bao ba ba mu likanyisa ba eza nto ye swana.—Isaya 1:16, 17; 55:6, 7.

24, 25. Ki linzila mañi za Mulimu zeo lu swanela ku bata ku likanyisa?

²⁴ Ki nto ye kona ku iponelwa fo ku sweu kuli, katulo ye lukile i mwa linzila kamukana za Mulimu, kacwalo bao ba ba bata ku likanyisa Jehova ba nga ka butuna ni ku ndongwama katulo ye lukile. Nihakulicwalo, Mulimu wa luna h’a susuezwi ki moya wa ku landalala fela fa katulo ye si na maikuto ni a makana kamba ye nongile fela fa mulao ku si na bunolo. Mufelañeke wa hae ni lilato ki ze tuna. U bonisa seo ka ku itatela ku swalela ka ku toma fa ku baka ko ku buniti. Ki nto ye swanela kacwalo he, kuli Paulusi n’a swalisanisize ku swalela kwa luna ba bañwi ni ku likanyisa Mulimu: “Mu swalelane, sina Mulimu ni Yena h’a mi swalezi ka Kreste. Mu be ba ba likanyisa Mulimu sina bana ba ba latwa; Mi mu zamaye mwa lilato.”—Maefese 4:32–5:1-2.

²⁵ Bakreste ba niti se ba kalile kale ku likanyisa katulo ye lukile ya Jehova hamohocwalo ni mufelañeke wa hae ni ku itatela kwa hae ku swalela. Ha lu nze lu fita fa ku mu ziba hahulu, ku fita hape fa ku ba ko ku bunolo hahulu ku luna ku mu likanyisa ku zona likalulo zeo. Cwalehe, kacwalo, ne lu kana lwa sebelisa cwañi seo kwa neku la mutu ya sa z’o amuhela koto ye tuna bakeñisa kuli n’a ndongwami nzila ya sibi? Ha lu boneñi.

Mu Likanyise Mufelañeke wa Mulimu Kacenu

“Lu wele mwa mazoho a [Jehova, “NW”], kakuli makeke a hae ki a matuna.”—2 SAMUELE 24:14.

 1. Davida n’a ikutwile cwañi ka za mufelañeke wa Mulimu, mi ki kabakalañi?

MULENA DAVIDA n’a ziba ku zwelela ku zeo n’a ipumani ku zona kuli Jehova u na ni mufelañeke hahulu ku fita batu ba fa lifasi. Ka ku ba ni buikolwiso bwa kuli linzila, kamba likuka, za Mulimu ki ze nde ka ku fitisisa, Davida n’a na ni takazo ya ku ituta linzila za Hae ni ku zamaya mwa niti ya Hae. (1 Makolonika 21:13; Samu 25:4, 5) Kana mwa ikutwa sina Davida mwa n’a ikutwezi?

 2. Ki kelezo ifi ya n’a file Jesu kwa Mateu 18:15-17 ka za ku talima libi ze tuna?

² Bibele i lu fa kutwisiso ye tungile ka za muhupulo wa Mulimu, nihaiba mwa litaba ze cwale ka seo lu swanela ku si eza haiba mutu a eza sibi ku luna. Jesu n’a taluselize baapositola ba hae, ili bao hamulaho ne ba ka fita fa ku ba baokameli ba Sikreste kuli: “Mwanahenu h’a ku foselize, u ye u mu laye, u inzi ni yena a nosi; h’a ka ku utwa ikaba u pilisize mwanahenu.” Mafosisa a amilwe fa haki bufosi bo bunyinyani fela bwa ka butu kono ki sibi se situna, se si cwale ka buputeleli kamba ku sinya libizo la mutu. Jesu n’a talusize kuli haiba ona muhato wo ha u tatululi taba mi haiba ku na ni lipaki, y’o sibi si ezizwe ku yena u swanela ku b’a nga ni ku fa bupaki bwa kuli ne ku na ni bufosi. Kana wo ki ona muhato wa mafelelezo? Batili. “Mi [muezalibi] h’a sa utwi bao, u bulelele Keleke; mi h’a hana ku utwa Keleke, a be ku wena sina muhedeni kamba mutelisi.”—Mateu 18:15-17.

 3. Ki sifi sa na talusa Jesu mwa ku bulela kuli sifosi ya sa baki n’a swanela ku ba “sina muhedeni kamba mutelisi”?

³ Ka ku ba Majuda, baapositola ne ba kona ku utwisisa se ne si taluswa ki k’u nga muezalibi “sina muhedeni kamba mutelisi.” Majuda ne ba pima ku swalisana ni batu bamacaba, mi ne ba nyefula Majuda ba ne ba sebeleza Maroma sina batelisi.a (Joani 4:9; Likezo 10:28) Kacwalo, Jesu n’a eleza balutiwa kuli haiba puteho i hana muezalibi, ne ba na ni ku tuhela ku swalisana ni yena. Niteñi, seo, si swalisana kamukwaufi ni ku ba kwa Jesu hamoho ni batelisi ka linako ze ñwi?

 4. Ka ku beya mwa munahano manzwi a hae a kwa Mateu 18:17, ki kabakalañi Jesu ha n’a kona ku swalisana ni batelisi ni baezalibi?

⁴ Luka 15:1 i talusa kuli: “Cwale batelisi kaufela ni baezalibi ne ba sutelela ku Jesu, ku mu utwa.” Haki mutelisi kaufela kamba muezalibi kaufela ya n’a bile teñi k’o, kono linzwi la “kaufela” li mwa kutwisiso ya buñata. (Mu bapanye Luka 4:40.) Ki bomañi bona bao? Bao ba ne ba na ni takazo ya ku swalelwa libi za bona. Ba bañwi ba ba cwalo kwa makalelo ne ba hohilwe ki lushango lwa Joani Mukolobezi lwa ku baka. (Luka 3:12; 7:29) Kacwalo ba bañwi ha ne ba tile ku Jesu, ku kutaza kwa hae ku bona ne ku si ka loba kelezo ya hae ye kwa Mateu 18:17. Mu lemuhe kuli “batelisi ba bañata ni baezalibi [ba ne ba utwile Jesu] . . . ne ba mu latelezi.” (Mareka 2:15) Bao ne si batu ba ne ba lakaza ku zwelapili mwa nzila ya bona ye maswe ya bupilo, ba ba sa lati tuso ifi kamba ifi. Ka ku fapahana, ne ba utwile taba ya Jesu mi lipilu za bona ne li susuelizwe. Nihaike kuli ne ba sa eza sibi, kono ka mo ku bonahalela ili ba ne ba lika ku eza licinceho, “mulisana yo munde” ka ku kutaza kwa hae ku bona n’a likanyisa Ndat’ahe y’a mufelañeke.—Joani 10:14.

Ku Swalela, ki Tamo ya Sikreste

 5. Ki afi mayemo a Mulimu a’ mutomo fa ku swalela?

⁵ Lu na ni likoñomeko ze za buitateli bwa Ndat’a luna mwa ku swalela: “Ha lu ipulela libi za luna, Mulimu ki Ya sepahala, Ya lukile, kuli a lu swalele libi, mi a lu tapise bumaswe kaufela.” “Ni mi ñolela litaba zeo kuli mu si ke mwa eza sibi. Mi mutu h’a ezize sibi, lu na ni Muyemeli fapil’a Ndate, ki Jesu Kreste Ya-Lukile.” (1 Joani 1:9; 2:1) Kana swalelo ya konahala ku mutu ya zwisizwe?

 6. Mutu ya zwisizwe u kona cwañi ku swalelwa ni ku kutiswa sinca?

⁶ Ee. Ka nako ya ku zwisiwa kwa mutu bakeñisa sibi se si si na bubaki, maeluda ba ba yemela puteho ba mu taluseza kuli kwa konahala ku yena ku baka ni ku amuhela swalelo ya Mulimu. N’a kana a fumaneha kwa mikopano ya kwa Ndu ya Mubuso, k’o a kona ku utwa litaelo za Bibele ze ne li kana za mu tusa mwa ku baka. (Mu bapanye 1 Makorinte 14:23-25.) Nako ha inze i ya n’a kana a bata ku kutiswa sinca mwa puteho ye kenile. Maeluda cwale ha ba ka kopana ni yena, ba ka lika ku batisisa ka ku ba ni buniti bwa ka za haiba u bakile ni ku siya nzila ya hae ya buezalibi. (Mateu 18:18) Haiba wo ki ona muinelo, n’a kana a kutiswa sinca, ka ku swalisana ni mutala o kwa 2 Makorinte 2:5-8. Mwa muinelo wa kuli se ku fitile lilimo ze ñata ku zwa fa n’a zwiselizwe, u ka tokwa ku eza ka buikatazo bo butuna kuli a eze zwelopili. Hape n’a kana a tokwa tuto ye tuna hamulaho wa f’o ili kuli a hulise zibo ya hae ya Bibele ni buitebuho kuli a fite fa ku ba Mukreste ya tiile kwa moya.

Ku Kutela ku Jehova

 7, 8. Ki mutala ufi wa file Mulimu ka ku ama kwa batu ba hae ba ne ba li mwa butanga?

⁷ Kono kana maeluda bona ka sibili ba swanela ku nga muhato wa ku atumela mutu ya zwisizwe? Ee. Bibele i bonisa kuli mufelañeke ha u boniswi fela ka ku sa fa koto ko ku tomilwe fa ku sa tabela fela kono hañata ki ka likezo ze utwahala. Lu na ni mutala wa Jehova. Pili a si ka isa batu ba hae ba ne ba sa sepahali mwa butanga, ka bupolofita n’a file sepiso ya tibelelo ya ku kutiswa kwa bona: “Hupula zeo wena Jakobo, ni wena Isilaele, kakuli u mutanga wa ka; . . . Ni undisa lifoso za hao sina lilu le linsu, ni libi za hao sina mbundu: Kutela ku Na; kakuli ni ku liuluzi.”—Isaya 44:21, 22.

⁸ Cwale, mwahal’a butanga, Jehova n’a ngile mihato ye miñwi, ku eza ka nzila ye utwahala. Na lumile bapolofita, bayemeli ba hae, ku memela Isilaele mwa ku ‘mu bata ni ku mu fumana.’ (Jeremia 29:1, 10-14) Kwa Ezekiele 34:16, n’a iswaniselize ili yena ku mulisana mi batu ba sicaba sa Isilaele sina lingu ze latehile: “Ni ka bata ye latehile, ni kutise ye keluhile.” Kwa Jeremia 31:10, Jehova hape u itusisa swanisezo ya butu bwa hae sina mulisana wa Maisilaele. Batili, n’a si ka iswaniseza ili yena sina mulisana ya inzi kwa mulaka ya libelezi kuli ngu ye latehile i kute; ka ku fapahana, na iponahalize ili yena sina mulisana ya bata lingu ze latehile. Mu lemuhe kuli nihaiba mwahal’a nako yeo batu ka nañungelele ne ba si na bubaki ni ku ba mwa butanga, Mulimu n’a kalisize buikatazo bwa ku bata ku kutiswa kwa bona. Mi ka ku swalisana ni Malaki 3:6, Mulimu n’a si ke a cinca nzila ya hae mwa ku sebelisana kwa hae ni tukiso ya Sikreste.

 9. Mutala wa Mulimu ne u latelezwi cwañi mwa puteho ya Sikreste?

⁹ Kana seo ha si akalezi kuli ku kona ku ba ni libaka la ku kalisa k’u nga mihato kwa neku la ba bañwi ba ba zwisizwe mi ili bao cwale ne ba kana ba bakile? Mu hupule kuli muapositola Paulusi n’a file taelo ya kuli mutu ya maswe a zwisiwe mwa puteho ya mwa Korinte. Hamulaho n’a elelize puteho kuli i bonise lilato la yona ku mutu y’o bakeñisa ku baka kwa hae, ili nto ye ne i tisize ku kutiswa sinca kwa hae mwa puteho.—1 Makorinte 5:9-13; 2 Makorinte 2:5-11.

10. (a) Ki mulelo mañi o swanela ku susueza buikatazo bufi kamba bufi mwa ku bonana ni batu ba ba zwisizwe? (b) Ki kabakalañi bahabo mutu ba Sikreste haisi bona ba ba swanela k’u nga muhato wa ku bonana ni ba ba cwalo?

¹⁰ Encyclopedia ye se i amilwe ku yona kwa makalelo ne i talusize kuli: ‘Mulelo o mutuna wa ku zwisa ne li ku sileleza lipimo za sikwata: “mumela o munyinyani u hulisa liñende kaufela” (1 Makor. 5:6). Lona libaka leo li utwahala hande hahulu mwa litimana ze ñata za Bibele ni ku ze ñozwi ze ñwi fahalimw’a Bibele, kono mamelelo ku mutu ka buñwi, nihaiba hamulaho wa ku zwisiwa, ne li ona mutomo wa kupo ya Paulusi kwa 2 Makor. 2:7-10.’ (Ku siyamisa manzwi ki kwa luna.) Kacwalo, mamelelo ya mufuta o cwalo ka ku utwahala i swanelwa ku boniswa kacenu ki balisana ba mutapi. (Likezo 20:28; 1 Pitrosi 5:2) Bao ba ne ba li balikani kwa makalelo ni bahabo mutu ne ba kana ba ba ni sepo ya kuli mutu ya zwisizwe u ka kuta; niteñi ka ku bonisa likute kwa taelo ye kwa 1 Makorinte 5:11, ha ba swalisani ni mutu ya lunduzwi.b Ba siya seo kwa balisana ba ba ketilwe kuli ba nge muhato wa ku bona haiba mutu ya cwalo u na ni cisehelo ya ku kuta.

11, 12. Ki batu ba ba cwañi ba ba zwisizwe bao nihaiba maeluda ba sa bati ku bonana ni bona, kono ki bafi ba ne ba kana ba potelwa ki bona?

¹¹ Ne i si ke ya ba nto ye swanela nihaiba kwa maeluda k’u nga mihato ya ku bonana ni batu ba bañwi ba ba zwisizwe, ba ba cwale ka bakwenuheli, ba ba ‘bulela lika ze tatezani ili kuli ba latelelwe ki batu.’ Bao ki ‘baluti ba buhata ba ba lika ku tisa tukopano to tu maswe ni ku yaulula puteho ka manzwi a si na mutomo.’ (Likezo 20:30; 2 Pitrosi 2:1, 3) Bibele hape ha ifi mutomo ni o mukana wa ku bata batu ba ba zwisizwe ili ba mifilifili kamba ba ba susueza bufosi.—2 Matesalonika 2:3; 1 Timotea 4:1; 2 Joani 9-11; Juda 4, 11.

¹² Niteñi, ba bañata ba ba zwisizwe ha ba cwalo. Mutu n’a kana a tuhezi bufosi bo butuna bwa zwiselizwe. Yo muñwi n’a kana a itusisize kwai, kamba kwamulaho n’a nwa nga ka ku tula tikanyo, kono cwale ha liki ku susueza ba bañwi mwa bufosi b’o. Mu hupule kuli mane nihaiba pili Isilaele ya n’a li mwa butanga a si ka fetuhela kale ku Mulimu, n’a lumile bayemeli ili ku ba susueza kuli ba kute. Ka za haiba Paulusi kamba maeluda ba mwa puteho ya Korinte ne ba ngile muhato wa ku bonana ni mutu ya n’a zwisizwe, Bibele ha i buleli ni se si kana. Muta yena mutu y’o ha na bakile ni ku zwa kwa buhule bwa hae, Paulusi n’a laelezi puteho kuli i mu kutise sinca.

13, 14. (a) Ki sifi se si bonisa kuli ba bañwi ba ba zwisizwe ne ba kana ba nga muhato o munde fa likezo za mufelañeke? (b) Sitopa sa maeluda ne si ka eza tukiso ya ku pota kamukwaufi?

¹³ Mwa linako za cwanoñu fa se ku bile ni miinelo ili yeo ku yona eluda n’a ile ku yo potela mutu ya n’a zwisizwe.c Mwa muinelo o swanela, mulisana ka bukuswani a fa mihato ye ne i na ni ku ngiwa mwa ku kutiswa sinca. Batu ba bañwi ba ba cwalo ne ba bakile mi ne ba kutisizwe sinca. Ze zwa mwateñi ze tabisa za mufuta o cwalo li bonisa kuli ne ku kana kwa ba ni ba ba zwisizwe kamba ba ba ikauhanyize ba ne ba kana b’a nga muhato fa ku atumelwa kwa mufelañeke ko ku eziwa ki balisana. Kono maeluda ne ba kana ba talima cwañi taba ye cwalo? Hañwi ka silimo ka mo ku konahalela kaufela, sitopa sa maeluda si swanela ku nahanisisa ka za haiba ku na ni batu ba ba cwalo ba ba pila mwa kalulo ya bona.d Maeluda ba ka fa mamelelo ku bao ba se ba tandile nako ye fitelela silimo mukatumbi ku zwa fo ne ba zwiselizwe. Ka ku ya ka miinelo, haiba kwa swanela, ne ba ka keta maeluda ba babeli (mwendi ba se ba zibile hande muinelo) kuli ba potele mutu ya cwalo ka buñwi. Ha ku na ku pota ko ku ka ezwa ku mutu ufi kamba ufi ya fa bupaki bwa ku ba ni mubonelo wa nyefulo, o lubeta kamba ya zibahalize kuli h’a bati tuso.—Maroma 16:17, 18; 1 Timotea 1:20; 2 Timotea 2:16-18.

¹⁴ Balisana ba babeli bao ne ba kana ba liza luwaile ili ku buza ka za ku pota kwa bona kwa ka bukuswani, kamba ne ba kana ba silihela teñi ka nako ye swanela. Mwahal’a ku pota, ha ba swaneli ku ba ni buhali kamba ku ba ba ba sosobani kono ka mufutumala ba bonise mamelelo ya mufelañeke. Mwa sibaka sa ku londoloza taba ya kale, ba kona ku buhisana mañolo a mwa Bibele a cwale ka Isaya 1:18 ni 55:6, 7 ni Jakobo 5:20. Haiba mutu u na ni cisehelo ya ku kutela mwa mutapi wa Mulimu, ba kona ku talusa ka sishemo mihato y’a swanela ku nga, ye cwale ka ku bala Bibele ni lihatiso za Watch Tower Sosaiti ni ku fumaneha kwa mikopano ya kwa Ndu ya Mubuso.

15. Ki sifi se si swanelwa ku beiwa mwa munahano ki maeluda ba ba pota ku mutu ya zwisizwe?

¹⁵ Bona maeluda bao ba tokwa ku bonisa butali ni kutwisiso ye tungile mwa ku bona haiba ku na ni sisupo sa ku baka ni haiba ku pota ko kuñwi kwa swanelwa ku eziwa. Ba swanela ku beya mwa munahano kuli, ka mo ku inezi fela, batu ba bañwi ba ba zwisizwe ni kamuta ha ba na ku konwa ku ‘kutisezwa kwa ku baka.’ (Maheberu 6:4-6; 2 Pitrosi 2:20-22) Hamulaho wa ku pota, maeluda ba babeli bao ba ka fa piho ya ka mulomo kwa Katengo ka Sebelezo ya Puteho. Katengo kao, hamulaho, ka ka lemusa sitopa sa maeluda fa mukopano wa bona o tatama. Muhato wa maeluda wa mufelañeke u kabe u bonisize mubonelo wa Mulimu: “A mu kutele ku Na, mi ni ka kutela ku mina, ku bulela [Jehova, NW] wa limpi.”—Malaki 3:7.

Tuso ye ñwi ya Mufelañeke

16, 17. Lu swanela ku bona cwañi Bakreste ba ba li bahabo mutu ya zwisizwe?

¹⁶ Ku cwañi ka za luna ba ba si baokameli mi ha lu na ku nga mihato ya mufuta o cwalo kwa neku la batu ba ba zwisizwe? Ki sifi se lu kona ku eza ili se si swalisana ni tukiso yeo ili ku likanyisa Jehova?

¹⁷ Bakeñisa kuli mutu u zwisizwe kamba u ikauhanyize, lu tokwa ku latelela taelo ye li: “Mu si ke mwa kopano ni ya ipiza mwanahabo mina, bo ki lihule, kamba ya lakaza bufumu, kamba ya lapela milimu, kamba lihata, kamba litahwa, kamba lisholi; ya cwalo, mu si ke mwa ca lico ni yena.” (1 Makorinte 5:11) Kono yona ketelelo yeo ya Bibele ha i swaneli ku ama mubonelo wa luna kwa neku la lilama za lubasi lwa Sikreste ba ba pila ni mutu ya zwisizwe. Majuda ba kwaikale ne ba ngile muhato o tiile hahulu kwa batelisi kuli mane sitoyo sa bona ne si yandulukezi nihaiba kwa lubasi lwa mutelisi. Jesu n’a si ka yemela seo. Na bulezi kuli muezalibi ya hanile tuto n’a na ni ku ngiwa “sina muhedeni kamba mutelisi”; n’a si ka bulela kuli lilama za lubasi lwa Sikreste ne ba na ni ku ngiwa ka nzila ye swana.—Mateu 18:17.

18, 19. Ki linzila lifi ze lu kona ku bonisa ka zona Bukreste bwa luna ku bahabo mutu ya lunduzwi?

¹⁸ Lu swanela ku fa kemelo hahulu kwa lilama za lubasi ba ba li Bakreste ba ba sepahala. Ne ba kana ba se ba ipumani kale mwa ku utwa butuku kamba mwa butata bakeñisa ku pila fa lapa ni mutu ya zwisizwe ili y’o n’a kana a ba zwafisa mwa lindongwamo za bona za kwa moya. N’a kana a sa tabeli kuli Bakreste ba pote fa lapa; kamba haiba ba taha ni ku to bona lilama za lubasi ba ba sepahala, n’a kana a si na likute la ku sinuha bapoti. N’a kana hape a tibela buikatazo bwa lubasi mwa ku ya kwa mikopano kaufela ya Sikreste ni mikopano ye mituna. (Mu bapanye Mateu 23:13.) Bakreste ba ba mwa muinelo o tata o cwalo luli ba swanelwa ki mufelañeke wa luna.—2 Makorinte 1:3, 4.

¹⁹ Nzila ye ñwi ye lu kona ku bonisa mufelañeke o lilato ki ka ku ‘bulela ka ku omba-omba’ ni ku ba ni lipuhisano ze susueza ni batu ba ba cwalo ba ba sepahala mwa lubasi. (1 Matesalonika 5:14, NW) Ku na ni linako hape za ku fa kemelo pili mikopano i si ka kalisa kale ni hamulaho wa f’o, ha lu li mwa sebelezo ya mwa simu, kamba ha lu li hamoho ka linako ze ñwi. Ha lu tokwi ku bulela ka za ku zwisiwa kono lwa kona ku buhisana fa lika ze ñata ze yahisa. (Liproverbia 25:11; Makolose 1:2-4) Maeluda ha ba nze ba zwelapili ku lisa Bakreste ba ba mwa lubasi l’o, ne lu kana lwa fumana kuli ni luna hape lwa kona ku yo pota ku si na ku ba ni swalisano ni mutu ya lunduzwi. Haiba mutu ya zwisizwe a fita fa ku alaba muta lu pota kamba ha lu liza luwaile, ka bunolo fela lwa kona ku kupa kuli lu bulele ku wahabo wa Sikreste y’o lu bata ku bonana ni yena. Fokuñwi lilama za lubasi lwa Sikreste ne ba kana ba kona ku amuhela memo ya ku to pota kwa lapa la luna ku to itabisa. Sisupo ki sa kuli: Bona—ibe banana kamba ba ba hulile—ki batanga ba bañwi