Twingidilei Pamo Na Bulongolodi bwa Yehova na Dikōkeji

“Kudi [wadikōkeji] nabya ukelombola nobe kōdi [wadikōkeji].”​—2 SAMWELE 22:26.

DIFUKU dimo ku kyolwa, mukulumpe umo wadi uteakanya kishinte kya kukapityija ku kupwila kwa bwine Kidishitu. Wakōka, kasake kwishinkija amba akokolokwe; ino kakileka’byo, waendelela na kwingila, ukimba bimfwa ne byelekejo bya mu Bisonekwa bibwanya kukatenga bantu ku mityima ne kukakankamika luombe. Kyolwa kya difuku dya kukapwila, ba mulume ne mukaji bamo ba pa kyabo kipwilo badi bapungile bininge, bafumika kushala ku njibo amba betūkije kine kyolwa’kya; ino ne kwitūkija’bo mpika, balongela’tu kya mu diso, baoija babo bana, abo bonso baenda ku kupwila. Kupwa kwa kupwila, bene Kidishitu bamo bekokela pafula, kebavuluka kishinte kyapityija mukulumpe. Kaka umo waswa kunena amba uno tutu wamutape ku mutyima; ino wamina’po mata, watendela enka mwanda umo pa yoya yaimanine’po uno tutu. Lelo ubajingulula kintu kimo kitanwa mu ino myanda yonso ino’i?

² Kino kintu i dikōkeji. Mukulumpe waingile na dikōkeji mwanda wa kukwasha luombe lwa Leza; bambutwile batenwe ku kupwila kwa pa kipwilo na dikōkeji; kaka nandi wadi na dikōkeji pa kutyumwina mu manwi binenwa bya bakulumpe. (Bahebelu 10:24, 25; 13:17; 1 Petelo 5:2) Bine, mu bintu byonso byotulonga umbūmi, tumonanga bantu ba Leza bengidila pamo na bulongolodi bwa Yehova na dikōkeji.

³ Pelanga Yehova meso andi pa ino ntanda myoneke, umonanga dikōkeji dityetye bininge. (Mika 7:2) Ino utōkwanga mpata pa mutyima pa kumona dikōkeji didi na bantu bandi! Eyo, dikōkeji dyenu dimusangajanga. Ino, dikalabajanga Satana, ntomboki umbajinji, kadi dimujingululanga amba i mbepai. (Nkindi 27:11; Yoano 8:​44) Yuka amba Satana ukimbanga kutyumuna dikōkeji dyenu kudi Yehova ne ku bulongolodi Bwandi bwa pano pantanda. Tubandaulei mashinda amoamo engidijanga Satana mwanda wa kufikila pa kitungo kyandi. Nabya tumone i muswelo’ka otubwanya kwikala nyeke badikōkeji kufika ne ku mfulo.​—2 Kodinda 2:​11.

Kwimanina pa Kubulwa Kubwaninina Kukokeja Kuboleja Dikōkeji

⁴ Shi tutu udi na kiselwa kampanda, bilubo byandi bimwekanga bininge. Bine bipēlanga kumona’nka ‘kaseke ka bukula bwa mutyi kadi mu dīso dya mwanetu, twailwa ne mulamba udi mu dīso dyetu’! (Mateo 7:​1-5) Kwimanina pa bilubo bya bakwetu kukokeja kubutula kubulwa dikōkeji. Tulete kimfwa, tala mwādi mwishidile ba Kola ne Davida. Kola wādi na kiselwa kilēma, ne bimweka bu wādi muntu wadikōkeji mu bula bwa myaka mivule, ino wāikala na makomwa-meso. Wāshilula kufutulula lupusa lwa ba Mosesa ne Alone, batutu bandi. Nansha Mosesa byaādi mukōkele umbantu bonso, ino Kola wādi kamutale na meso a kibengo. Padi wādi umona bilubo byādi bilonga Mosesa. Inoko, bino bilubo kebyābingijepo kubulwa kwa dikōkeji kwa Kola ku bulongolodi bwa Yehova. Wāonakanibwa mu bukata bwa kipwilo.​—Umbadilo 12:3; 16:11, 31-​33.

⁵ Ino Davida aye wādi wingila munshi mwa Mulopwe Solo. Ku ngalwilo Solo wādi mulopwe muyampe, ino ku mfulo wāikala ke umbi. Kino kyālombele Davida ekale na lwitabijo, na kūminina, ne na tunangu twa mwa kupandila ku kulondwalondwa na Solo wamukao. Ino, pāmwene Davida mukenga wa kumulubwila kinongo, kamulongelepo kintu, ehe, wānene’tu amba i ‘kya kubulwa tunangu kumeso a Yehova,’ kulonga kilongwa kya kubulwa dikōkeji pa muntu wāshingilwe māni na Yehova.​—1 Samwele 26:11.

⁶ Shi bamobamo betulela abeluba mu kutyiba myanda, abanena na bishima bitapa ku mutyima, nansha bamweka bu badi na kiswelelela ku bamo, lelo tukeuninga pamwanda wabo, ne kulangula mushipiditu wa tufutululo pa kipwilo? Lelo tukashilula kujikilwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu mwanda wa kulombola amba tubebapele? Nansha dimo! Tukekala bwa Davida, ketukalekapo nansha dimo bilubo bya ungi bitwikadije bu bakubulwa dikōkeji kudi Yehova nansha ku bulongolodi bwandi!​—Mitōto 119:165.

⁷ Kimfwa kya dikōkeji kitabukile kya bantu bonso i kya Yesu Kidishitu, wātelelwe mu bupolofeto bu ‘wadikōkeji’ wa Yehova. (Mitōto 16:10) Mwingidijijo umbi wa tempelo mu Yelusalema wātūdile dikōkeji dyandi pa matompo. Yesu wādi uyukile amba mwingilo wa kitobo mukatampe ne bitapwa byādi bifunkila pa mwingilo wandi ne lufu lwandi lwa kwelwa bu kitapwa, kadi wādi uyukile amba i kya mvubu bantu baboile ñeni ku bino bintu. Omwanda wāyudilwe na bulobo bwendele’mo pa kumona tempelo ibaikala “ke muta wa bakabwalāla.” Ebiya, na lupusa lwāmupele Leza, wākuta nkuku ya kwiitōkeja, misunsa ibidi mituntulu.a​—Mateo 21:12, 13; Yoano 2:​15-​17.

⁸ Yesu wādi ulonda na dikōkeji mpangiko ya ku tempelo. Tamba ku bunkasa bwandi, wādi utanwa ku masobo ādi asobwa ku tempelo, pavule, ufundija’ko ne kufundija. Kadi wādi usonkola ne musonko wa tempelo​—nansha byakādipo ufwaninwe kusonkola’o. (Mateo 17:24-​27) Yesu wātendele mwana-mukaji wakishala mulanda, mwanda wātūdile tonso mu sanduku wa byabuntu bya tempelo, wāshala “ne kakupandila kakola.” Kitatyi kityetye pa kupita’po, Yehova wāpelelela lonso tempelo’ya. Ino kufika ne papo, Yesu wādi ukyenda’ko na dikōkeji. (Mako 12:41-​44; Mateo 23:38) Dyalelo bulongolodi bwa Leza bwa pano pantanda i butabuke kulampe kwine ngikadilo ya Bayuda ne tempelo yayo. Eyo, ke bubwanininepo shabo; omwanda kuloñwanga dimodimo bujadiki kampanda. Inoko, amo kemudipo koneka, kadi Yehova Leza kasakepo kwibupingakanya na bukwabo. Ketufwaninwepo nansha dimo kutapwa ku mityima nansha kwikala na mushipiditu wa tufutululo, nansha wa kwiuningauninga pangala pa bintu bitamba ku kubulwa kubwaninina byotumona’mo. Ino nanshi, twiulei dikōkeji dya Yesu Kidishitu.​—1 Petelo 2:​21.

Kubulwa Kubwaninina Kwetu

⁹ Kadi Satana utamijanga kubulwa dikōkeji, na kutwelela ku kubulwa kubwaninina kwetu. Ngikadilo yandi ya bintu imwenanga mukenga ku bukōkekōke bwetu, itukokela ku kulonga bintu bibi ku meso a Yehova. I kya bulanda, mwaka ne mwaka tununu ne tununu twa bantu baponenanga mu busekese. Bamo betwikanga kuno kubulwa dikōkeji mwanda badi kulu mu bya ntanda, kukwabo mu bya Leza, bendelela na kwididika amba i bene Kidishitu bakikōkeji nyeke. Nkasampe umo mwana-mukaji wetutumine mukanda pangala pa bishinte bisambila pa uno mwanda byalupwilwe mu kishinte “Vijana Wanauliza . . .” mu dipepala Amkeni! wasonekele amba: “Bino bishinte byadi bisambila’nka pa wami mwiendelejo.” Uno nkasampe wasambile bulunda umbufyafya na bankasampe bampikwa kusanswa Yehova. Lelo kwalupuka bika? Usonekele amba: “Būmi bwami bwaonekele na bya bukobakane, nadi nonga busekese bwa munyanji, pano natopekelwe. Kipwano kyami na Yehova kyadi ke kyoneke, ne kikulupiji kya bambutwile bami ne bakulumpe kyapwile.”b

¹⁰ Uno nkasampe mwana-mukaji bamukweshe kudi bakulumpe, wajokela mu mwingilo wandi, kaingidila Yehova na dikōkeji. Ino ku bamo, i bipwe bunwa, bafulanga ku bibi mu mwiendelejo wabo, bapaluka lonso mu luombe. Bine, i kintu kilumbuluke kwikala wadikōkeji ne kunekenya matompo mu ino ntanda imbi! Londai bidyumu bilupulwa mu mapepala Kiteba kya Mulami ne Amkeni! byobemudyumuna ku bino bintu, kimfwa kisense na ino ntanda ne byamazua bya bumvu. Kemukiponenai mu mwiendelejo wakubulwa dikōkeji. Ino shi kibakufikila, nankyo leka kwifwatakenya bya bitupu mwikadilo okudi nao. (Mitōto 26:4) Ino kimba bukwashi. Uno o mwingilo wikadile’ko bambutwile bene Kidishitu ne bakulumpe.​—Yakoba 5:​14.

¹¹ Kubulwa kubwaninina kwetu kukokeja kwitutūla mu kyaka mu muswelo mukwabo. Bamo bekalanga, kilongwa kya kubulwa dikōkeji kine kyalongele i kimo, ino aye waleka ne kulonga buninge bwa kutōkeja Yehova pa mutyima. Vulukai, Davida wālongele bubi bukatampe. Ino mafuku mavule kupwa kwa lufu lwa Davida, Yehova wāmuvulukile bu mwingidi wakikōkeji. (Bahebelu 11:32; 12:1) Mwanda waka? Mwanda kālekelepo kulonga buninge bwa kutōkeja Yehova pa mutyima. Nkindi 24:16 unena’mba: “Mwanda moloke upona misungu isamba-ibidi, ino ulanguka monka.” I bine, nansha shi tuponanga mu tubilubo tutyetutye​—eyo misunsa mivule​—pamwanda wa bukōkekōke botulwa nabo, tukokeja kwikala nyeke boloke ku meso a Yehova shi twendelele nyeke na “[k]ulanguka monka”​—kushintulula ko kunena’mba, kwisāsa na mutyima umo ne kujokela mu mwingilo wa dikōkeji.​—Enzankanya na 2 Kodinda 2:7.

Dyumukai Miswelo ya Munshimunshi ya Kubulwa Dikōkeji!

¹² Kubulwa dikōkeji kwiyanga ne mu miswelo ya munshimunshi. Kukokeja’nka ne kumweka bu dikōkeji! Kimfwa, Bafadiseo ba mu mafuku a Yesu bādi padi befwatakenya bu badikōkeji mpata.c Ino bākomenwe kujingulula kwishila kudi pa bukata bwa kwikala badikōkeji ne kwikala balamate ku bijila bijidikwe na bantu, ke-pantu bādi na kaninga-mpo ne na kasumalomo mu butyibi. (Enzankanya na Musapudi 7:​16.) Pa kino, bādi bambulwa dikōkeji​—ku bantu bobādi bafwaninwe kwingidila, ku buluji bwa Mukanda-wabijila obādi beanya bu o ao obādi bafundija, ne kudi Yehova kwine. Ino Yesu aye kādipo bwa abo, wādi na dikōkeji ku buluji bwa Mukanda-wabijila, wādi wimanine pa buswe. Omwanda wādi ūbaka bantu ne kwibakankamika, pamo’nka na mokyatōbelwe mu bupolofeto butala padi Meshiasa.​—Isaya 42:3; 50:4; 61:​1, 2.

¹³ Bene Kidishitu badi na lupusa kampanda baboilanga ñeni mivule pa kitompekejo kyāshile Yesu pa uno mwanda. Kimfwa, bambutwile badikōkeji bayukile amba bafwaninwe kudingila babo bana. (Nkindi 13:24) Ino, i bajingulule amba kebafwaninwepo kusomba babo bana na kwibadingila bipitepite na bukalabale nansha na bishima bya kwibafutulula nyeke. Bana bemona amba kebabwanyapo kusangaja bambutwile babo, nansha bamona mutōtelo wa bambutwile babo bu kyo kintu kipa bambutwile babo milangwe imbi ne tufutululo, bakokeja kunyoñama pa mityima, ku mfulo babomboka ne mu lwitabijo lwabine.​—Kolose 3:​21.

¹⁴ Kidi muswelo umo onka ku bene Kidishitu bakulumpe ne ku batadi bendakana batele mityima ku makambakano ne ku byaka bibenza luombe. Abo i bakumbi badikōkeji, baletanga madingi poafwaninwe, dibajinji, babadikilanga bidi kukwata myanda yonso pa nkote, kadi madingi obaletanga ekalanga memanine pa Bible ne pa mabuku a Sosiete. (Mitōto 119:105; Nkindi 18:13) Kadi bayukile amba, mikōko ibakulupile amba bo abo ba kwiyūbaka ne kwiidisha kumushipiditu. Omwanda bakimbanga kwiula Yesu Kidishitu, Mukumbi Muyampe. Bengidilanga mikōko na dikōkeji mu kupwila kwa pa kipwilo kwa ku yenga ne yenga​—ke na kwiityumwinapo panshi, ino i na kwiyūbaka ne kukankamika lwitabijo lwayo.​—Mateo 20:28; Efisesa 4:​11, 12; Bahebelu 13:20, 21.

¹⁵ Kubulwa dikōkeji kwa muswelo mukwabo wa munshimunshi i dikōkeji dyakubulwa kwendela’mo. Mungya munenena Bible, dikōkeji dyabine ke kukōkelapo bantu bangi kumeso kwa kwikala na dikōkeji kudi Yehova Leza. Bayuda bavule ba mu myaka katwa imbajinji bālamete pototo ku Mukanda-wabijila wa Mosesa ne ku ngikadilo ya bintu ya Bayuda. Ino kitatyi kya Yehova pokyābwene, wāyete madyese andi ku uno muzo mutomboke, wāpāna’o ku muzo wa Isalela wa kumushipiditu. I bantu batyetye kete bo bāikele na dikōkeji ku meso a Yehova, bālonda kuno kwalamuka kukatampe. Nansha ke umbukata mwa bene Kidishitu babine mwādi bamobamo bādi balamete ku bisela bya Bayuda, bādi bakimba kuvundamukila ku “bintu bya ku bunkasampe bya bukōkekōke” bya mu Mukanda-wabijila wa Mosesa wāfikidile mudi Kidishitu.​—Ngalatea 4:9; 5:​6-​12; Fidipai 3:​2, 3.

¹⁶ Ino bantu ba Yehova ba mu kino kitatyi i beshile nabo mpata, mwanda abo bekele nyeke badikōkeji, nansha ke mu bitatyi bya kwalamuka. Byenda byeñenya mwinya wa bubinebine wenda ukamba, ne bujadiki nabo mo monka. (Nkindi 4:​18) Panopano ponka, “umpika wabinebine ne wamanwa” waikele kwitolola mu mwivwanino wetu wa kishima “lukongo” kidi mu Mateo 24:34 ne kitatyi kya butyibi bwa “mikōko” ne “bambuji” batelelwe mu Mateo 25:​31-46, kadi ne mumweno wetu wa miswelo imoimo ya mingilo ya mu kibundi. (Mateo 24:​45, NW) Bine, shi byadi amba Batumoni ba Yehova bavule balamete pototo enka ku mwivwanino umbajinji pa ino myanda ne kupela kwendelela kumeso, longa batupondo bamobamo i basangale mpata. Ino kebyapityilepo nabya. Mwanda waka? Mwanda bantu ba Yehova i bantu badikōkeji.

¹⁷ Ino kwikala na dikōkeji dyakubulwa kwendela’mo i mwanda ukokeja kwitutenga ne batwe. Shi mulunda muswedibwe nansha shi umo wa mu kyetu kisaka washilula kulonda mwiendelejo ujilula misoñanya ya Bible, dimodimo tukokeja kwakamwa amba tubakalañana nandi mu dikōkeji. Eyo, kwikala na dikōkeji ku ba mu kyetu kisaka i kibutwila kya batwe bonso. Ino ketufwaninwepo nansha dimo kutūla kwipānina ba mu kyetu kisaka kumeso, dikōkeji dyetu kudi Yehova kunyuma! (Enzankanya na 1 Samwele 23:16-​18.) Ketufwaninwepo nansha dimo kwelela kunyuma banonga-bibi bafya bubi bukatampe nansha kwibetabila mwanda wa kulwa na bakulumpe bakimba ‘kwibāluja mu mushipiditu wa butūkanye.’ (Ngalatea 6:1) Kulonga namino i kubulwa dikōkeji kudi Yehova, ku bulongolodi bwandi, ne kudi muswe wetu mwine. I amo, kujikila muntu ulongele bubi mashinda a kupebwa’ye madingi a kumolola i kujikila kilomboji kya buswe bwa Yehova kileke kufika kwadi. (Bahebelu 12:5-7) Vuluka kadi amba “byaso bya mulunda i bya binebine.” (Nkindi 27:6) Madingi akubulwa kafinda, a buswe, memanine pa Kinenwa kya Leza akokeja kutapa ku mutyima wa muswe ulongele bubi, ino mwenda mafuku, kekubulwe, akamupandija!

Dikōkeji Dinekenyanga Kupangwapangwa

¹⁸ Pakwabo Satana ulwanga na dikōkeji dyetu mpala kwa mpala. Tulete kimfwa kya Nabote. Pāmuningile Mulopwe Ahaba amba amupoteje budimi bwandi bwa mañanza, wāmulondolwele amba: “Nankyo ne Yehova ankande, kupana kipyanwa kya batata kudi abe.” (1 Balopwe 21:3) Nabote kādipo na kibengo; ino wādi muntu wadikōkeji. Mukanda-wabijila wa Mosesa wādi mujidike mwine Isalela ye-yense kupoteja lonso kipyanwa kya ntanda. (Levi 25:23-​28) Nabote wādi muyuke’tu amba uno mulopwe umbi wādi ukokeja kumwipaija, mwanda Ahaba wālekele kala wandi mukaji, Yezebele, wipaya bapolofeto ba Yehova bavule! Ino Nabote wāpela ne mutyima umo.​—1 Balopwe 18:4.

¹⁹ Dikōkeji difikijanga bamo ku kumona malwa. Yezebele wākutyile kitumba na ‘bana-balume babileletwa,’ bālamakenya Nabote myanda yakalongele. Ku mfulo wāipaibwa, ne bana bandi bene bāipailwa kumo. (1 Balopwe 21:​7-​16; 2 Balopwe 9:​26) Lelo kino kishintulula amba dikōkeji dya Nabote dyādi dyabubela? Nansha dimo! Nabote ubadilwa mu bana-balume ne bana-bakaji badikōkeji bavule ‘bōmi’ mungya kuvuluka kwa Yehova kufika ne pano, balēle talala nyā mu kibundu kutūla’nka ne ku kitatyi kya lusangukilo.​—Luka 20:38; Bilongwa 24:15.

²⁰ Uno mulao umo onka upanānga kikulupiji ku bantu ba Yehova badikōkeji dyalelo. Tuyukile amba dikōkeji dyetu dikokeja kwitufikija ku kumona malwa mu ino ntanda. Yesu Kidishitu wājimije būmi bwandi pangala pa dikōkeji dyandi, kadi wāsapwila balondi bandi amba nabo kebakanenenwapo mayampe. (Yoano 15:20) Monka mwaākankamikilwe na kikulupiji kyandi kya bintu bya kumeso, ne batwe netu mo monka. (Bahebelu 12:2) Nanshi twikalei nyeke badikōkeji nansha byotutanwa na kupangwapangwa kwa miswelo ne miswelo.

²¹ Kyabine, i bantu batyetye umbukata mwetu batambwa bulwi bwa mpala kwa mpala pa dikōkeji dyabo. Ino bantu ba Leza bakokeja kutanwa na kupangwapangwa kukomo kumeso kwa mfulo kufika. Lelo tubwanya kwikulupila muswelo’ka amba tukalama nyeke dikōkeji dyetu? I na kwalwila’ko kulama dikōkeji dyetu tamba’nka pano. Yehova i mwitupe mwingilo mukatampe​—wa kusapula ne kufundija myanda ya Bulopwe bwandi. Bine twingilei uno mwingilo wa mvubu na dikōkeji. (1 Kodinda 15:58) Tukomenei kubulwa kubwaninina kwa bantu kuvutakanya dikōkeji dyetu ku bulongolodi bwa Yehova, ebiya twilame ne ku kubulwa dikōkeji kwa miswelo ya munshimunshi, pamo bwa kwikala na dikōkeji dyampikwa kwendela’mo, nansha shi dyakadilwe kantu dino’di, dikōkeji dyetu kedyakatūdilwe mu matompo makomo namani, tukekala kala beteakanye senene. Mu bino byonso, tufwaninwe kukulupila nyeke amba Yehova i wadikōkeji dyabinebine ku bengidi bandi badikōkeji. (2 Samwele 22:26) Eyo, ukalama bantu bandi badikōkeji!​—Mitōto 97:10.

[Kunshi kwa dyani]

Lelo Ukalondolola Namani?

◻ Lelo i muswelo’ka otukokeja kwepuka kutwalwa ku kubulwa dikōkeji pangala pa kubulwa dikōkeji kwa bakwetu?

◻ Lelo kubulwa kubwaninina kwetu kukokeja kwitutwala ku mwiendelejo wakubulwa dikōkeji muswelo’ka?

◻ I muswelo’ka otukokeja kukomena milangwe itukokela ku kwingidija bibi dikōkeji dyetu?

◻ Le i kika kiketukwasha tulame dikōkeji dyetu nansha ke mu bitatyi bya kupangwapangwa?

[Bipangujo bya Kifundwa]

1, 2. I bimfwa’ka bimobimo bya dikōkeji byotukokeja batwe bonso kumona mu kipwilo?

 3. Mwanda waka i kya mvubu mpata twikale nyeke badikōkeji ku bulongolodi bwa Yehova?

 4. (a) Mwanda waka kipēlanga kwikala na tufutululo ku boba badi na lupusa? (b) Lelo Kola wābudilwe dikōkeji ku bulongolodi bwa Yehova namani?

 5. Mwanda waka Davida wāmwene amba kutombokela Solo i matompo?

 6. Nansha shi tubajingulula bukōkekōke ne bilubo bya bakulumpe, lelo i kika kyoketufwaninwepo kulonga?

 7. Lelo i bilongwa’ka bimobimo byādi bilongwa mu tempelo ya mu Yelusalema, ne Yesu wēivwene namani pa uno mwanda?

 8. (a) Le Yesu wālombwele dikōkeji dyandi ku mpangiko ya tempelo muswelo’ka? (b) Lelo tukokeja kulombola namani amba tutendelanga kutōta Yehova pamo na bulongolodi bwandi bwakubulwa kiko?

9, 10. (a) Lelo ngikadilo ya bintu ya Satana itwelelanga muswelo’ka ku kubulwa kubwaninina kwetu mwanda wa kwitukokela mu mwiendelejo wakubulwa dikōkeji? (b) Le muntu ulongele bubi bukatampe ufwaninwe kulonga kika?

11. Mwanda waka kekyendele’mopo kwimona bu bantu babi, ne i myanda’ka ya kala idi mu Bible ikokeja kwitukwasha kulemununa mumweno wetu?

12. Ku Bafadiseo, le mumweno wa kaninga-mpo, ne kasuminiji wātwele ku kubulwa dikōkeji muswelo’ka?

13. (a) Lelo bambutwile bene Kidishitu bakokeja kwikala bakubulwa dikōkeji muswelo’ka? (b) Mwanda waka bambutwile bene Kidishitu bafwaninwe kwepuka kwikala ba binenwa bitapa, na tufutululo, nansha na milangwe imbi kitatyi kyobapa babo bana madingi?

14. Bakumbi bene Kidishitu bakokeja kwilombola bu badikōkeji ku luombe lobengidila muswelo’ka?

15. Lelo bamobamo ba mu myaka katwa imbajinji bēlombwele muswelo’ka amba bādi na dikōkeji dyakubulwa kwendela’mo?

16. Lelo bengidi badikōkeji ba Yehova balondololanga muswelo’ka ku bujadiki buloñwanga?

17. I muswelo’ka ukokeja kutūla dimodimo baswe betu dikōkeji dyetu pa matompo?

18, 19. (a) Lelo Ahaba wādi usaka bika kudi Nabote, ne mwanda waka Nabote wāpelele? (b) Lelo dikōkeji dya Nabote dyādi difwaninwe kumulupwila ku byamalwa? Shintulula.

20. Le kikulupiji kikokeja kwitukwasha namani tulame dikōkeji dyetu?

21. I kikulupiji’ka kipāna Yehova ku bantu bandi badikōkeji?

[Kapango pa paje 21]

Kwingila Na Dikōkeji Ku Betele

“Bintu byonsololo bilongibwe monka mo byendele biyampe ne [mungya mpangiko].” Ye mwāsonekele mutumibwa Polo. (1 Kodinda 14:40) Polo wādi uyukile amba pa kusaka amba kipwilo kingile biyampe, kufwaninwe kwikale ‘mpangiko,’ bo bulongolodi. Ne dyalelo nadyo mo monka, bakulumpe badi na kiselwa kya kutyiba mbila pa myanda ya mvubu, kimfwa, ya kwabanya ba pa kipwilo mu bisumpi bishileshile bya kifundwa kya kitabo, kuteakanya kupwila kwa kutambila mu mwingilo wa busapudi, ne kubandaula mwaba shi ke mupwe kusapulwa. Dimodimo ino mpangiko ikokeja kutūla dikōkeji pa matompo. Eyo, ke mbilapo ya ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza, ne kadi pakwabo keikokejapo kuponena musakila muntu yense.

Lelo kikukomenanga dimodimo kwikala wadikōkeji ku mpangiko imoimo ya mvubu ikwatwanga mu kipwilo kya bwine Kidishitu? Shi kikukomenanga, nankyo bandaula kimfwa kya Betele, kikakukwasha. Dijina Betele, i kishima kya Kihebelu kishintulula amba “Njibo ya Leza,” dinikilwe misambo yonso 104 ya Sosiete Watch Tower, kubadila’mo ne kitako kine kimanine mingilo kidi mu Amerika.d Bantu bepāne badi mu mobo a Betele mobengila basakanga bino bifuko bilombole bulēme ne kwakamwa kobakaminwe Yehova. Kino kilombanga dikōkeji ku umo ne umo ushikete’ko.

Bantu bapempulanga Betele batendelanga nyeke ndudi ne bukundwe bobamonanga’ko. Bengidi badi na ndudi ne na nsangaji; muneneno wabo, mwikadilo wabo, ne mumwekelo wabo bilombolanga amba mityima yabo ya mundamunda ya bwine Kidishitu i mipye, mifundijibwe na Bible. Bantu bonso ba mu kisaka kya Betele i balamate pototo ku misoñanya ya mu Kinenwa kya Leza.

Kadi, kutentekela pa kino, Kitango Kyendeji i kibape mukanda umo udi na mutwe wa mwanda unena amba, Tushikatyilei Pamo mu Bumo (Falanse) wibalombola mpangiko imoimo ya mvubu isakibwa mwanda wa kino kisaka kikatampe kimone kwingidila pamo senene. (Mitōto 133:1) Kimfwa, uno mukanda wisambila pa mushikatyilo wa mu byumba, pa bidibwa, pa dyangi, pa bivwalwa, pa nywene, ne pa bintu bivule bidingakene nabyo. Boba ba mu kisaka kya Betele balondanga na dikōkeji ne kulamata ku ino mpangiko nansha shi keyendelepo mumo na mungya mobadi basakila. Kebamonangapo uno mukanda bu mulwi wa bijila ne misoñanya ibatyinya mbavu, ehe, ino beumonanga bu bulombodi budi na bukwashi butūdilwe’ko mwanda wa kuloeja bumo ne kumvwañana. Kudi batadi badikōkeji, balonda buno bulombodi bwimanine pa Bible, bengidija’bo biyampe shē mwanda wa kūbaka ne kukankamika ba mu kisaka kya Betele bendelele kulondalonda mwingilo wabo ukola wa ku Betele.

[Kunshi kwa dyani]

[Kapango pa paje 22]

Wadikōkeji Ne Mulēmeki Wa Bijila

Mu 1916, dibuku dimo (Encyclopædia of Religion and Ethics) dyānene’mba “kuno kwishila kudi pa bukata bwa wadikōkeji ne mulēmeki wa bijila i kwa tamba kalā kadi i kwa mu byaba byonso.” Dyāshintulwile’mba: “Mulēmeki wa bijila uloñanga byobamusapwila, kajilulapo kijila nansha kimo; ulonda’nka kinenwa kilembelwe kyatangile’kya. Wadikōkeji aye ulonga byanenwe ino . . . ukulupilwa amba ukalonga kupita ne pa bimunenwe, utele mutyima wandi onso ku mwingilo wandi, ulondeja milangwe yandi monka mwendele kitungo kyafwaninwe kufikila’po.” Mwenda bilembwa, dino dibuku dinena’mba: “Kwikala wadikōkeji i kutabuke palampe kwikala muntu ulama bijila. . . . Muntu wadikōkeji i mwishile na ulama bijila mwanda aye i muntu wingila na mutyima wandi onso ne na ñeni yandi yonso . . . Kekudipo bubi bwa ku kusaka kwa aye mwine, bwa mu kalengwa, nansha bwa ku kupumpunya bwakokeja kuponena’mo.”