Kana Mwa Itebuha Lika Ze Kenile?

“Mu tundamene ku pila mwa kozo ni batu kaufela, ni ku ba ni pilu ye kenile, ye mutu h’a si na yona h’a na ku bona Mulimu. Mu libelele, kuli . . . ku si ke kwa bonwa ya pila ka buhule; kamba ya sa [itebuhi lika ze kenile, NW], sina Isau ya n’a lekisize tukelo ya buhulu bwa hae, kuli a fumane musulo wa sico.”—MAHEBERU 12:14-16.

 1. Ki ku tokwa buitebuho ku fi k’o batu ba bañata ba ku bonisa, kono Bakreste ba fapahana kamukwaufi?

JEHOVA Mulimu wa luna ki Mufani y’a sishemo yo mutuna ka ku fitisisa. U fana fela ku si na tifo mwa ku taleleza butokwi bwa libupiwa za hae kaufela. Nihakulicwalo, buñata bwa mufuta wa mutu, ha ba fi nahanisiso ye tuna ku seo ka butuna. Ha ba itumeli ku Jehova kamba ku lumela kuli ba na ni se siñwi ku yena. Bakreste, kwa lineku le liñwi, ha b’a ngi bunde bwa Jehova ka bunyinyani. B’a mu kuteka ka seo a si eza kwa neku la bona. Bakeñisa buineelo bwa bona ku yena, Jehova u se a file batu ba hae palo ya lika ze kenile ili zeo li sa ikolwi ki mufuta wa mutu ka nañungelele. Ze ki lika ze butokwa hahulu, ze beilwe kwatuko sina ze kenile mi ili ze ama bulapeli bwa Jehova. Kana zona lika ze kenile zeo mwa li ziba? Mi kana mu na ni buitebuho bo bu tungile, ni bo bu zwelela kwa pilu kwa neku la zona?—Lisamu 104:10-28; Mateu 5:45; Sinulo 4:11.

 2. Ki mañi ya n’a bonisize ku tokwa buitebuho ko ku tuna?

² Haki batu ba Mulimu kaufela ba se ba bonisize ka ku tala buitebuho fa lika ze kenile. Sina ka mutala, mwan’a Isaka, Isau, n’a palezwi kwa neku la se. Paulusi n’a bulezi ka za hae ha n’a ñolezi Bakreste ba ne ba tozizwe ba Maheberu. Hamulaho a ku ba susueza kuli ba “tundamene ku pila mwa kozo ni batu kaufela,” n’a ba lemusize kuli ba be ni buikolwiso bwa kuli mwahal’a bona ku si ke kwa fumaneha “ya pila ka buhule; kamba ya sa [itebuhi lika ze kenile, NW], sina Isau ya n’a lekisize tukelo ya buhulu bwa hae, kuli a fumane musulo wa sico.”—Maheberu 12:14-16.

 3, 4. Ki lifi ze ne li li litukelo ze kenile za buhulu zeo Isau n’a lekisize ku Jakobo ka mukekana wa linawa?

³ Ki lifi litukelo za buhulu? Jehova n’a sepisize Abrahama, kukw’a hae Isau, kuli ka yena ni lusika lwa hae nako ha ne inze i ya mutu yo muñwi n’a ka be a pepilwe ili y’o n’a ka ba Peu ya sepiso, Mesiya, kamba Kreste. Ka yona Peu yeo macaba kamukana n’a ka ifuyola, ili ku isa kwa ku lukululwa kwa bona ku zwa mwa sibi ni lifu.—Genese 22:15-18; Magalata 3:16.

⁴ Isau, mweli wa Isaka, n’a na ni tohonolo ya ku ba kalulo ya mubamba o ne u ka tahisa yona Peu yeo. Yeo ne li kalulo ya tukelo ya buhulu bwa hae. Kono ka ku tisa maswabisa ku ili yena, taba ye Bibele i talusa kuli: “Isau n’a shubusi buhulu bwa hae cwalo.” Ka muhato o bubebe wa ka bulyangu a bu lekisa ka musulo u li muñwi wa linawa ni buhobe. Kaniti, ha lu bati kuli lu likanyise ku tokwa buitebuho kwa hae. Ka ku fapahana, lu swanela ku hulisa mubonelo wa munyan’a Isau, Jakobo. Ne li yena ya n’a tatama mwa tukelo ya buhulu, ili yeo n’a lekile ka ku beya mwa munahano bupaki bwa ku tokwa buitebuho kwa muhulwan’a hae. Ka yona nzila ye, Jakobo n’a boni teñi kuli tukelo ya ku ba ñulukundi wa Peu ye ne i sepisizwe ne i ka fiwa ku y’o y’a nga ka butuna nto yeo ye kenile.—Genese 25:27-34.

 5. Ki lifi lika ze kenile ze lu ka buisana teñi, mi lu kona ku pima ku s’a l’i nga ka bunyinyani kamukwaufi?

⁵ Mwahal’a puteho ya Sikreste, Jehova u se a tahisize lika ze ñata ze kenile ku lu tiisa kwa moya ni ku li lu be ba ba ipakanyize hande mwa sebelezo ya hae. Ha lu buisaneñi ze ñwi za zona ze. Cwale, ka buñwi, lwa kona ku fa nahanisiso ye tuna ku zona ni ku tiisa buitebuho bwa luna kwa neku la zona ili kuli lu si ke lwa l’i nga ka bunyinyani.

Libizo la Jehova ni Tiululo—Ze Kenile Ka Ku Fitisisa

 6. Ki mwa linzila mañi zeo lu kona ku bonisa kuli ha lu keshebisi bukeni bwa libizo la Jehova?

⁶ Sa makalelo fa mukoloko wa luna wa lika ze kenile ki Libizo la Jehova. Lona libizo le ki le li pahami hahulu mwa munahano ni mwa pilu ya hao ka ku fita fa sipimo sifi? Mwa ku fa tapelo ye li mutala, Jesu n’a bulezi pili kuli: “Libizo la hao a li be le li kenile.” (Mateu 6:9) Ha lu kolobezwa, lu fita fa ku ba yo muñwi wa Lipaki za Jehova. (Isaya 43:10, 11) Ki ku kutekeha hakalo! Mi ha lu bulela ka za bunde bwa Jehova ni milelo ya hae ye makaza, ba bañwi ba fita fa ku mu ziba ka libizo la hae la ka butu, mi ni bona hape ba bata ku mu sebeleza. Kono haiba mutu a keshebisa ku bulela ka za hae kamba, se si maswe ni ku fita, a ikenya mwa bufosi, seo si tisa kashwau fa libizo le linde la Jehova ni mayemo a hae. Lipaki za Jehova ba ba sepahala ba Sikreste kamita ba tundamena ku kenisa libizo la hae fapil’a ba bañwi ka seo ba si bulela ni ku eza.—Livitike 22:31, 32; Deuteronoma 5:11.

 7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku bonisa buitebuho bo butuna kwa neku la sitabelo sa tiululo sa Kreste?

⁷ Fapil’a mukoloko wa lika ze ñwi ze kenile ku fumaneha sitabelo sa tiululo. Sitabelo sa Kreste ki sa butokwa hahulu ku wena ka ku fita fa sipimo sifi? Ki ka ku toma fela fa tumelo ye tezi fa sitabelo seo sa butu se si petehile kihona lu kona ku swalelwa libi za luna. (1 Joani 2:1, 2) Paulusi u bulela ka za puteho ye tozizwe sina “ye a itekezi ka mali a hae [Mwan’a Mulimu] luli.” (Likezo 20:28; mu bapanye 1 Pitrosi 1:17-19.) Jesu, Mwan’a Mulimu wa libanda, n’a siile sibaka sa hae kwa lihalimu, a to pila fa lifasi-mubu mwahal’a banna ni basali ba baezalibi, mi cwale a neela bupilo bwa hae bo bu petehile bwa butu kwa lifu le li butuku fa kota ya linyando ili kuli lu kone ku ba ni bupilo bo bu sa feli. (Mateu 20:28) Ne i kaba ku tokwa buitumelo ko ku tuna hahulu ku mutu ku palelwa ku bonisa buitumelo ka zazi ni zazi kwa mpo yeo ya Mulimu ye butokwa hahulu.—Maheberu 10:28, 29; Juda 4, 5.

Silikani sa Luna Ni Jehova ni Kopano Ya Hae

 8. Silikani sa luna ni Jehova ki se si butokwa hahulu kamukwaufi?

⁸ Se si lu tisa kwa taba ye ñwi ye kenile hahulu, silikani sa luna ni Jehova. Lu swanela ku nga ka butuna hahulu silikani sa luna se si tungile ni Ndat’a luna wa lihalimu. Haiba lu ‘taha bukaufi ni Mulimu, u ka taha bukaufi ni luna.’ (Jakobo 4:8) U lu lata hahulu, mi u bata kuli lu mu late ka pilu ya luna kaufela. (Mateu 22:37, 38; Joani 3:16) Davida n’a file kelezo ye nde hahulu ku mwan’a hae Salumoni ka za silikani sa hae ni Jehova. Se ne si kopanyizwe teñi ne li temuso ye li: “Haili wena mwan’a ka Salumoni, u zibe Mulimu wa ndat’aho, mi u mu sebeleze ka pilu ya hao kaufela, ni ka ngana ye utwisisa; kakuli [Jehova] u tatuba lipilu, mi u ziba milelo ni mihupulo kaufela. Ha u mu bata, u ka mu fumana; kono ha u mu tuhela, yena u ka ku hana ku ya ku ile.” (1 Makolonika 28:9) Kacwalo “mu tiiseze mwa lilato la Mulimu, inze mu libelezi sishemo sa Mulen’a luna Jesu Kreste, kuli mu bone bupilo bo bu sa feli.”—Juda 21.

 9. Ki mwa linzila lifi zeo lu bonisa kuli ha lu ngi ka likesha tohonolo ya luna ya ku ba kalulo ya kopano ya Jehova?

⁹ Kana mwa itebuha hape kuli ku ba kalulo ya kopano ya Jehova ki tohonolo ye kenile? Kaufel’a luna lu lukela ku hupula kuli lu fumaneha teñi bakeñisa sishemo fela se si si ka libelelwa sa Jehova. Haiba mutu a fumaneha ku sa ba ni buitebuho mi a fita fa ku ba sifosi ya sa baki, u ka latehelwa ki yona tohonolo ye. Paulusi n’a lemusize kuli: “Hakulicwalo, ya hupula kuli u yemi, a itibelele, kuli a si ke a wa.” (1 Makorinte 10:6-12) Paulusi n’a file temuso yeo hamulaho wa ku talusa ka za Maisilaele ba 23,000 ba ne ba shwile bakeñisa ku lapela milimu ni buhule. Lwa kona ku bonisa buitebuho bwa luna kwa bukeni bwa kopano ya Jehova haiba yo muñwi ni yo muñwi wa ku luna a peta kalulo ya hae mwa ku i buluka inze i lukuluhile kwa masila, buhule, lifapahano, lilato la sifumu, ni moya wa ku ikutwa kuli mutu ki yo mutuna ku fita ba bañwi ni ketululo. (2 Makorinte 7:1; 1 Pitrosi 1:14-16) Lwa kona ku sebeleza fa ku tiisa swalisano ya lilato la sizwale, ha lu nze lu fa tokomelo kwa tamaiso ya teokratiki ni ku swalisana ni bao ba b’a nga ketelelo.—1 Matesalonika 4:3-8; 5:12, 13.

Linzwi La Mulimu, Milao, ni Sepo Ya Mubuso

10. Lu bonisa kamukwaufi kuli lwa itebuha ka ku tala Mañolo a kenile?

¹⁰ Linzwi le li buyelezwi la Mulimu, Bibele Ye Kenile, ni yona ki ye kenile. I na ni likatulo, litaelo, kelezo, lisepiso, lisinulo za bumulimu, ee, zeo kaufela lu tokwa mwa ‘ku talifela misebezi ye minde kaufela.’ (2 Timotea 3:16, 17) Lu kona ku itebuha lona kamukwaufi? Sa makalelo, ki ka ku ituta lona ni ku sebelisa se lu ituta mwa bupilo bwa luna. Cwale, ni ka ku ipeya ku utwa “lico [za] ka nako ye lukela” ze tomile fa Bibele zeo Jehova a li fa ka “mutanga ya sepahala ni ya na ni kutwisiso.” (Mateu 24:45) Mi ka ku toma fa mayemo a utwahala, likopi za luna za Bibele za ka butu, hamohocwalo ni lihatiso za Sikreste ze lu itusisa mwa musebezi wa ku kutaza, lu tokwa ku li buluka inze li b’akanyizwe hande ili ze kenile. Ne i kana y’a ba nto ye tisa kashwau ku Jehova haiba lu ya mwa ku fa bupaki ni ku itusisa Bibele ye tezi masila kamba ye sa bonahali hande.

11. Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku nga milao ya Jehova ye kenile ka likesha?

¹¹ Mwa Linzwi la Mulimu ku fumaneha milao ye kenile ya Jehova. Kana kamita mu i bona sina ye kenile, kamba kana ka linako ze ñwi mu i’ nga ka likesha? Milao ya Jehova i sa swana sina lisupo, lizibiso, ni mikwalelo ya silelezo mwa nzila ye isa kwa bupilo. Haiba lu i utwa, lu ka zamaya mwa silelezo mi hañi-hañi ni ku fita fa mafelelezo a musipili wa luna mwa lifasi le linca la Jehova; kono haiba lu nga litaelo ni litemuso za Jehova ka likesha, lu atumela kwa kozi.—Lisamu 119:10, 11, 35, 101, 102; Liproverbia 3:1-4.

12. Sepo ya luna ya Mubuso ki nto ye kenile kamukwaufi?

¹² Ku zwelela mwa Bibele, lu ituta hape ka za nto ye ñwi ye kenile ye swanela ku ba ya butokwa hahulu mwa lipilu za luna: sepo ya luna ya Mubuso. Ka ku bulela ka za Abrahama ya sepahala, Paulusi u bulela kwa Maheberu 11:10 kuli: “Kakuli n’a talimezi munzi [Mubuso wa Mulimu] o na ni mitomo ya niti, o mulali ni muyahi wa ona ki Mulimu.” Kana mu na ni sepo ya Mubuso wa Mulimu ye swana, ye tiile ili ye inelela? Kana tumelo ya mina i tiile hahulu kuli mane mwa pilu ya mina ha ku na ñolamenyi ni ye kana ya ku honona, mi kana cisehelo ya mina i siyala inze i sa kuyuki ha mu nze mu libelezi kuli milelo ya Mulimu i talelezwe mwa nako ya hae ye lukela?—Mateu 24:20-22, 33, 34, 42.

Mikopano Ye Kenile ni Matohonolo

13. Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku nga ka likesha lituso ze zwelela mwa mikopano ya Sikreste?

¹³ “Lu susumezane mwa lilato ni mwa misebezi ye minde. Lu si ke lwa tuhela liputeho za luna, mo ba ezeza ba bañwi,” ko na mwa n’a elelize Paulusi. Se si bonisa kuli Mikopano ya luna ya Sikreste ki tukiso ye ñwi ye kenile ye sa tokwi ku ngiwa ka likesha. Kwa mikopano, lu amuhela litaelo ni swalisano ye mufutumala ili zeo lu tokwa ka putako. Teñi k’o lwa kona hape ku fa “buipulelo bwa sepo ya luna” ka ku bulela ku zwa fa libulelelo ha lu na ni sibaka ni ka ku alaba kamita. (Maheberu 10:23-25) Mi sina mikopano ya luna ye miñata ha i ezezwa kwa Ndu ya Mubuso, kana mwa f’a nga linubu ni ku sebeza ka tata ili kuli i bulukiwe mwa muinelo o munde?—Exoda 35:21.

14. Ki sifi se si ka lu tusa ku itebuha kuli bukombwa bwa luna bwa Sikreste ki sifumu se si kenile?

¹⁴ Tohonolo yeo Bakreste ba na ni yona ya ku kutaza taba ye nde i swaniselizwe ki Paulusi sina “bufumu bo, lu na ni bona mwa lipiza za lisupa.” (2 Makorinte 4:1, 7) Ee, Bukombwa bwa Sikreste ni bona hape ki nto ye kenile ye lu itebuha ka butuna. Hailifo ba bañata bao lu kutaza ku bona ha ba na cisehelo, lu swanela ku zwelapili ku ikupuza ili luna ka za tohonolo ye tuna yeo lu na ni yona ya ku bulelela ba bañwi ka za Jehova ni milelo ya hae. Kacwalo lu ka taleleza musebezi wa luna wa ku kutaza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu ni ku eza balutiwa. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Ku bona balutiwa ba banca inze ba eza zwelopili ku lu tahiseza tabo. (1 Matesalonika 2:19, 20) Haiba lu nga bukombwa bwa luna ka butuna, ha lu na ku ba lihwaba kamba ba ba folile mwa ku zibahaza taba ye nde.

15. Ki kabakalañi ku babalela matoholo mwahal’a kopano ya Jehova ha ku sa swanelwi ku keshebiswa?

¹⁵ Matohonolo mwahal’a kopano ya Jehova ni ona hape ki a’ kenile. Ka mo ku inezi fela, matohonolo a mufuta o cwalo ki sifumu se si beilwe mwa pabalelo ya mutu. (Mu bapanye Likezo 20:28.) Ku si na taba ni kuli buikalabelo bu ama okamelo, bulisana, ku luta, kamba sebelezo ye ñwi kwa Bakreste sina luna, mu bu fe mamelelo ye tuna ni ku fita. Nihaiba kuli musebezi u bonahala ku ba o’ si wa butokwa, mu si ke mwa u keshebisa, kono mu u taleleze hande, ka bubebe, sina y’a ezeza Jehova. Mu hupule kuli, “ya sepahala ku ze nyinyani, u ka sepahala ku ze tuna.”—Luka 16:10.

Linyalo ni Lubasi

16. Ki mwa linzila mañi m’o ne lu kana lwa bonisa kuli lu nga linyalo ni lubasi sina lika ze kenile?

¹⁶ Mwa ku eza mukoloko wa lika ze kenile, mu si ke mwa libala linyalo ni lubasi. Ki niti, batu be si Bakreste ni bona ba kena mwa linyalo, kono Bakreste ba bona linyalo sina nto ye kenile, ye ama bulapeli bwa bona ku Jehova. (Mu bapanye 1 Pitrosi 3:1-7.) Ba bonisa cwañi likute kwa nto ye ye kenile? Bibele i bulela kwa Maheberu 13:4 kuli: “Linyalo li kutekiwe kwa batu kaufela, mi bulobalo bu tokwe masila; kakuli Mulimu u ka atula mahule ni ba ba buka.” Jesu n’a lemusize kuli ku talimela musali ka ku swalelela ili ka ku mu lakaza ku kona ku fita fa sipimo sa ku eza buozwa mwa pilu. (Mateu 5:27, 28) Haiba mu iketela ku kena mwa linyalo, mu eze cwalo ka nzila ye tompeha. Cwalehe, ni kamuta mu si ke mwa nga linyalo la mina sina nto ye nyinyani. Mu hulise lilato le li buniti ni likute le li tungile ka zazi ni zazi. Haiba mu na ni bana, ‘mu ba hulise ka ku ba lemusa ni ka tuto ya Jehova.’ Ka yona nzila ye lubasi lwa mina lu ka ba lo lu “kenile.”—Maefese 6:4; 1 Makorinte 7:14.

Moya o Kenile wa Jehova ni Tapelo

17. Ki kabakalañi ha lu sa koni ku nga moya o kenile wa Mulimu ka bunyinyani?

¹⁷ Lu tokwa lituso kamukana za Jehova, mi tuso ye butokwa hahulu ye zwelela ku Jehova ki moya wa hae o kenile. (Joani 14:26) Ha lu zibi kamita linzila zeo Jehova a itusisa moya wa hae o kenile kwa neku la luna, kono nto i liñwi i fita fa ku ba ya niti: Ha lu koni ku zwelapili kwand’a ona. Lu swanela ku lapelela moya o kenile kuli u lu tuse ku utwisisa lituto ze buniti ni ku tiyela miliko. Lwa u tokwa kuli u lu tuse ku hulisa miselo ya moya. (Magalata 5:22, 23) Mi lu lemusizwe kwa Maefese 4:30 kuli ha lu swaneli ku “swabisa” moya o kenile, ku ikenya mwa lika ze u paleliswa ku sebeza ku luna. Haike kamita lu itebuhe moya o kenile wa Jehova.

18. Ki kabakalañi tapelo ha i li tohonolo ye kenile?

¹⁸ Nto ya mafelelezo ye kenile ye lu ka buisana ka za yona, tapelo, kaniti luli haki ya butokwa bo bunyinyani. Ki tohonolo hakalo yeo lu na ni yona mwa ku ambolisana ni Mubusi wa pupo kamukana, Jehova! Ka mo ku inezi fela, lu swanela ku mu atumela ka likute, ka tompo, isiñi ka likesha ni hanyinyani. Lu kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli u ka lu utwa ni ku alaba litapelo za luna ze filwe ka ku lumelelana ni tato ya hae. “Mu si ke mwa bilaela ka se siñwi; kono mwa linto kaufela mu zibise Mulimu se mu bata ka tapelo ni ka kupo ye na ni buitumelo.” (Mafilipi 4:6) Tapelo i ka lu buluka inze lu na ni buitebuho fa lika ze kenile.

19. Ki lifi limbuyoti ze taha ku bao ba ba bonisa ka ku tala buitebuho fa lika ze kenile?

¹⁹ Lu se lu buisani fa lika ze 13 fela ze kenile zeo lu s’a swaneli ku nga ka bunyinyani ni kamuta. Ze ñata li kona ku taluswa. Haiba lu na ni buitebuho fa lika za mufuta o cwalo, lu ka buluka silikani se sinde ni Mulimu wa luna, Jehova, ni ku ba ni mbuyoti ya hae ka zazi ni zazi. Ki kozo hakalo ya mwa munahano ye tiswa ki seo, hamohocwalo ni lizwalo le linde! Mu si ke mwa nga silikani se si butokwa hahulu ka bunyinyani! Mu late Jehova ka pilu ya mina kaufela, kutwisiso ya mina kaufela, moyo wa mina kaufela, ni m’ata a mina kaufela, mi u ka mi lata kamita. (1 Joani 4:16) Ha ku na nto ni ye kana ye kona ku loba yona swalisano ye lilato yeo kwand’a ku sa sepahala kwa mina.—Maroma 8:38, 39.

20. Lu kona ku zamaya hande kamukwaufi mwa nzila ye isa kwa bupilo mwa lifasi le linca la Jehova?

²⁰ Ha lu beñi ba ba patehile hape mwa sebelezo ya Mubuso, ku babalela hande matohonolo a luna ni ku bonisa buitebuho fa litukiso kamukana za kwa moya. Ka lipilu ze tezi buitumelo kamita, haike lu be ba ba tokomela mwa ku ipeya ku utwa milao ni litemuso kaufela za Jehova ze kenile, ka ku itebuha kuli li bile teñi ka mulelo wa ku lu etelela ka pukelezo mwa nzila ye isa kwa bupilo. Mi, ha lu nze lu zwelapili ku zamaya mwa nzila yeo ye kumbani ye isa kwa bupilo, ki ko ku utwahala kuli Jehova h’a na ku lu bukeleza fela mwa ñalelwa ye tuna inze lu pila kono hape u ka lu fa bupilo bo bu sa feli bo bu na ni limbuyoti ze si na maciñekelo mwa lifasi la hae le linca, ili leo cwale se li li bukaufi. Ona zeo kaufela ki ka libaka la kuli lu bonisize buitebuho fa lika ze kenile.

Ki Kalabo Ifi Ye Mu Ka Fa?

◻ Lu kona ku pima kamukwaufi ku nga libizo la Jehova ni sitabelo sa tiululo ka bunyinyani?

◻ Ki sifi se ne si kana sa bonisa kuli ha lu itebuhi silikani sa luna ni Jehova ni kopano ya hae?

◻ Ki lifi lika ze ñwi ze bonisa buitebuho bwa luna kwa neku la Linzwi ni milao ya Mulimu, ni sepo ya Mubuso?

◻ Ne lu kana lwa bonisa kamukwaufi kuli ha lu keshebisi mikopano ya Sikreste ni matohonolo a teokratiki?

◻ Ki lifi lika ze ñwi ze kenile ili zeo lu swanela ku hulisa buitebuho bo butuna kwa neku la zona?