‘Tai Mityima Ku Kulombela’
“Mwikale kukomeja mutyima, mutūkije ne milombelo ponka.”—1 PET. 4:7.
UKALONDOLOLA MUSWELO’KA?
Le i milombelo ya muswelo’ka yofwaninwe divule dine kulombela?
Mwanda waka bene Kidishitu bafwaninwe kwendelela na kulombela?
Lelo i ani ukamwena’mo shi ulombela pangala pa bakwenu?
1, 2. (a) Mwanda waka i biyampe ‘kuta mutyima ku kulombela’? (b) Le i bipangujo’ka bya kwibandaula byotufwaninwe kwiipangula pa mwanda utala milombelo?
NZAMU umo wa bufuku wa kala unena’mba, “kitatyi kikomo kutala mu bukata bwa bufuku i kya ku lubanga.” Mu muswelo umo onka boba bakeshanga bufuku bonso bakokeja kwitabija uno mwanda. Bene Kidishitu ba dyalelo balwanga na bikoleja bya uno muswelo, mwanda bufuku bulampe bwa ngikadilo mibi ya bintu ya Satana bubaluñamina mpata mu mānga. (Loma 13:12) Bine, kikekala kyaka kotudi shi tuponene mu tulo mu ano mansá a mfulo! I biyampe ‘tukomeje mutyima’ ne kwivwana musoñanya wa mu Bisonekwa wa ‘kuta mityima ku kulombela.’—1 Pet. 4:7.
2 Byotudi mu bitatyi bya ku mfulo, i biyampe twiipangule’mba: ‘Lelo ntele mutyima ku kulombela? Lelo nombelanga milombelo ya miswelo yonso, ne kulombela kitatyi ne kitatyi? Le ngidi na kibidiji kya kulombelela’ko bakwetu nansha milombelo yami imaninanga’nka pa bisakibwa byami ne pa bintu byonsaka? Ne kulomba lupandilo lwami kudi na mvubu’ka?’
LOMBELA MILOMBELO YA MISWELO YONSO
3. Tela’ko miswelo imoimo ya milombelo.
3 Mu mukanda waātumīne bene Efisesa, Polo wēsambīle pa “kulombela konso.” (Ef. 6:18) Mu milombelo yetu, tubwanya divule dine kwisāshila Yehova etukwashe tuvuije bisakibwa byetu ne kunekenya bijika. Yewa “Wivwananga kulombela” witwivwananga na buswe potumulomba bukwashi. (Mit. 65:2) Inoko, tufwaninwe ne kulonga bukomo bwa kuta mutyima ku miswelo mikwabo ya milombelo. Mu ino milombelo mubadilwa ne milombelo ya kutendela, ya kufwija’ko ne ya kwisāshila.
4. Mwanda waka tufwaninwe kutendela Yehova mu milombelo yetu nyeke ne nyeke?
4 Kudi bubinga buvule bwine botufwaninwe kutendedila Yehova mu milombelo. Kimfwa, tufulanga ku kumutendela kitatyi kyotulangulukila pa “bilongwa byandi bikatakata” ne “bukatampe bwandi bwa dyangi.” (Tanga Mitōto 150:1-6.) Bine, mavese asamba a Mutōto wa 150 etusoñanya misunsa 13 tutendele Yehova! Na kalēmo konso kudi Leza, muntu mukwabo wabundile lwimbo lwa Mitōto amba: “Pasamba-pabidi mu dyuba dimo dyonka nakutendela, pa mwanda wa kutyiba-mambo kobe koloke.” (Mit. 119:164) Yehova ufwaninwe na bubine kutendelwa. Penepa, tubulwe’po kumutendela mu milombelo yetu “pasamba-pabidi mu dyuba dimo dyonka,” ko kunena’mba nyeke ne nyeke?
5. Le kulombola mushipiditu wa kufwija’ko mu milombelo kwitukiñanga namani?
5 Milombelo ya kufwija’ko i muswelo mukwabo wa mvubu wa kulombela. Polo wākankamikile bene Kidishitu ba mu Fidipai amba: “Kemukizumbazumba, nansha pamo pene; ino mu byonso byo musaka muyūkije’byo kudi Leza monka mu kulombela, ne mu kumwisashilapo, ne kumufwija ponka.” (Fid. 4:6) Kulombola kufwija’ko kutamba ku mutyima mu milombelo kudi Yehova kwitukiñanga. Nakampata kwitukiñanga mwanda tudi mu kitatyi kya mafuku a mfulo kya bantu bakubulwa ‘mutyima wa kufwija’ko.’ (2 Tem. 3:1, 2) Na bubine, ntanda i mitādilwe na mushipiditu wa kubulwa kufwija’ko. Shi ketutele’po mutyima, uno mushipiditu ubwanya kwitutādila. Kufwija’ko Leza mu milombelo kuletanga nsangaji ne kwitukinga ku kwikala ‘bēuningauninga bakukataja pangala pa būmi bwetu.’ (Yude 16) Pa kwabo kadi, shi mitwe ya bisaka ilombela pamo na baswe babo milombelo ya kufwija’ko, ikakuna mushipiditu wa kufwija’ko mu babo bakaji ne babo bana.
6, 7. Le milombelo ya kwisāshila i bika ne i myanda’ka yotubwanya kwisāshila kudi Yehova?
6 Milombelo ya kwisāshila i milombelo ya kininga yendelanga pamo na milangwe. Le i myanda’ka yotubwanya kwisāshila Yehova? Tubwanya kulonga namino kitatyi kyotupangwapangwa nansha kyotubela misongo ya mpanda-mfwa. Mu bitatyi bya uno muswelo, milombelo yotulomba bukwashi bwa Leza ikalanga ya kumwisāshila. Ino le bino byo bitatyi bimo kete byotubwanya kwisāshila Yehova?
7 Tubandaulei bidi milombelo ya Yesu ya kulondela’po, ne kumona byaānene pa dijina dya Leza, Bulopwe bwandi ne pa kiswa-mutyima Kyandi. (Tanga Mateo 6:9, 10.) Ino ntanda i mitokene mu bubi, kadi maludiki a bantu i makomenwe kuvuija’nka ne bisakibwa bya kyalwilo bya babo bana ba kibundi. Inoko, tufwaninwe bine kulomba mwanda wa dijina dya Tata wetu wa mūlu dijile kijila ne mwanda wa Bulopwe bwandi bufundule’ko buludiki bwa Satana pano pa ntanda. Kino nakyo i kitatyi kya kwisāshila Yehova mwanda wa kiswa-mutyima kyandi kilongeke pano panshi na mokilongekela mūlu. Shi ke pano, tutei nyeke mutyima ne kwingidija miswelo yonso ya kulombela.
‘ENDELELAI NA KULOMBELA’
8, 9. Mwanda waka tufwaninwe kutadija pa kutyibila Petelo ne batumibwa bakwabo mambo amba bāponene mu tulo mu budimi bwa Ngesemani?
8 Nansha mutumibwa Petelo byaāsoñenye bene Kidishitu ‘bate mutyima ku kulombela,’ aye mwine wākomenwe kuta’ko mutyima difuku dimo. Wādi mu bana ba bwanga bakomenwe kukesha kitatyi kyādi kilombela Yesu mu budimi bwa Ngesemani. Nansha ke pāpwile Yesu kwibanena’mba, “tengelai ne kulombela,” kebālongelepo namino.—Tanga Mateo 26:40-45.
9 Pa kyaba kya kutyibila Petelo ne batumibwa bakwabo mambo amba bākomenwe kukesha, i biyampe tuvuluke’mba bādi bakōke mwanda wa bintu byonso byobālongele mu dine difuku’dya. Bāteakenye Pashika ne kusoba masobo mu kine kyolwa’kya. Kupwa Yesu wāteakanya Bidibwa bya Mfumwetu ne kuleta kitompekejo kya mwa kulongela Kivulukilo kya lufu lwandi mu mafuku āya kumeso. (1 Kod. 11:23-25) Pa kupwa “kwimba ne lwimbo balupukamo ke baī ku lūlu lwa Impafu,” baenda kipindi kilampe mu tushinda tutyetye twa mu Yelusalema. (Mat. 26:30, 36) Pa kino, baendele padi’nka ne mu bukata bwa bufuku. Shi netu twādi mu budimi bwa Ngesemani mu bwine bufuku’bwa, twādi padi netu ba kuponena mu tulo. Pa kyaba kya kufutulula bano batumibwa bakōke, Yesu wāitabije na buswe amba “mutyimako, uteleko ino mubidi i wa buzoze.”
10, 11. (a) Le Petelo wāboile ñeni’ka ku bintu byamufikile mu budimi bwa Ngesemani? (b) Le i ñeni’ka yoboila ku bintu byāmufikile?
10 Bintu byālongekele mu budimi bwa Ngesemani byāfikīle ne Petelo. Wāboile ñeni mibi ku kubulwa kuta mutyima kwandi. Yesu wānene dibajinji amba: “Bānwe bonso mukankolelwa bufuku buno’bu.” Pa kino Petelo wānena amba: “Nansha bonso bakakukolelwa, ami, mhm, kukukolelwa mpika.” Yesu wālondolola na kunena Petelo amba ukamutuna misunsa isatu. Petelo pa kutengwa wānena amba: “Nanshi mfwa’tu nobe pamo, nkikupelepo.” (Mat. 26:31-35) Inoko, Petelo wākukele’nka na mwālaile’kyo Yesu. Petelo pa kulēmenenwa kitatyi kyaātunine Yesu musunsa wa mfulo “kadila pakatampe pene.”—Luka 22:60-62.
11 Na bubine, Petelo wāboile ñeni ku byāmutene ne kunekenya milangwe yandi ya kwikulupila aye mwine. I kimweke patōka’mba, milombelo yākweshe Petelo mu uno mwanda. Bine, i byendele’mo madingi a ‘kuta mutyima ku kulombela’ atambe kudi Petelo. Lelo twivwananga ano madingi a ku bukomo bwa mushipiditu? Kadi, le ‘twendelelanga na kulombela’ ne kulombola’mba tuludikwanga na Yehova? (Mit. 85:8) Tuvulukei ne kidyumu kya mutumibwa Polo kya amba: “Yewa ufwatakanya’mba: Naimana; atūkanye pa kutyina’mba, wakapona.”—1 Kod. 10:12.
MILOMBELO YA NEHEMIA YĀLONDOLWELWE
12. Mwanda waka Nehemia i kimfwa kiyampe kotudi?
12 Twisambilei bidi padi Nehemia, wādi kaseya wa Alatazelekishishi Mulopwe wa Peleshia mu myaka katwa ka butano K.K.K. Nehemia i mulete kimfwa kiyampe kya muntu wādi ulombela na kininga. ‘Washikilwe na nzala ne kulombela ku meso a Leza’ mafuku mavule mu ngikadilo mibi yādi’mo Bayuda mu Yelusalema. (Neh. 1:4) Kitatyi kyāmwipangwile Alatazelekishishi kine kyādi kimwekela mpala bya bulanda, ‘Nehemia walombela Leza wa mūlu.’ (Neh. 2:2-4) Byafula namani? Yehova wālondolola milombelo yandi ne kuludika myanda mwanda wa kamweno ka bantu Bandi. (Neh. 2:5, 6) Bine, kino kyākomeje lwitabijo lwa Nehemia!
13, 14. Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kwikala na lwitabijo lukomo ne kukomena bukomo bulonga Satana bwa kwituzozeja?
13 Kwendelela na kulombela na mwālongele Nehemia, kwitukwashanga twikale nyeke na lwitabijo lukomo. Satana kadipo na lusa kadi witulwanga kitatyi kyotudi bazoze. Kimfwa shi tubela nansha kwikonda na njia, tubwanya kushilula kulanga’mba kitatyi kyotupityija mu mwingilo kweji ne kweji kekidipo na mvubu mikatampe kudi Leza. Bamo mubukata mwetu babwanya kwikala na milangwe mibi, pa mwanda wa bintu byēbatene mu būmi pa kala. Satana usakanga kwitukulupija amba ketudipo na mvubu. Witutambanga divule dine na kitungo kya kukaya na malango etu ne kuzozeja lwitabijo lwetu. Ino shi ‘tute mutyima ku kulombela,’ tubwanya kwikala nyeke na lwitabijo lukomo. Na bubine, ‘ngabo ya kwitabija, iketukwasha tumone mwa kubudila miketo yonso ya mudilo ya yewa mubi.’—Ef. 6:16.
14 Shi ‘tutele mutyima ku kulombela,’ ketukajilulapo shi lwitabijo lwetu lubatompibwa mu kitulumukila. Kitatyi kyotulwa na matompo ne makambakano, tuvulukei kimfwa kya Nehemia ne kuvundamukila kiponka na ponka kudi Leza. Tubwanya kukomena matompo a lwitabijo lwetu enka pa bukwashi bwa Yehova.
LOMBELA PANGALA PA BAKWENU
15. Le i bipangujo’ka byotukokeja kwiipangula pa mwanda utala kulombelela’ko bakwetu?
15 Yesu wālombēle pangala pa Petelo mwanda wa lwitabijo lwa mutumibwa luleke kuzoza. (Luka 22:32) Epafalasa mwine Kidishitu wa kikōkeji wa mu myaka katwa kabajinji wāiwile Yesu mu uno mwanda ne kushikilwa mu milombelo mwanda wa banababo ba mu Kolose. Polo wēbasonekele amba, “aye wimulombelanga kitatyi kyonso amba mwimanyije kadi mwikale babwanyinyinye kufikidila pa kiswa-mutyima kya Leza.” (Kol. 4:12, Dibuku Dijila) I biyampe twiipangule amba: ‘Le nombelanga bininge pangala pa banabetu ba ntanda yonso? Lelo mvudile kutela’mo banabetu mu lwitabijo basusuka mwanda wa bimpengele bya kipangila? Le i kitatyi’ka kyonefudile kulombelela’ko boba baselele biselwa bilēma mu bulongolodi bwa Yehova? Le nalombele’ko panopano banabetu ba mu kipwilo bekonda na bikoleja?’
16. Lelo milombelo yotulombelela’ko bakwetu idi na mvubu? Shintulula.
16 Milombelo yotulombela kudi Yehova Leza pangala pa bakwetu ibwanya kwibakwasha bya binebine. (Tanga 2 Kodinda 1:11.) Nansha Yehova byakanenwepo kulonga kintu mwanda wa batōtyi bandi bavule bamulomba kyaba ne kyaba, uyukile bintu byobasakilwa abo bonso ne kuta mutyima ku bibasakilwa byabo kitatyi kyalondolola milombelo yabo. O mwanda nanshi tufwaninwe kukwata madyese etu ne kiselwa kyotudi nakyo kya kulombela’ko bakwetu na mutyika. Pamo bwa Epafalasa, tufwaninwe kulombola buswe butamba ku mutyima botuswele batutu ne bakaka bene Kidishitu na kwibalombelela’ko. Kulonga namino kukatuntwila’ko nsangaji yetu, mwanda “dyese dya kupana ditabukile dya kupebwa.”—Bil. 20:35.
‘LUPANDILO LWETU LUBAFWENA’
17, 18. Lelo ‘kuta mutyima ku kulombela’ kuketukwasha namani?
17 Kumeso’tu kwa Polo kunena’mba “bufuku ke ku lubanga, ke busa kukya,” wāsonekele amba: “Pa kuyūka mwaka, ne kitatyi byo kyafikapo ponka pa kulanguka mu tulo, ke-luntu lupandilo pano lubafwena pa bwipi, na popa po twaitabije.” (Loma 13:11, 12) Ntanda impya ilaile Leza keidi pabwipi, ne lupandilo lwetu nalo lubafwena kupita ne motubwanya kulangila. Ketufwaninwepo kuponena mu tulo twa ku mushipiditu, kadi ketufwaninwepo nansha dimo kuleka bilabi bya ino ntanda bitudile kitatyi kyetu kya kulombela kudi Yehova. Ino, ‘tutei mutyima ku kulombela.’ Kulonga namino kuketukwasha tulonge bilongwa bya “kwikalamo bu-bakola ba bwine-Leza” pano potutengele difuku dya Yehova. (2 Pet. 3:11, 12) Mu uno muswelo, būmi bwetu bukalombola’mba tukeshanga ku mushipiditu ne amba, tukulupile bya binebine’mba mfulo ya ino ngikadilo ya bintu i bafwena bininge. Nanshi ‘tulombelei ne kuleka’byo mpika.’ (1 Tes. 5:17) Kadi twiulei Yesu na kulombela kwa bunka bwetu. Shi twipāne mu kulombela kudi Yehova, tukafwena bininge kwadi. (Yak. 4:7, 8) Kadi, dino i dyese dyotukekala nadyo!
18 Bisonekwa binena amba: “Aye mu mafuku a ngitu yandi, pa kupana milombelo, ne kwisasa ponka ne kuyoyokota miyoa, ne impolo ponka, kudi yewa uyūkile kumupandija monka mu lufu, ne kwivwanibwa pa kwakamwa kwandi kwa bu-Leza.” (Bah. 5:7) Yesu wālombele milombelo ya kwisāshila, ya kuzenza ne kulama kikōkeji kyandi kudi Leza kutūla ne ku mfulo kwa būmi bwandi bwa pano panshi. Mfulo mfulō, Yehova wapandija wandi Mwana muswedibwe ne kumupa būmi bwa kubulwa kufwa momwa mūlu. Netu tubwanya kwikala na kikōkeji kudi Tata wetu wa mūlu nansha shi tubatanwa na matompo ne makambakano a muswelo’ka mu mafuku a kumeso. Na bubine, tubwanya kumona mpalo ya būmi bwa nyeke—enka shi ‘tutele mutyima ku kulombela.’