“Zame Okenn Lot Zom Pa Finn Koz Kumsa”
“Zot tu finn kumans donn enn bon temwaynaz lor li, ek zot ti inpresyone par bann zoli parol ki ti pe sorti dan so labus.”—LIK 4:22.
1, 2. (a) Kifer eski bann ofisye ki ti gayn lord pu al aret Zezi, ti returne san li? (b) Ki kitsoz ki montre ki pa zis sa bann ofisye la ki ti inpresyone par lanseynman Zezi?
BANN ofisye ti gayn lord pu al aret Zezi. Me zot pa finn reysi zot misyon, ek zot finn returne san li. Alor, bann sef pret ek bann Farizyin ti demann zot enn explikasyon: “Kifer eski zot pa finn amenn li?” Zezi ti enn zom ki pa ti pu mem defann li. Donk, pu ki rezon zot pa ti aret li? Bann ofisye la explike: “Zame okenn lot zom pa finn koz kumsa.” Zot ti telman inpresyone par fason ki Zezi ti pe anseyne ki zot pa ti kapav fors zotmem pu aret sa zom trankil la.a—Zan 7:32, 45, 46.
2 Pa zis sa bann ofisye la ki ti inpresyone par lanseynman Zezi. Labib dir nu ki enn kantite dimunn ti vini zis pu tann li koze. Bann dimunn ki sorti dan landrwa kot li ti ne, ti inpresyone “par bann zoli parol ki ti pe sorti dan so labus.” (Lik 4:22) Plizir fwa, alor ki li ti dan enn bato, li ti koz ar gran-gran laful ki ti rasanble lor bor Lamer Galile. (Mark 3:9; 4:1; Lik 5:1-3) Enn fwa, “enn gran laful” ti res avek li pandan plizir zur, zot ti mem res san manze.—Mark 8:1, 2.
3. Pu ki premye rezon Zezi ti enn gran anseynan?
3 Kifer eski Zezi ti enn gran anseynan? Premye rezon se parski li ti ena lamur. Zezi ti kontan laverite ki li ti pe partaze, ek li ti kontan bann dimunn ki li ti pe anseyne. Me, Zezi ti byin konn servi usi diferan metod pu anseyne. Dan bann lartik letid ki paret dan sa Latur Degard la, nu pu egzaminn detrwa bon metod ki li ti servi. Ek nu pu gete kuma nu’si nu kapav servi sa bann metod la.
Sinp ek Kler
4, 5. (a) Kifer eski Zezi ti servi enn langaz sinp pu anseyne, ek kifer eski sa ti enn kitsoz remarkab? (b) Kuma eski sa diskur byin popiler ki Zezi ti fer la, montre ki so lanseynman ti sinp?
4 Suvan, bann dimunn ki’nn fer gran klas, servi bann gran-gran parol ki suvan bann dimunn ki pe ekute pa kapav konpran. Me, si lezot pa konpran seki nu pe dir, kuma eski zot pu kapav profit nu konesans? Zezi ti enn anseynan, me zame li pa ti dir bann kitsoz ki lezot pa ti konpran. Purtan, li ti konn buku mo ki li ti kapav servi. Me malgre sa gran konesans ki li ti ena la, li pa ti pans zis pu li. Li ti pans bann dimunn ki ti pe ekut li. Li ti kone ki buku ti “bann dimunn ordiner” ki pa finn al dan bann gran-gran lekol Zwif.” (Akt 4:13) Pu tus zot leker, li ti servi enn langaz ki sa bann dimunn la ti kapav konpran. Sa bann parol la ti bann parol sinp, me selman laverite ki ti ena ladan, ti byin profon.
5 Anu egzaminn sa diskur byin popiler ki Zezi ti fer, ki nu truve dan Matye 5:3–7:27. Li posib ki Zezi ti pran zis vin minit pu fer sa diskur la. Purtan, se bann lanseynman ki ti profon, ek ki ti al ziska rasinn bann problem kuma ladilter, divors ek materyalis. (Matye 5:27-32; 6:19-34) Me selman, Zezi pa’nn servi bann gran-gran mo byin konplike. Wi, mem enn zanfan ti kapav konpran deswit. Aster nu konpran kifer kan li ti fini, bann laful, parmi sirman ti ena bann fermye, bann berze, ek bann peser “ti inpresyone par so fason anseyne.”!—Matye 7:28.
6. Donn enn legzanp pu montre kuma Zezi ti servi bann parol sinp ki ena pwa.
6 Zezi suvan ti servi bann ti fraz byin kler me ki ena buku pwa. Lepok ki Zezi ti anseyne, pa ti ena bann liv inprime pu ed bann etidyan rapel seki zot ti aprann. Donk, li ti grav so mesaz dan lespri ek leker bann ki ti pe ekut li. Wi, ti difisil pu bann dimunn bliye sa! Get detrwa legzanp: “Personn pa kapav esklav de met; . . . zot pa kapav esklav Bondye ek Rises tulede.” “Aret zize pu ki lezot pa ziz zot.” “Par zot bann frwi ki u pu rekonet sa bann zom la.” “Bann dimunn ki byin, pa bizin al get dokter, bann ki malad ki bizin al get dokter.” “Tu bann ki pran lepe pu mor par lepe.” “Rann Sezar bann kitsoz ki pu Sezar, me rann Bondye bann kitsoz ki pu Bondye.” “Ena buku plis boner kan done ki kan gayne.”b (Matye 6:24; 7:1, 20; 9:12; 26:52; Mark 12:17; Akt 20:35) Ziska zordi, 2000 an apre ki Zezi finn dir sa bann parol la, bann dimunn ankor mazinn sa.
Servi Bann Kestyon
7. Kifer eski Zezi ti poz bann kestyon?
7 Zezi ti byin konn servi bann kestyon. Purtan, li ti byin kapav donn bann dimunn bann repons direk; sa ti pu pran li mwins letan. Kifer eski li ti poz bann kestyon? Detanzantan, li ti servi bann kestyon direk pu devwal seki ena dan leker so bann lennmi. Bannla pa ti kapav dir nanyin. (Matye 12:24-30; 21:23-27; 22:41-46) Me, dan buku lokazyon, Zezi ti pran letan pu poz bann kestyon pu fer konn laverite, pu fer bann dimunn ki ti pe ekut li dir seki ena dan zot leker. Li ti ed so bann disip form zot lespri pu reflesi plis. Anu get de legzanp kot Zezi ti servi bann kestyon pu ed lapot Pyer.
8, 9. Pyer finn arive tir bon konklizyon lor sa size pey tax pu tanp la. Kuma Zezi finn ed li pu fer sa?
8 Dabor, anu get enn sityasyon kan bann dimunn ki ramas tax, ti demann Pyer si Zezi ti pey tax pu tanp.c Pyer, ki ti defwa koze san reflesi, ti reponn, “Wi.” Me, enn ti moman apre, Zezi ti rezonn avek li: “‘Ki to panse Simon? Ar kisannla bann lerwa lor later gayn tax? Ar zot bann garson uswa ar bann etranze?’ Letan li dir: ‘Bann etranze,’ Zezi dir li: ‘Donk, bann garson pa bizin pey tax.’” (Matye 17:24-27) Pyer ti bizin konpran klerman pu ki rezon Zezi ti pe poz li sa bann kestyon la. Kifer?
9 Dan lepok Zezi, bann dimunn ti kone ki fami bann lerwa pa ti bizin pey tax. Dan sa tanp la, bann Zwif ti pe priye Bondye, Lerwa ki dan lesyel. Ek Zezi ti so sel Garson ki Li’nn kre direk. Donk, Zezi pa ti bizin pey tax. Remarke ki Zezi pa ti donn Pyer repons la. Me, avek bonte, li finn servi bann kestyon ki bizin pu ed Pyer tir enn bon konklizyon. Sirman, li ti anvi fer Pyer konpran ki li inportan reflesi avan reponn.
10, 11. Ki Zezi ti fer kan Pyer ti sot zorey enn zom dan lanwit Pak lane 33 N.L., ek kuma eski Zezi ti montre ki li ti konn valer bann kestyon?
10 Dezyem legzanp la li lor enn levennman ki ti arive dan lanwit Pak, lane 33 N.L. Enn laful ankoler ti vinn aret Zezi. Bann disip ti demann Zezi si zot ti bizin lager pu defann li. (Lik 22:49) San atann enn repons, Pyer ti tir so lepe ek ti sot zorey enn misye (kitfwa li ti ena lintansyon pu fer li plis dimal). Zezi ti fini prepar li pu sa, parski li ti kone ki bannla ti pu aret li. Donk Pyer ti azir kont volonte Zezi. Ki Zezi ti fer? Avek pasyans, kuma li ti abitye fer, li finn poz Pyer trwa kestyon: “Mem ki arive, eski mo pa bizin bwar kup ki mo Papa finn donn mwa?” “Eski to panse mo pa kapav apel mo Papa pu ki asterla mem li avoy duz larme anz? Si kumsa, kuma eski seki bann Lekritir finn dir, pu arive?”—Zan 18:11; Matye 26:52-54.
11 Reflesi enn ku lor seki finn pase la. Zezi ti anture par enn laful ankoler. Li ti kone ki so lamor byin-byin pre. Li ti ena pu tir akizasyon ki lor non so Papa. Li ti bizin delivre tu bann dimunn. Tu sa bann responsabilite la ti lor so zepol. Me, li pa finn pans tusala. Dan sa ler lamem, li finn pran letan pu grav bann laverite inportan dan lespri Pyer par bann kestyon. Alors, li kler ki Zezi ti konn valer bann kestyon, pa vre?
Enn Lot Bon Metod
12, 13. (a) Sit enn lot bon metod ki Zezi ti servi pu anseyne? (b) Kuma eski Zezi ti servi sa metod la pu montre ki li byin bet pu kritik bann tipti defo nu bann frer?
12 Zezi ti suvan servi enn lot bon metod pu anseyne. Li ti servi bann “hyperbole”. Enn “hyperbole” se enn fason koze, kot servi bann legzanp egzazere, lor bann kitsoz ki zame pa finn vremem arive, ek ki difisil pu bliye. Anu get detrwa legzanp.
13 Dan sa diskur byin popiler ki li ti fer lor montayn la, Zezi ti dir: “Abe kifer to get lapay ki dan lizye to frer, me to pa truv poto ki dan to prop lizye?” (Matye 7:1-3) Li ti dir sa pu montre linportans pu “aret ziz” lezot. Eski u kapav fer sa vizyon la? Enn kikenn ki ena tandans pu kritik lezot, propoz pu tir lapay ki dan lizye so frer. Li pe rod dir par la ki so frer pa truv bann kitsoz byin kuma bizin ek ki li pa kapav fer enn bon zizman. Me, sa kikenn ki pe kritike la, limem li pa kapav fer sa parski ena enn gro poto ki pe anpes li fer enn bon zizman. Isi, Zezi pe koz lor enn gro poto dibwa ki bann dimunn servi pu tini enn lakaz. Sa li enn legzanp pu montre ki li byin bet pu kritik tu tipti fot ki nu bann frer fer alor ki numem nu kapav ena bann gro-gro defo. Pa kapav bliye sa legzanp la, pa vre?
14. Zezi ti dir ki bann Farizyin “ti filtre seki zot bwar pu tir enn mustik me zot aval enn samo.” Kifer eski sa ti enn bon legzanp?
14 Enn fwa, Zezi ti dir an piblik ki bann Farizyin parey kuma “bann gid aveg ki filtre seki zot bwar pu tir enn mustik, me zot aval enn samo.” (Matye 23:24) Li’nn byin servi enn “hyperbole”. Kifer? Dan lepok Zezi, pu bann dimunn ki ti pe ekut li, samo ti enn parmi bann pli gro zanimo. Alors, ti ena enn gran-gran diferans ant enn mustik ek enn samo. Bann dimunn panse ki bizin 70 milyon mustik pu gayn pwa enn samo normal! Zezi ti kone usi ki bann Farizyin ti filtre zot divin atraver enn latwal. Sa bann ki ti sever lor lalwa la, ti fer sa pu zot evit aval enn mustik, ek pu ki kumsa zot pa vinn sal lor plan relizye. Purtan, dan enn sans, zot ti aval enn samo, ki ti usi enn zanimo sal dapre lalwa. (Levitik 11:4, 21-24) Seki Zezi ti anvi dir ti byin kler. Bann Farizyin ti pe swiv an detay tu seki Lalwa ti demann zot pu fer. Me zot ti negliz bann kitsoz ki pli inportan kuma “lazistis, mizerikord ek fidelite.”(Matye 23:23) Wi, Zezi finn devwal seki zot ti ete vremem!
15. Ki bann leson nu kapav aprann dan bann legzanp egzazere ki Zezi ti servi?
15 Zezi suvan ti servi sa metod la pu anseyne kan li ti prese. Anu get sertin legzanp. “Lafwa, mem groser ar enn [ti] lagrin mutard” kapav sulev enn montayn. Zezi pa ti pu kapav truv enn pli bon legzanp pu montre ki mem enn ti lafwa kapav fer buku kitsoz. (Matye 17:20) Get sa lot legzanp la. Enn gro samo ki pe sey pas dan tru enn zegwi. Sa legzanp la dekrir byin difikilte ki enn dimunn ris kapav gayne si li sey servi Bondye ek an mem tan, li anvi galup deryer kas. (Matye 19:24) Wi, sirman u admir fason ki Zezi ti servi bann zoli parol, ek bann mo sinp ki ti ena buku lefe.
Enn Rezonnman Ki Pa Kapav Demanti
16. Dan ki fason Zezi ti servi lintelizans parfe ki li ti ena?
16 Zezi ti byin konn servi so lespri parfe pu rezonn avek bann dimunn. Me zame li finn mal servi sa kapasite la. Kan li ti pe anseyne, li ti servi so lintelizans parfe pu fer konn laverite. Defwa, li ti rezonn avek so bann lennmi pu demanti bann fos sarz ki zot ti met lor li. Ek, dan plizir lokazyon, li ti rezonn avek so bann disip pu anseyn zot bann kitsoz byin inportan. Anu gete kuma Zezi ti byin konn servi sa metod la.
17, 18. Ki bann rezonnman Zezi ti servi pu demanti sarz ki bann Farizyin ti met lor li?
17 Anu get seki ti arive kan Zezi ti geri enn zom posede ki ti aveg ek ki pa ti kapav koze. Kan bann Farizyin ti tann sa, zot ti dir: “Sa zom la li tir demon par led Belzebub [Satan], sef bann demon.” Remarke ki bann Farizyin ti rekonet ki, pu tir demon, bizin ena enn gran puvwar. Me selman, pu anpes bann dimunn ena lafwa an Zezi, zot finn dir ki se par puvwar Satan ki Zezi ti pe kapav fer sa. Pu montre ki zot ti pe mal rezone, Zezi ti reponn: “Tu guvernman ki divize kont limem pu fini, ek tu lavil uswa lakaz ki divize kont limem, pu tonbe. Kumsa mem, si Satan tir Satan, li finn divize kont limem; alor kuma so guvernman pu tini?” (Matye 12:22-26) Zezi ti pe rod dir: ‘Si kuma zot pe dir, mo enn reprezantan Satan, ek mo pe kraz seki Satan finn fer, alor kumadir Satan pe kraz so prop travay, ek byinto li pu tonbe.’ Zot ti bizin konpran, pa vre?
18 Zezi kontiyn rezonn lor sa size la. Li ti kone ki sertin Farizyin ti deza pus bann demon. Akoz sa li demann zot: “Si mo tir demon par Belzebub, abe zot bann disip, par ki mwayin zot pus demon zot?” (Matye 12:27) Li ti poz zot enn sinp kestyon, me zot ti telman dekonserte ki zot pa ti kone ki zot pu reponn. Dan enn sans Zezi kumadir ti pe dir zot: ‘Si vremem mo tir demon par puvwar Satan, abe zot bann disip usi zot pe tir demon ar sa mem puvwar la.’ Ki bann Farizyin ti pu kapav dir? Zame zot ti pu rekonet ki zot bann disip ti pe tir demon par puvwar Satan. Grasa sa rezonnman la, Zezi finn fer sa sarz ki zot ti met lor li la, paret kuma enn kitsoz byin-byin bet.
19, 20. (a) Dan ki fason ankurazan, Zezi ti servi bann rezonnman? (b) Kan bann disip ti dir Zezi montre zot kuma priye, kuma eski Zezi ti servi expresyon ‘komye plis’?
19 Zezi pa ti rezonn avek so bann lennmi zis pu fer zot nepli kone ki pu dir. Non! Li ti servi sa metod la pu anseyn bann dimunn laverite lor Zeova, ek fer sa tus zot leker. Pu ed bann dimunn ki ti ekut li pu rezone, plizir fwa li ti servi expresyon ‘komye plis’. Kumsa li ti ed zot pu konpran bann kitsoz pli profon lor laverite ki zot ti deza kone. Anu get de legzanp.
20 Kan bann disip ti dir Zezi montre zot kuma priye, li ti donn zot enn legzanp. Se legzanp enn kikenn ki’nn telman “persiste” ar so kamarad ki pa ti anvi ed li, ki alafin kamarad la finn aksepte. Zezi ti koz usi lor bann paran ki normalman pre pu donn zot bann zanfan ‘seki bon.’ Alafin li dir: “Si zot, mem si zot move, zot konn donn zot zanfan seki bon, komye plis [nu] Papa ki dan lesyel pu donn lespri sin bann ki demann Li! (Lik 11:1-13) Isi, Zezi pa ti servi de legzanp ki parey, me de legzanp kot nu kapav konpar diferans ki ena ant zot. Dan sa premye legzanp la nu truv enn kikenn ki kumansman pa ti tro anvi ed so kamarad. Me parski kamarad la finn persiste, li finn aksepte pu ed li. Dan enn lot legzanp, nu truve, ki bann paran mem si zot inparfe, zot pran swin zot bann zanfan. Alor komye plis, nu Papa ki dan lesyel, ek ki kontan nu pu donn lespri sin so bann serviter fidel ki demann Li sa avek enn leker sinser dan lapriyer!
21, 22. (a) Zezi ti montre ki nu kapav fer kan nu trakase pu bann kitsoz materyel, ki rezonnman li ti servi? (b) Apre ki nu’nn egzaminn detrwa metod ki Zezi ti servi pu anseyne, ki nu kapav dir asterla?
21 Zezi ti servi bann rezonnman parey kumsa, kan li ti donn bann bon konsey pu montre ki kapav fer kan nu trakase pu bann kitsoz materyel. Li ti dir: ‘Remark byin bann korbo, zot pa seme ni zot rekolte, ni zot ena kit stor, ek purtan Bondye nuri zot. Me zot, eski zot pa vo buku plis ki bann zwazo? Remarke kuma bann lis puse; zot pa travay dir ni zot fer bann linz . . . Asterla, si Bondye abiy bann plant ki dan bann karo ki egziste zordi ek demin pe zete dan dife, alor komye plis li pu abiy zot, zot bann dimunn ki ena tigit lafwa!’ (Lik 12:24, 27, 28) Wi, si Zeova pran swin bann zwazo ek bann fler, alor komye plis Li pu pran swin so bann serviter! Sa rezonnman la ti byin tusan. Pena dut ki sa ti tus leker bann dimunn ki ti ekut Zezi.
22 Nu finn egzaminn sertin metod ki Zezi ti servi pu anseyne. Asterla, nu kapav dir kifer sa bann ofisye la pa ti kapav aret Zezi, ek ki zot pa ti pe egzazere kan zot ti pe dir: “Zame okenn lot zom pa finn koz kumsa.” Me, ena enn lot metod ankor ki Zezi ti servi pu anseyne, ki bann dimunn ti byin kone. Sa metod la se bann legzanp lor lavi tulezur uswa bann parabol. Kifer eski li ti servi sa metod la? Kifer eski sa metod la ti donn bon rezilta? Nu pu egzaminn sa bann kestyon la dan dezyem lartik.
[Not anba paz]
a Li posib ki sa bann ofisye la ti bann reprezantan Lakur Siprem bann Zwif ek ki zot ti pe travay pu bann sef pret.
b Sa dernye sitasyon la truv dan Akt 20:35. Mem si zis Pol ki sit sa, nu kapav truv sans sa bann parol la dan bann Levanzil. Donk, li posib ki Pol finn aprann sa, swa ar enn lot disip Zezi, swa par Zezi limem apre so rezireksyon, uswa dan enn vizyon.—Akt 22:6-15; 1 Korintyin 15:6, 8.
c Bann Zwif ti bizin pey de drakm (lapey de zur). Sa ti reprezant tax ki sak lane zot ti bizin peye pu tanp. Bannla ti servi sa kas la pu gard tanp dan enn bon leta, pu servis ki ti fer ladan, ek pu bann sakrifis ki bann pret ti pe ofer pu bann dimunn tulezur.
Eski U Rapel?
• Sit bann legzanp pu montre ki seki Zezi ti pe anseyne ti sinp ek kler.
• Kifer eski Zezi ti servi bann kestyon kan li ti anseyne?
• Kuma eski Zezi ti servi bann “hyperbole” kan li ti anseyne?
• Kan li ti pe anseyne, kuma eski Zezi ti servi bann rezonnman pu tus leker so bann disip?
[Zimaz lor paz 18]
Bann Farizyin ti ‘filtre seki zot bwar pu tir enn mustik, me zot aval enn samo’