Shapita wa Dikumi ne Busatu
Kibumbo Kikatampe Kumeso kwa Lupona lwa Yehova
1. (a) Bengidi ba Leza ba kumeso kwa bwine Kidishitu ne ba 144 000 pa kusaka kutambula mpalo yabo, bafwaninwe bidi kufikilwa na bika? (b) I kika kibwanya kufikila “kibumbo kikatampe” kidi’ko mu ino myaka?
BENGIDI ba kikōkeji ba Leza tamba ku Abele kutūla ne ku Yoano Umbatyiji bātangidije bidi kulonga kiswa-mutyima kya Leza mu būmi bwabo. Ino bonso bāfwile, bātengele enka kusangulwa ke bōmi pano panshi mu ntanda impya ya Leza. Ino bantu 144000 bakabikala na Kidishitu mu Bulopwe bwa Leza bwa mūlu nabo bafwaninwe bidi kufwa kumeso kwa kupalwa mpalo yabo. Inoko Kusokwelwa 7:9 ulombola amba mu ano mafuku a mfulo kudi “kibumbo kikatampe” kilupukile mu mizo yonso, akyo kekikafupo, ino kikapebwa kyepelo kya būmi bwa nyeke pano panshi. Lelo nobe ubadilwa mu kino kibumbo?
Kujingulula Kibumbo Kikatampe
2. I bika byāfikije ku kujingulula kibumbo kikatampe kya mu Kusokwelwa 7:9?
2 Mu 1923, bengidi ba Yehova bājingulwile amba “mikōko” ya mu lukindi lwa Yesu ludi mu Mateo 25:31-46 ne “mikōko mikwabo” itelelwe mu Yoano 10:16 i bantu bapelwe mukenga wa kukekala na būmi bwa nyeke pano panshi. Mu 1931 bāyuka amba boba balombwelwe mu Ezekyele 9:1-11 bu bantu batūdilwe biyukeno pa mapala abo nabo i boba badi na lukulupilo lwa kwikala pano panshi. Ebiya mu 1935 bayuka amba kibumbo kikatampe i kipindi kya mu mikōko mikwabo yēsambīle’po Yesu. Dyalelo, kino kibumbo kikatampe kya katōkwe kekidi na bantu midiyo ne midiyo.
3. Mwanda waka kishima ‘kwimana kumeso kwa lupona’ kekifunkilapo pa kabumbo kadi mūlu?
3 Kibumbo kikatampe kya mu Kusokwelwa 7:9 kebēkimwenepo amba kidi mūlu. Kwimana ‘kokimene kumeso kwa lupona’ lwa Leza kekulombepo enka kikale mūlu. Ino i kubandilwa kokibandilwa bitupu na Leza. (Mitōto 11:4) Kitulengeja tunene amba kibumbo kikatampe ‘kekibadibwapo na muntu’ ke kabumbopo ka mūlu i kwenzankanya kobenzankenye kibalwa kyakyo kekibadika na kyokya kisonekelwe mu Kusokwelwa 7:4-8 ne mu Kusokwelwa 14:1-4. Mu bino bisonekwa batelele’mo kibalwa kya baselelwe pano panshi kwenda mūlu amba i bantu 144 000.
4. (a) Lelo i mu ‘malwa’ka makatakata’ mupandile kibumbo kikatampe? (b) Mungya munenena Kusokwelwa 7:11, 12, i bāni babandila kibumbo kikatampe ne kwilunga nakyo mu butōtyi?
4 Kusokwelwa 7:14 unena pa mwanda utala kibumbo kikatampe amba: “Bēne bano’ba bo balupukilemo mu oa malwa makatakata.” I bapande mu mwiko mukatampe kewamwekele kashā mu mānga ya muzo wa muntu. (Mateo 24:21) Pobafwija’ko na kutelela Leza ne Kidishitu lupandilo lwabo, ebiya bipangwa byonsololo bya kikōkeji bya mūlu nabyo bilunga kobadi na kunena’mba: “Amena; katōkwe, ne ntumbo, ne ñeni, ne kufwijibwako, ne buleme, ne bukomo, ne bulobo, bīkale bya Leza wetu kwa nyeke ne nyeke-ke. Amena.”—Kusokwelwa 7:11, 12.
Kibelombola bu Kifwaninwe
5. Tukokeja kuyuka namani bisakibwa bilombwa pa kubadilwa mu kibumbo kikatampe?
5 Kulamibwa kwa kibumbo kikatampe pa kyamalwa kibūke i kukwatañane na misoñanya myoloke ya Yehova. Ngikadilo ya kuyukila’po boba bakanyongololwa i milombolwe patōka mu Bible. O mwanda boba baswele boloke babwanya’nka pano kulonga buninge bwa kwilombola bu bafwaninwe kupanda. Lelo i bika byobafwaninwe kulonga?
6. Mwanda waka i kyendele’mo kudingakanya kibumbo kikatampe na mikōko?
6 Mikōko ikalanga mitūkije ne na kikōkeji. Yesu paānene amba udi na mikōko mikwabo ke ya mu kabumbopo ka mūlu, wādi usaka kunena amba i bantu bakimba kukamona būmi bwa nyeke pano panshi kadi bakōkele ne ku bufundiji bwandi. Yesu wānene amba: “Mikōko yami īngivwananga diwi dyami, nami neīyūkile ne kulonda īnonda.” (Yoano 10:16, 27) Bano bo bantu bevwana binebine binena Yesu ne kwibilonga na kikōkeji, penepo baikala ke bandi bana ba bwanga.
7. I ngikadilo’ka ifwaninwe kutamija balondi ba Yesu?
7 Lelo i ngikadilo’ka mikwabo ifwaninwe kutamija umo ne umo wa mu bano balondi ba Yesu? Kinenwa kya Leza kilondolola’mba: ‘Mupange bobwa bumuntu bwa kala bwa owa muswelo wa kala, omwadi mwikele nao, . . . kadi mufwaninwe kuvwala bumuntu bupya bwāpangilwe mwendele kiswa-mutyima kya Leza mu boloke ne dikōkeji bya bine.’ (Efisesa 4:22-24) Batamijanga ngikadilo ikutyila bengidi ba Leza umbumo—“buswe, nsangaji, ndoe, kitūkijetyima, kanye, buyampe, lwitabijo, kutalala, kwīfula.”—Ngalatea 5:22, 23, NW.
8. I bika bikafikila kibumbo kikatampe pokikwasha bashele’ko?
8 Kibumbo kikatampe kikwashanga’ko kibalwa kityetye kya boba badi na lukulupilo lwa mūlu, boba batangidile mwingilo wa busapudi. (Mateo 24:14; 25:40) Mikōko mikwabo ibakwashanga’ko nansha byoiyukile amba ikalondwalondwa mwanda ku ñanjilo ya ano mafuku a mfulo Kidishitu Yesu ne bamwikeulu bandi i bapange Satana ne bademona bandi momwa mūlu. Kino i kilete ‘malwa pano panshi mwanda Dyabola watūkile’po na bukalabale bukatampe pa kuyuka amba udi na kakitatyi katyetye.’ (Kusokwelwa 12:7-12) O mwanda Satana i muvudije lwana na bengidi ba Leza pano penda pafwena mfulo ya ino ngikadilo.
9. I muswelo’ka wendelela bengidi ba Leza mu busapudi bwa myanda miyampe ne mwanda waka?
9 Mwingilo wa kusapula wendelelanga kumeso nansha byokudi kupangwapangwa kusansa mutyima. Ku mfulo ya Divita I dya Ntanda kwādi tununu tutyetye tonka twa basapudi ba Bulopwe, ino pano kudi midiyo ne midiyo, mwanda Yehova wālaile amba: “Nansha kipungwa, shi kyepi, shi kyepi, kyabundwa kibundilwa abe padi abe kekikafikapo biyampe.” (Isaya 54:17) Nansha ke umo wa mu kidye kikatampe kya Bayuda wāyukile amba mwingilo wa Leza keubwanyapo kushindwa. Wānene Bafadiseo ba mu myaka katwa kabajinji pa mwanda utala bana ba bwanga amba: “Mwibalekei bitupu, ke-mintu shi ñeni īno, ne īno mīngilo īkale i ya bantu bitupu, nankyo īkalundwilwa panshi. Wivwane kadi shi i ya Leza, nabya kemukamonepo kwibalundwila panshi, mhm, mwanda wa kutyina’mba mwakalwa na Leza.”—Bilongwa 5:38, 39.
10. (a) Lelo “kiyukeno” kitūdilwe pa bengidi ba Leza kishintulula bika? (b) Bengidi ba Leza bakōkele namani ku ‘diwi dīya mūlu’?
10 Boba babadilwa mu kibumbo kikatampe i bamonwe bwa abo batūdilwe kiyukeno kya kupanda. (Ezekyele 9:4-6) “Kiyukeno” kilombola amba i bepāne kudi Yehova, babatyijibwe bu bana ba bwanga ba Yesu, bantu balonga bukomo bwa kutamija bumuntu pamo na bwa Kidishitu. I betabe ku ‘diwi dīya mūlu’ dinena pa mwanda utala umbikalo wa mutōtelo wa bubela wendejibwa na Satana ntanda yonso amba: “Bānwe bantu bami, mulupukeimo mwanda wa kunena’mba mwakēabila nandi myanda, kadi amba mwakatambula ku mpupo yandi.”—Kusokwelwa 18:1-5.
11. I muswelo’ka wa mvubu wilombola boba ba mu kibumbo kikatampe amba i bengidi ba Yehova?
11 Kadi Yesu wālombwele balondi bandi amba: “Po ponka po bakemuyūkila bu-bāna-bami-babwanga ponka pa kwisanswa mo mwikadile bānwe bene.” (Yoano 13:35) Kino i kishile na bilonga ba bipwilo bya ino ntanda beipaya abo bene na bene ku mavita, mwanda’po’tu i ba mizo mishile! Kinenwa kya Leza kinena’mba: “Muno mo musokokela bu-bāna ba Leza, ne bu-bāna ba dyabola; yewa wakubulwa kulonga byaboloke kadipo wa Leza, ne wampikwa kusanswa mwanabo nandi mo monka. . . . Twisanswe bātwe bene na bene, e mo kyendelemo; kepamopo bwa Kena wadi wa yewa mubi, wāipaīle mwanabo, mhm.”—1 Yoano 3:10-12.
12. Pa kyamalwa kibūke, Yehova ukalonga bika ku mitōtelo idi pamo bwa “mityi” ipa bipa bikobakane?
12 Yesu wānene amba: “Mutyi munengele upanga binengele, ino mutyi mukobakane nao upanga bikobakane. Mutyi munengele keuyūkile kupa bipa bikobakane, nansha mutyi mukobakane nao keupepo bipa binengele. Nanshi mityi yonso yampikwa kupa bipa biyampe īkatemibwa panshi, yaelwa umudilo. Ebiya kadi po mukebayūkila i pa bipa byabo.” (Mateo 7:17-20) Bipa bilupulwa na mitōtelo ya ino ntanda biiyukanyanga bu ‘mityi’ mikobakane ikonakanibwa panopano ponka na Yehova pa kyamalwa kibūke.—Kusokwelwa 17:16.
13. I muswelo’ka ulombola ba kibumbo kikatampe amba abo bonso pamo ‘bemene kumeso kwa lupona’ lwa Yehova?
13 Kusokwelwa 7:9-15 ukokela milangwe pa bintu bilengeja kibumbo kikatampe kilamibwe. I balombolwe amba abo bonso pamo ‘bemene kumeso kwa lupona’ lwa Yehova, bakwatakanya bubikadi bwandi bwabikele diulu ne ntanda. “Abakendeja bivwalwa byabo ne kwibitōkeja, tō, mu mashi a Kāna-ka-mukōko,” kintu kilombola amba betabije kitapwa kya Yesu kipūta bubi. (Yoano 1:29) I bepāne abo bene kudi Leza, ne kulombola patōka kwipāna kwabo na kutokenibwa mu mema. O mwanda badi na mwimanino utōka ku meso a Leza, welekejibwe na bivwalwa bitōka, kadi bamwingidilanga ‘mingilo ikola dyuba ne bufuku.’ Le kudi mu bintu mukusakila nobe kukwatañanya būmi bobe na bino bilombwelwe pano?
Byabuyabuya Byobamwena’mo Pano
14. I byabuyabuya’ka bimo bya pa bula bimwena’mo bengidi ba Yehova tamba pano?
14 Pano ubapu kala kujingulula byabuyabuya bya pa bula bimwena’mo boba bengidila Yehova. Kimfwa, powafundile mpango myoloke ya Yehova, wayukile amba kudi lukulupilo luyampe pa būmi bwa kumeso. Pano kodi na kitungo kya binebine umbūmi bobe—kwingidila Leza wa bine na nsangaji koku utengele būmi bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda. I bine, Yesu Kidishitu Mulopwe ‘ukalombola [ba mu kibumbo kikatampe] ku nsulo ya mema a būmi.’—Kusokwelwa 7:17.
15. Batumoni ba Yehova bamwenanga namani byabuyabuya mu kulama misoñanya ya mu Bible mu myanda ya politike ne ya mwikadilo?
15 Byabuyabuya bya kutendelwa bimwena’mo kibumbo kikatampe i buswe, bumo, ne kwiumvwana kudi umbukata mwa bengidi ba Yehova ntanda yonso. Batwe bonso tukōkele ku bijila ne misoñanya imo yonka idi mu Kinenwa kya Leza mwanda tudyanga bidibwa bimo byonka bya ku mushipiditu. O mwanda milangwe ya mapolitike nansha ya mizo keitukalañanyangapo. Kadi tulamine misoñanya ya mwikadilo wanwa isaka Leza ku bantu bandi. (1 Kodinda 6:9-11) Bantu ba Yehova kebekupilangapo ñuma, kwiketa kwa pala pala, ne kwikuja mu busekese byandabile mu ino ntanda, ino baloelelwanga mu yoya yotwita bu paladisa ya ku mushipiditu. Tala moilombwedilwe mu Isaya 65:13, 14.
16. Nansha ba kibumbo kikatampe byobatanwa na makambakano afikila bantu bonso, i lukulupilo’ka lobadi nalo?
16 Shako bengidi ba Yehova i bantu bakubulwa kubwaninina. Baponenwanga na makambakano afikila bantu bonso mu ino ntanda, kimfwa kutanwa na bikoleja, ne kususuka mwanda ke mwanda pangala pa mavita elwa mizo. Batanwanga ne na misongo, masusu, ne lufu. Ino bakulupile amba mu ntanda impya “Leza ukapampula impolo yonso mu meso abo; ne lufu nalo kelukēkalakopo dikwabo kadi, mhm, nansha kuyoyokota miyoa, nansha kudila kwine, nansha misongo mīne mpika.”—Kusokwelwa 21:4.
17. Nansha shi tubafikilwa na mwanda’ka dyalelo, i būmi’ka bwa kutendelwa butengele boba batōta Leza wa bine?
17 Nansha shi ubajimija būmi bobe pa mwanda wa bununu, misongo, akishida, nansha kupangwapangwa, Yehova ukakusangula mu Paladisa. (Bilongwa 24:15) Mo mokendelela na kwisobela masobo a ku mushipiditu mu Umbikalo wa Myaka Kanunu wa Kidishitu. Buswe boswele Yehova bukekala na mushike pokemwena kufikidila kwa ntumbo kwa mpango yandi. Kadi madyese a ku ngitu akapāna Yehova nao po pene akabweja’ko mushike wa buswe bomuswele. (Isaya 25:6-9) Bine, bantu ba Leza batengele kumona būmi bwa kutendelwa kumeso’ku!
Myanda ya Kupituluka’mo
• Bible ukwatañanya kibumbo kikatampe pamo na kinkumenkume’ka kikatampe?
• Shi bine tusaka kubadilwa mu kibumbo kikatampe kyobatōkelwe kudi Leza, i bika byotufwaninwe kulonga tamba pano?
• Lelo madyese eselwa kibumbo kikatampe dyalelo ne oa okikeselwa mu ntanda impya adi na mvubu’ka kodi?
[Kifwatulo pa paje 123]
Midiyo ya bantu ba mu kibumbo kikatampe itōtanga Leza wa bine umbumo