Kauhanyo 5

Tiululo—Mpo ya Mulimu Ye Tuna ka ku Fitisisa

Tiululo kiñi?

Ne i filwe cwañi?

I kona ku ba cwañi ya butokwa ku mina?

Mu kona ku bonisa cwañi kuli mwa itebuha yona?

 1, 2. (a) Mpo i kona ku ba lili ya butokwa ka ku fitisisa ku mina? (b) Ku konwa ku bulelelwañi kuli tiululo ki yona mpo ya butokwa ka ku fitisisa ye mu kona ku amuhela?

KI IFI mpo ye tuna ka ku fitisisa ye mu kile mwa amuhela? Kuli mpo i be ya butokwa, ha i tokwi ku ba ye tula. Mane, butokwa luli bwa mpo haki kamita bu boniswa ki teko ya yona. Kono mpo ha i mi tabisa kamba ku peta nto ye ñwi ya butokwa mwa bupilo bwa mina, ki ya butokwa hahulu ku mina.

² Kwa limpo kaufela ze ne mu ka lakaza ku amuhela, ku na ni ya butokwa ka ku fitisisa. Ki mpo yeo Mulimu a file batu. Jehova u lu file lika ze ñata, kono mpo ya butokwa ka ku fitisisa y’a lu file ki sitabelo sa tiululo sa Mwan’a hae, yena Jesu Kreste. (Mateu 20:28) Sina mo lu ka bonela mwa kauhanyo ye, tiululo ki yona mpo ya butokwa ka ku fitisisa ye mu kona ku amuhela, kakuli i kona ku mi tahiseza tabo ye tuna ni ku mi fumanisa lika za butokwa ka ku fitisisa ze mu tokwa. Tiululo ki yona luli nzila ye tuna ka ku fitisisa yeo Jehova a bonisa ka yona kuli wa mi lata.

TIULULO KIÑI?

 3. Tiululo kiñi, mi lu tokwa ku utwisisañi pili kuli lu kone ku utwisisa mpo ya butokwa yeo?

³ Ka mutalusezo o bunolo, tiululo ki nzila yeo Jehova a pulusa batu ka yona kwa sibi ni lifu. (Maefese 1:7) Kuli lu utwisise taluso ya tuto yeo ya mwa Bibele, lu tokwa ku nahana ze n’e ezahezi mwa simu ya Edeni. Lu ka kona fela ku utwisisa libaka tiululo ha i li mpo ya butokwa ku luna ha lu ka utwisisa za n’a latehezwi Adama ha n’a ezize sibi.

 4. Ku ba ni bupilo bo bu petehile ne ku talusañi ku Adama?

⁴ Jehova ha n’a bupile Adama, n’a mu file nto ye ñwi ya butokwa luli—ili bupilo bo bu petehile. Mu nahane kuli seo ne si talusañi ku Adama. Ka ku ba ni mubili ni munahano o petehile, n’a si ke a kula, ku supala, kamba ku shwa. Ka ku ba mutu ya petehile, n’a li mwa swalisano ye ipitezi ni Jehova. Bibele i li Adama n’a li “mwan’a Mulimu.” (Luka 3:38) Kacwalo ne ku na ni swalisano ye tuna mwahal’a Adama ni Jehova Mulimu, inge ye fumaneha mwahal’a mwana ni ndat’ahe ya lilato. Jehova n’a bulelanga ku mwan’a hae wa fa lifasi, ili ku fa Adama misebezi ye minde, ye ikoleha, ni ku mu zibisa za n’a swanela ku eza.—Genese 1:28-30; 2:16, 17.

 5. Bibele i talusañi ha i bulela kuli Adama n’a bupilwe “ka siswaniso sa Mulimu”?

⁵ Adama n’a bupilwe “ka siswaniso sa Mulimu.” (Genese 1:27) F’o ha ku talusi kuli Adama n’a bonahala inge Mulimu. Sina mo ne lu itutezi mwa Kauhanyo 1 ya buka ye, Jehova ki moya o sa koni ku bonwa. (Joani 4:24) Kacwalo Jehova h’a na mubili wa nama ni mali. Ku bupiwa ka siswaniso sa Mulimu ne ku talusa kuli Adama n’a bupilwe ni mikwa ye swana ni ya Mulimu, ye kopanyeleza lilato, butali, katulo ye lukile, ni m’ata. Adama hape n’a swana ni Ndat’ahe ka nzila ye ñwi ye ipitezi kakuli n’a kona ku iketela za ku eza. Kacwalo, Adama n’a sa swani ni mushini o kona ku eza fela ze u pangezwi. Yena n’a kona ku ikatulela lika, mi n’a kona ku keta mwahal’a ze nde ni ze maswe. Kambe n’a ketile ku utwa Mulimu, n’a ka pila ku ya ku ile mwa Paradaisi fa lifasi.

 6. Adama ha n’a si ka utwa Mulimu, n’a latehezwi kiñi, mi seo ne si amile cwañi bana ba hae?

⁶ Kacwalo kwa bonahala hande kuli Adama ha n’a si ka utwa Mulimu mi n’a atulezwi lifu, n’a icawisize lika ze ñata. Sibi sa hae ne si tahisize kuli a latehelwe ki mpo ya bupilo bo bu petehile ni ze nde za bona kaufela. (Genese 3:17-19) Ka bumai, Adama a latehelwa ki bupilo bwa butokwa b’o mi mane a tahisa kuli ni bana ba n’a ka pepa kwapili ba si ke ba ba ni bona. Linzwi la Mulimu li li: “Sibi sina ha si keni mwa lifasi ka mutu a li muñwi [Adama], mi ka sibi ku keni lifu, kamukwaocwalo lifu li tile kwa batu kaufela kakuli ba ezize sibi kaufela.” (Maroma 5:12) Luli, kaufel’a luna lu hozize sibi ku Adama. Kacwalo, Bibele i bulela kuli n’a itekisize ni ku ‘lekisa’ bana ba hae mwa butanga bwa sibi ni lifu. (Maroma 7:14) Adama ni Eva ne ba si na sepo kakuli ne ba iketezi ku sa utwa Mulimu ka ku lata. Kono ku cwañi kwa bana ba bona, ku kopanyeleza cwalo ni luna?

 7, 8. Tiululo i ama lika mañi ze peli?

⁷ Jehova n’a pulusize batu ka tiululo. Tiululo kiñi? Tiululo i kona ku ama lika ze peli. Pili, tiululo ki tifo ye lifiwa kuli ku be ni puluso kamba kuli nto ye ñwi i kone ku lekiwa sinca. I kona ku swanisezwa kwa tifo ye lifiwa ilikuli mutu ya hapilwe mwa ndwa a lukululwe. Sa bubeli, tiululo ki tifo ye lifela teko ya nto ye ñwi. Ya swana ni tifo ye lifela lisinyehelo ze tahisizwe ki kolofalo. Ka mutala, haiba mutu a tahisa kozi, u ka tokwiwa ku lifa tifo ye swanela lika ze sinyehile.

⁸ Ne ku ka konahala cwañi kuli sinyehelo yeo Adama a tahiselize luna kaufela i lifelwe ni kuli lu lukululwe kwa butanga bwa sibi ni lifu? Ha lu nyakisiseñi tiululo yeo Jehova n’a lukisize ni ze i kona ku mi tahiseza.

KA M’O JEHOVA N’A LUKISELIZE ZA TIULULO

 9. Ki tiululo ya mufuta mañi ye n’e tokwahala?

⁹ Bakeñisa kuli se ne si latehile ki bupilo bo bu petehile bwa butu, ha ku na bupilo bwa butu bo bu si ka petahala bo ne bu ka kona ku bu liulula. (Samu 49:7, 8) Se ne si tokwahala ki tifo ye likanelela kwa butokwa ni ze n’e latehile. Taba yeo i lumelelana ni sikuka se si mwa Linzwi la Mulimu se si ama katulo ye petehile, se si li: “Bupilo bu ka lifwa ka bupilo bo buñwi.” (Deuteronoma 19:21) Kacwalo, kiñi se ne si ka lifela bupilo bo bu petehile bwa butu bwa n’a latehezwi ki bona Adama? Se ne si tokwahala ki bupilo bo buñwi bo bu petehile bwa butu.—1 Timotea 2:6.

10. Jehova n’a lukisize cwañi za tiululo?

¹⁰ Jehova n’a ezize cwañi tukiso ya tiululo? N’a lumezi fa lifasi yo muñwi wa bana ba hae ba moya ba ba petehile. Kono Jehova n’a si ka lumela sibupiwa-bupiwa fela sa moya. N’a lumile yena wa butokwa ka ku fitisisa ku yena, ili Mwan’a hae wa libanda. (1 Joani 4:9, 10) Mwana y’o a itatela ku zwa habo yena kwa lihalimu. (Mafilipi 2:7) Sina mo ne lu bonezi mwa kauhanyo ye felile ya buka ye, Jehova n’a ezize makazo ka ku shimbulula bupilo bwa Mwana y’o ku bu kenya mwa mba ya Maria. Ka moya wa Mulimu o kenile, Jesu n’a pepilwe a li mutu ya petehile mi n’a si yo mwa butanga bwa sibi.—Luka 1:35.

11. Mutu a li muñwi n’a ka kona cwañi ku liulula batu ba bañata-ñata?

¹¹ Mutu a li muñwi n’a ka kona cwañi ku liulula batu ba bañata—ku ba tiululo ya bolule-lule ba batu? Pili ne ku tahile cwañi kuli batu ba bañata-ñata ba be mwa sibi? Mu hupule kuli ka ku eza sibi, Adama n’a latehezwi ki bupilo bo bu petehile. Kacwalo n’a sa koni ku bu hozisa bana ba hae. S’a na kona fela ku ba hozisa ki sibi ni lifu. Jesu, y’o Bibele i biza “Adama wa mafelelezo” n’a na ni bupilo bo bu petehile, mi n’a si ka eza sibi. (1 Makorinte 15:45) Ka mubulelelo o muñwi, Jesu n’a yolile Adama kuli a lu liulule. Ka ku itombola bupilo bwa hae bo bu petehile ni ku zwelapili ku utwa Mulimu, Jesu n’a lifile tifo ya sibi sa Adama. Kacwalo, Jesu a fa sepo kwa bana ba Adama.—Maroma 5:19; 1 Makorinte 15:21, 22.

12. Manyando a Jesu n’a bonisizeñi?

¹² Bibele i talusa mwa butungi manyando ao Jesu n’a fitile ku ona a si ka shwa kale. N’a shapakilwe maswe, ku kokotelwa h’a situhu, ni ku shwa lifu le li butuku hahulu fa kota ya linyando. (Joani 19:1, 16-18, 30; Litaba Ze Ekelizwe, makepe 204-6) Ki kabakalañi ha ne ku tokwahala kuli Jesu a nyande hahulu cwalo? Mwa kauhanyo ye ñwi ya kwapili mwa buka ye, lu ka ituta kuli Satani u zusize taba ka za haiba Jehova u na ni batanga ba butu ba ba kona ku zwelapili ku sepahala niha ba li mwa miliko. Ka ku tiya ka busepahali niha n’a nyandile hahulu, Jesu n’a file kalabo ye nde ka ku fitisisa kwa kañi ya Satani. Jesu n’a bonisize kuli mutu ya petehile, ya kona ku iketela za ku eza w’a kona ku sepahala ku Mulimu ka ku petahala ku si na taba ni za n’a ka eza Diabulosi. Jehova u lukela ku ba ya n’a tabisizwe hahulu ki busepahali bwa Mwan’a hae ya lateha!—Liproverbia 27:11.

13. Tiululo ne i lifilwe cwañi?

¹³ Tiululo ne i lifilwe cwañi? Fa lizazi la bu-14 la kweli ya Sijuda ya Nisani, ka 33 C.E., Jehova n’a tuhelezi Mwan’a hae ya petehile, ya n’a si na sibi ku bulaiwa. Kacwalo, Jesu a itombola “hañwi” bupilo bwa hae bo bu petehile bwa butu. (Maheberu 10:10) Lizazi la bulalu ku zwa fa n’a shwezi Jesu, Jehova a mu kutiseza kwa bupilo bwa moya. Kwa lihalimu, Jesu a fitisa ku Mulimu tifo ya bupilo bwa hae bo bu petehile bwa butu, bwa n’a itombozi kuli bu be tiululo ye liulula bana ba Adama. (Maheberu 9:24) Jehova a amuhela tifo ya sitabelo sa Jesu sina tiululo ye n’e tokwahala kwa ku lukulula batu kwa butanga bwa sibi ni lifu.—Maroma 3:23, 24.

TIULULO MO I KONA KU BELA YA BUTOKWA KU MINA

14, 15. Lu lukela ku ezañi kuli lu ‘swalelwe libi za luna’?

¹⁴ Ku si na taba ni kuli lu baezalibi, lwa kona ku fumana limbuyoti ze tuna kabakala tiululo. Ha lu nyakisiseñi ze ñwi ze nde ze tahiswa cwale ni ze ka tahiswa kwapili ki yona mpo ya Mulimu ye tuna ka ku fitisisa yeo.

¹⁵ Swalelo ya libi. Kabakala ku hoza ku sa petahala, lu na ni ku lika ka t’ata kuli lu eze ze lukile. Kaufel’a luna lu ezanga sibi mwa likezo kamba mwa lipulelo. Kono ka sitabelo sa Jesu sa tiululo, lu kona “ku swalelwa libi za luna.” (Makolose 1:13, 14) Kono kuli lu swalelwe cwalo, lu lukela ku baka h’a buniti. Hape lu lukela ku itilelela ku Jehova ka buikokobezo, ku mu kupa kuli a lu swalele ka ku ya ka tumelo ya luna mwa sitabelo sa tiululo sa Mwan’a hae.—1 Joani 1:8, 9.

16. Lu koniswa kiñi ku lapela Mulimu ka lizwalo le li kenile, mi butokwa bwa lizwalo le li cwalo ki bufi?

¹⁶ Lizwalo le li kenile fapil’a Mulimu. Lizwalo le li sisitwa ki milatu li kona ku tahisa ku felelwa ki sepo ni ku ikutwa ku sa ba ba butokwa. Kono ka swalelo ye konahaliswa ki tiululo, Jehova ka sishemo u lu konisa ku mu lapela ka lizwalo le li kenile niha lu si ka petahala. (Maheberu 9:13, 14) Seo si lu konisa ku bulela ku Jehova ka ku lukuluha. Kacwalo, lwa kona ku lapela ku yena ka tukuluho. (Maheberu 4:14-16) Ku ba ni lizwalo le li kenile ku tahisa kozo mwa munahano, ku kutekeha, ni tabo.

17. Ki limbuyoti mañi ze kona ku ba teñi ka libaka la kuli Jesu n’a lu shwezi?

¹⁷ Sepo ya bupilo bo bu sa feli mwa paradaisi fa lifasi. Maroma 6:23 i li: “Mupuzo wa sibi ki lifu.” Timana ye swana yeo i ekeza kuli: “Kono mpo ya sishemo sa Mulimu ki bupilo bo bu sa feli ka Jesu Kreste Mulen’a luna.” Mwa Kauhanyo 3 ya buka ye, ne lu buhisani limbuyoti ze ka ba teñi mwa Paradaisi ya lifasi ye taha. (Sinulo 21:3, 4) Zona limbuyoti zeo kaufela za kwapili, ku kopanyeleza cwalo ni bupilo bo bu sa feli, inze lu na ni buikangulo bo bu petehile, za konahala kakuli Jesu n’a lu shwezi. Kuli lu amuhele limbuyoti zeo, lu tokwa ku bonisa kuli lwa itebuha mpo ya tiululo.

MU KONA KU BONISA CWAÑI BUITEBUHO?

18. Ki kabakalañi ha lu swanela ku itebuha ku Jehova kwa mpo ya tiululo?

¹⁸ Ki kabakalañi ha lu swanela ku itebuha hahulu ku Jehova kwa tiululo? Mpo i banga ya butokwa ni ku fita haiba mufani wa yona a itombola nako, buikatazo, kamba lisinyehelo ze ñwi. Lu susuezwa hahulu ha lu bona kuli mpo yeo i bonisa kuli ya lu file yona wa lu lata luli. Tiululo ki yona mpo ya butokwa ka ku fitisisa, kakuli Mulimu n’a ezize buitomboli bo butuna mwa ku i fana. Joani 3:16 i li: “Mulimu u latile lifasi hahulu, mane u li file Mwan’a hae wa libanda.” Tiululo ki sona sisupo se situna ka ku fitisisa sa kuli Jehova wa lu lata. Hape ki bupaki bwa lilato la Jesu, kakuli n’a itatezi ku fana bupilo bwa hae bakeñisa luna. (Joani 15:13) Kacwalo mpo ya tiululo i swanela ku lu kolwisa kuli Jehova ni Mwan’a hae ba lu lata ka butu.—Magalata 2:20.

19, 20. Mu kona ku bonisa ka linzila lifi kuli mwa itebuha mpo ya Mulimu ya tiululo?

¹⁹ Kacwalo, mu kona ku bonisa cwañi kuli mwa itebuha mpo ya Mulimu ya tiululo? Pili, mu fite fa ku ziba ze ñata ka za Jehova, yena Mufani wa yona yo Mutuna. (Joani 17:3) Ku ituta Bibele ka ku itusisa yona buka ye ku ka mi tusa ku eza cwalo. Ha mu nze mu ekeza kwa zibo ka za Jehova, lilato la mina ku yena li ka hula. Mi lilato leo li ka tahisa kuli mu bate ku mu tabisa.—1 Joani 5:3.

²⁰ Mu be ni tumelo mwa sitabelo sa Jesu sa tiululo. Yena Jesu ka sibili n’a ize: “Ya lumela ku Mwana u na ni bupilo bo bu sa feli.” (Joani 3:36) Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa lumela ku Jesu? Tumelo ye cwalo ha i boniswi fela ka manzwi. Jakobo 2:26 i li: “Tumelo, ha i si na misebezi, i shwile.” Luli, tumelo ya niti i boniswa ka “misebezi,” ili likezo za luna. Nzila ye ñwi ya ku bonisa ka yona kuli lwa lumela ku Jesu ki ku lika ka mo lu konela kaufela ku mu likanyisa, isi fela ku ze lu bulela kono ni ku ze lu eza.—Joani 13:15.

21, 22. (a) Ki kabakalañi ha lu swanela ku fumanehanga kwa mukiti wa ka silimo wa Mulalelo wa Mulena? (b) Mwa likauhanyo 6 ni 7 ku ka taluswañi?

²¹ Mu fumanehe kwa kupuzo ya ka silimo ya Mulalelo wa Mulena. Manzibwana a la Nisani 14, 33 C.E., Jesu n’a tomile kezahalo ya butokwa ye bizwa mwa Bibele kuli “Silyela sa Mulena,” kamba Mulalelo wa Mulena. (1 Makorinte 11:20; Mateu 26:26-28) Kezahalo yeo hape i bizwa kuli ki Kupuzo ya lifu la Kreste. Jesu n’a i tomile ilikuli a tuse baapositola ba hae, ni Bakreste ba niti kaufela ba ne ba ka ba teñi hasamulaho ku hupula kuli ka lifu la hae ka ku ba mutu ya petehile, n’a fanile bupilo bwa hae sina tiululo. Ka za kezahalo yeo, Jesu n’a laezi kuli: “Mu eze cwalo kuli mu ni hupule.” (Luka 22:19) Ku ezanga Kupuzo ku lu hupulisa ka za lilato le lituna leo Jehova ni Jesu ne ba bonisize ka tiululo. Lu kona ku bonisa kuli lwa itebuha tiululo ka ku fumanehanga kwa mukiti o eziwanga ka silimo wa Kupuzo ya lifu la Jesu.a

²² Tiululo yeo y’a file Jehova kaniti ki mpo ya butokwa. (2 Makorinte 9:14, 15) Mpo ya butokwa yeo i kona ku tusa nihaiba ba ba shwile. Likauhanyo 6 ni 7 li ka bonisa kuli ki ka nzila ifi.

[Litaluso za kwatasi]

ZE I LUTA BIBELE

▪ Tiululo ki yona nzila yeo ka yona Jehova a lukulula batu kwa sibi ni lifu.—Maefese 1:7.

▪ Jehova n’a ezize tukiso ya tiululo ka ku lumela Mwan’a hae wa libanda fa lifasi ku to lu shwela.—1 Joani 4:9, 10.

▪ Ka tiululo, libi za luna za swalelwa, lu ba ni lizwalo le li kenile, ni sepo ya bupilo bo bu sa feli.—1 Joani 1:8, 9.

▪ Lu bonisa kuli lwa itebuha tiululo ka ku ziba ze ñata ka za Jehova, ka ku ba ni tumelo mwa sitabelo sa Jesu sa tiululo, ni ka ku fumanehanga kwa Mulalelo wa Mulena. —Joani 3:16.

[Siswaniso se si fa likepe 52]

Jehova n’a fanile Mwan’a hae wa libanda sina tiululo bakeñisa luna

[Siswaniso se si fa likepe 54]

Ku ziba ze ñata ka za Jehova ki nzila ye ñwi ya ku bonisa ka yona kuli mwa itebuha mpo ya hae ya tiululo