Sapit 2

Liv Ki Fer Nu Dekuver Konesans Bondye

 1, 2. Kifer nu bizin direksyon nu Kreater?

LI NORMAL ki nu Kreater ki kontan nu, donn nu enn liv ki ena bann linstriksyon pu diriz nu. Eski u pa dakor ki bann dimunn bizin enn direksyon?

² Finn gayn plis ki 2,500 banane depi ki enn profet ki ti usi enn istoryin, ti ekrir: “Enn zom ki pe marse pa gayn drwa mem diriz so pa.” (Zeremi 10:23) Zordi zur, sa bann parol la finn vinn ankor pli vre. Akoz sa mem, enn istoryin ki apel William H. McNeill fer sa remark la: “Bann sanzman ek kantite kriz ki finn gayne enn deryer lot lor later, finn deranz lord ki finn etabli dan sosyete.”

 3, 4. (a) Ki manyer nu bizin konsider enn letid Labib? (b) Kuma eski nu pu kumans egzaminn Labib?

³ Labib donn nu tu seki nu bizin pu nu gayn enn bon direksyon. Li vre ki buku soke kan zot egzaminn Labib premye fwa. Li enn gro liv, ek ena bann parti ki pa fasil pu konpran. Me si donn u enn testaman ki explike ki u pu bizin fer pu gayn enn bel leritaz, eski u pa pu pran letan pu egzaminn testaman la byin? Si u truve ki dan dokiman la ena detrwa parti difisil pu konpran, sirman u pu fer enn kikenn ki ena lexperyans dan sa bann zafer la, ed u. Abe, kifer eski nu pa egzaminn Labib kumsa? (Akt 17:11) Isi pena zis enn leritaz, me ena plis ki sa pu gayne. Kuma nu finn aprann dan sapit avan, konesans Bondye kapav amenn nu ver lavi pu tuletan.

⁴ Anu egzaminn liv ki fer nu dekuver konesans Bondye. Avan, nu pu get enn tipe an gro seki ena dan Labib. Apre, nu pu egzaminn bann rezon kifer buku bann dimunn ki byin ranseyne, krwar ki Labib li Parol ki Bondye finn fer ekrir.

SEKI ENA DAN LABIB

 5. (a) Ki ena dan bann Lekritir Ebre? (b) Ki ena dan bann Lekritir Grek?

⁵ Dan Labib ena 66 liv ki divize an de parti, byin suvan apel zot Ansyin Testaman ek Nuvo Testaman. Trant-nef dan sa bann liv la finn ekrir sirtu an Ebre ek 27 finn ekrir an Grek. Bann Lekritir Ebre kumans ar Zenez ek zot fini ar Malaki; zot koz lor kreasyon ek lor bann premye 3,500 lane dan listwar bann dimunn. Kan nu lir sa parti Labib la, nu aprann kuma Bondye ti azir avek bann Izraelit—depi ki nasyon la ti forme dan 16em syek A.N.L. ziska 5em syek A.N.L.a Bann Lekritir Grek pran apartir liv Matye ek zot fini avek liv Revelasyon. Sa parti la koz inpe plis lor bann lanseynman ek bann travay Zezi Kris ek so bann disip dan premye syek N.L.

 6. Kifer eski nu bizin etidye Labib an antye?

⁶ Ena dir ki swadizan “Ansyin Testaman” li pu bann Zwif ek “Nuvo Testaman” li pu bann Kretyin. Me dapre 2 Timote 3:16, “tu lekritir [finn fer ekrir] par Bondye ek li profitab.” Donk, enn vre letid bann Lekritir vedir etidye Labib net. Avredir, sa de parti Labib la zot konplet zot kamarad; zot devlop ansam enn sel tem.

 7. Ki tem Labib?

⁷ Kapav u finn asiste bann reynion relizye pandan plizir lane ek u finn gayn lokazyon tann lezot lir Labib for. Uswa kapav u mem, u finn gayn lokazyon lir detrwa pasaz. Eski u ti kone ki Labib devlop enn sel tem dan tu so bann liv, depi Zenez ziska Revelasyon? Wi, dan tu bann paz Labib, nu truv enn larmoni, enn sel tem. Ki sa tem la sa? Tem la li: Bondye pu defann drwa ki Li ena pu reyn lor bann dimunn ek drwa ki Li ena pu realiz so proze par mwayin so Rwayom. Plitar, nu pu gete zisteman kuma Bondye pu realiz so proze.

 8. Ki Labib fer nu dekuver lor personalite Bondye?

⁸ An plis ki Labib montre nu proze Bondye, li fer nu dekuver usi so personalite. Par egzanp, nu aprann atraver Labib ki Bondye ena bann santiman, ek bann swa ki nu fer ena linportans pu Li. (Psom 78:40, 41; Proverb 27:11; Ezekyel 33:11) Psom 103:8-14 dir ki Bondye “ena pitye ek Li ena konpasyon, Li pa an koler vit ek so lamur fidel byin gran.” Li pran par dan nu bann febles, ‘Li mazine ki nu zis lapusyer’ ek ki, kan nu mor nu return dan lapusyer. (Zenez 2:7; 3:19) Bondye montre vremem bann kalite extraordiner! Pa sa kalite Bondye la mem ki u ti pu kontan adore?

 9. Kuma eski Labib montre byin seki Bondye demann nu, ek kuma nu kapav tir profi ar sa konesans la?

⁹ Labib montre nu klerman seki ki Bondye demann nu. Parfwa nu truv sa atraver bann lalwa. Me pli suvan, nu truv sa ekrir kuma bann prinsip, atraver bann legzanp pratik. Bondye finn fer ekrir pu nu profi bann levennman ki ti pase dan listwar bann Izraelit. Sa bann zistwar fran ek onet la montre nu ki arive kan bann dimunn azir an armoni avek proze Bondye, me usi ki konsekans tris bann dimunn bizin peye kan zot fer dapre zot lespri. (1 Lerwa 5:4; 11:4-6; 2 Kronik 15:8-15) Pena dut ki, kan nu pu lir sa bann vre zistwar la, sa pu tus nu leker. Si nu sey viv sa bann levennman ki finn pase la, nu pu kapav met nu mem dan sa bann sityasyon la. Kumsa, nu pu kapav gayn bann bon legzanp pu swiv, ek nu pa pu rant dan bann mem latrap ki ti pyez bann ki ti mal azir. Selman, ena enn kestyon inportan ki merit enn repons: Kuma eski nu kapav sir ki Bondye ki finn fer ekrir Labib?

ESKI U KAPAV FER LABIB KONFYANS?

10. (a) Kifer ena panse ki Labib finn depas dat? (b) Ki 2 Timote 3:16, 17 dir nu lor Labib?

¹⁰ Kapav u finn remarke ki buku liv ki donn bann konsey, zot nepli ena valer apre detrwa banane. Me ki nu kapav dir lor Labib? Li enn liv byin ansyin, ki finn ekrir preske 2,000 banane avan. Akoz sa, buku panse ki li pa pratik pu nu lepok modern. Me si Bondye ki finn fer ekrir Labib, so konsey bizin res tuletan azur malgre ki liv la vye. Bann lekritir ti pu bizin tuzur “profitab pu anseyne, pu korize, pu met bann kitsoz an ord, pu disiplinn dan lazistis, pu ki zom Bondye kapav byin kalifye, byin pare pu tu bon travay.”—2 Timote 3:16, 17.

11-13. Kifer eski nu kapav dir ki Labib li pratik pu nu lepok?

¹¹ Si nu byin egzaminn Labib, nu pu truve ki so bann prinsip tuzur pratik parey kuma zot ti ete lontan kan ti fek ekrir zot. Labib koz lor natir bann dimunn, avek enn sazes pratik pu ninport ki zenerasyon. Nu kapav konpran sa pli byin kan nu egzaminn Sermon lor Montayn ki Zezi ti fer, sermon ki nu truv dan Matye sapit 5 ziska 7. Sa sermon la ti inpresyonn Mohandas K. Gandhi, enn lider Indyin ki finn fini mor asterla. Sa ti telman tus li ki li ti dir enn ofisye Angle: “Kan u peyi ek mo peyi pu swiv bann lanseynman Kris ki ena dan so Sermon lor Montayn, lerla nu pu kapav regle pa zis problem nu peyi, me bann problem lemond antye.”

¹² Li pa drol ki bann lanseynman Zezi inpresyonn bann dimunn! Dan so Sermon lor Montayn, li finn montre nu kuma truv vre boner. Li finn explike kuma pu regle bann diskisyon. Zezi finn donn bann linstriksyon kuma pu priye. Li finn montre ki latitid saz nu bizin ena lor bann kitsoz materyel ek li finn donn usi enn Prinsip Presye pu ki nu res byin avek lezot. Dan sa sermon la, li finn montre usi kuma rekonet bann erer dan relizyon ek kuma nu kapav ena enn lavenir asire.

¹³ Dan Sermon lor Montayn ek dan bann lezot paz Labib, nu aprann ki nu bizin fer ek ki fode pa fer pu nu viv pli byin. Enn profeser finn telman truv Labib pratik, ki li finn dir: “Mem ki mo ena de diplom liniversite, ek mo mem, mo enn konseye liniversite, mem ki mo finn lir enn kantite liv lor lasante mantal ek lor letid bann panse ek kondwit bann dimunn, mo finn dekuver ki bann konsey Labib buku fwa pli siperyer ki tu seki mo finn lir ek etidye dan kolez, ki li lor bann konsey pu fer enn maryaz reysi, pu anpes bann zenn vinn rebel uswa pu ena bann bon kamarad.” Labib pa zis pratik ek azur, me nu kapav kont lor li.

LI EGZAK EK NU KAPAV KONT LOR LI

14. Ki montre ki Labib li egzak avek syans?

¹⁴ Malgre ki Labib li pa enn liv syans, li egzak avek seki syans anseyne. Par egzanp, dan enn lepok kot tu dimunn ti panse ki later plat, profet Izai li, li ti dir ki later kuma enn “serk” (Ebre, chugh, ki vedir isi “bul”). (Izai 40:22) Selman plizir milye banane apre lepok Izai ki tu dimunn finn aksepte ki later kuma enn bul. Pa fini, Zob 26:7—ki finn ekrir plis ki 3,000 banane avan—ti dir ki Bondye “tini later dan vid.” Enn kikenn ki ena enn gran konesans lor Labib dir: “Kuma eski Zob ti konn sa laverite ki finn konfirme par letid liniver, ki later tini dan lespas vid? Bann ki pa admet ki Bondye ki finn fer ekrir Lekritir Sakre, pu gayn buku difikilte pu reponn.”

15. Kuma eski fason ki Labib rakont bann kitsoz li ogmant nu konfyans dan sa liv la?

¹⁵ Fason ki Labib rakont bann kitsoz usi fer nu gayn plis konfyans dan sa ansyin liv la. Labib pa rakont bann evennman manti-manti. Labib mansyonn bann dat egzak ek li mansyonn sertin bann dimunn ki ti la kan sa bann levennman la ti arive. (1 Lerwa 14:25; Izai 36:1; Lik 3:1, 2) Alor ki bann istoryin lontan ti koz plis lor viktwar zot bann dirizan ek zot ti pe kasyet zot bann defet ek erer, bann ekrivin Labib ti fran ek onet, mem kan zot ti bizin rakont zot prop pese grav.—Nonm 20:7-13; 2 Samyel 12:7-14; 24:10.

ENN LIV PROFESI

16. Ki pli gran prev nu ena ki Bondye ki finn fer ekrir Labib?

¹⁶ Bann profesi ki finn realize donn enn prev solid ki Bondye ki finn fer ekrir Labib. Dan Labib, ena buku profesi ki finn realize an detay. Li normal ki bann dimunn pa kapav fer sa. Me alor, ki deryer sa bann profesi la? Labib li mem dir ki “zame profesi pa finn amene par volonte zom, me lespri sin finn pus zot pu koz parol Bondye.” (2 Pyer 1:21) Get detrwa legzanp.

17. Ki bann profesi ti anonse ki Babilonn ti pu tonbe, ek kuma zot finn realize?

¹⁷ Babilonn tonbe. Izai ek Zeremi tulede ti anonse ki Babilonn ti pu tonbe devan bann Med ek bann Pers. Li interesan pu kone ki Izai ti ekrir sa profesi la 200 banane avan ki Babilonn tonbe! Zordi, listwar pe konfirm bann detay sa profesi la, kuma par egzanp: larivyer Lefrat ti sek kan bannla ti fuy enn lak pu konturn so delo, (Izai 44:27; Zeremi 50:38); par neglizans bann laport larivyer Babilonn pa ti ase an sekirite (Izai 45:1); ek dirizan ki ti pran Babilonn ti apel Siris.—Izai 44:28.

18. Kuma eski profesi Labib finn realize konsernan “lerwa Lagres,” setadir kan li ti pu pran puvwar ek kan li ti pu perdi puvwar la?

¹⁸ Kan “lerwa Lagres” ti pu pran puvwar ek kan li ti pu perdi puvwar la. Dan enn vizyon, Danyel ti truv enn buk bat enn muton mal, ek li finn kas so de korn. Lerla, gran korn sa buk la usi finn kase, ek kat korn finn lev dan so plas. (Danyel 8:1-8) Danyel finn gayn sa explikasyon la: “Muton mal ki to finn truve ek ki ena de korn [reprezant] bann lerwa Med ek Pers. Ek buk ki ena buku pwal [reprezant] lerwa Lagres; ek gran korn ki ti ant so lizye [reprezant] premye lerwa. Ek kan sa enn [korn] la finn kase, finn ena kat lot korn ki finn leve dan so plas, [sa vedir] ki ena kat rwayom ki pu sorti dan [so] nasyon ki pu leve, me pa avek so lafors.” (Danyel 8:20-22) An akor avek sa profesi la, apepre de syek plitar, “lerwa Lagres,” Gran Alexand, finn bat Pwisans de korn, bann Med ek Pers. Alexand finn mor an 323 A.N.L. ek lerla kat so bann zeneral finn pran so plas. Me selman, okenn sa bann rwayom la pa finn ena mem puvwar ki Pwisans Alexand.

19. Ki bann profesi ki finn realize lor Zezi Kris?

¹⁹ Lavi Zezi Kris. Enn kantite profesi dan bann Lekritir Ebre finn realize avek nesans Zezi, so minister, so lamor ek so rezireksyon. Par egzanp, plis ki 700 banane an avans, Mika ti anonse ki Mesi, uswa Kris, ti pu ne dan Betleem. (Mika 5:2; Lik 2:4-7) Izai ki ti viv mem lepok ar Mika ti anonse ki Mesi ti pu gayn bate ek ena ti pu kras lor li. (Izai 50:6; Matye 26:67) Sinq san banane an avans, Zekarya ti anonse ki ti pu vann Mesi pu 30 pyes larzan. (Zekarya 11:12; Matye 26:15) David ti anons bann detay konsernan lamor Zezi Mesi plis ki mil banane avan ki sa arive. (Psom 22:7, 8, 18; Matye 27:35, 39-43) Ek apepre sink syek an avans, profesi Danyel ti montre kan Mesi ti pu paret, ki kantite letan so minister ti pu dire ek kan li ti pu mor. (Danyel 9:24-27) Nu finn sit zis detrwa profesi ki finn realize lor Zezi Kris. Plitar, u pu truve ki li vo lapenn lir plis lor so lavi.

20. Pwiski buku profesi Labib finn byin realize, ki konfyans sa bizin donn nu?

²⁰ Buku bann lezot profesi ki ti anonse depi byin lontan finn fini realize. ‘Me,’ u kapav demann u mem, ‘kuma sa li konsern mo lavi?’ Ebyin, si enn dimunn finn koz u laverite pandan plizir banane, eski asterla u pu dut li si li dir u enn kitsoz nuvo? Non! Partu dan Labib, Bondye finn koz laverite. Eski sa pa bizin ogmant u konfyans dan bann promes Labib, kuma par egzanp bann profesi ki anons enn paradi lor later? Wi, nu kapav ena mem lasirans ki Pol ki ti enn parmi bann disip Zezi dan premye syek. Li ti ekrir ki ‘Bondye pa kapav koz manti.’ (Tit 1:2) An plis, kan nu lir Labib ek kan nu met so konsey an pratik, nu pe montre enn sazes ki bann dimunn pa kapav gayne par zot mem, parski Labib li sa liv ki fer nu dekuver konesans Bondye ki amenn ver lavi pu tuletan.

“DEVLOP ENN GRAN DEZIR” PU KONESANS BONDYE

21. Ki u bizin fer si u truv detrwa kitsoz ki u pe aprann paret inpe tro for pu u?

²¹ Amezir ki u etidye Labib, u pu sirman aprann bann kitsoz ki pa parey avek seki lezot finn anseyn u lontan. Kapav u pu truve ki sertin bann kutim relizye ar ki u byin atase pa fer Bondye plezir. U pu aprann ki bann prinsip Bondye konsernan bann kitsoz ki bon ek bann kitsoz ki move buku pli elve ki bann prinsip lemond kot tu kitsoz permet. Kumansman, sa kapav paret tro for pu u. Fode ki u ena pasyans! Egzaminn byin bann Lekritir pu u truv konesans Bondye. Kan enn konsey Labib pe demann u pu fer enn sanzman, aksepte pu sanz u manyer panse ek u bann aksyon.

22. Kifer eski u pe etidye Labib, ek kuma eski u kapav ed lezot pu konpran sa?

²² Bann kamarad ek bann fami, kitfwa avek bann bon lintansyon, kapav pa dakor ki u etidye Labib, me Zezi ti dir: “Alor, tu seki dir san ezite devan bann zom ki li ini avek mwa, mwa usi mo pu dir san ezite devan mo Papa ki dan lesyel, ki mo ini avek li. Me seki deklar pa konn mwa devan bann zom, mwa usi, mo pu deklar pa konn li devan mo Papa ki dan lesyel.” (Matye 10:32, 33) Ena kapav panse ki u pe al rant dan enn sekt uswa ki u pu vinn enn fanatik. Me an realite, u pe zis fer zefor pu gayn enn konesans egzak lor Bondye ek lor so laverite. (1 Timote 2:3, 4) Pu ed lezot konpran sa, u bizin ena suples kan u partaz seki u pe aprann avek lezot, san ki u rant dan bann gran-gran deba. (Filipyin 4:5) Pa bliye ki buku finn “gayne san parol” kan zot finn truve kuma bann dimunn vremem tir profi ar konesans Labib.—1 Pyer 3:1, 2.

23. Kuma eski u kapav “devlop enn gran dezir” pu konesans Bondye?

²³ Labib ankuraz nu: “Kuma bann tibaba ki finn fek ne, devlop enn gran dezir pu dile pir ki truv dan laparol.” (1 Pyer 2:2) Enn tibaba depann lor nuritir ki so mama donn li, ek li pu kontiyn demande ziska so mama donn li sa. Nu usi parey, nu depann lor konesans ki Bondye donn nu. Kontiyn etidye, kumsa u pu “devlop enn gran dezir” pu so Parol. Wi, fer u enn devwar lir Labib tulezur. (Psom 1:1-3) Sa pu fer u gayn buku benediksyon, parski konsernan bann lalwa Bondye, Psom 19:11 dir: “Ena enn gran rekonpans kan gard [sa bann lalwa la].”

[Not]

TESTE U KONESANS

Kuma eski Labib li enn liv ki pena so dezyem?

Kifer u kapav fer Labib konfyans?

Ki kitsoz ki konvink u ki Labib li Parol ki Bondye finn fer ekrir?

[Lankadre paz 14]

ABITYE BYIN AR U LABIB

Li pa difisil pu abitye ar Labib. U kapav servi lalis bann liv ki ena devan pu aprann lor bann liv la ek kuma rod zot.

Pu kapav rod zot fasilman, bann liv Labib divize an sapit ek verse. Bann sapit finn azute ver 13em syek, ek kitfwa dan 16em syek ki enn inprimer Franse ti diviz bann Lekritir Grek an verse, kuma nu ena zordi. Premye Labib konplet avek bann nimero sapit ek verse ti enn Labib Franse, ki ti pibliye an 1553.

Kan dan sa liv ki u pe etidye la, bann verse finn site, premye nimero la indik sapit, ek lot nimero la indik verse. Par egzanp, “Proverb 2:5” vedir liv Proverb, sapit 2, verse 5. Kan u pu rod bann verse ki finn site, u pa pu tarde pu abitye pu truv bann verse Labib.

Lir Labib tulezur, sa mem meyer fason pu abitye ar li. Kumansman, sa kapav paret difisil. Me si u lir trwa-a-sink sapit par zur, dapre longer bann sapit, u pu reysi lir Labib net dan enn lane. Kifer u pa kumanse zordi mem?

[Lankadre paz 19]

LABIB—ENN LIV KI PENA SO DEZYEM

• Bondye “finn fer ekrir” Labib. (2 Timote 3:16) Mem si bann dimunn ki finn ekrir sa bann parol la, Bondye ki finn gid zot bann panse, pu ki Labib li vremem “parol Bondye.”—1 Tesalonisyin 2:13.

• Finn pran apepre 16 syek pu ekrir Labib. Karant zom, sakenn diferan ar so kamarad, finn partisip dan sa travay la. Me selman, dan Labib ena enn larmoni depi kumansman ziska lafin.

• Labib finn reziste kont lopozisyon plis ki ninport ki lezot liv. Dan listwar Lerop, ant lane 500-1500 N.L., ti bril bann dimunn lor poto, zis akoz zot ti ena enn kopi Labib.

• Labib, sa mem liv ki finn pli vande dan lemond. Li finn tradir an antye uswa an parti dan plis ki 2,000 lang. Finn inprim plizir milyar kopi, ek li difisil pu truv enn plas lor later kot pena Labib.

• Pli vye porsyon Labib finn ekrir dan 16em syek A.N.L. Li byin avan bann lezot liv relizye, kuma liv Indu Rig-Veda (ver 1300 A.N.L.), uswa liv Budis “Volim Trwa Panye” (sinkyem syek A.N.L.), uswa Koran, liv Islam (setyem syek N.L.), ek usi Liv Sinto Nihongi (720 N.L.).

[Zimaz paz 20]