Miara-misakafo na miara-mihina-mofo. Fanaon’ny mpinamana sy izay nihavana tsara. (Ge 31:54; Ek 2:20; 18:12) Sakaiza manody ireo niara-nihina-mofo tamin’ny namany nefa avy eo nanisy ratsy azy, toy ny nataon’i Jodasy mpamadika.​—Sl 41:9; Jn 13:18.

Efa voalahatr’Andriamanitra hamadika an’i Jesosy ve i Jodasy, mba hahatanteraka ny faminaniana?

Tanteraka tokoa ny faminaniana rehefa namadika an’i Jesosy i Jodasy Iskariota. Porofo koa izany fa mahalala mialoha izay hitranga i Jehovah sy ny Zanany. (Sl 41:9; 55:12, 13; 109:8; As 1:16-20) Tsy nilaza mialoha anefa Andriamanitra hoe i Jodasy ilay mpamadika. Nilaza fotsiny ny faminaniana hoe hisy naman’i Jesosy hamadika azy, fa tsy nolazainy ny anarany. Tsara hotadidina koa ilay fitsipik’Andriamanitra hoe: “Aza malaky mametra-tanana amin’olona na iza na iza, ary aza miombona ota amin’ny olona, fa arovy ny tenanao mba hadio hatrany.” (1Ti 5:22; ampit. 3:6.) Nivavaka nandritra ny alina manontolo tamin-dRainy àry i Jesosy, mba hahaizany hifidy amim-pahendrena an’ireo apostoliny 12. (Lk 6:12-16) Raha efa voalahatra ho mpamadika anefa i Jodasy, dia toa midika izany fa ratsy ny fitarihan’Andriamanitra, ary niombona ota tamin’i Jodasy izy.

Mbola tsy nisy faniriana ny hamadika àry tao am-pon’i Jodasy, tamin’izy nofidina ho apostoly. Namela ‘faka misy poizina hitsimoka’ handoto azy anefa izy, ka nanaiky hotarihin’ny Devoly hangalatra sy hamadika, fa tsy nanaraka ny tari-dalan’Andriamanitra intsony. (He 12:14, 15; Jn 13:2; As 1:24, 25; Jk 1:14, 15; jereo JODASY No. 4.) Fantatr’i Jesosy àry ny tao am-pon’i Jodasy tamin’izy io nanaiky hofitahin’ny Devoly, ka afaka nilaza mialoha izy fa hamadika azy i Jodasy.​—Jn 13:10, 11.

Naka tahaka an’ireo Fenisianina, hono, ny Grika sy Romanina ka nanantona olona koa. Efa tamin’ny andron’i Constantin vao natsahatra ilay fanao. Nahalana vao nisy Romanina nahantona, satria andevo sy mpanao heloka bevava raindahiny ihany no nosazina toy izany. Tamin’ny Jiosy sy Romanina, dia nietry sy afa-baraka izay nahantona, satria voaozona.​—De 21:23; Ga 3:13; Fi 2:8.

Nampiasa teny an’ohatra i Davida momba an’i Ahitofela, ilay namany namadika azy. Hoy izy: “Nanainga ny voditongony hamely ahy [izy].” (Sl 41:9) Tanteraka tamin’i Jodasy Iskariota koa io faminaniana io. Hoy i Jesosy momba azy: “Ilay niara-nihinana ny mofoko tamiko no nanainga ny voditongony hamely ahy.” (Jn 13:18) Lasa manana heviny hoe mamadika ka mitady hanisy ratsy àry ny hoe ‘manainga voditongotra.’

Ny vahiny. Nohajaina fatratra sy nomem-boninahitra ny vahiny fahiny, nefa koa nantenaina ho tsara toetra sy hahalala fomba. Noheverina ho tena ratsy, ohatra, ny miara-mihinana amin’ilay nanasa anao, nefa avy eo mamadika azy na manisy ratsy azy. (Sl 41:9; Jn 13:18) Teo anatrehan’ny tompon-trano na olona maromaro tafavory, dia tsy anjaran’ilay vahiny mihitsy no nifidy toeram-boninahitra na toerana ambony, fa anjaran’ny tompon-trano no nanapa-kevitra momba izany. (Lk 14:7-11) Tsy tokony hanararaotra an’ilay tompon-trano koa izy ka hijanona ela loatra ao aminy, na hankany aminy matetika loatra. (Oh 25:17) Tsara homarihina fa nataon’i Jesosy foana izay nahazoan’ireo nampiantrano azy fitahiana ara-panahy. (Lk 5:27-39; 19:1-8) Izany koa no antony nilazany tamin’ny mpianany hoe tokony hijanona tao amin’izay nampiantrano azy izy ireo, fa tsy ‘hifindrafindra trano’, rehefa tonga ao amin’ny tanàna iray. Tsy mety àry raha olona manan-katao sy afaka mampiadana ary mampiala voly azy no tadiavin’izy ireo hampiantrano azy ireo.​—Lk 10:1-7; Mr 6:7-11.