NSEKUNUNI YA MU BŪMI
Kikadile Būmi Bwetu na Kitungo kya Binebine
Patricia Smith unena
KINONDANONDA na kubutulwa kwa wami mwana Gary mu 1958, nāmwene’mba kudi kintu kampanda kekyādipo biyampe. Inoko, byālombele bamuñanga myeji dikumi pa kuyuka misongo yandi ne myaka itano mikwabo kumeso kwa bamuñanga ba bwino ba mu Londoni kwiisokola. Bine nāivwene bulanda, mwanda kupwa kwa myaka kitema ya kubutulwa kwa Gary, nābutwile Louise wami mwana mwana-mukaji wādi na misongo mikomo kupita ya Gary.
“Bana bonso babidi bādi na misongo ya LMBB,a kadi bamuñanga bānombwele na kitūkijetyima amba bakendelela kwikala nayo.” Mu kine kitatyi’kya, i bintu bityetye kete byādi biyukene pa ino misongo keivudilepo kumweka ya nsange. Misongo ya uno muswelo ne bulema bumweka na meso bitwalanga ku bupofu, misongo ya bukata, kuvula kwa minwe ne maná, kubulwa kutama bukidibukidi, kubulwa kwioba kwa biungo bya ngitu, dyabeta dya sukadi, luba lwa milale-kupa, ne misongo ya mfyo. O mwanda kulela bami bana kyādi kikoleja kikatampe. Bwifundi bwa panopano bwānene amba, muntu 1 mu bantu 125 000 ba mu Beletanye udi na ino misongo, ino bavule bene babwanya kwikala na misongo mityemitye ilupuka’ko.
YEHOVA WIKALANGA “MPAKALA” YETU
Nēsambile na Kamoni wa Yehova umo pa kupwa’tu kusongwa, ebiya najingulula ponka na ponka amba bafundijanga bubinebine. Ino wami mulume kādipo usangedile nansha dimo. Twādi tuvilukaviluka mwanda wa kandi kaji, o mwanda nkyādipo mbwanya kwenda ku kipwilo. Inoko, nādi ntanga nyeke Bible ne kulombela kudi Yehova. Bine nasengelwe pa kutanga’mba, “Yehova ukēkalanga mpakala ya bakumweshibwa malwa. I mpakala ya mu myaka ya kususuka” ne amba ‘kakelapo bakumukimba, mhm’!—Mit. 9:9, 10.
Gary kādipo umona biyampe, o mwanda aye pa kubwanya myaka isamba, watumwa kukafundila’ko ku entelena idi ku mukunkujo wa kunshi kwa Angeletele. Wādi ungita kitatyi ne kitatyi pa mwanda wa myanda yādi imukambakanya, kadi nādi mukwasha evwanije misoñanya ya kyalwilo ya mu Bible kupityila ku telefone. Myaka mityetye pa kupwa kwa Louise kubutulwa, nami nabela misongo mivule ya bulebe ne bidyoma kuboza. Ebiya Gary watamba ku entelena paābwenye myaka 16, wajokela ku njibo. Inoko, wādi kakimonepo biyampe, ne kulembwa mu mulongo wa bampofu mu 1975. Mu 1977 wami mulume wetunyema.
Kinondanonda na kujoka kwa Gary, twepāna mu mingilo ya kipwilo, kupwa nabatyijibwa mu 1974. Nāfwijije’ko bininge kitatyi kyākwashibwe Gary na mukulumpe umo amba, alwe na makambakano a ku ngitu amutene mu myaka ya bunkasampe bwandi. Batumoni bakwabo bāunkweshe na mingilo ya njibo, kadi mwenda mafuku kwatongwa banabetu baná ba kunkwasha bādi bafutwa na balupusa. Bine dino dyādi dyese’po kashā!
Gary wāendelele biyampe mu bubinebine ne kubatyijibwa mu 1982. Wādi na mutyima wa kwingila bu pania mukwashi. O mwanda nākwata butyibi bwa kwenda nandi mu mwingilo ne kulonga namino mu myaka mivule. Wami mwana wāsangele bininge pāmwipangwile mutadi wetu wa kipindi mwenda mafuku amba, “Gary mwanda waka kwaikele pania wa lonso?” Kuno ko kukankamikwa kwādi kusakilwa Gary, ebiya mu 1990 watongwa ke pania wa lonso.
Gary bāmupingakenye kifuka misunsa ibidi, dibajinji mu 1999 ne dya bubidi mu 2008, ino misongo ya Louise nayo yaningila’ko bininge. Wābutwilwe kala mpofu, kadi kitatyi kyonāmwene diná dikwabo dyamumena ku kinyantyilo, najingulula’mba nandi udi na misongo ya LMBB. Bubandaudi bwasokwele panopano bintu bibi mpata mu bya munda byandi. Ke mupasulwe mpasulo mikatampe mu myaka mivule, kubadila’mo ne mpasulo itano ya mfyo. Kadi udi na dyabeta pamo bwa Gary.
Aye pa kuyuka bikoleja bidi mu kupasulwa, Louise wēsambile kumeso a kitatyi na badokitele ba kupasula, bamuñanga ba kutunga lawa ya lupasulo, ne kisumpi kya bengidi ba ku lupitalo mwanda wa kwibashintulwila butyibi bwandi butala mundapilo wa kubulwa kwelwa mashi. Mfulo mfulō, waikala mu kipwano kilumbuluke na bonso bādi bamundapa misongo yandi.
KWIKALA NA BŪMI BUDI NA KITUNGO
Tuloñanga bintu bivule ku njibo mwanda wa kutōta Yehova. Kumeso kwa bingidilwa bya kulondela’ko butangi kwikala’ko, nādi mvudile kutangila ba Gary ne Louise. Pano ma CD, DVD, ne mawi makwatwe adi pa www.jw.org bitukwashanga batwe bonso tusangele mpangiko ya yenga ne yenga ya kwifunda Bible mu bitatyi bishileshile, kadi tubwanya kuleta malondololo mayampe ku kupwila kwa bwine Kidishitu.
Bitatyi bimo, Gary ukwatyilanga malondololo pa mutwe, kadi shi udi na kipindi ku Masomo a Mwingilo wa Kiteokratike, ubwanya kwikipityija mu bishima bya aye mwine. Wātongelwe bu mwingidi wa mingilo mu 1995 kadi i muvudilwe nyeke bya kulonga ku Njibo ya Bulopwe, ulubula bāya ku kupwila ne kukwasha mu mwingilo wa binanda.
Banabetu Batumoni bendanga na Gary mu mwingilo, bamutononanga divule mu kakinga kaingidijanga mwanda wa luba lwandi lwa milale-kupa. Kamoni umo wāmukweshe kwendeja kifundwa kya Bible kya muntu usangela. Kadi Gary wākankamikile kaka umo wadi kakingilanga mu bula bwa myaka 25. Pano bonso babidi batanwanga ku kupwila kwa bwine Kidishitu.
Louise pa kubwanya myaka kitema, wafundijibwe kusona na nkambo wandi mwana-mukaji ne na badi bamulama, kadi nāmufundije kuneñenya bisandi. Byasenswe bininge mwingilo wa kusona, usonanga malangetyi a bana adi na misombelo mivule ne a banunu ba mu kipwilo. Kadi uloñanga tulata twa kwimunañana nato na kulamikapo tumafoto. Bantu batambulanga tuno tulata betusenswe. Paādi na myaka dikumi ne musubu, Louise wēfundile kulemba ku mashini. Pano byabwanya kwisamba mu muswelo wa pa bula kupityila ku kompyuta, wisambanga kitatyi ne kitatyi na balunda nandi na kwibatumina misapu. Louise wābatyibwe kitatyi kyaādi na myaka 17. Mu kitatyi kya kampanye ka pa bula, twaingile pamo bu pania mukwashi. Pamo bwa Gary, Louise nandi ukwatyilanga bisonekwa pa mutwe mwanda wa kulombola lwitabijo mu milao ya Leza itala ntanda ikaputulwa’mo ‘meso a bampofu, ne matwi a babitwi kujikuka’ kadi ’mwikadi kakanena’mopo amba: Nabela.’—Is. 33:24; 35:5.
Bine, tufwijanga’ko pangala pa bubinebine bulēme budi mu Kinenwa kya Yehova kya ku bukomo bwa ku mushipiditu! Kadi mityima yetu i miyule kufwija’ko pangala pa kukwatakanibwa na buswe na kipwilo kyetu, mwanda pakubulwa kukwatakanibwa ketwadipo ba kubwanya kwingila mingilo yetu mivule. Būmi bwetu budi na kitungo kya binebine mwanda wa bukwashi bwa Yehova.
[Kunshi kwa dyani]
a Misongo ya LMBB (Laurence-Moon-Bardet-Biedl) yāinikilwe pa kupwa kwa bamuñanga baná kusokola ino misongo ya nsange, ipyanwanga shi bambutwile bonso babidi badi nayo. Ivudile kutelwa dyalelo bu misongo ya Bardet-Biedl. Keipungapo.
[Kifwatulo pa paje 25]
[Bushintuludi pa paje 25]
Bine, tufwijanga’ko pangala pa bubinebine bulēme budi mu Kinenwa kya Yehova kya ku bukomo bwa ku mushipiditu!