Kitatyi Kikapwa Mfwatakanyi Yonso!

MWIFUNDI umo wa myanda ya sianse Albert Einstein wānene’mba mu ino ntanda ya malwa, konakanya atome i mwanda upēla kupita kujimankanya mfwatakani. Muswelo umo onka, Edward R. Murrow, mulembi wa julunale wādi mutumbe mu kitatyi kya Divita II dya Ntanda-yonso, ne mwenda mafuku wāikala ke mutangidiji wa Kitango kya mu Amerika Kiyukijanga Myanda wānene’mba: “Kekudipo muntu nansha umo ukokeja kufudija mfwatakanyi​—beityumwinanga enka mu manwi bitupu.”

Lelo ino myanda i yabine? Lelo kikokejika kufudija mboloji ne kwisañuna kwa nkoba? Lelo Leza wipalanga namani?

Leza Kadipo na Mboloji

Bible ulombola’mba ke kiyampepo kwikala na mboloji. (Nkindi 24:23; 28:21) Unena’mba: “Tunangu twa momwa mulu, pabajinji tudi too, kupwa ke talala nyaa, kadi tudi senene! Ato tupwanya, i tuyulwe lusa ne bilongwa biyampe, [ketudipo na mboloji] nansha kwikala ne buzazangi, enhe.” (Yakoba 3:​17, MB) Tunangu twa uno muswelo to twādi tusakilwa bazūji ba mu Isalela wakala.

Bēbasapwidile’mba: ‘Kemufwaninwepo kulonga mankufi mu butyibi, ne kemufwaninwepo kumona kapwaipwai na mboloji, kadi kemufwaninwepo kwitabila muntu muleme.’​—Levi 19:15.

Yesu Kristu ne batumibwa bandi Petelo ne Polo, bālombwele na kusumininwa kukatampe’mba Bible utopeka mboloji ne mfwatakani. Yesu kādipo na mboloji ku boba bādi ‘basusuka ne kusansana pamo bwa mikōko yampikwa mukumbi.’ (Mateo 9:36) Wāfundije’mba: “Kemukadingakanya kala bantu ponka pa kwibamona mu meso, ne wakubinga, ne wakuponapo, ehe, nanshi mukebatyibila nsambu yabo monka mo kyolokele.”​—Yoano 7:24.

Petelo ne Polo betupa kikulupiji amba Yehova Leza kadipo na mboloji. Petelo wānene’mba: ‘I binebine namone Leza kadipo na mboloji, nanshi mu mizo yonso muntu umwakaminwe, ulonga byoloke ye witabijibwa nandi.’ (Bilongwa 10:​34, 35) Mutumibwa Polo witusapwila’mba: ‘Leza kadipo na mboloji.’​—Loma 2:11.

Lupusa Lwingidija Bible pa Bantu

Bible udi na lupusa lwa kwalamuna bu-muntu bwa boba baludikwa nandi. Bahebelu 4:12 unena’mba: ‘Kinenwa kya Leza i kyūmi kadi kingidija bukomo.’ Na bukwashi bwa Yehova, muntu wamfwatakanyi ukokeja kwalamuna mulangilo wandi ne kwikala muntu wakubulwa mboloji mu kipwano kyandi na bakwabo.

Tutalei kimfwa kya polo mwine Tasusa. Kukwatañana na nsekununi ya Bible, kudi kitatyi kyādi upangapanga kipwilo kya bwine-kristu mwanda wādi ulonda bisela bikomo bininge bya mutōtelo wādi’mo. (Bilongwa 8:​1-3) Wādi ukulupīle mu bisela bya Bayuda omwanda wādi umona bakristu bonso bu tupondo ne bu balwana na mutōtelo wabine. Mfwatakani yandi yāmufikije ku kukwatyija mulangwe wa kwipaya bakristu. Bible unena’mba: “Solo [aye wādi ukanina kususula ne kwipaya] bana-babwanga ba Mfumwetu.” (Bilongwa 9:1, MB) Pādi ulonga namino, wādi ulanga’mba wādi wingidila Leza mwingilo ukola.​—Enzankanya na Yoano 16:2.

Eyo, polo mwine Tasusa wādi ukokeja ne kwipaya muntu pamwanda wa mfwatakani yandi mipite kipimo. Aye mwine wāalamukile pa mutyima ke mukristu! Mafuku pakupita’po, pāikele ke Polo mutumibwa wa Yesu Kristu, wāsonekele’mba: “Ami pa kalā nadi ntuka Leza, ne kupangapanga, ne bingojila; ino nafwilwako lusa pa mwanda o nekilongele kuyūka mpika, ne kwitabija kwine mpika.”​—1 Temote 1:13.

Kekudipo’nka Polo kasuku kandi wāalamukile byabine mu mulangilo wandi. Mu mukanda wālembele Polo kudi Tetusa, mulunda nandi musapudi, wādyumwine bakristu amba: “Ne kunena muntu bibi, nansha umo, ne lūma mpika; [ikalai] ba kyonka kikōkeji kyonka kya kwilombola mutyima wa kupwana ne bantu bonso. Ke-twi-bantu bātwe pa kala twadi balembakane, ne bampikwa kukōkela, ne bakongolwa, ne bakwepa ya bupika bwa kilokoloko ne mazua; twadi monka mu kīji, ne mu kilokoloko, bakobakane bakwishikwa abo bene na bene.”​—Tetusa 3:​2, 3.

Kutyumuna Mikalo ya Mfwatakani

Dyalelo, bakristu babine baloñanga bukomo bwa kulonda ano madingi. Bepukanga kufwatakenya bantu bakwabo myanda kukwatañana na mumweno wa lumona-meso bitupu. Kino kibakwashanga baleke ‘kunenena bakwabo bibi.’ Basangelanga kipwano kya bu bana-nabana kyobadi nakyo kujokoloka ntanda yonso kitabukile mikalo yonso ikadile bantu pamwanda wa kwishila kwa mizo, tubila, ne nkoba.

Tutalei kimfwa, Henrique muntu ufīta wa mu Brezile. Wādi mufitwe mutyima bininge pamwanda wa kwisañuna kwa bantu ba nkoba mishileshile, omwanda wātamije mushikwa wa bazungu. Unena’mba: “Ba Tumoni babidi baminyateleji bāile ku yami njibo kwisamba nami pamwanda utala dijina dya Leza. Ku ñanjilo, kyāsakilepo kwibateleka mwanda nādi nshikilwe bazungu. Pakubulwa ne kwija kwine, nāmona’mba mu musapu wabo mudi bubinebine. Penepo, nāitabija kifundwa kya Bible. Kipangujo kibajinji kyonēbepangwile i kino: ‘Lelo mu kyenu kipwilo mudi bantu bafīta bavule?’ Bānondolola’mba: ‘Badi’mo.’ Kupwa banombola kifwatulo kyamfulo mu dibuku Recueil d’histoires bibliques,a padi bankasampe ba nkoba mishileshile. Padi ne nkasampe umo ufīta, kino kyānkankamikile bininge. Mafuku pakupita’po, nāenda ku Njibo ya Bulopwe ya ba Tumoni twa Yehova, nāmona’ko bantu ba nkoba mishileshile belemekele umo ne mukwabo. Bine, uno mwanda wādi na mvubu mikatampe kondi.”

Pano, Henrique byakadi umo wa mu ba Tumoni twa Yehova, usangedile kipwano kya bu bana-nabana kya bwine-kristu bwabine. Wajingulula’mba ntumbo keyendelangapo muntu nansha umo. Unena’mba: “Dyalelo, mfwijako Yehova pakatampe pamo ne Yesu pamwanda wa bintu byonso byobānongele. Ñingidilanga pamo na midiyo mivule ya bengidi ba Yehova balemekele bijila ba nkoba yonso, ba misombelo yonso, badi na būmi bwa miswelo mishileshile, ino pano kebadi na kitungo kimo.”

Pādi penda patama Dario, nandi wādi mufītwe mutyima pamwanda wa mfwatakani. Kitatyi kyābwenye myaka 16, wāshilwile kwifunda Bible na ba Tumoni twa Yehova. Wānene’mba: “Umbukata mwa ba Tumoni, kemudipo mulangwe wa’mba bantu ba nkoba kampanda bo batabukile bakwabo, mhm.” Wātengelwe pa mutyima na buswe bwabine bwāmwene. Nakampata pakumona bantu ba nkoba mishīle bapebwe biselwa mu kipwilo. Nansha byobādi bamufwatakenya myanda ne kunenenwa bibi na bantu ba panja pa kipwilo, Dario unenanga’mba Yehova usenswe bantu ba mizo yonso, ba ndimi yonso, ne ba tubila tonso.

Muswelo wa Kushinda Ino Milangwe

Batwe bonso tusakanga kupebwa buleme ne kalemo. Omwanda nanshi pobetufwatakenyanga myanda, kiletanga matompo makomo kūminina. Kipwilo kya bwine-kristu kekitukingilepo ku mfwatakanyi yonso ya mu ino ntanda imbi. Satana Dyabola byakyendelela na kuludika myanda ya ino ntanda, ne kubulwa boloke nako kukendelela na kwikalako. (1 Yoano 5:19) Kusokwelwa 12:12 witudyumuna’mba: “Yō! Yō! malwa obe, abe pano panshi, ne abe mema mwine; mwanda dyabola watūkila po mudi ne bukalabale bukatampe bwine, pa kuyūka’mba: Ngidi ne kakitatyi katyutyu.” Aye kafwilapo enka kuvutakanya būmi bwa bantu. Udingakene na nyema wabudyani. Mutumibwa Petelo witusapwila’mba: “Wimushikilwe, ke dyabola kadi, unangakana bwa ntambo ubuluma, ukimba wakubokota.”​—1 Petelo 5:8.

Bible witusapwila kadi’mba: “Kōkelai Leza; mumukomene dyabola, nandi ukemunyema.” (Yakoba 4:7) Bukwashi bulumbuluke mwanda wa kushinda mfwatakani i kwalamukila kudi Leza mwanda wa kukingwa, pamo’nka na mwānenene Mulopwe Davida’mba: “Mpandije, abe Leza wami, mu kuboko kwa babi, mu kuboko kwa yewa muntu mukondame ne mukalabale.” (Mitōto 71:4) Tukokeja nansha kulombela pamo na mwālombedile mulembi-wamitōto amba: “Bankwatyilweko lusa, abe Leza; mwanda wa muntu uno usaka kumina. Dyuba dyonso ne bukata pa kūmana nami umwesha malwa.”​—Mitōto 56:1.

Lelo Leza ukalondolola namani ku milombelo ya uno muswelo? Bible ulondolola’mba: “Aye ukanyongolola mupando pa kwita; ne balanda ba kubulwa wakwibakwasha. Ukebafwila lusa balanda ne badi makasa, kadi ne myuya ya badi makasa ukeīpandijanga.” (Mitōto 72:​12, 13) Bine i kilumbuluke kashaa kuyuka’mba mu kitatyi kifwaninwe, Yehova ukanyongolola boba bonso balongelwa myanda pakubulwa boloke!

‘Kebakebasanshijapo’

Imbikalo ya pano pantanda ikokeja kwendelela na kulwa mwanda wa kufudija mfwatakanyi kupityila ku mbila ne mpangiko yobetudile’ko. Padi bakokeja ne kulaya’mba bantu bonso bakekala benzankane mu muswelo umo, monka mokyendele ku muntu ne muntu. Ino kebakekibwanyapo. (Mitōto 146:3) Enka Leza ye ukekibwanya kadi ukatalula mfwatakanyi yonso. Ukālamuna muzo wa muntu ke kisaka kīkutyile umbumo. “Kibumbo kikatampe kīne kekibadibwapo na muntu, mhm; batambile mu mizo yonso, ne mu bisaka byonso ne mu bantu, ne mu ndimi,” kikapandanga kumfulo kwa ino ngikadilo imbi ne kikekalanga mu ndoe ne būmi bwanyeke ponka.​—Kusokwelwa 7:​9, 10.

Yehova ukafundula’ko bisanso byonso bilupukile ku mfwatakanyi ya bantu ba nkoba ne bisaka bishile. Langapo bidi, kekukekalapo muntu nansha umo ukalongelwa mwanda na mboloji! “Bakashikata, ense munshi mwa muñanza wandi, ense munshi mwa muñanza wandi, kadi ne ense munshi mwa mukuyu wandi ense munshi mwa mukuyu wandi nansha umo ukebalengejapo moyo.” (Mika 4:4) Isaya 11:9 nandi unena’mba: ‘Kebakebasanshijapo.’

Shi nobe bakufwatakenyanga myanda, luno lukulupilo lulumbuluke lutala pa myanda ikāya kumeso lukaningija kipwano kyobe na Yehova. Lukakukwasha ūminine mboloji idi mu ino ngikadilo imbi. Endelela na kunekenya mfwatakani kadi bambila meso konka kumeso, londa madingi a tunangu a mu Bible witusapwila’mba: “Komejai mu bidyoma, ne mutyima wenu nao ukankamane ne kukankamana, bānwe bonso bakulupile mudi Yehova.”​—Mitōto 31:24.

[Kunshi kwa dyani]