Shikatai mu “kibundi kya kinyemeno” kadi mwikale monka!
“[Ukekala, “NW”] mu kibundi kyandi kya kinyemeno, poso’nka ne ku lufu lwa [kitobo, “NW”] mukatampe.”—UMBADILO 35:28.
YESU KRISTU, Wakulubula kinongo kya mashi utongelwe na Yehova, kadi kubwipi na kuleta bonakani. Panopano ponka, uno Wakulubula kinongo pamo ne bibumbo byandi bya bamwikeulu bakalwa na boba bonso balambikilwe mashi bakubulwa kwisāsa. Eyo, Yesu ukengila bu Mufikidiji wa butyibi bwa Leza umbula bwa “kyamalwa kibūke” kyenda kifwena bukidi bukidi bonka. (Mateo 24:21, 22; Isaya 26:21) Muzo wa muntu ukafikilwa na byamalwa bya kulambikwa mashi kwao, ne mwa kupandilapo mwine mpika.
2 Shi tusaka kupanda, tufwaninwe kulonda dishinda ditwala ku kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo, kunyemena’ko mwanda wa kupandija būmi bwetu! Shi muntu unyemene mu kibundi etabijibwe’mo, nankyo ufwaninwe kushikata’mo, mwanda kyo kifuko kimo kete kyabine mwa kunyemena. Ino padi ukokeja kwīpangula’mba, ‘Bavule umbukata mwetu byokebaipaile muntu nansha umo, lelo bine tulambikilwe mashi? Mwanda waka Yesu ye Wakulubula kinongo kya mashi? Kibundi kya kinyemeno kya mu kino kyetu kitatyi i kibundi’ka? Lelo muntu ukokeja kuviluka’mo pakubulwa kufikilwa na byamalwa?’
Lelo Bine Tulambikilwe Mashi?
3 Kimfwa kidi mu Mukanda-wabijila wa Mosesa kikokeja kwitukwasha tujingulule’mba binunu bya bantu badi pano panshi i balambikwe mashi. Leza wādi ulambikila bene Isalela mashi. Shi muntu kampanda watanwa ulēle mufwe, ebiya yewa umwipaile kayukenepo, batyibi bādi bapima bula bwa tamba pa kifuko pepailwe muntu’wa kufika ku bibundi bidi kubwipi, mwanda wa kuyuka kibundi kidi kubwipi bininge. Pakusaka kwisubula kulambikwa mashi, bakulumpe ba kibundi kilambikilwe mashi’kya bādi batyumuna nshingo ya kyana kya ñombe kekyaingilwe nakyo mu musanza wa mema a nzaba mwakubulwa bidimibwa. Kino kyādi kilongelwa kumeso a babitobo bene Levi ‘mwanda Yehova webātongele mwanda wa kupwija lupata ne bikupilo.’ Bakulumpe ba mu kine kibundi’kya bādi boila maboko abo pangala pa ñombe, penepo banena’mba: “Maboko etu keamwangilepo mashi ano’a, mhm, nansha meso etu mene kwiamona mpika. A Yehova, lekela bidi bāna bobe bene Isalela bo wakūla, kadi kekuleka mashi ampikwa mambo kwikala umbukata mwa bantu bobe bene Isalela.” (Kupituluka 21:1-9) Yehova Leza kādipo usaka ntanda ya Isalela isubijibwe na mashi, nansha bantu bādi’mo kulambikwa mashi, mhm.
4 Eyo, kudi kulambikwa mashi kwa mu bungi nansha kwa mu kibumbo. Tubandaulei kulambikwa mashi kukatampe kuponene Babiloni Mukatakata, umbikalo wa mutōtelo wabubela kujokoloka ntanda yonso. Bine i mutome mashi a bengidi ba Yehova! (Kusokwelwa 17:5, 6; 18:24) Bipwilo-bya-Kikristu bīfwatakenya’mba bilondanga Mwana-Mulopwe wa Ndoe, ino bivulaminwa’mba mavita, bīmu-byamasusu, ne mavita-masanto ākubije bantu, bino byonso bibilambika mashi kumeso a Leza. (Isaya 9:6; Yelemia 2:34) Nabubine, ulambikwa kipindi kikatampe kya mfu ya midiyo ya bantu bepailwe mu mavita abidi a ntanda yonso alwilwe mu kino kyetu kitatyi. Nanshi, boba badi mu mutōtelo wabubela, pamo ne boba bela kuboko ku myanda ya mavita akubija bantu, nansha boba batwejeje’mo mitwe, i balambikwe mashi kumeso a Leza.
5 Bamo-bamo baipaije bantu ku kiswamutyima kyabo, nansha kadi mwanda wa kubulwa kwibakwatakanya. Bakwabo batwejanga mitwe mu myanda ya kwipaya bibumbo bya bantu, pakwabo bongolwa na baludiki ba bipwilo banena’mba i kiswamutyima kya Leza. Bakwabo nabo bādi bapangapanga ne kwipaya bengidi ba Leza. Nansha shi ketwālongelepo bino bintu, ino twi bapye mambo a mu kikonge pamwanda wa būmi bwa bantu bavule bujimine mwanda twādi bakubulwa kuyuka bijila bya Leza ne kiswamutyima kyandi. Tudi pamo bwa muntu ‘wāipaile mwikadi nandi na mu kalengwa ne kuyuka mpika, ne kumushikwa kala mpikila.’ (Kupituluka 19:4) Bantu ba uno muswelo bafwaninwe kwabija Leza ebafwileko lusa, kadi bafwaninwe kunyemena mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo. Shi bitupu, bakesambakana na Wakulubula kinongo kya mashi.
Mingilo ya Mvubu Mikatampe Ivuija Yesu
6 Mu Isalela, muntu wakulubula kinongo kya mashi wādi wamusuku wa munda na yewa wipailwe. Wakulubula kinongo kya mashi wa mu kino kyetu kitatyi ufwaninwe kwikala wamusuku wa munda na muzo onso wa muntu, ye ukalandula mashi a bantu bonso bepailwe pano pantanda, nakampata bengidi ba Yehova. Yesu ye ukumbenye byonso bisakibwa mwanda wa kuvuija uno mwingilo. Wābutwilwe muntu mubwaninine. Yesu wāpene būmi bwandi bwakubulwa bubi mu lufu bu kitapwa kya kinkūlwa, ebiya kupwa kwa kusanguka ne kwenda mūlu, wākafikije mvubu yakyo kudi Leza, mwanda wa kukūla ba ku lutundu lwa kipyamambo Adama mu bupika bwa lufu. Enka nenki, Kristu waikala ke Mukūdi wa muzo wa muntu, wetu wamusuku wa munda—Wakulubula kinongo kya mashi mufwaninwe. (Loma 5:12; 6:23; Bahebelu 10:12) Yesu utelwa bu mwanabo na balondi bandi bashingwe-māni balonda mu mayo andi. (Mateo 25:40, 45; Bahebelu 2:11-17) Tamba kubikala kwandi bu Mulopwe momwa mūlu, wāikele ke ‘Tata Wanyeke’ wa boba bakamwena kamweno mu kitapwa kyandi, bakabikalwa nandi pano pantanda. Bano bantu bakekala na būmi bwanyeke. (Isaya 9:6, 7) Nanshi Yehova wālongele biyampe pa kutonga Wamusuku na muzo wa muntu bu Wakulubula kinongo kya mashi.
7 Kadi Yesu i Kitobo Mukatampe wakubulwa bubi, wāpityile mu kutompibwa, wa mutyima wakanye. (Bahebelu 4:15) Mu buno bukomo bwandi, wingidijanga buleme bwa kitapwa kyandi kya kusubula bubi ku muzo wa muntu. Bibundi bya kinyemeno byātūdilwe ‘bāna ba Isalela, ne mwēni ne mulumbi ulumbile wādi wikele umbukata mwabo.’ (Umbadilo 35:15) Omwanda Kitobo Mukatampe wābadikile kwingidija buleme bwa kitapwa kyandi ku balondi bandi bashingwe-māni, “bāna ba Isalela.” Pano wikingidija pamwanda wa ‘bēni’ ne ‘balumbi’ badi mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo. Ino “mikōko mikwabo” ya Mfumwetu Yesu Kristu idi na lukulupilo lwa kukekala na būmi bwanyeke pano pantanda.—Yoano 10:16; Mitōto 37:29, 34.
Kibundi kya Kinyemeno kya mu Kino Kyetu Kitatyi
8 Kibundi kyakyelekejo mwa kunyemena i kibundi’ka? Ke kibundipo kidi na binangu bya mikalo ya ntanda pamo bwa Hebelona, kimo kya mu bibundi bisamba byādi binyemena’mo bene Levi, kadi kyo kyādi kīkalo kya kitobo mukatampe wa Isalela. Dyalelo kibundi kya kinyemeno i mpangiko ya Leza ya kwitukinga ku lufu na kujilula kijila kyandi kya kulēmeka bu-ujila bwa mashi. (Ngalwilo 9:6) Muntu yense ujilula kino kijila, shi ku kiswamutyima kyandi, shi na mu kalengwa, ufwaninwe kukimba kulekelwa na Leza, ne kusubulwa bubi bwandi kupityila ku lwitabijo lwandi mu mashi a Kitobo Mukatampe, Yesu Kristu. Bakristu bashingwe-māni badi na lukulupilo lwa kwenda mūlu ne ba mu “kibumbo kikatampe” badi na kikulupiji kya kwikala pano pantanda bēletanga abo bene mwanda wa kutambula byabuyabuya bya kitapwa kya Yesu kya kusubula bubi, kadi badi mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo.—Kusokwelwa 7:9, 14; 1 Yoano 1:7; 2:1, 2.
9 Mutumibwa Polo wājilwile kijila kitala pa mashi kumeso kwa kwikala’ye mukristu. Pādi ukītwa dya bu Solo mwine Tasusa, wādi upangapanga balondi ba Yesu, kufika ne ku kwitabija’mba bepaibwe. Polo wānene’mba: “Ino nafwilwako lusa pa mwanda o nekilongele kuyūka mpika, ne kwitabija kwine mpika.” (1 Temote 1:13; Bilongwa 9:1-19) Solo wādi na mutyima wa kwisāsa, mwanda wēkilombwele mwenda mafuku na mingilo mivule ya lwitabijo yāingile. Ino kutwela mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo kulomba kulonga bintu bivule kupitako kutula lwitabijo mu kinkūlwa kete.
10 Muntu wāipaile mukwabo na mu kalengwa wādi ufwaninwe kushikata mu kimo kya mu bibundi bya kinyemeno bya bene Isalela, enka shi uyukile’mba mutyima wandi wa mundamunda keumutopekapo kumeso a Leza pamwanda utala kumwanga mashi. Pakusaka’mba twikale na mutyima wa mundamunda wakubulwa kwitutopeka, tufwaninwe kulombola lwitabijo mu kitapwa kya Yesu, kwisāsa bubi bwetu, ne kwalamuna mwiendelejo wetu. Mu milombelo ya kwipāna kwetu kudi Leza yotulombela kupityila kudi Kristu, tufwaninwe kulomba’mo mutyima wa mundamunda wakubulwa kwitopeka, ne kulombola kuno kwipāna kwetu kupityila ku kubatyijibwa ku mema. (1 Petelo 3:20, 21) Uno mutyima wa mundamunda wakubulwa kwitutopeka uketushitwila kibelo kya kwikala mu kipwano kitōka na Yehova. Dishinda dimo kete dya kwikala na mutyima wa mundamunda wakubulwa kwitopeka i kulonda misoñanya ya Leza ne kuvuija mwingilo otupelwe mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo, pamo na mwādi mulongela bēni bādi bashikata mu bibundi byakala bya kinyemeno bādi bakōkela ku Mukanda-wabijila ne kuvuija mingilo yobādi bapebwa. Dyalelo, mwingilo mukatampe uvuija bengidi ba Yehova i wa kusapula musapu wa Bulopwe. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Kuvuija uno mwingilo kuketukwasha, twikale bekadi badi na mvubu mu kibundi kya kinyemeno kya mu kino kitatyi.
11 Kutamba mu kibundi kya kinyemeno kya mu kino kyetu kitatyi i kwitwala batwe bene ku bonakani, mwanda panopano ponka Wakulubula kinongo kya mashi ukatamba divita boba bonso balambikilwe mashi. Kino ke kitatyipo kya kutanwa panja pa kino kibundi motukingwa, nansha kadi kwikala mu bifuko mudi kyaka kubwipi na panja pa mikalo ya madyo. Shi tujimije lwitabijo mu kitapwa kya kusubula bubi kyāelelwe na Kitobo Mukatampe, nankyo tubatambila panja pa kino kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo. (Bahebelu 2:1; 6:4-6) Kadi shi tulonde mashinda a bwine ntanda, ketukakingwepo, tukashala twimene ku nenekeno ya bulongolodi bwa Yehova, nansha kadi kujilula misoñanya myoloke ya Tata wetu wamūlu.—1 Kodinda 4:4.
Kulupulwa mu Kibundi kya Kinyemeno
12 Mu Isalela, muntu wāipaile mukwabo na mu kalengwa, wādi ufwaninwe kushikata mu kibundi kya kinyemeno kufika “ne ku lufu lwa [kitobo, NW] mukatampe.” (Umbadilo 35:28) Ino lelo bantu bālambikilwe mashi pakala bakashikata myaka inga mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo? I kufika’nka ne pokebakasakilwapo kadi mingilo ya kusubulwa na Kitobo Mukatampe, Yesu Kristu. Polo wānene’mba: “E kyakokejeja kwibapandijijija tu boba bafwena kudi Leza [kupityila] padi aye.” (Bahebelu 7:25, MB) Kitatyi kyonso kikendelela ngikadilo ya bupyamambo bwa mashi, bantu bakubulwa kubwaninina bakasakilwa mingilo ya Kitobo Mukatampe mwanda wa kufikila’bo pa mwimanino moloke kumeso a Leza.
13 Vulukai’mba bibundi bya kinyemeno byāubakilwe “bāna ba Isalela,” bēni, ne balumbi. “Bāna ba Isalela” i bene Isalela wa kumushipiditu. (Ngalatea 6:16) Bafwaninwe kushikata mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo umbula bwa kitatyi kyonso kyobakidi pano pantanda. Mwanda waka? Mwanda bakidi na ngitu yakubulwa kubwaninina, omwanda nanshi bakisakilwa mwingilo wa kusubulwa na Kitobo wabo Mukatampe wamūlu. Ino shi bano bakristu bashingwe-māni abafu, ne kadi abasangwilwa ku būmi bwa kumushipiditu momwa mūlu, kebakasakilwapo kadi kusubulwa na Kitobo Mukatampe; bavūlanga ngitu yabo ya bu muntu lonso, pamo ne kulambikwa mashi kwayo kwine. Ku bano bashingwe-māni basangulwe, Kitobo Mukatampe ke mufwe mu mwingilo wandi wa kwibasubula ne kwibakinga.
14 Boba “bak[a]pyana pamo na [Kristu, NW]” momwa mūlu, bakidi na ngitu ya bu muntu, basakilwa kushikata mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo, kufika ne pobakafudija lwendo lwabo pano pantanda na kikokeji pakufwa kwabo. Pobafwanga, belanga ngitu ya bu muntu lonso. (Loma 8:17; Kusokwelwa 2:10) Kitapwa kya Yesu kingidijibwanga enka pamwanda wa boba bakidi na ngitu ya bu muntu. Omwanda nanshi ku bano bene Isalela wa kumushipiditu, Kitobo Mukatampe ufwanga kitatyi kyobasangulwanga ke bipangwa bya kumushipiditu, bikekala nyeke ne nyeke-ke momwa mūlu bu “bakwiabila bu-Leza.”—2 Petelo 1:4.
15 Le Kitobo Mukatampe “ukafwa” kitatyi’ka, ku ‘bēni’ ne ‘balumbi’ ba mu kino kitatyi, mwanda wa kwibashitwila dishinda dya kulupulwa mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo? Bano bantu ba mu kibumbo kikatampe kebakalupulwa’mopo kinondanonda na kupwa kwa kyamalwa kibūke, mhm. Mwanda waka? Mwanda bakikekala na ngitu yabo yakubulwa kubwaninina, yabubi, ne bakasakilwa kukingwa na Kitobo Mukatampe. Bakafikila pa bubwaninine bwa muntu, na kwipāna abo bene ku mingilo ya kusubulwa ikengilwa mu bulopwe bwandi bwa myaka kanunu ne mu mwingilo wa bu kitobo. Kupwa, Yesu ukebalombola kudi Leza mwanda wa atompe kikokeji kyabo musunsa wamfulo, na kukutulula Satana ne bandemona bandi umbula bwa kakitatyi katyetye. Yehova ukebatela bu boloke, mwanda bakapityijibwa mu kuno kutompibwa na kiswamutyima kya Leza. Ye pobakafikidila pamfulo pene pa kubwaninina kwa muntu.—1 Kodinda 15:28; Kusokwelwa 20:7-10.a
[Kunshi kwa dyani]
a Tala Kiteba kya Mulami kya kweji 12, 1991, pa paje 17, palagrafe wa 15, 16.
16 Ebiya, boba bakapanda ku kyamalwa kibūke bakashikata mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo, kadi bafwaninwe kukalama mutyima wakubulwa kwibatopeka kufika ne kumfulo kwa Umbikalo wa Myaka Kanunu wa Kristu. Pobakekala ke bantu babwaninine, kebakasakilwapo kadi mingilo ya Kitobo Mukatampe ya kusubulwa, mhm, ne kukingwa nandi kwine. Penepa, kudi abo, Yesu ukafwa ku mwingilo wandi wa bu Kitobo Mukatampe, mwanda kakasakilwapo kadi kwingila pamwanda wa kwibasubula na mashi a kitapwa kyandi. Mu kine kitatyi’kya, bakalupulwa mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo.
17 Lelo boba bakasangulwa kitatyi kya Umbikalo wa Myaka Kanunu wa Yesu bakatwela mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo ne kushikata’mo kufika ne pakafwa kitobo mukatampe’ni? Mhm, mwanda pobāfwile bāfutyile kala mambo a bupyamambo bwabo. (Loma 6:7; Bahebelu 9:27) Inoko, Kitobo Mukatampe ukebakwasha mwanda wa bakekale kufikidila pa kubwaninina. Shi abakapite mu kutompibwa kwamfulo kukekalako kupwa kwa Myaka Kanunu, ne ababingijibwa, Leza nandi ukebetabija bu boloke na kwibapa kyeya, ke būmi bwanyeke pano pantanda kadi. Bine, boba bonso bakakankalwa kulama kikokeji mu kutompibwa kwamfulo, kubulwa kulonda misoñanya ya Leza kwabo kukebafikija ku kuponejibwa ku kidye ne ku konakanibwa.
18 Nabubine, babitobo bakatampe bādi mu Isalela bādi bafwa. Ino Yesu i “[kitobo mukatampe wa] nyeke, monka mwendele muswelo wa Melekisedeka.” (Bahebelu 6:19, 20; 7:3) Omwanda nshīko ya mwingilo wa Yesu wa bu Kitobo Mukatampe, nsenga wa kusengela bantu, keikafudijapo būmi bwandi, mhm. Byabuyabuya bitamba ku mwingilo wandi wa bu Mulopwe ne wa bu Kitobo Mukatampe bikashalanga na muzo wa muntu nyeke ne nyeke, kadi bantu kebakashalapo kadi na māpu a kumulubwila pamwanda wa ino mingilo yāingile. Pakwabo kadi, Yesu ukaludika mutōtelo ujila wa Yehova nyeke ne nyeke.—Fidipai 2:5-11.
Bufundiji bwa Mvubu Kudi Batwe
19 Tukokeja kuboila ñeni mu bufundiji bwishileshile butala pa mpangiko yātudilweko ya bibundi bya kinyemeno. Kimfwa, tufwaninwe kuyuka’mba, kekudipo ntapani nansha umo wāipaile muntu ku nshikani wādi witabijibwa kushikata mu kibundi kya kinyemeno. (Umbadilo 35:20, 21) Ino lelo i muswelo’ka ukokeja muntu kampanda udi mu kibundi kya kinyemeno kutamija mushipiditu wa kushikwa mwanabo mu mutyima wandi? Mutumibwa Yoano wāsonekele’mba: “Yewa ushikilwe mwanabo i ntapani; kadi muyūkile’mba, kekudipo ntapani, nansha umo, udi ne būmi bwa nyeke bwikele mudi aye, mhm.” Nanshi twendelelei na ‘kwiswa batwe bene na bene; ke-buntu buswe abo i bwa kwa Leza.’—1 Yoano 3:15; 4:7.
20 Bantu bāipayañene na mu kalengwa bādi bashikata mu kibundi kya kinyemeno mwanda wa kukingwa ku muntu wakulubula kinongo kya mashi, ino kebādipo bashikata panja pa madyo, mhm. Lelo tukanena kika pa boba badi mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo? Kebafwaninwepo kulupuka mu kino kibundi, kutyina’mba bakatambwa divita na Wakulubula kinongo mukatampe. Bine, tunena’mba bafwaninwe kupengakana bintu bikokelañana ku mikalo ya madyo. Bafwaninwe kudyumuka, kutyina’mba kusanswa ntanda ya Satana kwakatama mu mityima yabo. Kino kilomba milombelo ne kulonga bukomo, ke-pantu po pemanine būmi bwabo.—1 Yoano 2:15-17; 5:19.
21 Bantu bāipayañene na mu kalengwa bādi bekala mu bibundi bya kinyemeno byakala bādi bafwaninwe kwikala bengidi balupula bipa. Mo mulongela ne “bāna ba Isalela” bashingwe-māni, balombolanga kimfwa kilumbuluke bu bangudi ba mwangulo, kadi basapudi ba Bulopwe. (Mateo 9:37, 38; Mako 13:10) Bakristu badi na lukulupilo lwa kukekala pano pantanda, bashikete bu ‘bēni’ ne bu ‘balumbi’ mu kibundi kya kinyemeno kya mu kino kitatyi, badi na madyese a kwingila uno mwingilo wa kupandija būmi bwa bantu pamo na bashingwe-māni bakishele’ko pano pantanda. Binebine, bakapalwa mpalo ya ntanda ne miseke pamwanda wa uno mwingilo! Boba bengila na kikokeji mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo bakapanda ku lufu lwalonso lukaleta Wakulubula kinongo kya mashi. Bakatambula byabuyabuya bitamba ku mwingilo wandi wa bu Kitobo Mukatampe wa Leza. Le nobe ukashikata mu kibundi kya kinyemeno ne kwikala’mo nyeke ne nyeke?
[Bipangujo]
1. Le Wakulubula kinongo kya mashi i ani, ne usaka kulwa na bāni panopano ponka?
2. Kifuko kimo kete kyabine kya kunyemena’mo i kifuko’ka, ne i bipangujo’ka bisakilwa bilondololwa?
3. I kimfwa’ka kidi mu Mukanda-wabijila wa Mosesa kiketukwasha tujingulule’mba midiyo ya bantu i balambikwe mashi?
4. I nsekununi ya muswelo’ka ilombola’mba Babiloni Mukatakata ulambikilwe mashi?
5. Bantu bamo-bamo badingakene namani na bantu bāipayañene na mu kalengwa mu Isalela?
6. Mwanda waka tukokeja kunena’mba Yesu i wamusuku wa munda na muzo wa muntu?
7. Yesu ulongelanga bantu bika bilombola’mba i Kitobo Mukatampe?
8. Kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo kya mu kino kitatyi i kibundi’ka?
9. Solo mwine Tasusa wājilwile namani kijila kya Leza kitala pa mashi, ino waalamukile pa mutyima muswelo’ka?
10. Lelo i muswelo’ka otukokeja kwikala na mutyima wa mundamunda wakubulwa kwitutopeka, ne i kika kifwaninwe kulongwa mwanda wa kwiulama?
11. I bintu’ka byotufwaninwe kupengakana shi tusaka kushikata talala nyā mu kibundi kya kinyemeno kya mu kino kitatyi?
12. Boba bālambikilwe mashi pakala, bafwaninwe kulāla myaka inga mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo?
13. “Bāna ba Isalela” ba mu kino kyetu kitatyi i bāni, ne bakashikata myaka inga mu “kibundi kya kinyemeno”?
14. I buluji’ka bukwabo bulombola’mba boba badi na lukulupilo lwa kwenda mūlu bafwaninwe kushikata mu kibundi kya kinyemeno kya mu ano etu mafuku?
15. ‘Bēni’ ne ‘balumbi’ ba mu kino kyetu kitatyi i bāni, ne i kika kikebalongela Kitobo Mukatampe.
16. Boba bakapanda ku kyamalwa kibūke kebakasakilwapo kadi mingilo ya kusubulwa na Kitobo Mukatampe mu kitatyi’ka?
17. Mwanda waka kekikekalapo na mvubu ku boba bakasangulwa mu kitatyi kya Umbikalo wa Kristu wa Myaka Kanunu kutwela’bo mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo ne kushikata’mo?
18. I bika bikashala na muzo wa muntu bikatamba ku mwingilo wa Yesu wa bu mulopwe ne bu kitobo?
19. Pamwanda utala mushikwa ne buswe, i muswelo’ka otukokeja kuboila ñeni mu mpangiko ya bibundi bya kinyemeno yātudilwe’ko?
20. Boba badi mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo bafwaninwe kulonga kika mwanda wa kukingwa ku bonakani bwa Wakulubula kinongo kya mashi?
21. I mwingilo’ka uvuija boba badi mu kibundi kya kinyemeno kya mu kino kitatyi obakapadilwa mpalo?
[Bilembwa bya pa Bifwatulo]
Lelo i mingilo’ka mikatampe ivuijibwanga na Yesu Kristu yoyukile?
Ukalondolola Namani?
◻ Midiyo ya bantu ipile mambo a mashi mu buluji’ka?
◻ I mingilo’ka ivuijanga Yesu Kristu pamwanda wa muzo wa muntu?
◻ Kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo i kibundi’ka, ne muntu ukokeja kutwela’mo namani?
◻ Bantu bakalupukanga mu kibundi kya kinyemeno kyakyelekejo mu kitatyi’ka?
◻ I bufundiji’ka bwa mvubu mikatampe botukokeja kuboila mu mpangiko ya bibundi bya kinyemeno yātudilweko?