Yesu Wāshile Kimfwa kya Kwityepeja
“Napu kwimushīla kala mwakulondela’mba, monka mo nemulongela nenu mukalongele monka.”—YOA. 13:15.
USA KULONDOLOLA NAMANI?
Le Mwanā Leza wālombwele namani kwityepeja kumeso kwa kwiya’ye pano panshi bu muntu?
Le Yesu wālombwele namani kwityepeja paādi bu muntu?
Le i byabuyabuya’ka bilupukile ku būmi bwa kwityepeja bwa Yesu?
1, 2. Le Yesu wāshidile batumibwa bandi kimfwa’ka mu bufuku bwa mfulo bwa būmi bwandi pano pa ntanda ?
TUDI mu bufuku bwa mfulo bwa būmi bwa Yesu pano pa ntanda; Yesu ushikete na bandi bana ba bwanga mu kyumba kya pangala kya njibo ya mu Yelusalema. Kitatyi kyobadya bidibwa bya kyolwa, Yesu waimana ne kutūla bivwalwa byandi pafula. Wesābila kakipeta. Kupwa waela mema mu sāni, kaoija batumibwa ku maulu ne kwibapampula na kakipeta. Ebiya wavwala bivwalwa byandi. Mwanda waka Yesu wālongele kino kilongwa kya kwityepeja?—Yoa. 13:3-5.
2 Yesu aye mwine wāshintulwile amba: “Lelo umbayūka kyo nemulongela nankyo’kyo’ni, a? . . . Ino talaipo bidi byo nemwoija ku maulu enu ami Mfumwenu—ami Mufundiji—kibemufwaninwa ne banwe bene kwioija ku maulu enu. Ino napu kwimushīla kala mwakulondela’mba, monka mo nemulongela nenu mukalongele monka.” (Yoa. 13:12-15) Yesu pa kwingila uno mwingilo wa munshi, wāpele batumibwa bandi kimfwa kimweke kine kyādi kya kushala nyeke mu ñeni yabo ne kyādi kya kwibakankamika betyepeje mu mafuku āya kumeso.
3. (a) Lelo Yesu wālombwele namani mvubu ya kwityepeja misunsa ibidi mituntulu? (b) Le i bika byotusa kubandaula kabandaula mu kino kishinte?
3 Yesu wākomeneje mvubu ya kwityepeja misunsa mivule, ke enkapo kitatyi kyaāoije batumibwa ku maulu. Kitatyi kyālombwele batumibwa bamo mushipiditu wa kwitāka, Yesu wāimikile kana katyetye kubwipi nandi, wēbasapwila amba: “Yewa ukatambula kano kāna mu dijina dyami, nankyo wantambula ne ami. Kadi yewa ukatambula ami, nabya umutambula wantumine, ke-muntu yewa wakwikala mutyetyetyetye wa mo mudi bānwe bonso, nankyo enka aye ukēkalanga mukatampe.” (Luka 9:46-48) Yesu pa kuyuka’mba Bafadiseo bakimbanga ntumbo, wānenene mwenda mafuku mu mwingilo wandi amba: “Ke-muntu aye wakwilemeka ukapelulwa, kadi wa kwipelula ukalemekwa.” (Luka 14:11) Na bubine, Yesu usakanga balondi bandi bekale betyepeje, ko kunena amba, bekale ba mutyima wa bumvubumvu ne bampikwa mitatulo nansha kwianya. Pa kusaka kumwiula, tubandaulei na katentekeji kimfwa kyandi kya kwityepeja. Kadi tusa kumona muswelo ukokeja bantu bakwityepeja ne bakubulwa kwityepeja, kumwena mu ino ngikadilo.
‘NKYAĀLAMUKILEPO KUNYUMA’
4. Lelo Mwana wa bunka wa Leza wālombwele kwityepeja namani kumeso kwa kwiya’ye pano panshi?
4 Mwana wa bunka wa Leza wālombwele kwityepeja’nka ne kumeso kwa kwiya’ye pano panshi. Yesu kumeso kwa kwiya pano panshi, wāpityije myaka keibadika pamo na Shandi wa mūlu. Mukanda wa mu Bible wa Isaya wisambila pa kipwano kyādi na Mwana ne Shandi amba: “Mfumwetu Leza wampe ludimi bwa boba balombojibwe, amba ndyuke mwakukankamijija na binenwa yewa mukōke; umbukija mo bukila mo bukila, untebeka kutwi kwami kwivwana, amba ngivwane pamo’nka bwa boba balombojibwe. Mfumwetu Leza wajikula kutwi kwami, kabidi ami nkyatombokelepo, nansha kwalamuka kunyuma.” (Is. 50:4, 5) Mwanā Leza wālombwele ngikadilo ya kwityepeja ne kuta mutyima bininge ku byobya byādi bimufundija Yehova. Wādi usangedile ne mutyima tō kuboila ñeni kudi Leza wa bine. Na bubine Yesu wāmwene biyampe kimfwa kya Yehova kya kwityepeja kitatyi kyaādi ufwila bantu ba bubi lusa!
5. Le Yesu wāshile kimfwa’ka kya kwityepeja ne butūkanye, mu mwanda wāmutene na Dyabola mu mwingilo wa bu Mikele mwikeulu mukatampe?
5 Ke bipangwapo byonso bya momwa mūlu byādi na ngikadilo na ya Mwana wa bunka wa Leza. Pa kyaba kya kukimba kufundijibwa na Yehova, mwikeulu wāikele ke Satana Dyabola wātamije aye mwine ngikadilo mishile na kwityepeja—kwitumbika ne mitatulo—ebiya wātombokela Yehova. Inoko Yesu aye kādipo ushikilwe kifuko kyandi momwa mūlu nansha kukimba kwingidija bibi lupusa lwandi. Byaādi Mikele mwikeulu mukatampe, Yesu kātabukilepo mikalo ya lupusa lwandi kitatyi ‘kyobādi balwila na Dyabola umbidi wa Mosesa.’ Ino, Mwanā Leza wālombwele kwityepeja ne butūkanye. Wālekele Yehova Mutyibi Mukatakata wa diulu ne ntanda atyibe myanda mu muswelo ne kitatyi Kyasaka.—Tanga Yude 9.
6. Le Yesu wālombwele namani kwityepeja pa kwitabija mwingilo wa bu Meshiasa?
6 Mu bintu byēfundile Yesu kumeso kwa kwiya’ye pano panshi, mubadilwa ne bupolofeto bwālailemyanda palapala ya būmi bwandi bwa pano panshi bwa bu Meshiasa. Nanshi, wādi padi uyukile kumeso kwa kitatyi amba bintu bibi byādi bimutengele. Nansha nabya, Yesu wāitabije kwiya pano panshi ne kufwa bu Meshiasa wālailwe. Mwanda waka? Mutumibwa Polo pa kwisambila pa kwityepeja kwa Mwana wa bunka wa Leza, wāsonekele amba: “Pa kwikala mu ludingo lumo lonka na Leza, kafwatakenyepo’mba: Kudingakana pamo ponka na Leza kuno i kintu kya kusompola, mhm, nanshi wēbudija aye mwine, pa kwalamuka mu ludingo lwa bupika, ne kwa kifwa kya bu-bantu.”—Fid. 2:6, 7.
PAĀDI BU MUNTU, ‘WĒPELWILE AYE MWINE’
7, 8. Le i muswelo’ka wālombwele Yesu kwityepeja pa bwanuke ne mu mwingilo wandi wa pano panshi?
7 Polo wāsonekele amba: “[Yesu] pa kutānwa monka umuswelo wa bu-muntu wēpelulula aye mwine, pa kukōkela ku lufu, nalo, kadi, e-ē! i lufu lonka lwa [mutyi wa masusu].” (Fid. 2:8) Yesu wāshile kimfwa kya kwityepeja tamba pa bwanuke. Nansha byaādi ulelelwe na bambutwile bampikwa kubwaninina—ba Yosefa ne Madia—Yesu wādi nyeke “wibakōkelela” na kwityepeja. (Luka 2:51) Bine, kino i kimfwa kilumbuluke ku bankasampe bakeselwa na Leza mwanda wa kukōkelela kobakōkelele bambutwile babo ne mutyima tō!
8 Yesu paātamine, wālombwele kwityepeja na kutangidija kiswa-mutyima kya Yehova mu būmi bwandi, pa kyaba kya kiswa-mutyima kyandi. (Yoa. 4:34) Yesu Kidishitu, wāingidije dijina dya bunka dya Leza mu mwingilo wandi ne kukwasha bantu bampikwa budimbidimbi batambule buyuki bwa binebine butala pa ngikadilo ya Yehova ne pa mpango Yandi itala muzo wa muntu. Kadi Yesu wādi na būmi bukwatañene na byobya byaādi ufundija padi Yehova. Kimfwa, mu lulombelo lwa kulondela’po, kintu kibajinji kyātelele Yesu i kino amba: “Tata wetu wa mūlu, dijina dyobe dijile kijila.” (Mat. 6:9) Pano Yesu wāfundije balondi bandi bate mutyima dibajinji ku kuyukanya buujila bwa dijina dya Yehova. Aye mwine wādi ulonga uno muswelo. Dya ku mfulo kwa mwingilo wandi wa pano panshi, Yesu wādi na bubinga bwa kulombela kudi Yehova amba: “Nebayūkija [batumibwa] ne dijina dyobe, ne pano kadi nkediyūkija.” (Yoa. 17:26) Pa kwabo kadi, mu mwingilo wandi onso Yesu wāpele Yehova ntumbo mu byonso byaālongele pano panshi.—Yoa. 5:19.
9. Lelo i bupolofeto’ka bwānene Zekadia padi Meshiasa, ne bwāfikidile namani padi Yesu?
9 Zekadia wāsonekele bupolofeto butala Meshiasa amba: “A mwana Ziona mwana-mukaji, sepelela nakampata; tūta kyungwe, mwana Yelusalema mwana-mukaji; talapo bidi, mulopwe obe wiyanga kodi; i moloke, wikalanga ne lupandilo; mukōkele’tu, utentamine pa kimbulu, ke pa mwana kimbulu kadi, mwana kimbulu kadi, mwana kimbulu kikaji.” (Zek. 9:9) Kino kyāfikidile kitatyi kyātwelele Yesu mu Yelusalema kumeso kwa Pashika mu mwaka wa 33 K.K. Kibumbo kyaala bivwalwa ne misambo ya mityi mu dishinda. Na bubine, aye’tu pa kutwela, kibundi kyonso kyatenkana. Nansha ke pādi pamwelela bantu tubobo bamwita bu Mulopwe, Yesu wādi’nka mwityepeje.—Mat. 21:4-11.
10. Le kukōkela kwākōkele Yesu kufika ne ku lufu kwālombwele bika?
10 Kwityepeja ne kikōkeji kya Yesu Kidishitu pano panshi, byāmwekele kufika ne kitatyi kyaāfwile ku mutyi wa masusu. Mu uno muswelo, wālombwele ne kutatana mpika amba bantu babwanya kushala nyeke bakōkele kudi Yehova nansha ke mu matompo makomo namani. Yesu wālombwele kadi amba Satana wābepele bubela na kunena amba bantu bengidilanga Yehova mwanda wa kamweno kabo. (Yoba 1:9-11; 2:4) Bululame bubwaninine bwa Kidishitu bwālombwele kadi boloke bwa bubikadi bwa Yehova bwa diulu ne ntanda. Na bubine, Yehova wāsangele paāmwene kikōkeji kyampikwa kutelententa kya wandi Mwana mwityepeje.—Tanga Nkindi 27:11.
11. Le kitapwa kya kikūlwa kya Yesu Kidishitu kyāshitwidile bantu mukenga’ka?
11 Yesu pa kufwila ku mutyi wa masusu, wāfutyīle muzo wa muntu kikūlwa. (Mat. 20:28) Kino i kipe bantu ba bubi mukenga wa kwikala’ko nyeke ne kulonda misoñanya myoloke. Polo wāsonekele amba, “pa boloke bwa umo kyabuntu kyaīdile ku bantu bonso kubingijibwa bubinga bwa būmi.” (Loma 5:18) Lufu lwa Yesu lwāshitwidile Bene Kidishitu bashingwe māni a mushipiditu mukenga wa būmi bwampikwa kufwa momwa mūlu ne “mikōko mikwabo” nayo, būmi bwa nyeke pano pa ntanda.—Yoa. 10:16; Loma 8:16, 17.
“NGIDI NE BUMVU PA MUTYIMA”
12. Lelo Yesu wālombwele kutalala ne kwityepeja mu muswelo waādi wikele na bantu bampikwa kubwaninina namani?
12 Yesu wāityile bonso “bakuputuma na mīngilo, ne bakulemenwa” bāye kwadi. Wānene amba: “Twela mu lupungu lwami lwa bu-umpika, muboīle manwa kudi ami, ke-ne-muntu amiwa ne wakukōkela, kadi ngidi ne bumvu pa mutyima, ebiya nabya mukamonanga mityima mitūke biyampe.” (Mat. 11:28, 29) Ngikadilo ya kwityepeja ne kutalala yātonwene Yesu ekale na lusa ne kubulwa mboloji mu muswelo waādi wikele na bantu bakubulwa kubwaninina. Wādi ulangila bandi bana ba bwanga mu byonso byaādi wibasakila kulonga. Yesu wēbafwijije’ko ne kwibakankamika. Kēbalengejepo bemone bu kebayukilepo kintu nansha bu bampikwa mvubu. Na bubine, Yesu kādipo na mutyima mūmu nansha kasusu. Ino, wādi ukulupija balondi bandi amba shi bafwene kwadi ne kwingidija bufundiji bwandi, bakatūkijibwa mityima mwanda lupungu lwandi lwādi biyampe ne kiselwa kyandi nakyo kyonka kipēla. Bana-balume ne bana-bakaji ne bantu ba myaka yonso bādi beimvwana biyampe shi badi nandi.—Mat. 11:30.
13. Le Yesu wālombwele namani lusa ku bādi basusuka?
13 Kitatyi kyādi kītana Yesu na bantu ba būmi bwa munshi mu Isalela, wādi wibevwanina lusa mwanda bādi basusuka kadi wādi utele mutyima ku bisakibwa byabo na buswe. Kubwipi na Yediko, Yesu wētene na mpofu wa lulombo witwa bu Batemisa ne mpofu mukwabo mulunda na Batemisa katelelwe dijina. Bāzenzele Yesu ebakwashe, ino kibumbo kyebafunina bobe talala. Bine, byādi bipēla kusūla kulomba kwa bano bampofu bana-balume! Inoko Yesu wānene bamuletele’bo, kadi pa kutononwa na lusa, webaputula meso. Bine, Yesu wāiwile Shandi Yehova na kulombola kwityepeja ne lusa ku bantu ba bubi.—Mat. 20:29-34; Mako 10:46-52.
“YEWA WAKWIPELULA UKALEMEKWA”
14. Le i byabuyabuya’ka bilupukile ku būmi bwa kwityepeja bwa Yesu?
14 Būmi bwa Yesu Kidishitu bwa kwityepeja i buletele bantu bavule nsangaji ne madyese. Yehova wāsangele pa kumona wandi Mwana wasenswe ukōkele na kwityepeja ku kiswa-mutyima kyandi. Batumibwa ne bana ba bwanga bātūkijibwe mutyima na kikōkeji ne mutyima wa bumvu wa Yesu. Kimfwa kyandi, bufundi, ne kufwija’ko kwandi kwa na kyanga, kwēbakankamikile bendelele ku mushipiditu. Bantu ba munshi bāmwenine mu kwityepeja kwa Yesu mwanda wēbakweshe, webafundija ne kwibakankamika. Na bubine, bantu bonso bakūdilwe bakamwena byabuyabuya bya nyeke mu kitapwa kya kikūlwa kya Yesu.
15. Le Yesu wāmwenine namani mu kwikala mwityepeje?
15 Le Yesu nandi le? Lelo wāmwenine mu kwityepeja kwandi? Eyo, mwanda wāsapwidile bana bandi ba bwanga amba: “Yewa wakwipelula ukalemekwa.” (Mat. 23:12) Bino binenwa i bifikidile padi aye mwine. Polo ushintulula amba: “Leza [wāzunzwile Yesu] kulampe kwine, ne kumupa dijina ditabukile majina onso makwabo; amba manwi onso afukamine monka mu dijina dya Yesu, shi a momwa mūlu, shi a panopanshi, shi adi munshi mwa panshi. Kadi amba, ndimi yonso īmwitabije’mba: Yesu Kidishitu i Mfumwetu; nako i ku ntumbo ya Leza Shandi.” Pa mwanda wa būmi bwa Yesu bwa kwityepeja ne bwa kikōkeji pano pa ntanda, Yehova Leza wāzunzwile wandi Mwana, wāmupa lupusa pa bipangwa byonso bya mūlu ne bya pano panshi.—Fid. 2:9-11.
YESU ‘UKATENTAMA, PA MWANDA WA
BU-BINEBINE, NE KIKŌKEJI’
16. Le i bika bilombola amba kwityepeja kukamweka nyeke mu mingilo ya Mwanā Leza?
16 Kwityepeja kukamweka nyeke mu mingilo ya Mwanā Leza. Mulembi wa Mitōto pa kulaya muswelo ukalwa Yesu na balwana Nandi, aye papo pa kifuko kya peulu kya momwa mūlu, wāimbile amba: “Mu bya bulopwe bobe enda utentamine umone biyampe, pa mwanda wa bu-binebine, ne kikōkeji ne boloke.” (Mit. 45:4) Yesu Kidishitu ukatentama na bubinebine, boloke, ne kwityepeja pa Amakedona. Ino le i bika bikalongeka ku mfulo kwa Umbikalo wandi wa Myaka Kanunu, kitatyi kikavutakanya Mulopwe Meshiasa “bulopwe bonso, ne lupusa lonso, ne bukomo bonso”? Le ukalombola kwityepeja? I amo, mwanda ‘ukafikija bulopwe kudi Leza, ke Shandi kadi.’—Tanga 1 Kodinda 15:24-28.
17, 18. (a) Mwanda waka i biyampe Bengidi ba Yehova balonde kimfwa kya Yesu kya kwityepeja? (b) Le i bipangujo’ka bikabandaulwa mu kishinte kilonda’ko?
17 Le batwe netu le? Le tukalonda kitompekejo kya Mwine wētushidile kimfwa ne kulombola kwityepeja? Le biketwikadila namani kitatyi kikāya Mulopwe Yesu Kidishitu, kuleta butyibi pa Amakedona? Bintu bine byatentamīne bilombola amba ukapandija enka boba ba kwityepeja ne boloke. Nanshi kutamija kwityepeja kudi na mvubu pa kupanda. Kadi, monka mwāletele būmi bwa Yesu Kidishitu bwa kwityepeja byabuyabuya kwadi ne ku bantu bakwabo, netu shi tulombole kwityepeja tukemwena byabuyabuya mu miswelo palapala.
18 Le i bika biketukwasha tulonde kimfwa kya Yesu kya kwityepeja? Le i muswelo’ka otubwanya kulonga bukomo bwa kwikala betyepeje nansha shi tubatanwa na makambakano? Bino bipangujo bikabandaulwa mu kishinte kilonda’ko.
[Bifwatulo pa paje 15]
Le tubwanya kumwena namani mu kimfwa kya Yesu kya kwityepeja?
[Kifwatulo pa paje 16]
Yesu wāletele kimfwa kiyampe kya lusa