo Jehova.

[Litaluso za kwatasi]

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Musali wa libizo la “Jezabele” n’e li mañi, mi ki kabakalañi basali ba Sikreste ha ba sa mu likanyisi?

• Mwa puteho ya mwa Sarde ne ku na ni muinelo ufi, mi lu kona ku ezañi kuli lu pime ku ba sina Bakreste ba bañata be ne ba pila teñi?

• Jesu n’a sepisize lika mañi puteho ya mwa Filadelfia, mi lisepiso zeo li sebeza cwañi kacenu?

• Ki kabakalañi ba mwa Laodisea ha ne ba kalimezwi, kono Bakreste ba ba tukufalezwi ba ka fiwa matohonolo mañi?

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Mikwa ye maswe ya musali wa libizo la “Jezabele” i tokwa ku ambukiwa

[Maswaniso a fa likepe 18]

Jesu u kwalulezi balateleli ba hae “munyako o mutuna” o libisa kwa matohonolo a Mubuso

[Siswaniso se si fa likepe 20]

Kana mwa amuhela Jesu ni ku mu utwa?