Persekite Akoz Lazistis

“Estim zot ere, bann ki finn persekite akoz lazistis.”—MATYE 5:10.

 1. Kifer Zezi ti devan Pons Pilat, ek ki Zezi ti dir?

“SE PU sa ki mo finn ne, ek se pu sa ki mo finn vinn dan lemond, pu mo donn temwaynaz lor laverite.” (Zan 18:37) Kan Zezi ti dir sa bann parol-la, li ti devan Pons Pilat, guverner Romin dan peyi Zida. Si Zezi ti laba, se pa parski li ti anvi, ni parski Pilat ti’nn invit li. Me plito, parski bann sef relizye Zwif ti met enn fos lakizasyon lor li. Zot ti pretann ki li enn kriminel ki merit lamor.—Zan 18:29-31.

 2. Ki Zezi ti fer ek ki konsekans sa finn ena?

² Zezi ti byin kone ki Pilat ti ena puvwar pu liber li, uswa pu met li amor. (Zan 19:10) Me sa pa ti anpes li koz lor Rwayom Bondye, avek buku kuraz. Mem si so lavi ti andanze, Zezi ti profit lokazyon pu rann enn temwaynaz devan pli gran lotorite ki ti ena dan sa landrwa-la. Me malgre so temwaynaz, Zezi fi’nn kondane amor. Li finn konn enn lamor atros lor enn poto, kuma enn martir. Ki sa vedir enn martir?—Matye 27:24-26; Mark 15:15; Lik 23:24, 25; Zan 19:13-16.

Temwin Uswa Martir?

 3. Ki mo “martir” ti vedir dan letan Biblik, me ki sa vedir zordi?

³ Pu buku dimunn zordi, enn martir se plizumwin enn kikenn ki fanatik uswa ki enn extremis. Kan dimunn aksepte mor pu zot krwayans, sirtu pu zot krwayans relizye, sertin kapav panse ki zot bann teroris, uswa ki zot reprezant enn menas pu lasosyete. Me selman, dan letan Biblik, ‘martir,’ an Grek (mar’tys), ti vedir “temwin.” Se enn dimunn ki donn temwaynaz pu pruve ki so bann krwayans vre, kitfwa devan lakur. Se selman plitar ki sa mo-la finn gayn enn lot sinifikasyon: li reprezant “enn kikenn ki donn so lavi parski li’nn temwayne,” ubyin enn kikenn ki so lamor mem inn vinn enn temwaynaz.

 4. Dan ki sans sirtu, Zezi ti enn martir?

⁴ Zezi ti enn martir, sirtu dan sans ki sa mo-la ti ena dan letan Biblik. Kuma li ti dir Pilat, li ti vini pu “donn temwaynaz lor laverite.” Kan bann dimunn ti tann temwaynaz Zezi, zot ti reazir dan diferan fason. Sertin, zot leker ti byin tuse par seki zot ti tande ek seki zot ti truve; donk zot ti met lafwa an li. (Zan 2:23; 8:30) Temwaynaz Zezi ti ena usi enn gran lefe lor laful an zeneral, sirtu lor bann sef relizye. Me selman zot, zot pa ti apresye ditu so temwaynaz. Se akoz sa ki Zezi ti dir sertin manb so fami ki pa ti krwar an li: “Lemond pena okenn rezon pu ayir zot, me li ayir mwa, parski mo rann temwaynaz ki so bann aksyon move.” (Zan 7:7) Parski Zezi ti donn temwaynaz lor laverite, bann sef Zwif ti byin ankoler ek zot ti fer met li amor. Wi, Zezi limem ti “temwin (mar’tys) fidel ek vre.”—Revelasyon 3:14.

“Dimunn Pu Ena Laenn pu Zot”

 5. Ki Zezi ti dir konsernan persekisyon, okumansman so minister?

⁵ Non selman Zezi inn konn enn persekisyon byin vyolan, me li ti usi averti so bann disip ki zot ti pu gayn mem kalite persekisyon. Okumansman so minister, dan so Sermon lor montayn, Zezi ti dir bann dimunn ki ti pe ekut li: “Estim zot ere, bann ki finn persekite akoz lazistis, parski rwayom ki dan lesyel inn vinn pu zot. Estim zot ere kan dimunn kritik zot, persekit zot, koz manti lor zot ek dir tu sort kalite move kitsoz lor zot akoz mwa. Zot bizin kontan ek sot dan lazwa, parski zot ena enn gran rekonpans dan lesyel.”—Matye 5:10-12.

 6. Ki lavertisman Zezi ti done kan li ti avoy so 12 zapot prese?

⁶ Plitar, kan Zezi ti avoy so 12 zapot prese, li ti dir zot: “Fer byin atansyon ar bann zom, parski bannla pu amenn zot devan lakur ek pu fwet zot dan zot sinagog. Wi, bannla pu trenn zot devan bann guverner ek lerwa akoz mwa; lerla, sa pu enn temwaynaz pu sa bann dimunn-la ek pu bann nasyon.” Me pa zis bann sef relizye tusel ki ti pu persekit bann disip. Zezi ti dir usi: “Enn frer pu denons so frer ek pu provok so lamor; enn papa pu fer parey avek so zanfan. Bann zanfan pu revolte kont zot paran ek pu fer met zot amor. Tu dimunn pu ena laenn pu zot akoz mo non; me, seki andire ziska lafin, se li, ki pu sape.” (Matye 10:17, 18, 21, 22) Persekisyon ki bann Kretyin premye syek inn gayne, pruve ki sa bann parol-la vre.

Listwar Bann Kretyin Ki’nn Andire Fidelman

 7. Kuma Etyenn ti vinn enn martir?

⁷ Zis apre lamor Zezi, Etyenn ti premye Kretyin ki ti mor parski li ti donn temwaynaz lor laverite. Li ti “ranpli ar faver Bondye ek puvwar; li ti pe fer bann gran mirak ek siyn parmi lepep.” Me parski “li ti pe koz avek sazes ek li ti ranpli ar lespri,” so bann lennmi relizye “pa ti kapav fer fas ar li.” (Akt 6:8, 10) Telman zot ti zalu, zot ti trenn Etyenn devan Sanedrin, lakur Siprem Zwif. La, devan bann fos akizater, Etyenn ti donn enn gran temwaynaz. Me finalman apre, so bann lennmi ti asasinn li, alor ki li ti enn kikenn fidel.—Akt 7:59, 60.

 8. Kuma bann disip dan Zerizalem ti reazir kan zot ti gayn persekisyon apre lamor Etyenn?

⁸ Apre lapidasyon Etyenn, ti ena enn “gran persekisyon kont bann Kretyin ki ti dan Zerizalem; apar bann zapot, zot tu ti disperse atraver rezyon Zida ek Samari.” (Akt 8:1) Eski bann Kretyin finn aret prese akoz persekisyon? Non, okontrer, Labib dir nu ki “bann ki ti disperse, ti travers peyi ek zot finn anons labonn nuvel baze lor laparol.” (Akt 8:4) Sirman zot ti ena mem santiman ki lapot Pyer, ki ti dir avan: “Nu bizin obeir Bondye kuma enn sef plito ki bann zom.” (Akt 5:29) Malgre persekisyon, se avek kuraz ki bann disip fidel ti persiste pu donn temwaynaz lor laverite, mem si zot ti kone ki zot ti riske gayn plis problem.—Akt 11:19-21.

 9. Ki persekisyon bann disip Zezi ti kontiyne gayne?

⁹ Wi, bann problem pa ti diminye. Dabor, ti ena Sol, ki ti asiste lapidasyon Etyenn ek ki ti apruv sa. Sol ti “ankor ranpli ar menas pu tuy bann disip nu Senyer. Li ti al kot gran pret ek li ti demann li bann let pu bann sinagog Damas. Pol ti ena lintansyon al rod tu bann ki li truve, zom uswa fam, ki pe swiv Semin nu Senyer, pu ki li atas zot, li amenn zot dan Zerizalem.” (Akt 9:1, 2) Apre sa, ver lane 44 N.L., “Lerwa Erod ti kumans maltret sertin dan kongregasyon. Li ti tuy Zak, frer Zan, par lepe.”—Akt 12:1, 2.

10. Ki nu kapav lir lor persekisyon dan liv Akt ek Revelasyon?

¹⁰ Lezot sapit liv Akt rakonte kuma bann disip fidel ti siport bann leprev, lanprizonnman ek persekisyon. Nu ena legzanp Pol. Malgre ki avan li ti persekit bann disip, apre li finn vinn enn zapot. Li for posib ki Lanperer Néron ti fer tuy Pol ver lane 65 N.L. ek si sa vre, Pol usi ti mor kuma enn martir. (2 Korintyin 11:23-27; 2 Timote 4:6-8) Finalman liv Revelasyon, ki ti ekrir ver lafin premye syek, rakont nu seki ti ariv lapot Zan. Dan so vye zur, Zan ti prizonye lor lil Patmos parski li ti ‘koz lor Bondye ek li ti donn temwaynaz lor Zezi.’ Liv Revelasyon koz usi lor “Antipas, mo temwin, enn kikenn fidel, ki [bannla] ti tuye” dan Pergam.—Revelasyon 1:9; 2:13.

11. Kuma seki’nn ariv bann Kretyin premye syek, finn realiz seki Zezi ti dir lor persekisyon?

¹¹ Tusala realiz seki Zezi ti dir so bann disip: “Si bannla finn persekit mwa, bannla pu persekit zot usi.” (Zan 15:20) Bann fidel Kretyin premye syek, ti aksepte pu fer fas ar pli gran leprev ki ti kapav ena, setadir lamor. Zot ti aksepte pu mor—par tortir, kan ti zet zot avek bann zanimo sovaz, uswa dan lezot manyer ankor. Zot ti aksepte sa, pu obeir lord ki Zezi ti donn zot: “Zot pu mo bann temwin dan Zerizalem, partu dan Zide ek Samari, ek ziska parti pli lwin lor later.”—Akt 1:8.

12. Kifer se pa zis dan lepase ki bann Kretyin inn gayn persekisyon?

¹² Li pu enn gran erer si nu panse ki persekisyon vyolan ki bann disip Zezi finn kone, sa finn arive zis dan lepase. Kuma nu finn truve, Pol ti bizin siport buku leprev, li ti ekrir: “Tu bann ki ule viv dan latasman avek Bondye kuma enn disip Zezi Kris, zot usi, zot pu gayn persekisyon.” (2 Timote 3:12) An rapor avek persekisyon, Pyer ti dir: “Avredir pu samem ki finn apel zot, parski Kris finn sufer pu zot, ek li finn les enn legzanp pu ki zot swiv byin so tras.” (1 Pyer 2:21) Ziska zordi, dan “dernye zur” sa lemond-la, bann serviter Zeova pe kontiyne konn laenn ek lopozisyon. (2 Timote 3:1) Partu lor later, ki li dan bann peyi dirize par enn diktater uswa dan bann peyi demokratik, pandan enn moman u enn lot, bann Temwin Zeova inn gayn persekisyon. Zot finn persekite, swa personelman, swa antan ki enn grup.

Kifer Zot Konn Laenn ek Persekisyon?

13. Ki bann serviter Zeova zordi bizin rapel konsernan persekisyon?

¹³ Li vre ki laplipar parmi nu zordi, nu ena enn sertenn liberte pu prese ek pu asiste nu bann reynion dan lape. Me selman, nu bizin rapel byin ki dapre Labib, “senn sa lemond-la pe sanze.” (1 Korintyin 7:31) Enn kut sityasyon kapav sanze. Si nu pa’nn prepar nu mantalman, moralman ek spirityelman, nu kapav tonbe fasilman. Ki nu kapav fer alor, pu nu protez numem? Enn bon fason pu nu protez nu, se kan nu gard byin dan nu lespri kifer bann Kretyin ki kontan lape ek ki respekte lalwa, konn laenn ek persekisyon.

14. Dapre Pyer, pu ki rezon bann Kretyin ti gayn persekisyon?

¹⁴ Dan so premye let ki li ti ekrir ver lane 62-64 N.L., lapot Pyer ti fer enn komanter lor sa size-la. Sa lepok-la, bann Kretyin ki ti res dan bann peyi dirize par Rom, ti pas par buku leprev ek persekisyon. Lapot Pyer ti dir: “Byineme, pa bizin etone akoz sufrans ki zot pe gayne kuma enn leprev, kumadir se enn kitsoz drol ki pe ariv zot.” Ki Pyer ti ule dir? Li ti explike: “Me fode pa ki personn parmi zot sufer kuma enn asasin, kuma enn voler, kuma enn kriminel, uswa kuma enn kikenn ki vey zafer lezot. Me, si li sufer parski li enn Kretyin, pa bizin li onte, me li bizin kontiyne donn Bondye laglwar [antan ki Kretyin].” Pyer ti fer remarke ki, si zot ti pe sufer, se pa parski zot ti pe fer move kitsoz, me parski zot ti Kretyin. Parkont si bann Kretyin ti amenn “mem move lavi” kuma dimunn ki ti otur zot, bannla ti pu aksepte zot, lebra uver. Me an realite, zot ti pe sufer parski zot ti fer tu seki zot ti kapav pu viv kuma bann disip Kris. Zordi bann vre Kretyin, zot usi zot dan mem sityasyon.—1 Pyer 4:4, 12, 15, 16.

15. Ki kontradiksyon nu truve dan fason ki tret bann Temwin Zeova zordi?

¹⁵ Dan buku peyi, dimunn koz an byin lor Temwin Zeova. Kifer? Pu plizir rezon. Dabor, ena linite ek korperasyon parmi zot pandan zot lasanble ek lor zot bann santye konstriksyon. Zot onet ek zot bann bon travayer. Bann Temwin ena usi enn bon kondwit ek enn bon lavi familyal. Zot laparans ek zot konportman usi byin remarkab.a Parkont, kan ti pe ekrir sa lartik-la, laktivite bann Temwin Zeova ti interdi dan pa mwins ki 28 peyi. Buku Temwin pe sufer fizikman ek zot perdi zot dibyin akoz zot krwayans. Me kifer ena sa kontradiksyon-la? Wi, kifer bann Temwin Zeova gayn persekisyon ek zot laktivite interdi, alor ki buku dimunn kone ki zot ena enn bon kondwit? Kifer eski Bondye permet sa?

16. Pu ki rezon prinsipal Bondye permet ki so bann serviter gayn persekisyon?

¹⁶ Premyerman, nu bizin rapel seki Proverb 27:11 dir: “Azir avek sazes mo garson, ek fer mo leker kontan, pu ki mo kapav reponn sa kikenn ki pe provok mwa-la.” Wi, Bondye permet ki nu gayn persekisyon akoz kestyon ki ti suleve byin lontan lor suverennte iniversel. Pandan tutlong listwar, bann serviter Zeova finn donn enn kantite prev ki montre zot fidelite anver Zeova. Me malgre sa, Satan pa finn aret provok Zeova, parey kuma li ti fer dan lepok Zob. (Zob 1:9-11; 2:4, 5) Pa bizin dir ki Satan, kuma enn fu, pe fer enn dernye zefor pu pruve ki li ena rezon, sirtu ki dan nu lepok Rwayom Bondye finn byin etabli dan lesyel! Partu lor later, sa Rwayom-la ena bann reprezantan ek bann dimunn fidel ki sumet ar so direksyon. Eski sa bann dimunn-la pu res fidel ar Bondye, malgre ninport ki problem ek difikilte zot gayne? Sa se enn kestyon ki sak serviter Zeova bizin reponn personelman, par so kondwit.—Revelasyon 12:12, 17.

17. Kan Zezi ti dir: “Sa pu finalman vinn enn temwaynaz pu zot,” ki li ti pe rod dir?

¹⁷ Kan Zezi ti koz avek so bann disip lor seki pu arive dan lepok lafin, li ti donn enn lot rezon kifer Zeova permet ki So bann serviter gayn persekisyon. Li ti dir zot: “Pu trenn zot devan bann lerwa ek guverner akoz mo non. Sa pu finalman vinn enn temwaynaz pu zot.” (Matye 24:3, 9; Lik 21:12, 13) Zezi limem ti donn enn temwaynaz devan Erod ek devan Pons Pilat. Bann lennmi lapot Pol usi, ti “trenn li devan bann lerwa ek guverner.” Par direksyon Zezi Kris, Pol ti rod donn temwaynaz devan pli gran lotorite ki ti ena dan so lepok, kan li ti dir: “Mo fer apel ar Sezar!” (Akt 23:11; 25:8-12) Zordi usi parey, finn ena bann sityasyon byin difisil kot suvan bann Temwin finn reysi donn enn bon temwaynaz devan bann reprezantan guvernman ek devan piblik.b

18, 19. (a) Kuma kan nu fer fas ar bann leprev, sa profit nu personelman? (b) Ki kestyon nu pu egzamine dan prosin lartik?

¹⁸ Finalman, kan nu fer fas ar bann leprev, sa kapav profit nu personelman. Kuma? Disip Zak ti fer bann Kretyin rapel enn kitsoz, li ti dir zot: “Konsider sa kuma enn lazwa, mo bann frer, kan zot konn tu sort kalite leprev. Mazine ki kan zot pas ladan, zot lafwa, apre ki li’nn pas par leprev, prodir landirans.” Wi, persekisyon kapav amelyor nu lafwa ek fortifye nu landirans. Donk, nu pa per pu afront persekisyon. Nu pa pu rod usi bann mwayin ki pa Biblik pu evit persekisyon uswa pu aret li. Okontrer, nu pu swiv konsey Zak ki ti dir: “Les landirans fini so travay, pu ki zot vinn konple ek san defo dan tu kitsoz, ek ki zot pa mank nanyin.”—Zak 1:2-4.

¹⁹ Parol Bondye ed nu pu konpran kifer bann fidel serviter Bondye persekite, ek kifer Zeova permet sa. Me mem si nu konpran sa, sa pa vedir ki li fasil pu siport persekisyon. Ki pu kapav fortifye nu pu fer fas ar persekisyon? Ki nu kapav fer kan nu gayn persekisyon? Nu pu konsider sa bann pwin inportan-la dan prosin lartik.

[Notes]

Eski U Kapav Explike?

• Dan ki sans sirtu, Zezi ti enn martir?

• Ki lefe persekisyon ti ena lor bann Kretyin premye syek?

• Dapre seki Pyer ti explike, kifer bann premye Kretyin ti gayn persekisyon?

• Pu ki rezon Zeova permet So bann serviter gayn persekisyon?

[Zimage page 24]

Si bann Kretyin premye syek ti sufer, se pa parski zot ti pe komet bann move aksyon, me se parski zot ti bann Kretyin

POL

ZAK

ZAN

ANTIPAS

ETYENN