ANA

(Àna).

1. Zanakalahin’i Zibona, ary rain’i Oholibama vadin’i Esao. (Ge 36:2, 14, 18, 20, 24, 25; 1Ta 1:34, 40, 41) Izao no voalazan’ny soratra hebreo, ao amin’ny Genesisy 36:2: “Oholibama zanakavavin’i Ana zanakavavin’i Zibona.” “Zanakalahin’i Zibona” kosa no hita ao amin’ny Peshitta syriàka sy ny Boky Dimy Voalohany amin’ny teny samaritanina ary ny Fandikan-teny Grikan’ny Fitopolo, ary mifanaraka amin’ny Genesisy 36:24 izany, satria voalaza ao fa zanakalahin’i Zibona i Ana. Misy Baiboly maoderina koa milaza hoe “zanakalahin’i Zibona” eo amin’ny andininy faha-2 sy 14. (RS, AT, JB) Malalaka kokoa anefa ny hevitr’ilay teny hebreo nadika hoe “zanakavavy” eto. Mety hidika hoe zafikely vavy koa mantsy izy io. Mety ho i Oholibama àry fa tsy i Ana no resahina eo. Izany no mahatonga ny Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao hilaza toy izao ao amin’ny Genesisy 36:2: “Oholibama zanakavavin’i Ana sady zafikelin’i Zibona Hivita.”

Misy mihevitra fa olona roa samy hafa no manana anarana hoe Ana eto. Lazaina hoe “Hivita” mantsy i Ana eo amin’ny andininy faha-2, nefa “Horita” kosa eo amin’ny andininy faha-20 sy 29. Raha midika fotsiny hoe “mponina an-dava-bato” anefa ny hoe “Horita”, dia azo ilazana koa an’ireo Seirita zatra nonina an-dava-bato, fa tsy natao hanazavana momba ny firazanana. Toa malalaka kokoa àry ny hevitr’ilay teny nadika hoe ‘zanakalahy’ eo amin’ny andininy faha-20 (Prot.), ka midika hoe taranaka. Hoy ny Rakipahalalana navoakan’i M’Clintock sy Strong (1882, Boky I, p. 212): “Tsy natao hanazavana ny razamben’ny Seirita io tetirazana io, fa natao kosa hitanisana an’ireo Seirita lehibem-poko izay nifandray tamin’ny Edomita. Toa midika izany fa lehiben’ny foko iray tsy niankina tamin’ny fokon-drainy ilay Ana niteraka ny vadin’i Esao. Tsy ambony na ambany noho ilay fokon-drainy io fokony io.”

Hivita, Horita ary Horianina. Resahin’ny Genesisy 36:2 hoe Hivita i Zibona, raiben’ny iray tamin’ny vadin’i Esao. Lazain’ny andininy faha-20 sy 24 anefa fa taranak’i Seira Horita izy. Avy amin’ny teny hebreo hoe hôr (“lavaka”) angamba ny hoe “Horita”, ka mety hidika hoe “mponina an-dava-bato.” Izany àry no mety ho antony ilazan’ny Genesisy 36:20, 24 hoe “Horita” i Zibona.​—Jereo HORITA.

Milaza ny Genesisy 36:2 ao amin’ny soratra nataon’ny Masoreta, fa i “Zibona Hivita” no raiben’ny iray tamin’ny vadin’i Esao. Lazain’ny andininy faha-20 sy 24 kosa fa taranak’i Seira Horita i Zibona. Mety hidika fotsiny hoe “mponina an-dava-bato” anefa ny hoe “Horita”, izay avy amin’ny teny hebreo hoe hôr (“lavaka”). Azo lazaina àry hoe Hivita i Zibona saingy nonina an-dava-bato.